Τελειωμό δεν έχουν οι… ιστορίες εργασιακού μεσαίωνα που βλέπουν το φως της δημοσιότητας τα τελευταία 24ωρα, καθώς για ακόμη ένα καλοκαίρι εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι στην Ελλάδα, ήρθαν αντιμέτωποι με ακραίες και πιεστικές συνθήκες εργασίας, τις οποίες καλούνται να φέρουν εις πέρας, υπό την σκιά του φόβου του εφιάλτη της ανεργίας.
Της Κωνσταντίνας Χαϊνά
Ανασφάλιστη και απλήρωτη εργασία, εξαντλητικά ωράρια, εκφοβισμός και παρακολουθήσεις των υπαλλήλων μέσω καμερών και μικροφώνων θυμίζοντας… καταστάσεις Big Brother, φαίνεται να αποτελούν μόνο την κορυφή του παγόβουνου.
«Thank you next σε γνωστό μεγάλο μαγαζί σε νησί όπου εργαζόμουν από αρχές καλοκαιρού στον χώρο του τουρισμού, όπου ενημέρωσα τους εργοδότες εξαρχής πως ήμουν στον τομέα της εστίασης και δεν έχω την παραμικρή ιδέα στον καινούριο τομέα. Με προσέλαβαν για την θέση της ρεσεψιόν, με 1.200 ευρώ τον μήνα, πληρωμένες βενζίνες και ρεπό. Δεν το κρύβω πως αρχικά είχα ενθουσιαστεί και νόμιζα πως ήμουν τυχερός.
Κανένας δεν μου έδειξε την δουλειά και τι ακριβώς πρέπει να κάνω, και το μόνο που μου έλεγαν ήταν πως αν χρειαστώ κάτι να πάρω τηλέφωνο τον μάνατζερ. Ξαφνικά, από εκεί που δεν είχα την παραμικρή γνώση πάνω στο αντικείμενο, είχα καταντήσει να δουλεύω χωρίς να καταλαβαίνω τι κάνω, με έχωσαν ακόμη και στους σερβιτόρους, όπως και λίγο λάντζα, αλλά και βοήθεια στην κουζίνα, ακόμη και στα δωμάτια να στρώνω τα κρεβάτια όταν λείπει η καμαριέρα. Όταν ήρθε η μέρα της πληρωμής, μου έδωσε 600 ευρώ στο χέρι και όταν του είπα πως κάναμε άλλη συμφωνία, ο εργοδότης αγρίεψε και μου όρμησε, προσπάθησε να με εκφοβίσει και μου έριξε ένα σκαμπό πάνω μου επειδή του ζήτησα τα χρήματά μου».
Αυτή είναι μόνο μία από τις χιλιάδες συγκλονιστικές ιστορίες που έχουν αναρτηθεί από εργαζόμενους κάθε κλάδου, στην ιδιωτική ομάδα “Thank you, Next (για εργοδότες)” που δημιουργήθηκε στο Facebook το 2020. Ο τίτλος είναι εμπνευσμένος από το τραγούδι της Ariana Grande, και στην περιγραφή το γκρουπ αναφέρεται ως “ένα ημερολόγιο για όλα τα δράματα που ζούμε στη (πρώην) δουλειά μας…”. Έπειτα από σχεδόν τρία χρόνια, τα μέλη ξεπερνούν τις 75.000, κι ο καθένας μπορεί να διαβάσει μία ιστορία ενός εργαζομένου, ή να μοιραστεί την δική του, είτε επώνυμα, είτε ανώνυμα.
«Αν ανοίξεις το κλιματιστικό θα το πληρώσεις από το μισθό σου»
Τις περισσότερες ιστορίες τις οποίες δεν τις χωράει ανθρώπινος νους, τις συναντάνε οι εργαζόμενοι στον τομέα του τουρισμού και της εστίασης, όπου ακόμη και αυτοί που βρίσκονται σε αναζήτηση εργασίας, δεν μπορούν να δεχτούν ότι καλούνται να αντιμετωπίσουν τέτοιες συνθήκες. Όπως αναφέρει ανάρτηση στην συγκεκριμένη ομάδα, δύο φίλες ψάχνουν δουλειά για σεζόν, και όπως γράφουν «τις τελευταίες ημέρες έχουμε κάψει κυριολεκτικά τον εγκέφαλό μας παίρνοντας τηλέφωνα σε εργοδότες αλλά και ψάχνοντας δουλειά μέσω αγγελιών. Η αλήθεια είναι ότι από όλους ακούμε ακραία πράγματα, όπως δουλειά χωρίς ρεπό, δηλαδή 7/7, διαμονή σε τροχόσπιτο με 900 ευρώ. Επιπλέον, οι περισσότεροι εργοδότες όταν τους ζητάμε να μας στείλουν ένα επίσημο email με αυτά που μας λένε τηλεφωνικά αλλά και τις αρμοδιότητές μας, δεν το στέλνουν ποτέ και μας αφήνουν στο… διαβάστηκε, ακόμη κι αν ξαναστείλουμε μήνυμα ή πάρουμε τηλέφωνο».
Σε άλλη ανάρτηση αναφέρεται πως ο υπάλληλος έχει ξεκινήσει δουλειά για σεζόν σε καφετέρια – κρεπερί στην Θεσσαλονίκη, και από την αρχή ο ιδιοκτήτης του είχε διασαφηνίσει ότι δεν υπάρχει ρεπό και δεν γίνεται να του δώσει. «Έχουν περάσει δύο μήνες και ακόμη δεν έχω πάρει ούτε ένα ρεπό και εγώ δεν νιώθω καλά, χρειάζομαι ξεκούραση, ωστόσο αυτός κάνει την πάπια, δεν είναι συνεργάσιμος και είναι ανένδοτος. Από την άλλη, εγώ δεν μπορώ να φύγω γιατί χρειάζομαι τα χρήματα».
Εν μέσω καλοκαιριού και την στιγμή που η θερμοκρασία φτάνει ακόμη και τους 35 βαθμούς, εργοδότης είπε στον υπάλληλό του στη σεζόν, πως σε περίπτωση που θέλει να χρησιμοποιήσει το κλιματιστικό στο δωμάτιο διαμονής, είναι αναγκασμένος να το πληρώσει από τον μισθό του. «Ήρθα για σεζόν και μου είπε ο εργοδότης μου πως μέχρι τον Ιούλιο οι ώρες θα είναι 8ωρο και αργότερα θα ανέβουν από 10 ώρες και πάνω. Τελικά οι ώρες είναι πολύ λιγότερες με αποτέλεσμα να μην παίρνω τα χρήματα που χρειάζομαι και να πληρώνομαι 5 ευρώ την ώρα. Παράλληλα, το αστείο και το τραγικό ταυτόχρονα είναι πως μου είχε πει ότι παρέχει διαμονή και εν τέλει γύρισε και μου είπε πως μπορώ απλά να κοιμάμαι εκεί, και αν θέλω να ανοίξω κλιματιστικό θα πληρώνεται από τον μισθό μου».
Παράλληλα, με αφορμή το πρόσφατο περιστατικό του σερβιτόρου σε beach bar της Ρόδου, αναγνώστης του enikos.gr κατήγγειλε απαράδεκτες συνθήκες εργασίες σε πασίγνωστο μαγαζί εστίασης στο κέντρο της Αθήνας. Όπως λέει ο ίδιος, «οι υπάλληλοι εργάζονται από 9 έως και 15 ώρες, χωρίς να τους προσφέρεται κάποιο γεύμα στο ενδιάμεσο, παρά μόνο δύο καφέδες, αλλά και χωρίς να πραγματοποιούνται τα απαραίτητα διαλείμματα εν ώρα εργασίας. Ακόμη, αν πέσει κάποιο προϊόν από τον δίσκο, οι εργαζόμενοι τα πληρώνουν από την τσέπη τους, ενώ φυσικά δουλεύουν 7/7».
«Με άκουγε από τα μικρόφωνα της επιχείρησης και μου έλεγε “πρόσεχε τι λες με τους συναδέλφους…”»
Σε ανώνυμη ανάρτηση στην ομάδα, ένας barman σε γνωστό κλαμπ της Θεσσαλονίκης γράφει πως κατά την διάρκεια της εργασίας του τον κάλεσε ο εργοδότης του στο τηλέφωνο και του επισήμανε να κλείσει το ψυγείο, το οποίο ήταν για λίγα λεπτά ανοιχτό, και να σταματήσει να μιλάει στο τηλέφωνο.
«Εκείνη την στιγμή συνειδητοποιώ ότι με βλέπει από τις κάμερες, γεγονός το οποίο ήταν δεκτό. Την επόμενη ημέρα, συζητούσα με τους συναδέλφους για το περιστατικό και μου ανέφεραν πως έχει τύχει και στους ίδιους, ωστόσο την ίδια μέρα με ξαναπαίρνει ο εργοδότης και μου επισημαίνει την συζήτηση που έκανα με τον συνάδελφο, άρα καταλαβαίνω ότι έχει και μικρόφωνα, κάτι το οποίο προφανώς δεν επιτρέπεται. Του απάντησα πως δεν νιώθω άνετα με το μικρόφωνο και μου είπε πως «είσαι καινούριος οπότε πρέπει να ελέγχω την κατάσταση».
Όσο περνούσαν οι μέρες, με έπαιρνε τηλέφωνο και μου έλεγε συνεχώς για τις συζητήσεις που έκανα με συναδέλφους ενώ είχε τύχει να με πάρει και στην μέση μίας κουβέντας αλλά και να συμμετέχει και να παρεμβαίνει σε αυτή. Καταλήξαμε να με παίρνει συνέχεια τηλέφωνα και να μου λέει «πρόσεχε τι λες με τους συναδέλφους». Για να μην τα πολυλογώ, δεν τολμούσαμε να μιλήσουμε μεταξύ μας, υπήρχε φόβος και τρόμος, με αποτέλεσμα να μην αντέξω και έφυγα από το μαγαζί. Μέχρι σήμερα έχω ψυχολογικό πως κάποιος με ακολουθεί και με παρακολουθεί συνεχώς και εκτός δουλειάς, αλλά και στις επόμενες εργασίες μου πανικοβάλλομαι γιατί νομίζω πως με παρατηρούν 24/7».
«Μας χρονομετρούσε για το πόσο γρήγορα θα κάναμε μία δουλειά»
Εργοδότης επιχείρησης με ψυχαγωγικές υπηρεσίες και εξυπηρέτηση πελατών (escape room), χρονομετρούσε τους υπαλλήλους για το πόσο γρήγορα ή αργά θα έκαναν μία δουλειά, ενώ τους παρακολουθούσε μέσω τον καμερών και των μικροφώνων χωρίς ωστόσο αυτοί να το γνωρίζουν. Όπως έγραψε εργαζόμενη στην ομάδα «πήγα για συνέντευξη σε επιχείρηση με ψυχαγωγικές υπηρεσίες (escape room), με τον εργοδότη να μου λέει ότι θα ασφαλιστώ μετά από 2-3 μήνες, προκειμένου να σιγουρευτεί ότι θα κάτσω και θα περάσω 3 εβδομάδες εκπαίδευση απλήρωτη. Εννοείται ότι δουλεύαμε κανονικά στην εκπαίδευση και δεν κάναμε κάτι συγκεκριμένο, ήμασταν σαν κανονικοί υπάλληλοι, ενώ κάποιους τους απέλυε ακριβώς μόλις τελείωνε η εκπαίδευσή τους με την δικαιολογία πως δεν έκαναν κάποια πράγματα σωστά.
Έμεινα έναν χρόνο στην δουλειά, και προφανώς δεν ασφαλίστηκα ποτέ κανονικά. Αυτόν τον χρόνο, πολλές φορές δούλευα πάνω από 10 ώρες, έκανα την καθαρίστρια γιατί ήθελε γενική σε όλο το μαγαζί μία φορά την εβδομάδα, έκανα τον μπογιατζή, τον μεταφορέα όπου απέκτησα πρόβλημα στην μέση επειδή κουβαλούσα πράγματα ανεβοκατεβαίνοντας σκάλες. Ακόμη και τα ΣΚ έφευγα μετά τις 12 το βράδυ και αρκετές μέρες της εβδομάδας ήμουν stand by χωρίς να πληρώνομαι. Η επιχείρηση είχε κάμερες και μικρόφωνα παντού, τα οποία κατέγραφαν κανονικά και δεν είχαμε ενημερωθεί αναλόγως, όμως σαν να μην έφτανε αυτό, χρονομετρούσε ακόμη και τις κινήσεις μας και το πόσο γρήγορα θα κάναμε μία δουλειά, και μας είχε βάλει να υπογράψουμε κώδικα δεοντολογίας που μεταξύ άλλων απαγόρευε να κάνουμε παρέα οι υπάλληλοι εν ώρα εργασίας αλλά και εκτός μαγαζιού. Όταν παραιτήθηκα, μου είπε «είσαι αχάριστη και δεν θες να δουλέψεις».
«Δεν με νοιάζει το πρόγραμμα της εξεταστικής σου, πρέπει να δουλέψεις»
Δεν είναι λίγες οι αναρτήσεις που αφορούν φοιτητές οι οποίοι είναι εργαζόμενοι κυρίως στον τομέα της εστίασης προκειμένου να βγάζουν το χαρτζιλίκι τους και να μην επιβαρύνουν οικονομικά την οικογένειά τους. Ωστόσο, οι ίδιοι καλούνται να συνεννοηθούν με εργοδότες που αδιαφορούν για την σχολή τους και απαιτούν από τους ίδιους να μην ασχολούνται με την εξεταστική τους και να συνεχίσουν την εργασία τους ακόμη και εν μέσω εξεταστικής.
«Δουλεύω σε κατάστημα ως πωλήτρια ρούχων στα Χανιά, στο οποίο η εργοδότρια έψαχνε για ημιαπασχόληση, δηλαδή 20 ώρες την εβδομάδα και συνολικά 80 ώρες τον μήνα. Της είχα αναφέρει ότι είμαι φοιτήτρια και έχω εξεταστική όπως και διάβασμα. Το δέχτηκε, γιατί μου είπε πως το καλοκαίρι θα προσλάμβανε και άλλη κοπέλα, και συμφωνήσαμε προφανώς πως προηγείται η σχολή μου από την δουλειά. Τα μαθήματά μου είναι μέρα παρά μέρα, και μερικά τα δίνω στις 18:00 με 21:00 όπως και τα Σάββατα. Της εξήγησα το πρόγραμμα της εξεταστικής μου, και τότε άρχισε να ωρύεται και να μου λέει πως είμαι απαράδεκτη και ότι δεν γίνεται να μην δουλεύω τα απογεύματα γιατί έπρεπε η ίδια να πάει τα παιδιά της στο κολυμβητήριο, και δεν μπορεί να τα πάει ο άντρας της γιατί θέλει να κοιμάται. Ούρλιαζε κοντά στο πρόσωπό μου, και μου έλεγε «δεν με νοιάζει το πρόγραμμα της εξεταστικής σου, είσαι αχάριστη, πρέπει να δουλέψεις. Δεν θες και δεν πρόκειται να βρεις άλλη δουλειά».
Παρόμοια ανάρτηση στην ομάδα αναφέρει πως «είμαι σε μία δουλειά με πολύ τοξικό περιβάλλον και καθημερινή ψυχολογική πίεση, με τον εργοδότη να με ενοχλεί με μηνύματα ακόμη και εκτός εργασίας για άσχετα ζητήματα, όπως και δεν μου επιτρέπει να λείπω ποτέ από την δουλειά μου ακόμη και αν μου έχει τύχει κάτι αρκετά σοβαρό. Δεν μου επιτρέπει να πηγαίνω στην σχολή μου για να είμαι όλη μέρα στην δουλειά και γενικότερα τρώω καθημερινό «χώσιμο» στις βάρδιες. Μονίμως, η απάντησή του είναι πως η επιχείρηση είναι πάνω από όλα και πρέπει να αφοσιωθώ σε αυτή, και να μην με νοιάζει κάτι άλλο. Έχω φτάσει στο σημείο να θέλω να παραιτηθώ γιατί δεν αντέχω άλλο και πρέπει να ασχοληθώ με προσωπικά σοβαρά ζητήματα, και δεν μπορώ να δεχτώ ότι με εκμεταλλεύεται σε τέτοιο βαθμό, επειδή υποτίθεται με έχει τόση ανάγκη».
«Εργοδότης με ανάγκασε να περπατήσω 45 χιλιόμετρα για να πάω σπίτι μου»
«Thank you next σε εταιρεία, που ενώ κατά την πρόσληψη μου μου είπε ψέματα ότι δεν θα δουλεύω βάρδιες κατά τις οποίες δεν με εξυπηρετούν τα μέσα, ενώ έχω ενημερώσει από πριν με προσλάβουν ότι μένω μακριά και μετακινούμαι με προαστιακό και συμφώνησαν πως όλα είναι καλά δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, με απέλυσαν γιατί όταν ξεκίνησαν οι απογευματινές βάρδιες, τους ζήτησα αν μπορώ να σχολάω 10 λεπτά νωρίτερα, ώστε να γυρίζω σπίτι πριν τις 12 στο σπίτι μου.
Συγκεκριμένα, μου είπαν «ζητάς πολλά, δεν είσαι η μόνη που έχει αυτό το πρόβλημα. Η εταιρεία δεν πρόκειται να αλλάξει το πρόγραμμα της για εσένα, και πως η μόνη λύση είναι η απόλυση». Τους πρότεινα ευγενικά να μη βιάζονται και να καθίσουμε να το συζητήσουμε, καθώς είχα plan b για να φύγω από την δουλειά μετά τις 10, δεν τους έβαλα το μαχαίρι στο λαιμό να με αφήνουν να φεύγω νωρίτερα, μια απλή παράκληση έκανα, αλλά ήταν ανένδοτοι, και ενώ δεν ήθελα να υπογράψω απόλυση, με πίεσαν και εν τέλει το έκανα».
Εργαζόμενος κατήγγειλε τον εργοδότη του στην Επιθεώρηση Εργασίας όταν τον ανάγκασε να περπατήσει 45 χιλιόμετρα, ξεκινώντας από τις 22:00 προκειμένου να μπορέσει να γυρίσει σπίτι του. «Υπήρχε λεωφορείο για να πάω στην δουλειά μου, αλλά δεν υπήρχε για να επιστρέψω από αυτή στο σπίτι μου και συμφωνήσαμε πως θα βρει τρόπο να γυρίσω. Όταν ήρθε η ώρα, δεν μου έδωσε καν το μεροκάματό μου για να πάρω ταξί και μου είπε «κόψε τον λαιμό σου, καληνύχτα». Να σημειωθεί πως όταν έσπασα το χέρι μου στη δουλειά, δεν ενδιαφέρθηκε καν για εμένα, και το μόνο που μου ανέφερε ήταν να πω ότι τραυματίστηκα συγκεκριμένη ώρα, προκειμένου να μην θεωρηθεί εργατικό ατύχημα. Δυστυχώς για αυτόν, είμαι ειλικρινής. Το αστείο είναι πως ο συγκεκριμένος εργοδότης, σε meeting νεοσύλλεκτων είπε “δεν θέλω να με θεωρείται αφεντικό σας, αλλά φίλο σας. Θέλω να έχουμε εξαιρετικές σχέσεις”».
