Ανασκαφές στα ερείπια του Κάστρου Κεβενλί, στον δήμο Ιπέκιολου, στην επαρχία Βαν, στην Τουρκία, έφεραν στο φως 76 τεράστιους πίθους, κάθε ένας με προσεκτικές επιγραφές σε σφηνοειδή γραφή, προσφέροντας σπάνια στοιχεία για το πώς αποθήκευαν και κατέγραφαν οι Ουραρτού τα αγροτικά προϊόντα, όπως το λάδι, τους σπόρους και τα ροφήματά τους.
Στην Εποχή του Σιδήρου, οι Ουραρτού ήταν ένα αρχαίο βασίλειο γύρω από τη λίμνη Βαν, στα αρμενικά υψίπεδα. Η επικράτειά τους, εκτεινόταν από τον Ευφράτη στα δυτικά μέχρι την Λίμνη Ούρμια στα ανατολικά και από τα Όρη του βορείου Ιράκ μέχρι τα Όρη του Μικρού Καύκασου. Ο πολιτισμός Ουραρτού άκμασε μεταξύ του 9ου και 6ου αιώνα π.Χ., και εξαπλώθηκε σε όλη την Ανατολική Ανατολία, την Αρμενία, και τμήματα του βορειοδυτικού Ιράν.
Με το κέντρο του γύρω από τη λίμνη Βαν, οι Ουραρτού δεν έμοιαζαν με τους άλλους αρχαίους πολιτισμούς – που αναπτύχθηκαν στο τραχύ ορεινό της τοπίο.
Οι αρχαιολογικές μελέτες, έχουν φέρει στο φως επιβλητικά κάστρα και στοιχεία προηγμένης μεταλλουργίας.
Μεγάλο αποθηκευτικό κέντρο της Εποχής των Ουραρτού
Οι πίθοι – τεράστια αποθηκευτικά αγγεία, χρησίμευαν στην περίοδο των Ουραρτού (9ος – 7ος αιώνας π.Χ.), για την αποθήκευση λαδιού, δημητριακών και ροφημάτων.
Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, η συλλογή που ανακαλύφθηκε πρόσφατα, αποτελεί την μεγαλύτερη εγκατάσταση που έχει αναγνωριστεί ποτέ στο Βαν. Αν και, σε σύγκριση με άλλα κάστρα των Ουραρτού, το Κάστρο Κεβενλί, είναι σχετικά μικρής κλίμακας, ο όγκος και μόνο των πίθων, μαρτυρά ότι, το κάστρο ήταν κεντρική αποθήκη αγροτικών προϊόντων που παράγονταν σ’ ολόκληρη την κοιλάδα Βαν.
Ο αναπληρωτής καθηγητής, Rıfat Kuvanç από το πανεπιστήμιο Ιγκντίρ, είναι επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας και εξηγεί: “Παρόλο που το Κάστρο Κεβενλί είναι ένα μικρό οχυρωματικό έργο, η ανακάλυψη 76 πίθων, δείχνει πως, οι αποθηκευτικές του δυνατότητες, ξεπερνούσαν κατά πολύ το αναμενόμενο. Αυτό δείχνει πως, το κάστρο είχε καθοριστικό ρόλο ως κέντρο αποθήκευσης και διανομής των αποθηκευτικών προϊόντων. Για τη Βαν, είναι η μεγαλύτερη αποθηκευτική περιοχή που έχει αναγνωριστεί μέχρι σήμερα”.
Αποδείξεις προηγμένων συστημάτων αποθήκευσης και μέτρησης
Η προκαταρκτική ανάλυση, αποκάλυψε πως, οι πίθοι ήταν συμμετρικά διατεταγμένοι και είχαν πάνω τους επιγραφές σε σφηνοειδή γραφή.
Οι επιγραφές αυτές, προσφέρουν καθοριστικής σημασίας πληροφορίες για τον όγκο και το είδος των αποθηκευμένων στο εσωτερικό τους αγαθών, αναδεικνύοντας τις προηγμένες μεθόδους των Ουραρτού στη διαχείριση των αποθεμάτων.
Σε εξέλιξη είναι ακόμη, αρχαιοβοτανικές μελέτες: Ερευνητές ανακάλυψαν ίχνη σπόρων στο εσωτερικό κάποιων αγγείων και σκοπεύουν να διεξάγουν ανάλυση του αρχαίου DNA ώστε να κατανοήσουν σε βάθος την αγροτική οικονομία της περιοχής.
Ακόμη, οι ανασκαφές αποκάλυψαν τμήμα ενός αγωγού νερού που μπορεί να παροχέτευε υγρό στους θαλάμους αποθήκευσης.
Το εύρημα αυτό, αναδεικνύει τις μηχανικές ικανότητες του πολιτισμού των Ουραρτού, οι άνθρωποι που οποίου, κατασκεύαζαν περίπλοκα συστήματα νερού και αποθήκευσης σε όλους τους οχυρωμένους οικισμούς τους.
Τοιχογραφίες και κεραμική προσδίδουν πολιτιστικό βάθος
Πέρα από την αποθήκευση, από το Κάστρο Κεβενλί έχουν ανακαλυφθεί θραύσματα ζωγραφισμένου γύψου σε κόκκινο και μαύρο χρώμα, μαρτυρώντας πως, ορισμένοι τοίχοι ήταν διακοσμημένοι με τοιχογραφίες.
Αυτό, υποδηλώνει ότι το οχυρό είχε διοικητικές ή τελετουργικές λειτουργίες, πέρα από τον αποθηκευτικό του σκοπό.
Μαζί με τα ευρήματα κεραμικής, οι αρχαιολόγοι έχουν αναγνωρίσει δείγματα “βασιλικού εμπορεύματος”, κόκκινης κεραμικής εξαιρετικού ρυθμού που παραπέμπει στις ελίτ των Ουραρτού.
Ακόμη, ένα θραύσμα απεικονίζει την μορφή ενός λιονταριού, υπογραμμίζοντας τη συμβολική και πολιτιστική αξία η οποία ήταν συνυφασμένη με τα καθημερινά αντικείμενα.
Ο στρατηγικός ρόλος του κάστρου Κεβενλί
Ο Κάστρο Κεβενλί βρίσκεται μόλις δέκα περίπου χιλιόμετρα από το Κάστρο Βαν (αρχαία Tushpa), την πρωτεύουσα των Ουραρτού που ιδρύθηκε τον 9ο αιώνα π.Χ. από τον βασιλιά Σαρντούρι Α’.
Η στρατηγική του τοποθεσία στις πλαγιές του Όρους Ερέκ, έδινε τη δυνατότητα της περιφρούρησης της Κοιλάδας Βαν και της αξιοποίησής του ως λογιστικό σημείο υποστήριξης της πρωτεύουσας.
Το σημείο, το οποίο καλύπτει περίπου 4.500 τετραγωνικά μέτρα και είναι περιβάλλεται από οχυρωματικά τείχη, συνδύαζε τη στρατιωτική προστασία με τη διαχείριση των πόρων, ένα σχέδιο με διπλό σκοπό, χαρακτηριστικό των οχυρών του βασιλείου των Ουραρτού.
Ανακάλυψη – ορόσημο για τις σπουδές Ουραρτού
Η ανακάλυψη στο Κάστρο Κεβενλί, εμπλουτίζει σημαντικά τον αυξανόμενο όγκο στοιχείων που μαρτυρούν ότι, οι Ουραρτού δεν ήταν μόνο ικανοί στρατιώτες και επιδέξιοι χτίστες, αλλά εξαιρετικοί και στην οργάνωση των αγροτικών πόρων.
Ο συνδυασμός των πίθων με τις επιγραφές της σφηνοειδούς γραφής, οι υποδομές του νερού και τα διακοσμημένα τείχη, κάνουν το Κεβενλί έναν από τους πιο ενημερωτικούς για τους Ουραρτού χώρους, οι οποίοι έχουν ανακαλυφθεί τα τελευταία χρόνια.
Όπως σημείωσε ο Δρ. Kuvanç, “Κάθε αγγείο, κάθε επιγραφή, μας φέρνει πιο κοντά στην κατανόηση της οργάνωσης και της καθημερινής ζωής των Ουραρτού. Το Κάστρο Κεβενλί, έχει αποδειχθεί ως μια από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις για τους Ουραρτού, στην Κοιλάδα Βαν”.
Οι ανασκαφές θα συνεχιστούν, με την ελπίδα της αποκάλυψης περισσότερων εγκαταστάσεων αποθήκευσης, τοιχογραφιών και τεχνουργημάτων που θα εμπλουτίσουν περισσότερο τη γνώση μας γύρω από αυτόν τον πολιτισμό της Εποχής του Σιδήρου.
