Η Realnews αποκαλύπτει τη δράση του κυκλώματος διακινητών που οδήγησε στον υγρό τάφο εκατοντάδες μετανάστες. Το προσκλητήριο στα social media, οι χώροι συγκέντρωσης στο Τομπρούκ της Λιβύης και ο τζίρος εκατομμυρίων δολαρίων των δουλεμπόρων. Συγκλονιστικές μαρτυρίες από τους διασωθέντες για τον εφιάλτη που έζησαν.
Των ΧΡ. ΜΑΖΑΝΙΤΗ, Δ. ΠΑΝΑΝΟΥ – Πηγή: Realnews
Μια ομάδα που δραστηριοποιείται στο Facebook από τον Ιούλιο του 2014 μπήκε στο στόχαστρο των ελληνικών Αρχών και της ΕΥΠ, μετά από υπόδειξη διασωθέντων μεταναστών. Σύμφωνα με πληροφορίες της Realnews, τουλάχιστον 10 εξ αυτών έχουν υποδείξει την ομάδα «Αραβες μετανάστες στην Ευρώπη», μέσω της οποίας έγινε γνωστό το κάλεσμα για το μεγάλο ταξίδι που προετοιμαζόταν εδώ και καιρό με τελικό προορισμό τα παράλια της Ιταλίας.
Το δέλεαρ για το ταξίδι ήταν η τιμή. Η ταρίφα κυμαινόταν από 3.000 έως και 6.000 δολάρια το άτομο, ανάλογα αν επρόκειτο για πολυμελή οικογένεια με παιδιά ή για κάποιον που ταξίδευε μόνος του. Εκτιμάται ότι μόνο από το συγκεκριμένο πλοίο ο τζίρος των διακινητών έφτασε ακόμα και τα 4,5 εκατομμύρια ευρώ!
Τα παράνομα κέρδη είναι ιλιγγιώδη, ωστόσο, σε σχέση με τους διακινητές που οργανώνουν ανάλογα ταξίδια από την Τουρκία, ζητώντας 10.000 δολάρια το άτομο, το ταξίδι από τη Λιβύη φάνταζε ως «ευκαιρία».
Η ομάδα στο Facebook έχει ως φωτογραφία προφίλ το πλοίο «SEA EYE 4», που έχει γερμανική ΜΚΟ και δραστηριοποιείται στη Μεσόγειο για τη διάσωση μεταναστών, ενώ ως φωτογραφία εξωφύλλου έχει μια βάρκα γεμάτη με χαρούμενους μετανάστες που έφτασαν στον τελικό προορισμό τους.
Οργάνωση
Το ενδιαφέρον, όμως, είναι ότι στη συγκεκριμένη ομάδα «διαφημιζόταν» δεόντως το πλοίο που τελικά έγινε υγρός τάφος. Τις τελευταίες εβδομάδες, οι διακινητές είχαν δημοσιεύσει σειρά βίντεο και φωτογραφιών στην ομάδα του Facebook, δείχνοντας εν πλω το αλιευτικό και σημειώνοντας ότι ήταν ασφαλές και αξιόπλοο.
Μάλιστα, ένα από τα βίντεο με το συγκεκριμένο πλοίο επαναλαμβανόταν σε πολλές αναρτήσεις μέχρι και το βράδυ της περασμένης Τετάρτης. Από τα ξημερώματα της Πέμπτης, όμως, υπάρχουν μόνο αναφορές για την τραγική κατάληξη του ταξιδιού.
Από την αξιοποίηση των πληροφοριών που έχουν αντληθεί από τη συγκεκριμένη ομάδα του Facebook αλλά και από καταθέσεις διασωθέντων, προκύπτει ότι οι δουλέμποροι προετοίμαζαν το ταξίδι από τον περασμένο Απρίλιο. Μέχρι στιγμής, έχει διαπιστωθεί ότι οργανωνόταν επί 40 με 50 ημέρες. Στους μετανάστες που κατέβαλαν εξαρχής ολόκληρο το ποσό δίνονταν οδηγίες για το μέρος της συγκέντρωσης, ώστε εν συνεχεία να προχωρήσουν στο στάδιο της επιβίβασης στο πλοίο.
Ταυτόχρονα, συνέχιζαν να προβάλλουν το σύντομο βίντεο διάρκειας 20 δευτερολέπτων με το συγκεκριμένο καράβι εν πλω, ενώ το «timeline» της ομάδας γέμιζε με άλλες ειδήσεις περί μαζικών αποτροπών και συλλήψεων -κυρίως από τις δυνάμεις του Χαφτάρ- στα παράλια της Λιβύης, από άλλα καράβια που επιχειρούσαν να ξεκινήσουν.
Το σημείο εκκίνησης του αλιευτικού σκάφους φαίνεται να είναι τα παράλια της Αιγύπτου. Επειτα, έδεσε στο Τομπρούκ της Λιβύης. Εκεί, σε μια μεγάλη αποθήκη στο Τομπρούκ, διέμεναν οι άνθρωποι που τελικά επιβιβάστηκαν στο μοιραίο πλοίο. Όπως κατέθεσαν οι ίδιοι οι διασωθέντες, υπολογίζεται ότι 4 με 5 τα ξημερώματα της Παρασκευής 9 Ιουνίου το σαπιοκάραβο απέπλευσε με τον κύριο όγκο των μεταναστών.
Χάρτες
Η συγκεκριμένη ομάδα δραστηριοποιείται εννέα χρόνια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και φαίνεται να έχει άριστη πληροφόρηση για όσα συμβαίνουν στην Ιταλία και στη Μάλτα. Πλέον, θεωρείται βέβαιο ότι στην Ιταλία υπήρχε τουλάχιστον ένας σύνδεσμος που ενημέρωνε ΜΚΟ και Αρχές για το καράβι. Στη σελίδα έχουν δημοσιοποιηθεί χάρτες των δρομολογίων, με κατάληξη είτε την Κατάνια είτε τη Ραγκούζα της Σικελίας. Παράλληλα, δίνονται και πληροφορίες για τις καιρικές συνθήκες. Για παράδειγμα, σε έναν χάρτη απεικονίζονταν οι καιρικές συνθήκες στις 27 Μαΐου, με την επισήμανση ότι «οι θάλασσες δεν είναι ακόμη ασφαλείς για ταξίδια». Αυτή θεωρείται από τις ελληνικές Αρχές ως η ανάρτηση που έστειλε μαζικό μήνυμα αναβολής του προγραμματισμένου ταξιδιού, για τις 9 Ιουνίου, όταν τελικά απέπλευσε το πλοίο.
Σε άλλη ανάρτηση γνωστοποιούν ποιοι είναι αυτοί που μπορούν εύκολα να πάρουν άσυλο στην Ευρώπη, αλλά και τι μπορούν να κάνουν.
«Οσοι αποκτούν προσωρινή διαμονή τρία ή πέντε χρόνια δικαιούνται να ταξιδεύουν και να εργαστούν εντός των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης», αναφέρουν σε μία από τις αναρτήσεις και συνεχίζουν: «Δεν μπορείτε να ζητήσετε άσυλο εάν η χώρα σας είναι ασφαλής. Αραβικές χώρες που δεν δικαιούνται να ζητήσουν άσυλο είναι η Αίγυπτος, το Σουδάν, η Λιβύη, η Παλαιστίνη, η Τυνησία, το Μαρόκο, η Αλγερία, το Ιράκ, ο Λίβανος, η Ιορδανία, η Σομαλία, η Μαυριτανία».
Η συγκεκριμένη ομάδα στο Facebook δεν έχει ανοιχτή τη λίστα με τα μέλη της, σε μια προσπάθεια να αποκρύψει από τις Αρχές ενδεχόμενη σύνδεση μεταναστών που συνελήφθησαν ή πνίγηκαν με τους διαχειριστές της σελίδας.
Την Τρίτη 13 Ιουνίου, στις 10:36 το βράδυ, υπάρχει ενημέρωση ότι στο αλιευτικό έχει πάρει λάθος πορεία η πυξίδα, συνεχίζει όμως το ταξίδι του στη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα σε Ελλάδα και Ιταλία. «Προσευχηθείτε για να επιβιώσουν και να φτάσουν στην ασφάλεια», κατέληγε η ανάρτηση.
Ερευνα και διάσωση
Οπως εξηγεί στην «R» ο υποναύαρχος Λ.Σ. ε.α. Ανδρέας Θεοφίλου, αν και η συγκεκριμένη περιοχή ανήκει στην ευθύνη Ερευνας και Διάσωσης (SAR) της Ελλάδας, αυτό δεν σημαίνει ότι το Λιμενικό μπορεί να δράσει όπως θέλει, κάτι που γνωρίζουν οι δουλέμποροι.
«Η διεθνής σύμβαση του Αμβούργου για τη θαλάσσια έρευνα και διάσωση (Search and Rescue – SAR) προβλέπει ότι οι περιοχές ευθύνης των συμβαλλόμενων μερών για την παροχή υπηρεσιών έρευνας και διάσωσης, σε περιπτώσεις ναυτικών ατυχημάτων, καθορίζονται με συμφωνία των ενδιαφερομένων παράκτιων κρατών» αναφέρει, επισημαίνοντας ότι «οι περιπτώσεις που δύνανται να χαρακτηριστούν για ένα πλοίο ή σκάφος ως περιστατικά έρευνας και διάσωσης είναι οι ακόλουθες και κατά αυτές ενεργοποιείται το Ενιαίο Κέντρο Ερευνας και Διάσωσης: Βύθιση, σύγκρουση/πρόσκρουση, προσάραξη, πυρκαγιά, μηχανική βλάβη, αγνοούμενο, ακυβερνησία, εισροή υδάτων, περίπτωση ανθρώπου στη θάλασσα». Τα παραπάνω συνεπάγονται ότι, αν δεν συντρέχουν οι συγκεκριμένοι λόγοι, το Λιμενικό μπορεί να κάνει νηοψία στα διεθνή ύδατα ευθύνης SAR μόνο αν επιτραπεί από τον κυβερνήτη του ύποπτου πλοίου. Στην προκειμένη περίπτωση, όπως έχει ανακοινώσει το Λιμενικό, ο κυβερνήτης του μοιραίου σκάφους αρνήθηκε οποιαδήποτε παρέμβαση.
Το χρονικό του ναυαγίου στα ανοιχτά της Πύλου
Η μηχανή του πλοίου είχε παρουσιάσει πρόβλημα και οι μετανάστες είχαν ζητήσει να γυρίσουν πίσω, όμως οι διακινητές αρνήθηκαν
Οι διασωθέντες ανέφεραν στους άνδρες του Λιμενικού ότι, λίγο μετά τον απόπλου του αλιευτικού σκάφους από τη Λιβύη, η μηχανή παρουσίασε προβλήματα. Ανησύχησαν και πολλοί από αυτούς ζήτησαν να γυρίσουν πίσω, αλλά οι διακινητές είχαν αποφασίσει για την τύχη τους, προκειμένου να διασφαλίσουν τα έσοδα από τη διακίνηση.
Το πρωί της περασμένης Τρίτης, οι Ιταλοί λιμενικοί ενημέρωσαν τις ελληνικές Αρχές, καθώς το αλιευτικό κινείτο εντός της ελληνικής περιοχής ευθύνης έρευνας και διάσωσης. Αεροσκάφος της Frontex αλλά και ελικόπτερο του Λιμενικού εντόπισαν το αλιευτικό με τους εκατοντάδες επιβαίνοντες. Σκάφη του Λιμενικού έσπευσαν στην περιοχή, καταβάλλοντας επανειλημμένες προσπάθειες επικοινωνίας με τον καπετάνιο του πλοιαρίου, ο οποίος αρνείτο να δεχθεί την παροχή βοήθειας.
Τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης, η μηχανή του αλιευτικού σταμάτησε να λειτουργεί, με αποτέλεσμα να επικρατήσει πανικός. Σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, το σκάφος ανατράπηκε από την απότομη μετακίνηση των υπεράριθμων επιβαινόντων.
Πολλοί από τους 104 διασωθέντες οδηγήθηκαν στο Νοσοκομείο Καλαμάτας, ενώ οι υπόλοιποι μεταφέρθηκαν στη δομή της Μαλακάσας. Στο λιμάνι της Καλαμάτας εκτυλίχθηκαν συγκλονιστικές στιγμές, με δεκάδες συγγενείς που είχαν έρθει από όλη την Ευρώπη να αναζητούν τους δικούς τους ανθρώπους ανάμεσα στους διασωθέντες.
Με δάκρυα στα μάτια, δύο αδέλφια κρατούσαν το ένα το πρόσωπο του άλλου και αγκαλιάζονταν. Η αγωνία συνεχίζεται για άλλους συγγενείς μεταναστών, που ακόμη αναζητούν τους δικούς τους ανθρώπους. Ωστόσο, σιγά-σιγά, οι ελπίδες τους λιγοστεύουν.
Στοιχεία
Σύμφωνα με τα στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών για το 2023, περισσότεροι από 54.205 μετανάστες έχουν φτάσει μέσω θαλάσσης στην Ιταλία, με τους Αιγύπτιους να αποτελούν το 18,7% του μεταναστευτικού πληθυσμού. Στα τέλη Οκτωβρίου του 2022, η .Ε.Ε. υπέγραψε την τελευταία από μια σειρά συμφωνιών με την Αίγυπτο με στόχο τον περιορισμό της μετανάστευσης, με επιχορήγηση 80 εκατ. ευρώ για την περαιτέρω ενίσχυση της αιγυπτιακής ακτοφυλακής και των ναυτικών δυνάμεων και τη διακοπή της ροής ανθρώπων.
Η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση ελάχιστα έχει ανακόψει τα δίκτυα των διακινητών, που τώρα εδρεύουν κυρίως στη Λιβύη, όπως αναφέρουν τα μέλη των ΜΚΟ. «Βλέπουμε πλέον ολοένα και περισσότερους Αιγύπτιους να φτάνουν στην Ευρώπη λόγω της οικονομικής και πολιτικής κατάστασης εκεί. Πρόκειται για ένα γνωστό πέρασμα, αυτό από τη Λιβύη στην Ιταλία. Οι Αρχές το γνωρίζουν και κάνουν monitoring στην περιοχή. Στο μεγάλο ναυάγιο στη Λαμπεντούζα πριν από κάποια χρόνια, το πλοίο είχε φύγει από τη Λιβύη», αναφέρει ο Λευτέρης Παπαγιαννάκης, διευθυντής του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες.
Ολα αυτά τα ταξίδια έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά. Τα κυκλώματα των διακινητών επιστρατεύουν μεγάλα αλιευτικά σκάφη που μέχρι πρότινος χρησιμοποιούνταν για νόμιμες εργασίες, αλλά πλέον προορίζονται για τη μεταφορά ανθρώπων σε όλη τη Μεσόγειο. Πάνω σε αυτά συνωστίζονται εκατοντάδες άτομα που καλούνται να αντέξουν το πολυήμερο ταξίδι. Αρκετές φορές, η κατάληξη του ταξιδιού δεν είναι η επιθυμητή…
Δείτε το δημοσίευμα της Realnews ΕΔΩ και ΕΔΩ
