Ένα φρικιαστικό ατύχημα που προκάλεσε επανάσταση στην κατανόησή μας για τον εγκέφαλο έφερε στη ζωή η επιστήμη, χρησιμοποιώντας το κρανίο του ανθρώπου που επέζησε. Ο Phineas Gage άνοιγε τον δρόμο για μια νέα σιδηροδρομική γραμμή στην πολιτεία του Βερμόντ των ΗΠΑ στις 13 Σεπτεμβρίου 1848, όταν μια τυχαία έκρηξη ανέτρεψε τη ζωή του.
Μια σιδερένια ράβδος εκτοξεύτηκε στο κεφάλι του. Μπήκε μέσα από το κρανίο του και εξήλθε από την άλλη πλευρά, πριν προσγειωθεί περίπου 25 μέτρα μακριά «γεμάτη με αίμα και τμήματα από τον εγκέφαλο».
Ένα μεγάλο μέρος του αριστερού μετωπιαίου λοβού του Gage είχε καταστραφεί, αλλά έζησε άλλα 12 χρόνια και η περίπτωσή του έγινε μέρος της ιατρικής βιβλιογραφίας. Τώρα μπορούμε να δούμε το πρόσωπό του τη στιγμή της πρόσκρουσης, αφού το κρανίο του χρησιμοποιήθηκε για να ολοκληρωθεί η ιατροδικαστική ανακατασκευή των χαρακτηριστικών του.
Οι ιατροδικαστικές ανακατασκευές προσώπου δείχνουν συνήθως πώς έμοιαζε ένα άτομο όταν πέθαινε, αλλά σε αυτή την περίπτωση αποτυπώνει μια μόνο στιγμή της ζωής ενός ατόμου.
Ο Cicero Moraes, συγγραφέας της νέας μελέτης, δήλωσε: «Στην περίπτωση του Gage, η εμφάνιση του προσώπου δεν είναι το κύριο μέρος της διαδικασίας, αφού έχουμε τουλάχιστον δύο φωτογραφίες του. Το ενδιαφέρον με αυτό το έργο ήταν η χρήση τρισδιάστατης τεχνολογίας και η γνώση που αποκτήθηκε στον χειρουργικό σχεδιασμό για την ανακατασκευή της δυναμικής της ράβδου που διέρχεται από το κεφάλι. Θέλω να καταλάβω τι συνέβη εκείνη τη στιγμή».
Οι επιστήμονες μπορούν να αναδημιουργήσουν το πρόσωπο ενός ατόμου από το κρανίο του, προσδιορίζοντας το πιθανό βάθος του δέρματος σε διάφορα σημεία του κεφαλιού, χρησιμοποιώντας δεδομένα που δωρίζονται από ζωντανούς ανθρώπους. Ο κ. Moraes χρησιμοποιεί επίσης ανατομική παραμόρφωση, κατά την οποία το πρόσωπο ενός δότη ουσιαστικά παραμορφώνεται μέχρι να είναι συμβατό με το εν λόγω κρανίο.
«Προομοίωσα το πέρασμα της ράβδου όπου έδειχναν οι τραυματισμοί, προσαρμόζοντας τα κομμάτια του κρανίου και αποκτώντας έτσι τη βασική δυναμική του ατυχήματος. Μια αξονική τομογραφία υψηλής ανάλυσης ενός εγκεφάλου εισήχθη στη σκηνή και αυτός ο εγκέφαλος προσαρμόστηκε ώστε να ταιριάζει όσο το δυνατόν καλύτερα στον χώρο του κρανίου του Gage»περιέγραψε.
Η αλλαγή της προσωπικότητάς του μετά το ατύχημα πυροδότησε ιατρικές συζητήσεις.
Κάποιοι είπαν ότι δικαιώνει την ιδέα ότι διαφορετικά μέρη του εγκεφάλου εκτελούν διαφορετικές λειτουργίες, ενώ άλλοι είπαν ότι δείχνει πώς ένα μέρος του εγκεφάλου θα μπορούσε να αναλάβει από ένα άλλο μέρος εάν χανόταν. Ο John Aggleton, καθηγητής νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ, είπε στο BBC το 2011 ότι και οι δύο είχαν δίκιο σε κάποιο βαθμό.
«Ειδοποίησε τους ανθρώπους για το γεγονός ότι ένα μέρος του εγκεφάλου –οι μετωπιαίοι λοβοί– που συνδέουμε με κάποιο είδος σχεδιασμού και διανοητικές στρατηγικές είχε επίσης αυτόν τον σημαντικό ρόλο στο συναίσθημα», τόνισε.
Μετά το ατύχημά του, ο Phineas Gage έκανε διάφορες δημόσιες εμφανίσεις, προτού πιάσει δουλειά ως οδηγός λεωφορείων μεγάλων αποστάσεων στη Χιλή. Με την επιδείνωση της υγείας του, αργότερα μετακόμισε στην Καλιφόρνια όπου θα πέθαινε στο Σαν Φρανσίσκο, σε ηλικία 36 ετών, το 1860.
Ο Μάλκολμ Μακμίλαν, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης, σχολίασε στο BBC ότι η επιληψία που σκότωσε τον Γκέιτζ ήταν πιθανότατα αποτέλεσμα του τραυματισμού του. Ο κ. Moraes δημοσίευσε τη μελέτη του στο περιοδικό OrtogOnLine.
Phineas Gage: Ο άνδρας που χτυπήθηκε στο κεφάλι με σιδερένια ράβδο και επέζησε
Το 1848, ο 25χρονος Phineas P Gage εργαζόταν ως επιστάτης σιδηροδρόμων στο Βερμόντ. Ενώ χτυπούσε την πυρίτιδα, μια ράβδος έπεσε στο κεφάλι του με τέτοια δύναμη που τον πέταξε αρκετά μέτρα πίσω. Ο Gage ήταν αναίσθητος για ένα μήνα αλλά τελικά επέζησε.
Μετά το ατύχημα, ο γιατρός του, John Martyn Harlow, σημείωσε ότι οι φίλοι του Gage ανέφεραν αλλαγές στον χαρακτήρα του. «Δεν είναι πλέον Gage» τόνισαν.
Έγινε κακόκεφος, παρόλο που ήταν καλοσυνάτος και συμπαθής πριν από τον τραυματισμό. Ο Gage πέθανε τελικά τον Μάιο του 1861 έπειτα από μια σειρά επιληπτικών κρίσεων αφού επέστρεψε στην οικογένειά του στο Σαν Φρανσίσκο.
