Απανωτά χτυπήματα δέχεται τον τελευταίο περίπου έναν χρόνο ο κλάδος της κτηνοτροφίας στην Ελλάδα, αφού οι φωτιές, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, αλλά και οι ασθένειες έχουν οδηγήσει στον θάνατο ενός πολύ μεγάλου ποσοστού του συνολικού πληθυσμού των αιγοπροβάτων, με τις προβλέψεις για την επόμενη μέρα της αιγοπροβατοτροφίας να είναι δυσοίωνες.
Του Αργύρη Ηλιάδη
Από τη μεγάλη φωτιά στον Έβρο τον Αύγουστο του 2023, αλλά και αυτές που ακολούθησαν σε πολλά νησιά της χώρας, μέχρι τη καταστροφική κακοκαιρία «Daniel» και τις ασθένειες της πανώλης και της ευλογιάς που συνεχίζουν να αποδεκατίζουν εκατοντάδες κοπάδια, ο χάρτης της ελληνικής κτηνοτροφίας ολοένα και μικραίνει.
Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο του Συνδέσμου Ελλήνων Κτηνοτρόφων, Δημήτρη Μόσχο, όλο αυτό το διάστημα, τα αιγοπρόβατα που έχουν καεί ζωντανά, έχουν πνιγεί ή θαφτεί στις λάσπες, αλλά και έχουν θανατωθεί αφού προσβλήθηκαν από κάποια ασθένεια εκτιμάται πως θα ξεπεράσουν τις 170 χιλιάδες. Αριθμός που τείνει να αυξηθεί περαιτέρω, καθώς η ευλογιά συνεχώς εισχωρεί σε μονάδες και οδηγεί σε σφαγή πολλά πρόβατα και κατσίκια.
Συγκεκριμένα, όπως ανέφερε στο enikos.gr ο κ. Μόσχος, «ο κλάδος μας δοκιμάζεται καθημερινά με αποτέλεσμα να χάνουμε πολλά ζώα και να εξαντλούνται η υπομονή και οι δυνάμεις των κτηνοτρόφων».
«Από την φωτιά στον Έβρο και μέχρι σήμερα έχουμε χάσει χιλιάδες αιγοπρόβατα, που αναμένεται να φτάσουν τις 170 χιλιάδες, που αντιπροσωπεύουν μεγάλο ποσοστό του συνολικού πληθυσμού των αιγοπροβάτων. Μόνο από τον Ιανό, Daniel και φωτιές έχουμε χάσει περίπου 77 χιλιάδες ζώα», πρόσθεσε ο ίδιος.
Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, από την πλευρά του, σχολιάζοντας τα στοιχεία, αναφέρει πως μέχρι σήμερα έχουν θανατωθεί 28.109 αιγοπρόβατα, λόγω της ευλογιάς και 38.056 λόγω της πανώλης, ενώ κατά τη διάρκεια της κακοκαιρίας Daniel έχασαν τη ζωή τους περίπου 90.000 αιγοπρόβατα. Στον Έβρο, οι απώλειες είναι μικρές καθώς είχε σταλεί 112 και οι κτηνοτρόφοι είχαν μετακινήσει.
Η Ανατολική Μακεδονία στο επίκεντρο της καταστροφής
Οι κτηνοτρόφοι που έχουν πληγεί περισσότερο είναι όσοι δραστηριοποιούνται στον Έβρο, στην Ανατολική Μακεδονία, στην Θεσσαλία, καθώς και στην Κόρινθο. Δηλαδή, στις περιοχές που ταλαιπωρήθηκαν παραπάνω την αγριότητα των κακοκαιριών και τις εξάρσεις των ασθενειών.
«Σε όλη την Ελλάδα οι κτηνοτρόφοι είναι απελπισμένοι και αποθαρρυμένοι. Όμως, στις παραπάνω περιοχές οι καταστροφές στα κοπάδια είναι ανυπολόγιστες.
Στον Έβρο η κτηνοτροφία έχει σχεδόν αποδεκατιστεί, ενώ στην Ανατολική Μακεδονία καταγράφουμε δραματική μείωση των ζώων. Ίσως, η τελευταία να βρίσκεται στο επίκεντρο της καταστροφής, σύμφωνα με τις καταγραφές αλλά και τους συναδέλφους μου», επεσήμανε ο κ. Μόσχος.
Ακόμα μια… «φουρτούνα»
Βέβαια, όπως γνωστοποίησε ο κ. Μόσχος, το τελευταίο δίμηνο οι κτηνοτρόφοι έχουν έρθει αντιμέτωποι με ένα ακόμη νόσημα, αυτό του καταρροϊκού πυρετού. «Χτυπάει» κυρίως τα πρόβατα, ενώ οι αιγές προσβάλλονται σπανιότερα και έχουν ηπιότερα κλινικά συμπτώματα.
Προκαλεί πυρετό, αδυναμία, ανορεξία, οίδημα χειλέων, στόματος, οφθαλμών και αυτιών, βλεννοπυώδες ρινικό έκκριμα, που φράσσει τα ρουθούνια, οίδημα γλώσσας, που μπορεί να γίνει κυανή, έλκη και νεκρώσεις του στόματος με έντονη σιελόρροια.
«Από το νόσημα αυτό, το τελευταίο διάστημα, έχουμε μεγάλη απώλεια παραγωγής, καθώς τα ζώα που κυοφορούν αποβάλλουν, ενώ επιβαρυνόμαστε πολύ οικονομικά με αντιβιοτικά και αντιπυρετικά. Από το 2014 παλεύουμε ώστε να έρθουν τα εμβόλια που τελικά ήρθαν έπειτα από αρκετά χρόνια.
Βέβαια, για τα ζώα αυτά, δεν υπάρχει πλαίσιο αποζημίωσης. Δηλαδή, χάνουμε παραγωγή, χρεωνόμαστε παράλληλα μήπως και μπορέσουμε και τα σώσουμε και δεν λαμβάνουμε καμία κρατική οικονομική βοήθεια», ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο κ. Μόσχος.
Τέρμα οι… προπληρωμές
Όλες αυτές οι συνθήκες έχουν δημιουργήσει και μια αβεβαιότητα στους γαλακτοβιομήχανους, οι οποίοι αποφεύγουν να κλείνουν συμφωνίες με τους κτηνοτρόφους και να τους προπληρώνουν ώστε να διασφαλίσουν το εμπόρευμα.
«Παλαιότερα, που τα πράγματα ήταν πιο σίγουρα, κλείναμε συμφωνίες με τους γαλακτοβιομήχανους και μας έδιναν μια προκαταβολή για να τους δώσουμε αργότερα το γάλα. Έτσι, με τα χρήματα αυτά εμείς αγοράζαμε τροφή και προσέχαμε για την υγεία των αιγοπροβάτων.
Τώρα, πλέον, δεν υπάρχουν αυτά και εμείς δυσκολευόμαστε πολύ ώστε να τα φέρουμε εις πέρας. Και δεν φτάνει αυτό, συνεχώς γίνεται και μια προσπάθεια ώστε να κατέβει και άλλο η τιμή, ακόμα και κάτω από 10 λεπτά το λίτρο», σχολίασε στη συνέχεια ο κ. Μόσχος.
«Αποζημιώσεις για γέλια»
Μέσα σε όλη αυτή την καταστροφική περίοδο για τους κτηνοτρόφους, δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ (Τεύχος B’ 5788/17.10.2024) η ΚΥΑ των υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα και Αναπληρωτή Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκου Παπαθανάση, για τις οικονομικές αποζημιώσεις των κτηνοτρόφων, η οποία προβλέπει αυξημένα ποσά ως αποζημιώσεις για τα ζώα που θανατώθηκαν σε εφαρμογή των ευρωπαϊκών κανόνων για την αντιμετώπιση των ζωονόσων πανώλης μικρών μηρυκαστικών και ευλογιάς των προβάτων.
Συγκεκριμένα:
- Για πρόβατα και αίγες με επίσημα γενεαλογικά πιστοποιητικά καθαροαιμίας:
Πρόβατα ή αίγες από 6 μηνών και 1 ημέρα έως 3 ετών μέχρι διακόσια πενήντα (250) ευρώ
- Για πρόβατα και αίγες κοινών ή ημίαιμων φυλών:
Πρόβατα ή αίγες από 6 μηνών και 1 ημέρα έως 3 ετών μέχρι διακόσια είκοσι (220) ευρώ
«Οι αποζημιώσεις αυτές είναι για… γέλια και έγιναν μόνο για επικοινωνιακούς λόγους. Και αυτό γιατί, ο Μ.Ο. των κοπαδιών στην χώρα είναι 3,5 ετών, κάτι που το γνωρίζουν οι ίδιοι, άρα σχεδόν κανείς δεν έλαβε αποζημίωση 250 ευρώ ανά ζώο. Βέβαια, και αυτοί που έχουν μικρά ζώα, απαιτείται να καταθέσουν πιστοποιητικά καθαροαιμίας την στιγμή που δεν υπάρχουν επίσημοι φορείς πιστοποίησης στη χώρα.
Κτηνοτρόφος στην Γόρτυνη, που είχε χάσει 1.800 ζώα από πανώλη, όταν κατέθεσε πλήρη φάκελο για να λάβει αποζημίωση του εγκρίθηκε το ποσό των 136 ευρώ ανά ζώο», σχολίασε ο κ. Μόσχος.
Ερημώνουν τα ορεινά χωριά
Από τις εξελίξεις αυτές οι κτηνοτρόφοι αποθαρρύνονται και κάποιοι μάλιστα αναγκάζονται να εγκαταλείψουν και το επάγγελμα μια για πάντα. Όταν δεν υπάρχουν και παιδιά στην οικογένεια για να συνεχίσουν την παράδοση, τα πράγματα γίνονται απλούστερα και αρκετοί προτιμούν να επενδύσουν αλλού παρά να ξαναφτιάξουν τα κοπάδια τους.
Και επειδή οι περισσότεροι βοσκοί έχουν εγκατασταθεί σε ορεινά χωριά μαζί με τις οικογένειες τους, αυτά κινδυνεύουν με ερήμωση όταν οι επαγγελματίες του κλάδου αποφασίζουν να «παραδώσουν τα όπλα» και να εγκατασταθούν σε αστικά κέντρα.
«Πολλά ορεινά χωριά κινδυνεύουν με ερήμωση, αφού οι κτηνοτρόφοι που εγκαταλείπουν το επάγγελμα, παίρνουν τις οικογένειες τους και μετακομίζουν σε πόλεις, για να ασχοληθούν με κάτι άλλο. Έτσι, πολλά χωριά θα μείνουν “ορφανά”, χωρίς κόσμο.
Το πρόβλημα με την κτηνοτροφία είναι πολύ μεγαλύτερο από ό,τι φαίνεται και μπορεί να επηρεάσει πολλούς τομείς. Πρέπει τα υπουργεία να μιλήσουν μαζί μας, με τους ανθρώπους που βιοποριζόμαστε από αυτό για να βρούμε λύσεις και όχι μόνο με ειδικούς», κατέληξε ο Δημήτρης Μόσχος.
Το άτυπο «μποϊκοτάζ» των κρεοπωλών στα εισαγόμενα αμνοερίφια
Την ίδια ώρα «πετάει» η τιμή των εισαγόμενων αμνοεριφίων με το 90% των Ελλήνων κρεοπωλών να προχωρούν σε άτυπο μποϊκοτάζ τους, προκειμένου να κρατήσουν τα ελληνικά σε τιμές προ ευλογιάς.
Όπως δήλωσε ο Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας καταστηματαρχών κρεοπωλών, Σάββας Κεσίδης, «η αγορά κανονίζει τη προσφορά και τη ζήτηση που σημαίνει είτε Ρουμάνικο, είτε από την Ισπανία, από τη στιγμή που υπάρχει ζήτηση ανεβαίνει η τιμή του».
Αυτό έχουν εκμεταλλευτεί και οι έμποροι χτυπώντας πλέον τις τιμές των Ρουμάνικων αμνοεριφίων. Έτσι έμποροι πωλούν τα εισαγόμενα τα τελευταία 24ωρα 9 με 10 ευρώ το κιλό με την τελική τιμή που πληρώνει ο καταναλωτής να φτάνει στα 14 ευρώ, ενώ τις τιμές αυτές προ ευλογιάς τις είχαν τα ντόπια αρνιά και κατσίκια.
Ακόμη πάντως στην Βαρβάκειο υπάρχουν ντόπια κρέατα προ καραντίνας τα οποία πωλούνται στον καταναλωτή σε πιο συγκρατημένες τιμές.
Τις επόμενες μέρες οι έλεγχοι αναμένεται να ενταθούν και από το υπουργείο ανάπτυξης για να περιοριστούν τυχόν φαινόμενα αισχροκέρδειας.