Για ευρωπαϊκό ζήτημα έκανε λόγo η εισηγήτρια της PEGA, Σοφί Ιν’τ’Βελτ, αναφερόμενη στα λογισμικά παρακολούθησης και τη χρήση τους σε ευρωπαϊκές χώρες, κατά την συνέντευξη Τύπου, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στη διάρκεια της οποίας παρουσίασε το προσχέδιο της έκθεσής για τις παρακολουθήσεις στην Ελλάδα, όπου είπε ότι η έρευνα δεν προχώρησε, όταν χρειάστηκε να ερευνηθούν απόρρητα έγγραφα.
Για την Ελλάδα, το προσχέδιο της έκθεσης αναφέρει πως η κατάσταση σχετικά με την χρήση λογισμικού παρακολούθησης πρέπει να διευκρινιστεί επειγόντως, λόγω των εκλογών που θα διεξαχθούν το 2023.
Τόσο η ΕΥΠ όσο και η κυβέρνηση αρνούνται κατηγορηματικά ότι το Predator έχει ποτέ αγοραστεί ή χρησιμοποιηθεί από τις ελληνικές αρχές, είπε η Σοφί Ιν’τ’Βελτ. Σύμφωνα με το προσχέδιο στην Ελλάδα δεν έγινε έντονη αναζήτηση για την προέλευση των επιθέσεων με λογισμικό παρακολουθήσεων. Το προσχέδιο αναφέρει ακόμη ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει προτείνει αλλαγές στο πλαίσιο λειτουργίας της ΕΥΠ.
Επισημαίνεται ακόμη από την PEGA ότι η παρακολούθηση για πολιτικούς λόγους δεν είναι καινούργια για την Ελλάδα, αλλά οι νέες τεχνολογίες λογισμικού κατασκοπείας διευκολύνουν πολύ την παράνομη παρακολούθηση, ιδίως σε ένα πλαίσιο σοβαρά εξασθενημένων διασφαλίσεων. Σε αντίθεση με άλλες περιπτώσεις, όπως η Πολωνία, η κατάχρηση του λογισμικού παρακολούθησης δεν φαίνεται να αποτελεί μέρος μιας ολοκληρωμένης αυταρχικής στρατηγικής, αλλά μάλλον ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται σε ad hoc βάση για πολιτικά και οικονομικά οφέλη, αναφέρει το προσχέδιο της έκθεσης της PEGA. Ωστόσο, όπως προσθέτει, διαβρώνει εξίσου τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου και δίνει άφθονο χώρο στη διαφθορά, ενώ αυτές οι ταραγμένες εποχές απαιτούν αξιόπιστη και υπεύθυνη ηγεσία.
Ελλείψει αποδεικτικών στοιχείων για την ταυτότητα του αγοραστή και χρήστη του Predator στις ελληνικές περιπτώσεις, δεν μπορεί να εξακριβωθεί με βεβαιότητα ποιος παράγοντας έχει αποκτήσει το Predator, υπογραμμίζει το προσχέδιο της έκθεσης της PEGA. Αναφέρεται επίσης ότι η κατάσταση στην Ελλάδα είναι αδιαπέραστης πολυπλοκότητας, αλλά υπάρχουν λίγα πρόσωπα και οντότητες που διαδραματίζουν βασικό ρόλο.
Στο προσχέδιο της έκθεσης σημειώνεται ότι η Ελλάδα έχει κατ’ αρχήν ένα αρκετά ισχυρό νομικό πλαίσιο. Ωστόσο, οι νομικές τροποποιήσεις έχουν αποδυναμώσει κρίσιμες διασφαλίσεις και ο πολιτικός διορισμός σε βασικές θέσεις αποτελεί εμπόδιο στον έλεγχο και τη λογοδοσία.
Η Σοφί Ιν’τ Βελντ, είπε ότι τα μέλη της επιτροπής, για να μπορέσουν να βρουν ακριβείς απαντήσεις, θα πρέπει να τους επιτραπεί η πρόσβαση σε έγγραφα που έχουν χαρακτηριστεί απόρρητα. «Έπρεπε να στηριχτούμε σε άλλες πηγές, πέραν της κυβέρνησης. Αντιλαμβάνομαι ότι είναι στη ευχέρεια του Έλληνα πρωθυπουργού να άρει το απόρρητο. Θα μπορούσε να το κάνει αυτό και τότε θα αποκαλυφθούν πολλές πληροφορίες», σημείωσε η Σοφί Ιν’τ Βελντ απαντώντας σε ερώτηση, της Εφημερίδας των Συντακτών. Πρόσθεσε ότι «οι αποκαλύψεις του Documento δεν είναι οι πρώτες. Έχει περάσει πολύς καιρός με δημοσιεύματα, ήδη από πέρσι… Τώρα θα υπάρξει έρευνα από τον εισαγγελέα, ελπίζω σύντομα να έχουμε αποτελέσματα».
Στο προσχέδιο αναφέρεται ότι αν επιβεβαιωθεί ο κατάλογος του Dοcumento, «μοιάζει με ένα εντυπωσιακό who is who της πολιτικής, των επιχειρήσεων και των μέσων ενημέρωσης στην Ελλάδα. Ο αντίκτυπος αυτής της μεγάλης κλίμακας πολιτικής χρήσης κατασκοπευτικού λογισμικού είναι απείρως μεγαλύτερος από τα πρόσωπα που εμφανίζονται στη λίστα, καθώς όλες οι αντίστοιχες επαφές και διασυνδέσεις τους “συλλαμβάνονται” έμμεσα επίσης στην επιχείρηση κατασκοπείας, συμπεριλαμβανομένων των επαφών τους σε όργανα της Ε.Ε.»
«Τόσο η ΕΥΠ όσο και η κυβέρνηση αρνούνται κατηγορηματικά ότι το Predator έχει ποτέ αγοραστεί ή χρησιμοποιηθεί από τις ελληνικές αρχές. Παρά το γεγονός ότι η χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού είναι παράνομη στην Ελλάδα, δεν φαίνεται να υπάρχει έντονη έρευνα για την προέλευση των επιθέσεων spyware. Οι αποκαλύψεις σχετικά με τη χρήση spyware και την παρακολούθηση δημοσιογράφων από την ΕΥΠ λένε μια πολύ ανησυχητική ιστορία, ενός περίπλοκου και αδιαφανούς δικτύου σχέσεων, πολιτικών και επιχειρηματικών συμφερόντων, εξυπηρετήσεων και νεποτισμού και πολιτικής επιρροής», τονίζεται με νόημα.
«Είναι εύκολο να χαθεί κανείς στον λαβύρινθο. Ωστόσο, αναδύονται μερικά μοτίβα. Μια πολιτική πλειοψηφία χρησιμοποιείται για την προώθηση των συγκεκριμένων συμφερόντων και όχι του γενικού συμφέροντος, κυρίως με το διορισμό συνεργατών και πιστών σε θέσεις-κλειδιά, όπως η ΕΥΠ, η ΕΑΔ και η Krikel. Ενώ η κατασκοπία, ενδεχομένως σε συνδυασμό με νόμιμες υποκλοπές, χρησιμοποιείται ως εργαλείο πολιτικής εξουσίας και ελέγχου στα χέρια της ανώτατης πολιτικής ηγεσίας της χώρας. Εκ των προτέρων και εκ των υστέρων ελεγκτικοί μηχανισμοί έχουν σκόπιμα αποδυναμωθεί και η διαφάνεια και η λογοδοσία αποφεύγεται. Κριτικοί δημοσιογράφοι ή αξιωματούχοι που μάχονται κατά της διαφθοράς και της απάτης αντιμετωπίζουν εκφοβισμό και παρεμπόδιση και δεν υπάρχει προστασία των πληροφοριοδοτών».
Δυσαρέσκεια των μελών του ΕΛΚ στην PEGA
Από την πλευρά του, ο συντονιστής του Eυρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (στην PEGA), Xουάν Ιγκνάσιο Ζόιντο να εκφράσει την δυσαρέσκειά των μελών του ΕΛΚ στην PEGA, προς την εισηγήτρια της εν λόγω επιτροπής του Ε.Κ., την Σοφί Ιν’τ Βελντ, στηλιτεύοντας τόσο τους χειρισμούς της, όσο και τη συμπεριφορά της, σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
«Εξ ονόματος των μελών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στην Επιτροπή PEGA, θα ήθελα να εκφράσω την απογοήτευσή μου για το γεγονός ότι τα μέλη της επιτροπής ενημερώθηκαν με τόσο σύντομη ειδοποίηση για τη συνέντευξη Τύπου όπου θα παρουσιαζόταν το σχέδιο έκθεσης. Λυπούμαστε επίσης που τα μέλη έλαβαν το προσχέδιο λίγο πριν από τη συνέντευξη Τύπου. Θεωρούμε έκπληξη το γεγονός ότι κάλεσε συνέντευξη Τύπου πριν καν ολοκληρώσει την έκθεση. Κατανοούμε την προσπάθεια και τον χρόνο που καταβλήθηκε σε μια τόσο μακροσκελή έκθεση, αλλά δεν πιστεύουμε ότι ο χρονικός περιορισμός πρέπει να αποτελεί δικαιολογία, καθώς προσφερθήκαμε επανειλημμένα να αναβάλουμε την προθεσμία και η εισηγήτρια αρνήθηκε να την παρατείνει επανειλημμένα. Αυτή η προσέγγιση δεν συνάδει με το πνεύμα συνεργασίας που προσπάθησαν να καλλιεργήσουν τα μέλη της Επιτροπής από την ίδρυση της PEGA» αναφέρει συγκεκριμένα ο κ. Ζόιντο, σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Τονίζει παράλληλα ότι «το ίδιο ισχύει και για τη συμπεριφορά της εισηγήτριας κατά την τελική συνέντευξη Τύπου στην Αθήνα, όπου παρουσίασε αναλυτικά τις ατομικές της απόψεις για την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα και όχι μόνο, παρόλο που τα μέλη της αντιπροσωπείας είχαν συμφωνήσει σε κοινή δήλωση κατόπιν διαπραγματεύσεων προκειμένου να δείξουν κοινές θέση σε επιλεγμένα θέματα. Αυτό δημιούργησε την εσφαλμένη εντύπωση ότι παρουσίαζε κοινή άποψη της επιτροπής». «Υπενθυμίζουμε ότι το έργο της Επιτροπής είναι συλλογική προσπάθεια και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως πλατφόρμα ατομικής πολιτικής εκστρατείας. Ελπίζουμε ότι κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης θητείας της PEGA θα μπορέσουμε να εργαστούμε μαζί με περισσότερη συνεργασία» καταλήγει ο Χουάν Ιγκνάσιο Ζόιντο.
H δήλωση του προέδρου της PEGA
Αναφερόμενος στη δημοσιοποίηση του σχεδίου έκθεσης της εξεταστικής επιτροπής για τη χρήση του Pegasus και αντίστοιχου λογισμικού στις 8 Νοεμβρίου, ο πρόεδρος της επιτροπής, Jeroen Lenaers (ΕΛΚ, Ολλανδία) δήλωσε τα εξής, σύμφωνα με ανακοίνωση του Ευρωκοινοβουλίου
«Δεδομένων των πολυάριθμων ερωτήσεων που λαμβάνω όσον αφορά τη σημερινή συνέντευξη Τύπου της εισηγήτριας της PEGA Sophie in’ t Veld, θα ήθελα να διευκρινίσω τα ακόλουθα, προκειμένου να αποφύγω οποιαδήποτε σύγχυση όσον αφορά τις διαδικασίες της επιτροπής μας.
Η εισηγήτρια παρουσίασε ένα προσχέδιο έκθεσης. Δεν πρόκειται για την τελική μορφή του κειμένου και στο σημείο αυτό δεν μπορεί να εκληφθεί ως έκφραση των συμπερασμάτων ή της θέσης της εξεταστικής επιτροπής στο σύνολό της. Όλα τα μέλη της επιτροπής PEGA θα έχουν την ευκαιρία να υποβάλουν τροπολογίες επί του σχεδίου έκθεσης. Μόνο η τελική έκθεση και οι συστάσεις της εξεταστικής επιτροπής, όπως εγκριθούν στο τέλος της περιόδου που ορίζει η εντολή μας, αντιπροσωπεύουν τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο σύνολό του.
Οι συζητήσεις σχετικά με τα πορίσματα της επιτροπής μας θα πρέπει να πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων της επιτροπής μας, όπου όλες οι πολιτικές ομάδες μπορούν να παρουσιάσουν τις απόψεις τους για όλες τις σχετικές πτυχές του έργου μας.»
