Οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν έναν ανεκτίμητο θησαυρό της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Κάθε φράση είναι σαν μικρή κάψουλα χρόνου, που περιέχει μέσα της συμπυκνωμένη τη σοφία και την εμπειρία πολλών γενεών.
Οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν έναν εύκολο και αποτελεσματικό τρόπο για να μεταδοθούν από γενιά σε γενιά σημαντικές αξίες, ηθικές αρχές και πρακτικές συμβουλές για τη ζωή. Είναι διαχρονικές, καθώς αν και δημιουργήθηκαν σε συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους, διατηρούν τη σημασία τους ακόμη και σήμερα, καθώς οι ανθρώπινες εμπειρίες και τα προβλήματα παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ίδια.
Ουσιαστικά είναι η πολιτισμική ταυτότητα ενός λαού και αποτελούν πλούτο γνώσης και εμπειρίας. Μας βοηθούν να κατανοήσουμε τον κόσμο γύρω μας και να αναπτύξουμε κριτική σκέψη, ενώ η εύστοχη χρήση τους σε μια συζήτηση μπορεί να δώσει χιούμορ, ζωντάνια και έμφαση στα λεγόμενά μας.
Μάθε πώς βγήκε η φράση «έχασε τ’ αυγά και τα καλάθια»
Πολλές φορές ακούμε τη φράση «έχασε τ’ αυγά και τα καλάθια/πασχάλια». Γιατί όμως τη λέμε και από πού προέρχεται; Την χρησιμοποιούμε όταν κάποιος τρομάζει, σαστίζει, ή «χάνετε» όταν συμβαίνει κάτι απρόοπτο.
Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο και λογοτέχνη, Τάκη Νατσούλη, η φράση προέρχεται από το 1688, όταν είχε καταλάβει την Αθήνα ο Μοροζίνης με τα στρατεύματα του. Την εποχή εκείνη είχε πέσει πανώλη και τα κρούσματα ήταν χιλιάδες. Οι στρατιώτες του Μοροζίνη άρχισαν ν’ αποδεκατίζονται στην κυριολεξία. Όλα τα χωράφια, είχαν γίνει νεκροταφεία.
Πολλοί λοιπόν, Αθηναίοι, για να σωθούν, πήραν τις οικογένειες τους και έφυγαν για τα νησιά. Ανάμεσα σ’ αυτούς ήταν και ο Ιωάννης Ντερζίνης ή Ντερτσίνης -όπως τον αναφέρει ο ιστορικός Αθαν. Υψηλάντης- που εμπορευόταν αβγά.
Για να μην αφήσει όμως το εμπόρευμα του να χαλάσει, αποφάσισε να το πάρει μαζί του, με την ελπίδα να το πουλήσει στα νησιά. Αλλά στο δρόμο τούς επιτέθηκαν Αλγερινοί κουρσάροι και τους έπιασαν. Όσοι από τους ταξιδιώτες ήταν νέοι και γέροι, κρατήθηκαν αιχμάλωτοι και μεταφέρθηκαν στο Αλγέρι. Τον Ντερτσίνη, που ήταν γέρος και άρρωστος, τον άφησαν ελεύθερο. Έτσι αναγκάστηκε να γυρίσει ξανά πίσω στην Αθήνα.
Φυσικά, πολλοί ενδιαφέρθηκαν τότε να μάθουν για την τύχη των συγγενών τους και τον επισκέπτονταν σπίτι του, για να τους πει τα καθέκαστα. Σε μια Αθηναία, λοιπόν, που είχε χάσει τον άντρα της και έκλαιγε σπαρακτικά, ο Ντερτσίνης της είπε: «Η αφεντιά σου, κλαίει για τον άντρα σου. Αμ τι να πω εγώ ο κακομοίρης, που έχασα τ’ αβγά και τα καλάθια;»
Έτσι η φράση έμεινε μέχρι τα χρόνια μας, με διαφορετική όμως σημασία.
Συνοψίζοντας, οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν ανεκτίμητο θησαυρό γνώσης και σοφίας. Είναι ο καθρέφτης του λαϊκού μας πνεύματος, αποτυπώνοντας την κοσμοθεωρία, τις αξίες και την καθημερινότητα των προγόνων μας. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να τις μεταλαμπαδεύουμε στις επόμενες γενιές.
Πηγή: FOXreport.gr
