Εκρηκτική είναι η κατάσταση στο Καζακστάν όπου χιλιάδες πολίτες έχουν βγει στους δρόμους της πρωτεύουσας, το Αλμάτι, και συγκρούονται με άνδρες των δυνάμεων ασφαλείας, διαμαρτυρόμενοι για την “έκρηξη” στις τιμές του φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες που μεταδίδουν τα διεθνή Μέσα, επικαλούμενα τον υπουργό Εσωτερικών, έχουν σκοτωθεί οκτώ αστυνομικοί και εθνοφρουροί, ενώ έχουν τραυματιστεί 317 άνθρωποι στις σφοδρές συγκρούσεις που μαίνονται σε διάφορες πόλεις της χώρας.
Η κυβέρνηση παραιτήθηκε, ενώ ο πρόεδρος της χώρας Κασίμ-Γιομάρτ Τοκάγεφ κήρυξε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης τόσο την πρωτεύουσα όσο και την πόλη απ’ όπου ξεκίνησαν οι διαδηλώσεις, ενώ υποσχέθηκε ότι θα ενεργήσει με τη “μέγιστη σκληρότητα” για την αντιμετώπισή αυτών.
Αργά την Τετάρτη, ο Τοκάγεφ ζήτησε βοήθεια από την υπό τη Ρωσία Οργάνωση Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), υποστηρίζοντας ότι “τρομοκράτες” κατέκλυσαν στρατηγικά σημεία σε ολόκληρη τη χώρα. “Πιστεύω ότι η επικοινωνία με τους εταίρους μας στην CSTO είναι αναγκαία και έγκαιρη”, δήλωσε ο Κασίμ-Γιομάρτ Τοκάγεφ, σύμφωνα με τα Μέσα Ενημέρωσης.
Ο πρόεδρος επέκρινε τους διαδηλωτές που κατέλαβαν κυβερνητικά κτίρια και άλλες εγκαταστάσεις σε πολλές πόλεις σε όλη τη χώρα, ενώ υποστήριξε ότι έξω από το Αλμάτι είναι σε εξέλιξη “έντονες πυρομαχίες” ανάμεσα στις στρατιωτικές μονάδες και τους “τρομοκράτες” όπως χαρακτήρισε τους διαδηλωτές. Παράλληλα, πρόσθεσε ότι “αυτοί οι καλά οργανωμένοι τρομοκράτες έχουν εκπαιδευτεί στο εξωτερικό”.
Ο αρχηγός της αστυνομίας στο Αλμάτι δήλωσε πως “εξτρεμιστές και ριζοσπάστες” επιτίθενται και έχουν ξυλοκοπήσει 500 πολίτες και λεηλατήσει εκατοντάδες επιχειρήσεις. Η αστυνομία, η Εθνοφρουρά και μονάδες του στρατού συμμετέχουν στην επιχείρηση ασφαλείας στην πόλη, πρόσθεσε ο επικεφαλής της αστυνομίας Κανάτ Ταϊμερντένοφ σε ανακοίνωση που εξέδωσε σήμερα, δεύτερη ημέρα συγκρούσεων ανάμεσα σε διαδηλωτές και τις δυνάμεις ασφαλείας.
Security forces struggled to control protesters in Kazakhstan’s biggest city even after the government’s resignation https://t.co/sPadaD4lLX pic.twitter.com/ZX74DqJ8zA
— Reuters (@Reuters) January 5, 2022
Το RT.com μετέδωσε αργά το απόγευμα της Τετάρτης πως διαδηλωτές έχουν καταλάβει το διεθνές αεροδρόμιο στο Αλμάτι και έτσι αναστέλλονται οι πτήσεις για το Καζακστάν.
#Almaty International Airport tonight.Airport under control of protesters. #Kazakhstan pic.twitter.com/Nxv04CLjD8
— Friedrich Rabbani 🇦🇫 (رباني) (@FredrikG77) January 5, 2022
Η αεροπορική εταιρεία χαμηλού κόστους Jazeera Airways του Κουβέιτ ήταν η πρώτη που ανακοίνωσε ότι διακόπτει τις πτήσεις από και προς το Αλμάτι, λόγω της κατάστασης που επικρατεί στην περιοχή.
#Almaty International Airport tonight.Airport under control of protesters. #Kazakhstan pic.twitter.com/Nxv04CLjD8
— Friedrich Rabbani 🇦🇫 (رباني) (@FredrikG77) January 5, 2022
Σχεδόν ταυτόχρονα, ο πετρελαϊκός όμιλος Chevron Corp ανακοίνωσε ότι «εργάζεται για να τερματίσει» τις κινητοποιήσεις στις οποίες προχώρησαν οι εργαζόμενοί του στην κοινοπραξία Tengizchevroil (TCO) με αφορμή τις κυβερνητικές πολιτικές.
The Kazakh president has asked the #Russia-led #CSTO for help amid violent unrest gripping the nation, claiming that “terrorists” were overrunning strategic facilities across the country.
Security forces are reportedly returning to Almaty ⤵️#Kazakhstan #Almaty #Astana #Tokayev pic.twitter.com/kMWKYephKH
— 🌎 Sarwar 🌐 (@ferozwala) January 5, 2022
Η αμερικανική εταιρεία είναι ο μεγαλύτερος ξένος παραγωγός πετρελαίου στο Καζακστάν, αφού κατέχει το 50% των μετοχών της κοινοπραξίας Tengizchevroil. Ένας εκπρόσωπος διαβεβαίωσε ότι δεν έχει επηρεαστεί η παραγωγή πετρελαίου λόγω των κινητοποιήσεων διαμαρτυρίας.
Σήμερα μετά το μεσημέρι ομάδα χιλιάδων διαδηλωτών έκανε έφοδο στο δημαρχείο του Αλμάτι, καταφέρνοντας να διεισδύσουν στο εσωτερικό του κτιρίου, παρά τις βομβίδες κρότου-λάμψης και τα δακρυγόνα που εξαπέλυε εναντίον τους η αστυνομία, σύμφωνα με δημοσιογράφο του AFP.
Chaos total cette nuit au #Kazakhstan. Des banques sont prises d’assaut avec des engins de chantier à #Almaty et on signale de nombreux pillages de magasins. pic.twitter.com/yxFM74mRHK
— Anonyme Citoyen (@AnonymeCitoyen) January 5, 2022
Επίσης, το Γαλλικό Πρακτορείο μετέδωσε πως άνδρες με αστυνομικές στολές εθεάθησαν να καταθέτουν τα κράνη και τις ασπίδες τους σε έναν σωρό και να ενώνονται με τους διαδηλωτές. “Έρχονται με το μέρος μας!”, φώναξε μια γυναίκα ενώ αγκάλιαζε έναν άλλον διαδηλωτή.
Το Reuters είχε μεταδώσει νωρίτερα εικόνες, που είχε ανεβάσει απευθείας στο Instagram ένας blogger στο Καζακστάν ότι φωτιά μαινόταν στο γραφείο του δημάρχου του Αλμάτι και ότι εκεί κοντά ακούγονταν πυροβολισμοί.
Σημειώνεται ότι οι οργισμένες κινητοποιήσεις ξέσπασαν την Κυριακή έπειτα από αύξηση των τιμών του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LΝG) στην πόλη Τζαναοζέν, στο δυτικό τμήμα της χώρας, και στη συνέχεια επεκτάθηκαν στη μεγάλη περιφερειακή πόλη Ακτάου και μετά στο Αλμάτι και οδήγησαν στην παραίτηση νωρίτερα σήμερα της κυβέρνησης της χώρας.
Παραιτήθηκε η κυβέρνηση του Καζακστάν
Ο πρόεδρος του Καζακστάν Κασίμ-Τομάρτ Τοκάγεφ αποδέχθηκε την παραίτηση της κυβέρνησης κατά τη διάρκεια της νύχτας που πέρασε και κήρυξε επίσης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης την περιοχή του Μανγκιστάου, στην οποία βρίσκεται η Τζαναοζέν απ’ όπου ξεκίνησαν οι διαδηλώσεις, και την περιοχή του Αλμάτι.
Kazakhstan has declared a two-week state of emergency in its biggest city Almaty following violent protests over a fuel price hike. The move includes a night curfew, movement restrictions and a ban on mass gatherings https://t.co/97jwc35R21 pic.twitter.com/Mwc6DEXsV5
— Reuters (@Reuters) January 5, 2022
Παράλληλα, δήλωσε ότι τέθηκε επικεφαλής του ισχυρού Συμβουλίου Ασφαλείας στη θέση του βετεράνου πρώην ηγέτη της χώρας Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ και υποσχέθηκε να απαντήσει με τη “μέγιστη σκληρότητα” στις διαδηλώσεις που πυροδοτήθηκαν από την αύξηση της τιμής των καυσίμων.
Σε τηλεοπτικό διάγγελμα, ο Τοκάγεφ δήλωσε πως αναλαμβάνει αμέσως την ηγεσία του Συμβουλίου Ασφαλείας, ένα ρόλο μέσω του οποίου ο Ναζαρμπάγεφ συνέχιζε να έχει σημαντική επιρροή μετά την απροσδόκητη παραίτησή του από την προεδρία το 2019. Ο Τοκάγεφ δεν κατονόμασε τον Ναζαρμπάγεφ. Ο 81χρονος πρώην πρόεδρος δεν έχει εμφανιστεί ούτε έχει μιλήσει δημόσια από την αρχή των διαμαρτυριών, οι οποίες έκαναν νωρίτερα σήμερα τον Τοκάγεφ να δεχθεί την παραίτηση της κυβέρνησής του.
In #Almaty, #Kazakhstan, there are violent scuffles between protesters and the security forces. Armoured vehicles appear to be fleeing from the protesters:
— Alex Kokcharov (@AlexKokcharov) January 4, 2022
Το Reuters επισημαίνει πως η κίνηση αυτή φαίνεται να σηματοδοτεί τον οριστικό παραμερισμό του Ναζαρμπάγεφ, ενός πρώην επικεφαλής του Κομμουνιστικού Κόμματος που κυβέρνησε ως αδιαφιλονίκητος πρόεδρος για σχεδόν τρεις δεκαετίες αφού το Καζακστάν κέρδισε την ανεξαρτησία του με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991. Δεν είναι σαφές αν αυτό θα ικανοποιήσει τους διαδηλωτές, μερικοί από τους οποίους ακούστηκαν να φωνάζουν «Έξω ο γέρος!», ένα παραδοσιακό σύνθημα κατά του Ναζαρμπάγεφ.
Νωρίτερα ο Τοκάγεφ είχε απομακρύνει τον ανιψιό του Ναζαρμπάγεφ από τη θέση του ως δεύτερου στην ιεραρχία της Επιτροπής Κρατικής Ασφαλείας, διαδόχου της σοβιετικής KGB.
Η κρίση του υγραερίου
Το κίνημα διαμαρτυρίας ξεκίνησε την Κυριακή, μετά την αύξηση της τιμής του υγραερίου, στην πόλη Ζαναοζέν, στο δυτικό Καζακστάν. Κατόπιν επεκτάθηκε στο Ακτάου, στις όχθες της Κασπίας και στο Αλμάτι.
Η κυβέρνηση προσπάθησε αρχικά να κατευνάσει τα πνεύματα, χωρίς επιτυχία, ανακοινώνοντας τη μείωση της τιμής του υγραερίου στα 50 τένγκε (0,1 ευρώ) το λίτρο, αντί για 120.
Η αύξηση της τιμής θεωρείται άδικη από τους πολίτες, δεδομένου ότι το Καζακστάν διαθέτει τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου και πετρελαίου.
Σήμερα η κρατική τηλεόραση μετέδωσε ότι συνελήφθη ο διευθυντής μιας μονάδας υγραερίου και ένας άλλος αξιωματούχος στην περιφέρει Μανγκιστάου, όπου βρίσκεται η Ζαναοζέν. Κατηγορούνται ότι «αύξησαν την τιμή του αερίου χωρίς λόγο» γεγονός που «υποκίνησε μαζικές διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα».
Το Καζακστάν, η μεγαλύτερη οικονομία της κεντρικής Ασίας, που στο παρελθόν έβλεπε διψήφια ποσοστά ανάπτυξης, είδε το τένγκε να υποτιμάται και τον πληθωρισμό να εκτινάσσεται, λόγω της μείωσης της τιμής του πετρελαίου και της οικονομικής κρίσης στη Ρωσία. Η περιοχή Μανγκιστάου εξαρτάται από το υγραέριο, το οποίο είναι βασικό καύσιμο για τα αυτοκίνητα και κάθε αύξηση της τιμής του συμπαρασύρει και τις τιμές των τροφίμων που ήδη έχουν αυξηθεί από την αρχή της πανδημίας της Covid-19.
Προειδοποιήσεις από τη Ρωσία
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε σήμερα ότι το Καζακστάν μπορεί να επιλύσει μόνο του τα προβλήματά του και ότι είναι σημαντικό να μην υπάρξει καμία εξωτερική ανάμειξη, μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA.
Το Καζακστάν δεν ζήτησε από τη Ρωσία βοήθεια για να αντιμετωπίσει τις διαδηλώσεις που προκάλεσαν την παραίτηση της κυβέρνησής του σήμερα, πρόσθεσε το πρακτορείο επικαλούμενο τις δηλώσεις του Πεσκόφ.
Η Ρωσία δείχνει μεγάλη ευαισθησία στην πρόκληση αναταραχών στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, για τις οποίες θεωρεί ότι ανήκουν στη σφαίρα επιρροής της, και έχει στο παρελθόν κατηγορήσει τη Δύση ότι πυροδοτεί εξεγέρσεις σε χώρες όπως η Γεωργία και η Ουκρανία.
Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών σημείωσε παράλληλα, σύμφωνα με το RIA που επικαλείται ανακοίνωσή του, ότι παρακολουθεί στενά την κατάσταση στο Καζακστάν και ότι υπολογίζει “στην εξομάλυνσή της το συντομότερο δυνατό”.
“Εθνικής εμβέλειας βλάβη στο Ίντερνετ” εν μέσω κλιμάκωσης των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων
“Εθνικής εμβέλειας βλάβη στο Ίντερνετ” στο Καζακστάν αναφέρει στον λογαριασμό του στο Twitter η μη κυβερνητική οργάνωση παρακολούθησης του web NetBlocks, εν μέσω των πρωτοφανών ταραχών στην χώρα της κεντρικής Ασίας.
Yikes! This is not good. I wonder if Putin has anything to do with causing this dangerous situation. #Kazakhstan https://t.co/k1gNAtZcHc
— mujertropical🌴🇵🇷 (@chattypatra) January 5, 2022
“Το Καζακστάν αντιμετωπίζει αυτήν τη στιγμή εθνικής εμβέλειας βλάβη του Ίντερνετ, έπειτα από μία ημέρα προβλημάτων στο mobile internet και επιμέρους περιορισμών”, ανακοίνωσε η ΜΚΟ τονίζοντας ότι το γεγονός αυτό “πιθανόν να περιορίσει σημαντικά την κάλυψη των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων που κλιμακώνονται”.
Πηγή φωτό: Reuters
