Τρεις συνδυαστικές εκδοχές για το παιχνίδι που διαδραματίζεται μεταξύ Ελλάδας και δανειστών περιγράφει το Bloomberg View.
Το κλασσικό παιχνίδι «ποιος θα δειλιάσει πρώτος» είναι αυτό που φαίνεται με την πρώτη ματιά, ποιος θα πέσει πρώτος στο γκρεμό στην κόντρα.
Στη μια μεριά η Ελλάδα πιέζει να μη χαθούν οι «κόκκινες γραμμές», με αντίβαρο τη στάση πληρωμών, πιθανότατα με μια χρεοκοπία να προκαλέσει μεγαλύτερα προβλήματα στην ευρωζώνη. Στην άλλη μεριά οι πιστωτές επιμένουν ότι δεν μπορούν να παράσχουν οποιαδήποτε -περαιτέρω- ελάφρυνση του χρέους ή να χαλαρώσουν τους όρους της λιτότητας, γράφει ο Μαρκ Μπιουκάναν στο Bloomberg.
Μια άλλη εκδοχή, σημειώνει είναι το «δίλημμα του φυλακισμένου». Δηλαδή, αν και οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να επιτύχουν πολλά αν συνεργάζονταν, ωστόσο δεν μπορούν να το κάνουν διότι ο ένας δεν εμπιστεύεται τον άλλον. Έτσι οι πιστωτές διατηρούν τις υπερβολικά επαχθείς απαιτήσεις τους και η Ελλάδα προειδοποιεί με στάση πληρωμών, χρεοκοπία, που θα ήταν το πιο δαπανηρό αποτέλεσμα για τους δανειστές.
«Αυτή η ερμηνεία, όμως, προϋποθέτει ότι τα δυνητικά κέρδη και οι ζημίες για τους δύο παίκτες είναι περίπου συμμετρικά – μια κατάσταση που όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν μπορεί να ισχύει με δεδομένα τα μεγάλα μειονεκτήματα που έχει η Ελλάδα», υπογραμμίζει. Έτσι και οι δύο πλευρές επιστρέφουν «στο κλασικό παιχνίδι του τελεσίγραφου», εξηγεί.
«Στο εν λόγω παιχνίδι, ένας παίκτης παίρνει κάποια χρήματα – ας πούμε, 100 δολάρια – αλλά μπορεί να τα κρατήσει μόνο πείθοντας έναν δεύτερο παίκτη να αποδεχθεί μέρος του ποσού. Εάν τα δύο μέρη ενδιαφέρονται αποκλειστικά για τη μεγιστοποίηση της οικονομικής ευημερία τους, ο πρώτος παίκτης πρέπει να είναι σε θέση να προσφέρουν μόλις ένα δολάριο. Μετά από όλα, ο δεύτερος παίκτης θα πρέπει να αποδεχθεί πως αυτό το ένα δολάριο είναι καλύτερο από το τι τίποτα».
Αλλά στην πραγματική ζωή, το παιχνίδι δεν παίζεται έτσι, αναφέρει. Και τούτο διότι «ο δεύτερος παίκτης έχει την τάση να απορρίπτει οποιαδήποτε προσφορά είναι κάτω από τα 30 δολάρια – οποιαδήποτε άλλη προσφορά θα χαρακτηριστεί προσβλητική». Ως αποτέλεσμα, κανένας παίκτης δεν παίρνει χρήματα. Αυτό αποδεικνύει, λέει, πως «οι άνθρωποι δεν είναι ψυχρές αριθμομηχανές, αλλά κυριαρχούνται από συναισθήματα. Δεν θα μπορέσουμε να το καταλάβουμε αν δεν σκεφτούμε τον παράγοντα της ανθρώπινης αντίληψης περί δικαιοσύνης, ηθικής και τιμής».
Τελεσίγραφα
Αυτό, πάνω κάτω, συμβαίνει και με την Αθήνα και τους πιστωτές της. «Οι τελευταίοι πιστεύουν πως η Αθήνα είναι σε μειονεκτική θέση και πρέπει να δεχθεί τις μεταρρυθμίσεις με ευγνωμοσύνη. Αλλά και η Αθήνα, ενώ διαπιστώνει πως πρέπει να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις, περιμένει από τους πιστωτές να κάνουν περισσότερα. Και καταλήγουν πως αν είναι απαραίτητο, είναι έτοιμοι να διακινδυνεύσουν το ευρώ και να το ανατινάξουν έτσι ώστε να διατηρήσουν την ανεξαρτησία και την αξιοπρέπειά τους».
Ο Μπιουκάναν θεωρεί πως εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με μια κλασική οικονομική αντιπαράθεση. Όλες οι τεχνικές λεπτομέρειες είναι τα μέσα με τα οποία ο ένας προσπαθεί να επιβάλει την ισχύ τους στον άλλο, υπογραμμίζει. Υπό αυτό το πρίσμα, ο Τσίπρας δικαίως απέρριψε ως παράλογη την πρόταση των δανειστών και ο Γιούνκερ δικαίως δεν σήκωσε το τηλέφωνο στον Έλληνα πρωθυπουργό από τη στιγμή που ήταν εκνευρισμένος με την αναβλητικότητα των Ελλήνων.
«Το παιχνίδι του τελεσιγράφου μας διδάσκει ότι η ελληνική αντιπαράθεση δεν μπορεί να γίνει κατανοητή μέσα από το φακό του οικονομικού ορθολογισμού και μόνο. Εκεί που προσπαθούν να το πράξουν, ενδέχεται να οδηγηθούν σε ένα δαπανηρό λάθος από λάθος υπολογισμούς», καταλήγει.
Δείτε επίσης:
Le Monde: Ας σώσουμε την Ελλάδα με τη δημοκρατία
