Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, προκάλεσε αίσθηση με τις δηλώσεις του την Τρίτη, προτείνοντας την αμερικανική κυριαρχία στη Λωρίδα της Γάζας σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Η τοποθέτηση αυτή χαρακτηρίστηκε από τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου ως μια ιδέα που θα μπορούσε να «αλλάξει την ιστορία».
Ο Τραμπ επανέφερε επίσης την πρότασή του για τη μετεγκατάσταση των Παλαιστινίων στην Ιορδανία ή την Αίγυπτο, παρά την έντονη απόρριψη από το Αμμάν, το Κάιρο και την ίδια την παλαιστινιακή ηγεσία.
«Οι ΗΠΑ θα πάρουν τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας και θα κάνουμε δουλειά μ’ αυτή», δήλωσε ο πρόεδρος κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Νετανιάχου, χαρακτηρίζοντας τον παλαιστινιακό θύλακα ως «εργοτάξιο κατεδάφισης».
Ο Τραμπ παρουσίασε την ιδέα του ως ένα «μακροπρόθεσμο» σχέδιο χωρίς, όμως, να εξηγήσει πώς θα υλοποιηθεί. Ανέφερε ότι η κυβέρνησή του θα αναλάβει:
- Την απομάκρυνση των μη εκραγέντων βομβών και των όπλων.
- Την κατεδάφιση των κατεστραμμένων κτιρίων.
- Την αναμόρφωση και ανάπτυξη της περιοχής.
«Θα πάρουμε την ιδιοκτησία και θα αναλάβουμε την ευθύνη», τόνισε, ενώ ισχυρίστηκε ότι άλλες χώρες της περιοχής «λατρεύουν» την ιδέα, χωρίς να κατονομάσει καμία. Διαβεβαίωσε, επίσης, ότι το σχέδιο θα φέρει σταθερότητα στη Μέση Ανατολή και προέβλεψε πως η Γάζα θα μετατραπεί σε «Κυανή Ακτή της Μέσης Ανατολής».
Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου εμφανίστηκε ιδιαίτερα ικανοποιημένος από τις τοποθετήσεις του Τραμπ, αποκαλώντας τον «τον καλύτερο φίλο που είχε ποτέ το Ισραήλ στον Λευκό Οίκο». Οι δύο ηγέτες διαβεβαίωσαν ότι η εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας είναι ζήτημα χρόνου.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι το σχέδιό του θα δημιουργήσει «χιλιάδες θέσεις εργασίας» και ότι η Μέση Ανατολή θα μπορεί να είναι «περήφανη» γι’ αυτό. Όταν ρωτήθηκε ποιοι θα κατοικήσουν στη Γάζα, ανέφερε πως θα γίνει «σπίτι για ανθρώπους από όλο τον κόσμο».
Ο Νετανιάχου χαρακτήρισε την πρόταση «αντισυμβατική» και «φρέσκια», όμως ούτε ο ίδιος ούτε ο Τραμπ έδωσαν σαφείς απαντήσεις για τη νομική βάση ενός τέτοιου σχεδίου, το οποίο θα ανέτρεπε τη διαχρονική αμερικανική πολιτική για το Μεσανατολικό.
Η πρόταση του Τραμπ προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων παγκοσμίως, καθώς προϋποθέτει τη μετακίνηση των 1,5 εκατομμυρίων Παλαιστινίων της Γάζας σε «πιο ασφαλείς» περιοχές, όπως η Ιορδανία και η Αίγυπτος. Οι δύο χώρες, ωστόσο, έχουν κατηγορηματικά απορρίψει ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Ο πρόεδρος επανέλαβε ότι οι Παλαιστίνιοι θα πρέπει να φύγουν οριστικά από τη Γάζα και να εγκατασταθούν σε «ωραία σπίτια» όπου θα είναι ασφαλείς.
Η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν είχε αντιταχθεί σθεναρά στην ιδέα του εκτοπισμού των Παλαιστινίων.
Ηγετικό στέλεχος της Χαμάς, ο Σάμι Αμπού Ζούχρι, κατήγγειλε τις δηλώσεις του Τραμπ, κάνοντας λόγο για «συνταγή για χάος στην Εγγύς Ανατολή».
Ο Παλαιστίνιος πρεσβευτής στον ΟΗΕ, Ριάντ Μανσούρ, κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να «σεβαστεί τον πόθο του παλαιστινιακού λαού» να παραμείνει στη γη του.
Την ίδια στιγμή, στη Γάζα, χιλιάδες εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι επέστρεψαν στις κατεστραμμένες κατοικίες τους, αποφασισμένοι να ξαναχτίσουν τη ζωή τους.
«Ο Τραμπ και ο Νετανιάχου πρέπει να καταλάβουν την πραγματικότητα. Ο παλαιστινιακός λαός είναι ριζωμένος στη γη του και δεν θα την εγκαταλείψει», δήλωσε ο Χατέμ Άζαμ, κάτοικος της Ράφας.
Οι δηλώσεις του Τραμπ έγιναν σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς βρίσκονται σε εξέλιξη έμμεσες διαπραγματεύσεις για την εφαρμογή της κατάπαυσης του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.
Η Χαμάς ανακοίνωσε την έναρξη της δεύτερης φάσης των διαπραγματεύσεων, ενώ το Ισραήλ αναμένεται να στείλει αντιπροσωπεία στο Κατάρ για συνομιλίες.
Η πρώτη φάση της εκεχειρίας είχε ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση 18 Ισραηλινών ομήρων, έναντι 600 Παλαιστινίων κρατουμένων, καθώς και την ενίσχυση της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.
Στη δεύτερη φάση, αναμένεται η απελευθέρωση των εναπομεινάντων ομήρων και ο τερματισμός του πολέμου, ο οποίος ξέσπασε μετά την αιματηρή επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Η επίθεση της Χαμάς είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν 1.210 άνθρωποι στο Ισραήλ, στην πλειονότητά τους άμαχοι.
Από την άλλη, οι ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα προκάλεσαν τον θάνατο 47.487 ανθρώπων, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς, αριθμός που ο ΟΗΕ χαρακτηρίζει αξιόπιστο.
Ο Ντόναλντ Τραμπ συνεχίζει να πιέζει για την υλοποίηση του σχεδίου του, το οποίο συμπίπτει με τις θέσεις της ισραηλινής ακροδεξιάς. Την ερχόμενη Τρίτη, αναμένεται να συναντήσει τον βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλα Β’, ενώ έχει ήδη συνομιλήσει με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Αμπντέλ Φάταχ αλ Σίσι.
