Η Βρετανία βρίσκεται αντιμέτωπη με δύο κρίσιμα μέτωπα: τις διαδηλώσεις και την παραπληροφόρηση που τις ενισχύει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ο ιδιοκτήτης του X, Έλον Μασκ, βρίσκεται στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης, προκαλώντας την οργή της βρετανικής κυβέρνησης αυτό το Σαββατοκύριακο, όταν σχολίασε σε βίντεο των αντιμεταναστευτικών και αντιισλαμικών διαδηλώσεων που σαρώνει τη χώρα, λέγοντας «ο εμφύλιος πόλεμος είναι αναπόφευκτος».
Civil war is inevitable
— Elon Musk (@elonmusk) August 4, 2024
Η ανάρτησή του καταδικάστηκε ομόφωνα από το γραφείο του Πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ, το οποίο δήλωσε ότι δεν υπάρχει «καμία δικαιολογία» για τα σχόλια του Μασκ. Ωστόσο, ο Μασκ έδωσε συνέχεια, απαντώντας σε δήλωση του Στάρμερ, ο οποίος υποσχέθηκε ότι η κυβέρνησή του «δεν θα ανεχτεί επιθέσεις σε τζαμιά ή στις μουσουλμανικές κοινότητες». Ο Μασκ αναρωτήθηκε: «Δεν πρέπει να ανησυχείτε για επιθέσεις σε όλες τις κοινότητες;» και πρόσθεσε ότι η αστυνόμευση των αναταραχών «φαίνεται μονόπλευρη».
Shouldn’t you be concerned about attacks on *all* communities?
— Elon Musk (@elonmusk) August 5, 2024
Η Υπουργός Δικαιοσύνης, Χάιντι Αλεξάντερ, δήλωσε πως «Η χρήση εκφράσεων “εμφύλιος πόλεμος” είναι εντελώς απαράδεκτη. Βλέπουμε αστυνομικούς να τραυματίζονται σοβαρά, κτίρια να καίγονται, και πιστεύω πραγματικά ότι όλοι όσοι έχουν μια πλατφόρμα πρέπει να χρησιμοποιούν την εξουσία τους υπεύθυνα».
Η Υπουργός Εσωτερικών, Ιβέτ Κούπερ, έχει επίσης εκφράσει πολλά παράπονα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι κολοσσοί των social media, όπως η X, διαχειρίζονται την υποκίνηση βίας και την παραπληροφόρηση στις πλατφόρμες τους. «Υπάρχουν πράγματα που είναι σαφώς εγκληματικά, όπου θα χρειαστεί παρέμβαση της αστυνομίας και δράση για να τα αντιμετωπίσει» είπε η Κούπερ στο BBC τη Δευτέρα. «Υπάρχουν άλλοι τομείς όπου οι εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν σαφείς υποχρεώσεις να αφαιρούν εγκληματικό υλικό, και πρέπει να το κάνουν, αλλά μερικές φορές αργούν να το πράξουν.»
Όπως σημειώνει ο Guardian, οι υποκινητές και οι υποστηρικτές των ακροδεξιών αναταραχών έχουν προσπαθήσει να διαδώσουν έναν επικίνδυνο μύθο – την ιδέα ότι οι λευκοί ακροδεξιοί «διαδηλωτές» είναι τα θύματα μιας αστυνόμευσης «δύο ταχυτήτων» που κάνει εις βάρος τους διακρίσεις λόγω της φυλής και των πολιτικών τους απόψεων. Αυτή η ιδέα έχει προωθηθεί κυρίως από τον Τόμι Ρόμπινσον και άλλες προσωπικότητες, όπως ο Νάιτζελ Φαράτζ που είχε δηλώσει ότι «από την ήπια αστυνόμευση των διαδηλώσεων του Black Lives Matter, η εντύπωση ενός συστήματος αστυνόμευσης “δύο ταχυτήτων” έχει γίνει ευρέως διαδεδομένη».
The UK police are compromised. pic.twitter.com/rfXQvC7vto
— Wall Street Silver (@WallStreetSilv) August 5, 2024
Οι πρόσφατες ταραχές -που περιλάμβαναν επιθέσεις σε τζαμιά και καταλύματα αιτούντων άσυλο- συνδέονται άμεσα με επικοινωνίες που πραγματοποιούνται σε διαδικτυακές πλατφόρμες. Ψευδείς ειδήσεις (fake news) στο X βοήθησαν στη διάδοση ψευδών πληροφοριών, ότι ο ύποπτος για τη δολοφονία τριών παιδιών στο Σάουθπορτ ήταν αιτών άσυλο ή μουσουλμάνος μετανάστης. Σε αυτό το πλαίσιο, το Δικαστήριο του Λίβερπουλ είχε δημοσιοποιήσει το όνομα και τη φωτογραφία του δράστη. Ο 17χρονος Axel Rudakubana, με καταγωγή από τη Ρουάντα και γεννημένος στην Ουαλία, κατηγορείται για τη δολοφονία τριών μικρών κοριτσιών -Alice Dasilva Aguiar (9 ετών), Bebe King (6 ετών), Elsie Dot Stancombe (7 ετών)-, ενώ αντιμετωπίζει ακόμα δέκα κατηγορίες για απόπειρα δολοφονίας και κατοχή αιχμηρού αντικειμένου, σύμφωνα με δημοσίευμα του Indepedent.
Σημαντικές «φιγούρες» της ακροδεξιάς στη Βρετανία, όπως ο ιδρυτής της English Defense League (EDL), Τόμι Ρόμπινσον, και ο ηθοποιός Λόρενς Φοξ, ο οποίος εναντιώνεται στη λεγόμενη «woke κουλτούρα», προώθησαν μηνύματα στους χιλιάδες οπαδούς τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το Politico αναφέρει ότι το WhatsApp και το Telegram έχουν χρησιμοποιηθεί για να οργανωθούν συγκεντρώσεις, ενώ εκδηλώσεις για συγκεκριμένες διαδηλώσεις έχουν δημιουργηθεί και διαμοιραστεί στο Facebook. Το TikTok έχει γεμίσει επίσης με βίντεο από τις βίαιες ταραχές.
Tommy Robinson has NOT incited any ‘riots’
Tommy Robinson organised the largest patriotic event the country’s ever seen
Tommy Robinson insisted on peace, unity & welcomed all walks of life
Tommy Robinson was successful in his pursuit to unite the kingdom on Saturday 27th July…
— Liam Tuffs (@liamtuffs1) August 6, 2024
Η πλατφόρμα X, ειδικά, προσφέρει ένα ιδιαίτερα πρόσφορο έδαφος για ακροδεξιές συζητήσεις. Πέρα από τις πολιτικές που έχει επιβάλει ο Μασκ στην πλατφόρμα, το Χ έχει επίσης επανενεργοποιήσει τον λογαριασμό του Ρόμπινσον – παραμένει απενεργοποιημένος στο Instagram και το Facebook.
Ο Υπουργός Τεχνολογίας της Βρετανίας, Πίτερ Κάιλ, είπε τη Δευτέρα πως είναι «αδιαμφισβήτητο» ότι τα social media είναι μια πλατφόρμα επικοινωνίας για τους ταραχοποιούς. «Δεν υπάρχει ανάγκη οι online υπηρεσίες να περιμένουν τους νέους νόμους για να κάνουν τις ιστοσελίδες και τις εφαρμογές τους ασφαλέστερες για τους χρήστες», είπε ένας εκπρόσωπος της Βρετανικής ρυθμιστικής αρχής Ofcom.
Ο Σούντερ Κατβάλα, διευθυντής της δεξαμενής σκέψης British Future, δήλωσε στο Politico ότι «η θέληση και η ικανότητα» των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης είναι απαραίτητες για να αφαιρέσουν προσβλητικό ή επικίνδυνο περιεχόμενο. «Αυτό που έχουμε αυτή τη στιγμή είναι λιγότερη θέληση και λιγότερη ικανότητα από ό,τι παλαιότερα, σίγουρα στην περίπτωση της X – και στο Facebook και το TikTok.»
Οι Βρετανικές αρχές μπορούν προς το παρόν να ζητήσουν από τις εταιρείες τεχνολογίας να εφαρμόσουν αυστηρά τις δικές τους πολιτικές, πολλές από τις οποίες υποτίθεται ότι απαγορεύουν το είδος του περιεχομένου (βία, ψευδείς ειδήσεις κ.λπ.) που έχει κατακλύσει το διαδίκτυο τις τελευταίες ημέρες.
Η πρώην σύμβουλος του πρωθυπουργού Ρίσι Σούνακ για την κοινωνική συνοχή, Σάρα Καν, δήλωσε στον Guardian αυτή την εβδομάδα ότι «οι κανόνες μας δεν έχουν εξελιχθεί με αυτήν την αυξανόμενη απειλή εξτρεμισμού, υπάρχουν κενά στη νομοθεσία μας που επιτρέπουν στους εξτρεμιστές να λειτουργούν χωρίς συνέπειες.»
Στην ΕΕ, ο αντίστοιχος νόμος για την ασφάλεια στο διαδίκτυο -ο Νόμος για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA)- είναι ήδη σε ισχύ και το X αντιμετωπίζει έρευνα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη διάδοση «τοξικού περιεχομένου» στην πλατφόρμα.
Ο Ναζίρ Αφζάλ, πρώην επικεφαλής εισαγγελέας στη βορειοδυτική Αγγλία κατά τη διάρκεια των ταραχών του 2011, σημείωσε ότι τα βίντεο που κοινοποιούνται στις πλατφόρμες μπορούν να κάνουν πολύ πιο εύκολη την ταυτοποίηση των δραστών από ό,τι πριν από 13 χρόνια, στις «ταραχές του Λονδίνου», όταν η κύρια διαθέσιμη πηγή ήταν οι κάμερες ασφαλείας (CCTV).
Η υπουργός Δικαιοσύνης της Βρετανίας, Χάιντι Αλεξάντερ δήλωσε στο Sky News: «Η ιδέα ότι μπορείς να κάθεσαι πίσω από μια οθόνη υπολογιστή ή πίσω από την οθόνη του κινητού σου και να νομίζεις ότι αυτό σε προστατεύει από τον νόμο είναι παραπλανητική.» Πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση θα πάρει «μια πολύ αυστηρή προσέγγιση» προς τις εταιρείες τεχνολογίας.
«Έχουν ηθική ευθύνη να μην διαδίδουν και να μην διασπείρουν παραπλανητικό και εμπρηστικό περιεχόμενο στις πλατφόρμες τους».
