Το βίαιο τέλος του Χασάν Νασράλα σε ένα υπόγειο καταφύγιο στην Βηρυτό, το οποίο εξαΰλωσαν οι δεκάδες βόμβες των 2.000 λιβρών που έριξε η ισραηλινή πολεμική αεροπορία, δεν προκάλεσε απλώς κύματα ευφορίας στο Ισραήλ. Ενθάρρυνε επίσης τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου να σκεφτεί και να θέσει σε εφαρμογή μεγαλεπήβολα σχέδια με στόχο την αναδιαμόρφωση της Μέσης Ανατολής ώστε να είναι πιο ευνοϊκή για το Ισραήλ, σχολιάζει σε ανάλυσή του το Politico.
Ο Ισραηλινός ηγέτης έχει ήδη τονίσει ότι απώτερος στόχος του είναι να υπονομεύσει την ιερατική ηγεσία της Τεχεράνης και να ανατρέψει τους Ιρανούς που χρηματοδοτούν την Χαμάς, την Χεζμπολάχ και τους αντάρτες Χούθι της Υεμένης. Και ποιος καλύτερος τρόπος για να το πετύχει αυτό από το να αμβλύνει την αιχμηρή άκρη του δόρατος του Ιράν – να «αλέσει» τη Χεζμπολάχ; Αλλά αυτό είναι ένα επικίνδυνο παιχνίδι.
Η σπάνια ευκαιρία
Οι φιλοδοξίες του Νετανιάχου φέρουν το χρώμα της ευκαιρίας που δίνεται μόνο μία φορά σε μια γενιά. Είναι η ευκαιρία για την οποία είχε μιλήσει ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους όταν ξεκίνησε, στο Ιράκ, αναμφισβήτητα, μία από τις πιο φιλόδοξες πολιτικές ατζέντες οποιασδήποτε σύγχρονης αμερικανικής κυβέρνησης – ένα τολμηρό σχέδιο οικοδόμησης έθνους και δημοκρατικής μεταρρύθμισης για τη Μέση Ανατολή.
«Ο λαός του Ιράκ μπορεί να αποτινάξει την αιχμαλωσία του. Μπορεί μια μέρα να ενταχθεί σε ένα δημοκρατικό Αφγανιστάν και μια δημοκρατική Παλαιστίνη, εμπνέοντας μεταρρυθμίσεις σε ολόκληρο τον μουσουλμανικό κόσμο», είχε δηλώσει στα Ηνωμένα Έθνη το 2002, ο Μπους. Όλα αυτά όμως δεν πήγαν τόσο καλά.
Η Μέση Ανατολή υπήρξε πολύ συχνά το νεκροταφείο φιλόδοξων σχεδίων και, πολύ συχνά, χλεύασε εκείνους που προσπαθούσαν να υλοποιήσουν μεγάλα οράματα – όχι μόνο τους ξένους, όπως οι αρχαίοι Ρωμαίοι και οι Βρετανοί ιμπεριαλιστές ή οι Αμερικανοί βαρόνοι του πετρελαίου, αλλά και τους αυτόχθονες, όπως ο Αιγύπτιος Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ και οι ιδεολόγοι του Αραβικού Σοσιαλιστικού Κόμματος Ba’ath.
Για τον «Μπίμπι», βέβαια, η συντριβή της Χεζμπολάχ και η έκθεση του χορηγού της, του Ιράν, ως μια κουρελιασμένη χάρτινη τίγρη με ραγισμένα νύχια θα συνέβαλε σε κάποιο βαθμό στην εξιλέωσή του για τις αποτυχίες στον τομέα της ασφάλειας για τις οποίες πολλοί Ισραηλινοί τον θεωρούν υπεύθυνο – συμπεριλαμβανομένων εκείνων που θεωρούν ότι αυτές οι παραλείψεις επέτρεψαν να συμβεί η σφαγή της 7ης Οκτωβρίου από την Χαμάς.
Το επικίνδυνο παιχνίδι
Αλλά αυτός ο δρόμος είναι βαθιά επικίνδυνος. Οι ισραηλινές εισβολές στο Λίβανο δεν είχαν ποτέ καλή κατάληξη. Μια καθαρή εισβολή με περιορισμένη έκταση και γεωγραφία μπορεί κάλλιστα να είναι παραπλανητική, και το αποτέλεσμα μπορεί να είναι ένα τέλμα. Αυτή είναι η ανησυχία του πρώην ισραηλινού πρωθυπουργού Ehud Olmert – ενός αδυσώπητου επικριτή του Netanyahu. “Δεν καταλαβαίνω ποια είναι ακριβώς η στρατηγική εδώ”, δήλωσε στο POLITICO. “Πρέπει να υπάρχει κάτι περισσότερο από το να διατάσσουμε απλώς τανκς να περάσουν τα σύνορα για να δικαιολογήσουμε τη στρατηγική που κρύβεται πίσω από αυτό”, συλλογίστηκε.
Ο Όλμερτ δεν αρνείται τα στρατιωτικά επιτεύγματα του Ισραήλ που βασίζονται σε πληροφορίες τις τελευταίες τρεις εβδομάδες – από τις συντονισμένες εκρήξεις σε βομβητές και ασύρματα τηλέφωνα της Χεζμπολάχ μέχρι τη στοχοποίηση κορυφαίων διοικητών της οργάνωσης και στη συνέχεια τη δολοφονία του Νασράλα. «Ο Νασράλα ήταν τρομοκράτης και επικεφαλής μιας βάναυσης τρομοκρατικής οργάνωσης και του άξιζε αυτή η τιμωρία”, είπε. “Αλλά τώρα ο Μπίμπι παρασύρεται».
Και συνέχισε τις ερωτήσεις: “Πού οδηγεί αυτή η εισβολή; Κανείς δεν πρέπει να αμφιβάλλει ότι οι ισραηλινές δυνάμεις μπορούν να πολεμήσουν μέχρι τον ποταμό Λιτάνι ή τον ποταμό Awali. Και μετά τι; Ποιο είναι το τελικό παιχνίδι; Θα παραμείνουμε εκεί για πάντα για να προστατεύσουμε το νότιο τμήμα του Ισραήλ; Θα σκεφτούμε να χτίσουμε οικισμούς στο νότιο τμήμα του Λιβάνου εν τω μεταξύ; Κάποιοι αρχίζουν να μιλούν για τη στοχοποίηση των Ιρανών ηγετών. Αυτό είναι γελοίο, κατά τη γνώμη μου. Ο Αλί Χαμενεΐ είναι ένας βάναυσος δεσπότης, αλλά είναι νόμιμος ηγέτης ενός κράτους μέλους των Ηνωμένων Εθνών. Το Ισραήλ δεν στοχοποιεί νόμιμους ηγέτες κρατών … Βέβαια οι άνθρωποι παρασύρονται”.
Οι υπερεθνικιστές
Είναι αλήθεια ότι ο Νετανιάχου δεν είναι μόνος του στο μεγάλο του όραμα. Οι ομάδες των υπερεθνικιστών του Ισραήλ σε Telegram και WhatsApp, ορισμένοι από τους οποίους ανήκουν στην αμφιλεγόμενη κυβέρνηση συνασπισμού του Νετανιάχου, είναι γεμάτες από επιχειρήματα υπέρ της προσάρτησης του νότιου Λιβάνου. Οι υπερεθνικιστές υποστηρίζουν εδώ και καιρό την αποκατάσταση ενός «βιβλικού Ισραήλ». Και μια ομάδα, η Uri Tzafon, απαιτεί την εισβολή στο νότιο Λίβανο και την ίδρυση εβραϊκών οικισμών νότια του Λιτάνι, υποστηρίζοντας ότι είναι ο μόνος τρόπος για να είναι ασφαλές το βόρειο Ισραήλ.
Όχι ότι ο Νετανιάχου έχει ποτέ προσυπογράψει τη μεσσιανική αναζήτηση για προσάρτηση του νότιου Λιβάνου. Αλλά εδώ και καιρό υποστηρίζει ότι ο πραγματικός εχθρός είναι το Ιράν – το κεφάλι του χταποδιού. Και οι διοικητές των Ισραηλινών Δυνάμεων Άμυνας είναι πρόθυμοι να χτυπήσουν τη Χεζμπολάχ εδώ και μήνες – στην πραγματικότητα, είναι ακόμη πιο πρόθυμοι απ’ ό,τι ήταν για τον πόλεμο κατά της Χαμάς στη Γάζα. Μάλιστα είχαν συντάξει επιχειρησιακά σχέδια για μια διασυνοριακή επίθεση πριν από μήνες, γράφει το Politico.
Ωστόσο, υπό την πίεση ενός ανήσυχου Λευκού Οίκου, ο οποίος φοβάται έναν πολύ ευρύτερο και ακόμη πιο κατακλυσμιαίο περιφερειακό πόλεμο που θα διέλυε τον Λίβανο και θα έφερνε πίσω τη διαδικασία εξομάλυνσης μεταξύ του Ισραήλ και των κρατών του Κόλπου, ο Νετανιάχου αρχικά συγκρατήθηκε. Αλλά οι ευθείες επιθέσεις του Ιράν στο Ισραήλ -έστω και ως προβλέψιμα αντίποινα- του έδωσαν την ευκαιρία.
Για ποιο στόχο; Αυτό μένει να το δούμε.