Σε συστάσεις προς τη χώρα μας, προχωρά με την έκθεσή της η επιτροπή PEGA του Ευρωκοινοβουλίου που εξέτασε την υπόθεση των παρακολουθήσεων. Με αφορμή την έκθεση της επιτροπής, ξέσπασε πολιτική αντιπαράθεση.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι η κυβέρνηση έχει κάνει την αυτοκριτική της, ενώ η Πόπη Τσαπανίδου σημείωσε πως ο «κ. Μητσοτάκης έγινε συνώνυμο του κ Όρμπαν». Ο Νίκος Ανδρουλάκης άφησε αιχμές από τη Λάρισα για την παρακολούθησή του και τόνισε: «Σέβονται τη δικαιοσύνη; Σε ποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα θα είχαμε τέτοιο σκάνδαλο να παρακολουθούν εμένα, τους ίδιους του τους υπουργούς».
Επικεφαλής PEGA: Στόχος των συστάσεων να εξαφανιστεί η κατάχρηση λογισμικού παρακολούθησης κατά των Ευρωπαίων
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχουν ηθικό καθήκον, έχουν υποχρέωση προς στους πολίτες. Εάν επιτρέπουν αυτό να συμβαίνει στην ΕΕ τότε είναι συνένοχοι στην καταστροφή της δημοκρατίας» τόνισε η εισηγήτρια της επιτροπής για τη χρήση λογισμικού παρακολούθησης (PEGA) Σοφί Ιντ’Βελτ στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τον επικεφαλής της PEGA Γερούν Λέναρς, στο Στρασβούργο, κατόπιν της ψήφισης της έκθεσης σε επίπεδο επιτροπής.
«Η εντολή της επιτροπής μας φτάνει στο τέλος της τώρα, αλλά η δουλειά μας είναι μακριά από το να τελειώσει και υπολογίζω σε αυτό το Κοινοβούλιο και όλους αυτούς που ήταν ενεργοί τους τελευταίους 14 μήνες για να συνεχίσουμε τη δουλειά μας με βάση τις συστάσεις που κάνουμε για να διαβεβαιώσουμε ότι (οι συστάσεις) θα είναι κάτι παραπάνω από λίστα με ευχές, αλλά θα κάνουν διαφορά στην πράξη έτσι ώστε να υπάρξει η διαβεβαίωση ότι η κατάχρηση του λογισμικού παρακολούθησης κατά των Ευρωπαίων πολιτών θα εξαφανιστεί από την ΕΕ στο μέλλον» υπογράμμισε ο κ. Λέναρς.
Παράλληλα, ο κ. Λέναρς σημείωσε ότι αυτή η δουλειά ξεκίνησε «υπό την προσέγγιση των θυμάτων, θυμάτων της κατάχρησης λογισμικού παρακολούθησης που μπορεί να πάρει τον έλεγχο των τηλεφώνων και γνωρίζουμε ότι ζούμε σε εποχές στις οποίες όλη μας η ζωή είναι στα τηλέφωνά μας» με την κ. Ιντ’Βελτ να συμπληρώνει ότι «εστιάσαμε πολύ στα θύματα ή ας πούμε στους στόχους της παράνομης κατασκοπείας και πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν επελέγησαν τυχαία». Επίσης, σημείωσε ότι «εδώ δεν κοιτάμε μόνο το πρόβλημα της ιδιωτικής ζωής των ατόμων που παραβιάστηκε. Μιλάμε για ανθρώπους που έγιναν στόχοι εσκεμμένα, για πολιτικούς λόγους. Μπορεί να ήταν δημοσιογράφοι που ασκούσαν κριτική, μπορεί να ήταν δικηγόροι, ακτιβιστές, ακόμη και δημόσιοι αξιωματούχοι που έκαναν τη δουλειά τους πολύ ανεξάρτητα και προσπαθούσαν να φέρουν στο φως τα κακώς κείμενα. Δεν πρόκειται μόνο για ζημιά που έχει κάνει σε άτομα, αλλά για τη ζημιά στη δημοκρατία και το κράτος δικαίου».
Από την πλευρά του ο Γερούν Λέναρς, ανέφερε ότι «σε μια ιδανική κατάσταση, η επιτροπή μας δεν θα υπήρχε ποτέ. Σε μια ιδανική κατάσταση δεν θα υπήρχε κατάχρηση του λογισμικού παρακολούθησης στην ΕΕ και όπου γινόταν τέτοια κατάχρηση θα υπήρχε έντονη αντίδραση από την Κομισιόν και το Συμβούλιο. Αυτό δεν έγινε σ’ αυτή την περίπτωση και δείχνει ότι η επιτροπή μας ήταν οπωσδήποτε απαραίτητη. Και ακόμη και αν είχαμε έλλειψη συνεργασίας από τα κράτη-μέλη γενικά και επίσης από τους υπόλοιπους θεσμούς, ήμασταν τυχεροί που μπορούσαμε να βασιστούμε στη στήριξη πολλών άλλων. Ερευνητές δημοσιογράφους, χωρίς τους οποίους θα ήμασταν ακόμη στο σκοτάδι για πολλά από τα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε στην έκθεση, την κοινωνία των πολιτών, ακαδημαϊκούς, ειδικούς στην τεχνολογία, όλους αυτούς τους ανθρώπους που μας στήριξαν και μας βοήθησαν εδώ και πάνω από έναν χρόνο».
Σε ερώτηση σχετικά με τις επαφές με την ελληνική κυβέρνηση και αξιωματούχους, η Σοφί Ιντ’Βελτ ανέφερε ότι όταν η επιτροπή ταξίδεψε στην Ελλάδα, συναντηθήκαν με τον υπουργό και υπήρξαν και άλλες χώρες που ήταν πολύ φιλικές στις οποίες είχαν συναντήσεις. «Δεν είναι το ίδιο με το να μοιραστούν πραγματικές και σημαίνουσες πληροφορίες» προσέθεσε η εισηγήτρια της PEGA σημειώνοντας ότι «εάν δούμε τι συμβαίνει στην Ελλάδα είμαι εξαιρετικά ανήσυχη. Αλλά ας μην ξεχνάμε ότι όταν λέμε οι Αρχές, υπάρχει η κυβέρνηση, αλλά υπάρχουν επίσης και άλλες Αρχές. Συναντηθήκαμε σε πολλές περιπτώσεις για παράδειγμα με την ΑΔΑΕ και την Αρχή Προστασίας Δεδομένων. Λένε μία διαφορετική ιστορία από την κυβέρνηση. Υπό αυτή την έννοια ναι, μιλήσαμε με τις αρχές».
Ο επικεφαλής της επιτροπής απάντησε ότι «υπήρχαν ορισμένες χώρες, κυρίως η Πολωνία και η Ουγγαρία στις οποίες δεν υπήρχε καμία επικοινωνία με την κυβέρνηση ή τις επίσημες Αρχές. Μόνο μετά από πολλά αιτήματα, ένα μήνυμα ότι δεν θα συνεργαστούν με την έρευνά μας».
Ο κ. Λέναρς, επισήμανε ότι «όσον αφορά στην Κύπρο, την Ελλάδα και την Ισπανία γίναμε δεκτοί από τις Αρχές και σε επίπεδο υπουργών, οργανώσαμε συναντήσεις εδώ στις Βρυξέλλες με εξ αποστάσεως συμμετοχή, υψηλοί αξιωματούχοι των υπουργείων συμμετείχαν. Στην περίπτωση της Ελλάδας είχαμε μία μακρά συνάντηση με τον αρμόδιο υπουργό. Φυσικά, ως επιτροπή είχαμε πολλά ερωτήματα και δεν απαντήθηκαν όλα, αλλά πιστεύω ότι υπάρχει πολύ μεγάλη διαφορά σχετικά με το πώς τα διαφορετικά κράτη-μέλη απάντησαν στο αίτημά μας για συμμετοχή. Όταν μιλάμε για συμμετοχή των κρατών-μελών γενικά, στείλαμε 27 ερωτηματολόγια στα κράτη-μέλη από τα οποία πολύ λίγα από αυτά ήρθαν πίσω με σχετικές πληροφορίες και κάποιοι δεν απάντησαν καν συμπεριλαμβανομένης της χώρας μου της Ολλανδίας».
«Υπό αυτή την έννοια μιλώντας για δέσμευση και συμμετοχή των κρατών-μελών είναι πολύ απογοητευτικό και σημαίνει επίσης ότι πρέπει να συνεχίσουμε τη μάχη μας με πολλή ενέργεια για να φέρουμε τις απόλυτα απαραίτητες αλλαγές στην Ευρώπη» κατέληξε.
Η ανακοίνωση του Ευρωκοινοβουλίου
«Τη Δευτέρα, η εξεταστική επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη διερεύνηση της χρήσης του λογισμικού Pegasus και αντίστοιχου κατασκοπευτικού λογισμικού παρακολούθησης (PEGA) ενέκρινε την τελική έκθεση και τις συστάσεις της, έχοντας ολοκληρώσει την έρευνά της που διήρκησε ένα χρόνο. Οι ευρωβουλευτές καταδικάζουν τις καταχρήσεις κατασκοπευτικού λογισμικού που αποσκοπούν στον εκφοβισμό της αντιπολίτευσης, στη φίμωση των επικριτικών μέσων ενημέρωσης και στη χειραγώγηση των εκλογών. Σημειώνουν ότι οι δομές διακυβέρνησης της ΕΕ δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τέτοιες επιθέσεις και δηλώνουν ότι απαιτούνται μεταρρυθμίσεις.
Συστημικά ζητήματα στην Πολωνία και την Ουγγαρία
Οι ευρωβουλευτές καταδικάζουν τις σοβαρές παραβιάσεις του δικαίου της ΕΕ στην Πολωνία και την Ουγγαρία, όπου οι αντίστοιχες κυβερνήσεις έχουν διαλύσει ανεξάρτητους μηχανισμούς εποπτείας. Για την Ουγγαρία, οι ευρωβουλευτές υποστηρίζουν ότι η χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού ήταν τμήμα μιας υπολογισμένης και στρατηγικής προσπάθειας για την καταστροφή της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και της ελευθερίας της έκφρασης από την κυβέρνηση. Στην Πολωνία, η χρήση του Pegasus ήταν μέρος ενός συστήματος για την επιτήρηση της αντιπολίτευσης και των επικριτών της κυβέρνησης, σχεδιασμένο να κρατήσει την κυβερνώσα πλειοψηφία και την κυβέρνηση στην εξουσία.
Για να διορθωθεί η κατάσταση, οι ευρωβουλευτές καλούν την Ουγγαρία και την Πολωνία να συμμορφωθούν με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και να αποκαταστήσουν την ανεξαρτησία και την εποπτεία της δικαιοσύνης. Θα πρέπει επίσης να εξασφαλίζουν ειδική άδεια από ανεξάρτητη δικαστική αρχή πριν από την χρήση λογισμικού κατασκοπείας, αλλά και να υπάρχει δικαστικός έλεγχος στη συνέχεια, να κινούνται αξιόπιστες έρευνες για υποθέσεις κατάχρησης και να διασφαλίζεται ότι οι πολίτες έχουν πρόσβαση σε κατάλληλα ένδικα μέσα».
Ανησυχίες σχετικά με τη χρήση spyware στην Ελλάδα και την Ισπανία
Για την Ελλάδα, οι ευρωβουλευτές λένε ότι η χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού δεν φαίνεται να αποτελεί μέρος μιας ολοκληρωμένης αυταρχικής στρατηγικής, αλλά μάλλον ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται επί τούτου για πολιτικά και οικονομικά οφέλη. Παρόλο που η Ελλάδα έχει ένα αρκετά ισχυρό νομικό πλαίσιο κατ’ αρχήν, νομοθετικές τροποποιήσεις έχουν αποδυναμώσει τις δικλείδες ασφαλείας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα λογισμικό κατασκοπείας να έχει χρησιμοποιηθεί εναντίον δημοσιογράφων, πολιτικών και επιχειρηματιών και να έχει εξαχθεί σε χώρες με αρνητικό ιστορικό ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Οι ευρωβουλευτές καλούν την κυβέρνηση να αποκαταστήσει και να ενισχύσει επειγόντως τις θεσμικές και νομικές δικλείδες, να καταργήσει τις άδειες εξαγωγής που δεν συνάδουν με τη νομοθεσία της νομοθεσία της ΕΕ για τον έλεγχο των εξαγωγών και να σεβαστεί την ανεξαρτησία της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ).
Σημειώνουν επίσης ότι η Κύπρος έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ως εξαγωγικός κόμβος για λογισμικό κατασκοπείας και θα πρέπει να καταργήσει όλες τις άδειες εξαγωγής που έχει εκδώσει και οι οποίες δεν συνάδουν με τη νομοθεσία της ΕΕ.
Όσον αφορά την Ισπανία, οι ευρωβουλευτές διαπίστωσαν ότι η χώρα έχει ένα ανεξάρτητο σύστημα δικαιοσύνης με επαρκείς δικλείδες ασφαλείας, αλλά ορισμένα ερωτήματα σχετικά με τη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού παραμένουν. Σημειώνοντας ότι η κυβέρνηση εργάζεται ήδη για την αντιμετώπιση των ελλείψεων, οι ευρωβουλευτές καλούν τις αρχές να διασφαλίσουν πλήρεις, δίκαιες και αποτελεσματικές έρευνες, ειδικά για τις 47 περιπτώσεις όπου δεν είναι σαφές ποιος επέτρεψε την ανάπτυξη κατασκοπευτικού λογισμικού, και να διασφαλίσουν ότι όσοι έχουν υπάρξει στόχοι της χρήσης του λογισμικού έχουν στη διάθεσή τους αποτελεσματικά ένδικα μέσα», αναφέρει μεταξύ άλλων η σχετική ανακοίνωση του Ευρωκοινοβουλίου.
Αυστηρότεροι κανόνες για την πρόληψη των καταχρήσεων
Το Ευρωκοινοβούλιο επισημαίνει ακόμη ότι «Για να σταματήσουν αμέσως οι παράνομες πρακτικές κατασκοπικού λογισμικού, οι ευρωβουλευτές επιθυμούν να επιτρέψουν τη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού μόνο σε κράτη μέλη όπου έχουν διερευνηθεί διεξοδικά οι καταγγελίες για κατάχρηση κατασκοπικού λογισμικού, όπου η εθνική νομοθεσία είναι σύμφωνη με τα πρότυπα της Επιτροπής της Βενετίας και της νομολογίας του Δικαστηρίου της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όπου η Europol συμμετέχει σε έρευνες και όπου οι άδειες εξαγωγής που δεν συνάδουν με τους κανόνες ελέγχου των εξαγωγών έχουν καταργηθεί. Έως τον Δεκέμβριο του 2023, η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει κατά πόσον οι εν λόγω προϋποθέσεις πληρούνται σε δημόσια έκθεση.
Οι ευρωβουλευτές ζητούν κανόνες της ΕΕ σχετικά με τη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού από τις αρχές επιβολής του νόμου, οι οποίοι θα πρέπει να εγκρίνονται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, για προκαθορισμένο σκοπό και περιορισμένο χρονικό διάστημα. Υποστηρίζουν ότι τα δεδομένα που εμπίπτουν στη σχέση δικηγόρου-πελάτη ή ανήκουν σε πολιτικούς, γιατρούς ή μέσα ενημέρωσης θα πρέπει να προστατεύονται, εκτός εάν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία εγκληματικής δραστηριότητας. Οι ευρωβουλευτές προτείνουν επίσης υποχρεωτικές κοινοποιήσεις για στοχευμένα άτομα και για μη στοχευμένα άτομα των οποίων τα δεδομένα ήταν προσβάσιμα στο πλαίσιο της παρακολούθησης κάποιου άλλου, ανεξάρτητη εποπτεία κατά τη χρήση τέτοιου είδους λογισμικού, ουσιαστικά ένδικα μέσα για τους στόχους και πρότυπα για το παραδεκτό των αποδεικτικών στοιχείων που συλλέγονται με τη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού.
Οι ευρωβουλευτές ζητούν επίσης έναν κοινό νομικό ορισμό της εθνικής ασφάλειας ως λόγου επιτήρησης, ο οποίος θα απέτρεπε προσπάθειες να δικαιολογηθούν πρόδηλες καταχρήσεις».
Εργαστήριο Τεχνολογίας της ΕΕ
«Για να βοηθήσουν στην αποκάλυψη περιστατικών παράνομης παρακολούθησης, οι ευρωβουλευτές προτείνουν τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού τεχνολογικού εργαστηρίου, δηλαδή ενός ανεξάρτητου ερευνητικού ινστιτούτου με αρμοδιότητες για τη διερεύνηση της επιτήρησης, την παροχή νομικής και τεχνολογικής υποστήριξης, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου συσκευών, αλλά και για τη διενέργεια εγκληματολογικής έρευνας. Θέλουν επίσης νέα νομοθεσία για τη ρύθμιση της ανακάλυψης, του διαμοιρασμού, της επίλυσης και της εκμετάλλευσης των τρωτών σημείων.
Εξωτερική πολιτική
Όσον αφορά τις τρίτες χώρες και τα μέσα εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, οι ευρωβουλευτές θα ήθελαν να διερευνήσουν σε βάθος τις άδειες εξαγωγής κατασκοπευτικού λογισμικού, την αυστηρότερη επιβολή των κανόνων της ΕΕ για τον έλεγχο των εξαγωγών, μια κοινή στρατηγική κατασκοπικού λογισμικού ΕΕ-ΗΠΑ, συνομιλίες με το Ισραήλ και άλλες τρίτες χώρες για τη θέσπιση κανόνων σχετικά με την εμπορία και τις εξαγωγές κατασκοπευτικού λογισμικού και να διασφαλιστεί ότι η αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ δεν στηρίζει την απόκτηση και τη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού», τονίζει το Ευρωκοινοβούλιο στην ανακοίνωσή του.
Η απάντηση Μητσοτάκη
«Τι λέει η έκθεση PEGA; Πρώτον, δεν υπήρχε κεντρικό σχέδιο. Ότι υπήρχαν αυτά τα λογισμικά, κάνει συγκεκριμένες επισημάνσεις, αλλά κεντρικό σχέδιο αυταρχικής διακυβέρνησης δεν υπήρχε. Το λέει ξεκάθαρα η έκθεση. Άρα όλη αυτή η θεωρία ότι όλο αυτό ήταν συντονισμένο από το Μέγαρο Μαξίμου, πάει περίπατο», είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΙ.
«Εμείς έχουμε κάνει την αυτοκριτική μας για τα ζητήματα αυτά, έχουμε κάνει διορθώσεις. Αλλά δεν μπορώ να μην επισημάνω την απόλυτη εργαλειοποίηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από συγκεκριμένες πολιτικές ομάδες, Σοσιαλιστές, Πράσινους, οι οποίοι είναι ξεκάθαρο ότι στα πλαίσια του ευρωπαϊκού ανταγωνισμού θέλουν να δημιουργήσουν πρόβλημα σε υποψήφιους του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Δεν σας λέω κάτι καινούργιο. Στο κάτω-κάτω η έκθεση PEGA κάνει και αντίστοιχες επισημάνσεις και για την Ισπανία. Αλλά αυτές, προφανώς, για σοσιαλιστική κυβέρνηση. Άρα, το ζήτημα των παράνομων λογισμικών είναι ένα δομικό πρόβλημα το οποίο πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Εμείς είμαστε η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που έχει ήδη ψηφίσει τις σχετικές διατάξεις, για να απαγορεύσουμε τέτοια λογισμικά», τόνισε, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να αντιμετωπιστεί πανευρωπαϊκά αυτό το ζήτημα.
Η ανακοίνωση της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ
«Με την υπογραφή και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η κυβέρνηση Μητσοτάκη και ο ίδιος ο πρωθυπουργός είναι υπόλογοι απέναντι στην Ευρώπη και στην κοινή γνώμη για την υπόθεση των παράνομων παρακολουθήσεων. Χθες, η εξεταστική επιτροπή PEGA του Ε.Κ. ψήφισε, με συντριπτική πλειοψηφία, την έκθεση της Ολλανδής ευρωβουλεύτριας του Renew Europe Sophie In’t Veld, αλλά και το συνοδευτικό κείμενο με αυστηρές συστάσεις στη χώρα μας.
Η έκθεση πήρε 30 ψήφους υπέρ, 2 κατά και υπήρξαν 4 αποχές, ενώ οι συστάσεις, 30 ψήφους υπέρ, 5 κατά και υπήρξαν 2 αποχές.Ουσιαστικά, όλες οι προοδευτικές δυνάμεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αποφάσισαν να θέσουν την κυβέρνηση και τον Κ. Μητσοτάκη ενώπιον των ευθυνών τους για το σκάνδαλο των υποκλοπών, με μόνο το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, πολιτική οικογένεια της ΝΔ, να ψηφίζει κατά και την ακροδεξιά να απέχει.
Για πρώτη φορά οι παρακολουθήσεις στην Ελλάδα από την ΕΥΠ συνδέονται με τη χρήση του Predator και σύμφωνα με την έκθεση της PEGA, πρόσωπα και εταιρείες παραπέμπουν ευθέως στο γραφείο του πρωθυπουργού.
Στο κείμενο της έκθεσης, περιγράφονται λεπτομερώς και με ονόματα οι εμπλεκόμενοι στην υπόθεση, Δημητριάδης, Κοντολέων, Λαβράνος, Μπίτζιος κλπ., ο ρόλος του καθενός, αλλάκαι οι σχέσεις και οι διασυνδέσεις μεταξύ τους. Παράλληλα, καταγράφονται οι περιπτώσεις των θυμάτων των παράνομων υποκλοπών και παρακολουθήσεων, όπως οι Ανδρουλάκης, Σπίρτζης, Κύρτσος, οι δημοσιογράφοι Κουκάκης, Τέλλογλου, Μαλιχούδης, Τριανταφύλλου κ.α.
Η έκθεση αποκλείει την περίπτωση οι υποκλοπές και οι παρακολουθήσεις να είναι δράση μόνο ιδιωτών, με την εξής χαρακτηριστική επισήμανση: «Η υπόθεση ότι πίσω από τις επιθέσεις με Predator κρύβονται ιδιωτικοί φορείς είναιεξαιρετικά απίθανη, καθώς δεν εξηγεί την επιλογή των στόχων».
Σε ό,τι αφορά στην ευθεία εμπλοκή της κυβέρνησης στην υπόθεση, η έκθεση αναφέρει ότι «δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπήρξαν στενές διασυνδέσεις και αλληλεξαρτήσεις μεταξύ ορισμένων προσώπων και συμβάντων που σχετίζονται με τηνκυβέρνηση, την ΕΥΠ και τους παρόχους κατασκοπευτικού λογισμικού».
Ιδιαίτερο κεφάλαιο της έκθεσης αποτελούν οι παρεμβάσεις εναντίον θεσμών και προσώπων που ερευνούσαν τη μεγάλη αυτή υπόθεση, με σκοπό τη συγκάλυψη του σκανδάλου.Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «το κατασκοπευτικό λογισμικό, ενδεχομένως σε συνδυασμό μετη νόμιμη παρακολούθηση, χρησιμοποιείται ως εργαλείο πολιτικής εξουσίας και ελέγχου στα χέρια της ανώτατης πολιτικής ηγεσίας της χώρας». Επισημαίνεται επίσης ότι «δημοσιογράφοι που ασκούν κριτική ή υπάλληλοι που καταπολεμούν τη διαφθορά και την απάτη αντιμετωπίζουν εκφοβισμό και εμπόδια», ενώ «δεν υπάρχει προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος».
Δώδεκα (12) αυστηρές συστάσεις απευθύνονται στη χώρα μας, η οποία καλείται να αποκαταστήσει επειγόντως την ανεξαρτησία των μηχανισμών εποπτείας, να ανακαλέσει τις άδειες εξαγωγής των μηχανισμών υποκλοπών, να διασφαλίσει τον ελεύθερο έλεγχο των Ανεξαρτήτων Αρχών για τις καταγγελίες χρήσης κατασκοπευτικού λογισμικού», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Ευρωομάδα του ΣΥΡΙΖΑ και συνεχίζει ως εξής:
«Η Επιτροπή απευθύνει επίσης στην κυβέρνηση σκληρή σύσταση να καταργήσει τον νόμο που απαγορεύει στην ΑΑΔΕ την ενημέρωση των πολιτών για την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών τους, αλλά και να αποκαταστήσει την πλήρη ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος και των αρμοδίων εποπτικών οργάνων στην κατεύθυνση της πλήρους ενημέρωσης των θυμάτων. Καλείται επίσης να αντιστρέψει τη νομοθετική πρωτοβουλία του 2019 που έθεσε την ΕΥΠ υπό τον άμεσο έλεγχο του πρωθυπουργού.
Καταπέλτης για την έκθεση της PEGA είναι και η δήλωση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Στέλιου Κούλογλου (αναπληρωματικό μέλος της Επιτροπής), ο οποίος χαρακτηρίζει τον Κ. Μητσοτάκη ως «Όρμπαν των Βαλκανίων που εκθέτει τη χώρα διεθνώς».
Ο Στ. Κούλογλου αναφέρει ότι η έκθεση «καταγράφει με απόλυτη σαφήνεια και με κάθε λεπτομέρεια, την ταύτιση των παρακολουθήσεων μεταξύ ΕΥΠ και Predator και τους στενούς δεσμούς μεταξύ Κυβέρνησης-ΕΥΠ-Ιδιωτών που εμπορεύονται τα παράνομα λογισμικά και οδηγούν απευθείας στο στενό πυρήνα του πρωθυπουργικού γραφείου». Επισημαίνει επίσης ότι η έκθεση με πολύ καυστικό αναφέρεται «στην απόπειρα συγκάλυψης της κυβέρνησης μέσω της τροπολογίας “Πικραμένου” και του νέου νόμου που αποκλείει τα θύματα από την ενημέρωσή τους και καλεί σε επαναφορά στο προηγούμενο καθεστώς».
Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ υπογραμμίζει επίσης ότι «όσο και αν στο εσωτερικό της χώρας ο Κ. Μητσοτάκης ισχυρίζεται ότι δεν γνώριζε τι συνέβαινε στο γραφείο του, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, λειτουργούν» και καταλήγει: «Το πόρισμα σε συνδυασμό με τις ιδιαίτερα αρνητικές εντυπώσεις που προκάλεσε η κυνική προσπάθεια συγκάλυψης και άρνησης συνεργασίας, έφερε τον Μητσοτάκη και την Ελλάδα, στην ίδια κατηγορία με τις ακροδεξιές κυβερνήσεις της Ουγγαρίας και της Πολωνίας. Ένας Όρμπαν των Βαλκανίων που εκθέτει τη χώρα διεθνώς».
Το σχόλιο Σκέρτσου
«Σε ό,τι αφορά το ζήτημα των παρακολουθήσεων, πολιτικά ό,τι είχαμε να πούμε και ό,τι είχαμε να κάνουμε, το έχουμε κάνει. Είναι ένα από τα τρία, αν θέλετε, θέματα, στα οποία, όντως, η Κυβέρνηση στραβοπάτησε. Δεν έχουμε κρυφτεί από το πρόβλημα αυτό. Έχει πληγώσει κάθε δημοκρατικό πολίτη. Έχουμε κάνει, όμως, συγκεκριμένες κινήσεις. Έχουμε ψηφίσει ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο, που οδηγεί σε μία πολύ καλύτερη και ασφαλή, θωρακισμένη θεσμικά, λειτουργία της ΕΥΠ. Έχουμε αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο γίνονται ή μπορεί να γίνονται παρακολουθήσεις και πολιτικών προσώπων – αν πρέπει να γίνονται. Έχουμε θωρακίσει με περισσότερα φίλτρα. Έχουμε βάλει ένα δεύτερο δικαστικό, εισαγγελικό φίλτρο. Έχουμε βάλει τη Βουλή, τον Πρόεδρο της Βουλής, μέσα στη διαδικασία», τόνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Άκης Σκέρτσος, μιλώντας στον Realfm 97,8 και την εκπομπή του Νίκου Χατζηνικολάου.
«Έχουμε δημιουργήσει διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου στην ΕΥΠ. Η PEGA, δυστυχώς, ως προς τη σύνθεσή της , το πολιτικό ισοζύγιο της γέρνει προς τα κόμματα της Αντιπολίτευσης. Δηλαδή, πολιτικοποιείται σε μεγάλο βαθμό η συζήτηση εντός της PEGA, που θυμίζω ότι το όνομά της το έχει από το PEGASUS. Και PEGASUS ήταν το αντίστοιχο λογισμικό που είχε βρεθεί στην Ισπανία, αλλά προς την ισπανική σοσιαλιστική κυβέρνηση, δεν κάνει αντίστοιχες συστάσεις. Άρα, υπάρχει έντονο πολιτικό πρόσημο στις συζητήσεις και τα συμπεράσματα που βγαίνουν από τη συγκεκριμένη επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου, που νομίζω ότι εκεί λίγο αδικούν την Ελλάδα. Αλλά θεωρώ σε κάθε περίπτωση ότι εμείς πρέπει να κάνουμε τη δουλειά μας, πρέπει να διορθώνουμε και να μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Και σε καμία περίπτωση, η Ελλάδα δεν πρέπει να ταλαιπωρηθεί ξανά από τέτοια προβλήματα στο μέλλον», συμπλήρωσε.
Η δήλωση Τσαπανίδου
«Η έκθεση της PEGA που με ευρεία πλειοψηφία υιοθέτησε χθες το Ευρωκοινοβούλιο, αποτελεί κόλαφο για τον κ. Μητσοτάκη. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καταδεικνύει τον κ. Μητσοτάκη ως αρχιερέα τόσο των παράνομων παρακολουθήσεων, όσο και της συγκάλυψης. Και ζητά να αναπνεύσει ξανά στην Ελλάδα το κράτος δικαίου.
Ο κ. Μητσοτάκης έγινε συνώνυμο του κ Όρμπαν. Η ντροπή όμως τελειώνει για τη χώρα στις 21 Μαΐου. Με νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα ξαναγίνουμε μια κανονική Ευρωπαϊκή χώρα», τόνισε η εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Πόπη Τσαπανίδου.
Η δήλωση του εκπροσώπου του ΠΑΣΟΚ
«Ημέρα της Ευρώπης σήμερα, και οι φιέστες του κ. Μητσοτάκη δεν μπορούν να κρύψουν τον λογαριασμό που στέλνουν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί στην Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας για τα πλήγματα που προκάλεσε στο Κράτος Δικαίου, με το σκάνδαλο των υποκλοπών και τη συγκάλυψή του.
Η Εξεταστική Επιτροπή PEGA του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αποκαλύπτει τις αντιδημοκρατικές πρακτικές του «επιτελικού παρακράτους», την εργαλειοποίηση παρακολουθήσεων και παράνομων λογισμικών, για πολιτικά οφέλη, από την ανώτατη πολιτική ηγεσία της χώρας. Ακόμη και για την εξαγωγή των λογισμικών αυτών σε ανελεύθερες χώρες, παραβιάζοντας τη σχετική Ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Στις συστάσεις της, μάλιστα, η Επιτροπή PEGA αξιώνει από την Ελλάδα να καταργήσει όλες τις παρεμβάσεις της Νέας Δημοκρατίας στο νομοθετικό πλαίσιο από το 2019 έως σήμερα, να αποκαταστήσει τις θεσμικές δικλίδες ασφαλείας των ατομικών ελευθεριών και να διασφαλίσει την ανεξαρτησία της ΑΔΑΕ. Όσα, δηλαδή, ζητούμε και διεκδικούμε κι εμείς με το πρόγραμμά μας και όσα καταψήφισε το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα στη χθεσινή ψηφοφορία. Όσα απαιτούν όλοι οι δημοκράτες πολίτες που δεν ανέχονται πλέον μια έκθετη Κυβέρνηση να εκθέτει και τη χώρα μας διεθνώς. Για να αποκτήσει νόημα η σημερινή επέτειος», αναφέρει ο εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ Δημήτρης Μάντζος.
Η ανακοίνωση της Ευρωομάδας του ΚΚΕ
«Η έκθεση της εξεταστικής επιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου για τη διερεύνηση της χρήσης του λογισμικού Pegasus και αντίστοιχων κατασκοπευτικών λογισμικών παρακολούθησης, όπως το Predator, κ.α. (PEGA) με βάση πληθώρα αποδεικτικών στοιχείων αναγνωρίζει την μεγάλης έκτασης παρακολούθηση και φακέλωμα που συστηματικά πραγματοποιεί η ΕΥΠ με ευθύνη της κυβέρνησης της ΝΔ και του ίδιου του πρωθυπουργού εναντίον πολιτικών προσώπων, κομμάτων, δημοσιογράφων και χιλιάδων άλλων ατόμων, καθώς και την εξαγωγή κατασκοπευτικού λογισμικού σε τρίτες χώρες. Από την έκθεση ωστόσο απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στην αποδεδειγμένη και επιβεβαιωμένη συνεχιζόμενη παρακολούθηση των τηλεφωνικών επικοινωνιών στην έδρα της ΚΕ του ΚΚΕ από το 2016, υπόθεση η οποία έμεινε εκτός διερεύνησης και από τη σχετική εξεταστική επιτροπή της ελληνικής Βουλής με ευθύνη όλων των άλλων κομμάτων.
Η παρακολούθηση και το φακέλωμα κάθε προσώπου από την ΕΥΠ και διάφορες άλλες κρατικές υπηρεσίες και μηχανισμούς καταστολής στηρίζεται σ’ ένα πολυδαίδαλο νομοθετικό πλαίσιο που διαχρονικά έχει θεσμοθετηθεί από όλα τα κόμματα που κυβέρνησαν και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το πόρισμα αποδέχεται ως κανόνα το απαράδεκτο αυτό νομοθετικό πλαίσιο με βάση το οποίο οι παρακολουθήσεις θεωρούνται «νόμιμες», καταλογίζοντας σε «καταχρήσεις» τις υποκλοπές στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες της ΕΕ. Γι’ αυτό και οι όποιες «συστάσεις» του δεν ζητούν την απαγόρευση της χρήσης, διάθεσης, εξαγωγής κλπ τέτοιων κατασκοπευτικών λογισμικών, αλλά τη διατήρηση και εφαρμογή του απαράδεκτου κανονισμού της ΕΕ που τις επιτρέπει.
Κρίσιμο για το λαό είναι να αποδυναμώσει ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΜΕΡΑ25, τα κόμματα δηλαδή που είτε από τη θέση της κυβέρνησης υλοποίησαν, είτε από τη θέση της αντιπολίτευσης υπερψήφισαν σε Βουλή και Ευρωβουλή όλο το σκοτεινό και αντιδραστικό νομοθετικό πλαίσιο των παρακολουθήσεων. Να ενισχύσει το ΚΚΕ, τη μοναδική δύναμη που με ευθύνη το αποκαλύπτει και θα συνεχίσει να το αντιπαλεύει απέναντι στην όποια αντιλαϊκή κυβέρνηση σχηματιστεί την επομένη των εκλογών», αναφέρει η Ευρωομάδα του ΚΚΕ σε ανακοίνωσή της.
