To βράδυ της Πέμπτης ο Νίκος Χατζηνικολάου φιλοξένησε στο «Ενώπιος Ενωπίω» τον πρόεδρο του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνη Παπαδημητρίου. Οι αναμνήσεις του από την Αλεξάνδρεια, η μάχιμη δικηγορία, και η προεδρία του ιστορικού Ιδρύματος.
Πόσο άλλαξε τη ζωή του η φιλία του πατέρα του με τον Αριστοτέλη Ωνάση και ποια είναι σήμερα η σχέση του Ιδρύματος με την εγγονή του θρυλικού μεγιστάνα;
Οι πρωτοβουλίες και η σημαντική προσφορά του στην Υγεία, την Παιδεία και τον Πολιτισμό.
Η περιουσία του Ιδρύματος Ωνάση είναι 12 φορές μεγαλύτερη από το κληροδότημα
«Η περιουσία του Ιδρύματος Ωνάση αυτή τη στιγμή είναι 12 φορές το αρχικό ποσό που μας παραχωρήθηκε, ενώ έχουμε ήδη διαθέσει ένα ποσό τετραπλάσιο από το αρχικό κεφάλαιο», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στη συνέχεια, τόνισε την τεράστια ευθύνη που συνεπάγεται η διαχείριση αυτής της περιουσίας: «Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η συνδιαχείριση της περιουσίας του Ιδρύματος. Για να μπορέσει το Ίδρυμα Ωνάση να προσφέρει, πρέπει πρώτα να παράγει έσοδα μέσα από τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες», εξήγησε.
Αναφερόμενος στον τρόπο διάθεσης των κερδών, διευκρίνισε: «Ο κανόνας είναι ότι το 40% των κερδών διατίθεται σε κοινωφελείς σκοπούς. Για παράδειγμα, αν μια χρονιά έχουμε έσοδα 100€, τα 40€ θα διοχετευθούν σε δράσεις με κοινωνικό αποτύπωμα».
Μιλώντας για τη ναυτιλιακή δραστηριότητα του Ιδρύματος, επεσήμανε το κύρος και τη σταθερότητα της εταιρείας στον διεθνή χώρο: «Διαθέτουμε μια ναυτιλιακή επιχείρηση υψηλού κύρους».
Κλείνοντας, έκανε μια σημαντική αποκάλυψη: «Η ναυτιλιακή μας εταιρεία, αυτή τη στιγμή, διαθέτει περισσότερα πλοία από όσα μας άφησε ο Ωνάσης», σημείωσε, τονίζοντας τη συνεχή ανάπτυξη της επιχείρησης.
Ο Αντώνης Παπαδημητρίου για τη γνωριμία με την οικογένεια Ωνάση: «Μπαμπά ο κύριος Ωνάσης στο τηλέφωνο»
«Τον ίδιο δυστυχώς δεν τον γνώρισα προσωπικά. Η παρουσία του στην οικογένειά μας ήταν πολύ βαριά, μόνιμη και σταθερή», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Αντώνης Παπαδημητρίου. «Θυμάμαι πολύ χαρακτηριστικά την περίοδο που ήταν άρρωστος, στις τελευταίες του στιγμές, το κλίμα που επικρατούσε στην οικογένεια. Όταν ήρθε ο πατέρας μου και μας είπε “Ξέρετε, ο Ωνάσης δυστυχώς πεθαίνει”».
Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στις τηλεφωνικές συνομιλίες του πατέρα του με τον Αριστοτέλη Ωνάση, αποκαλύπτοντας ένα χαρακτηριστικό περιστατικό: «Εγώ προσωπικά μίλησα ελάχιστες φορές μαζί του στο τηλέφωνο. Συνήθιζε να τηλεφωνεί αργά το βράδυ, την ώρα που τρώγαμε οικογενειακά. Θυμάμαι να σηκώνω το τηλέφωνο και να λέω στον πατέρα μου: “Μπαμπά, ο κύριος Ωνάσης”, ενώ εκείνος δυσανασχετούσε ελαφρώς, καθώς έπρεπε να διακόψει το δείπνο για να μιλήσει μαζί του».
Ο Αντώνης Παπαδημητρίου αναφέρθηκε και στη σχέση του με τον Αλέξανδρο Ωνάση, τον οποίο γνώρισε όταν ήταν 15-16 ετών, ενώ ο γιος του μεγιστάνα ήταν 23. «Ερχόταν στο σπίτι μας, τότε μέναμε στον Πειραιά. Τον θυμάμαι πολύ χαρακτηριστικά, ήταν ένα εξαιρετικό παιδί, πολύ προσηνής. Αγαπούσε τον πατέρα μου και τον θεωρούσε κάτι μεταξύ μεγάλου αδελφού και πατρικής φιγούρας», είπε χαρακτηριστικά.
Μάλιστα, αποκάλυψε ότι ο πατέρας του είχε στενή συνεργασία με τον Αλέξανδρο Ωνάση, καθώς μοιράζονταν το ίδιο γραφείο και άκουγαν από κοινού τις τηλεφωνικές συνομιλίες του. «Ο πατέρας μου ήταν, κατά κάποιο τρόπο, μέντοράς του», τόνισε ο Αντώνης Παπαδημητρίου, προσθέτοντας ότι ο Αλέξανδρος ήταν «ένα πολύ καλό παιδί».
«Η Χριστίνα με τη διαθήκη του Ωνάση έχανε την μισή περιουσία και τον έλεγχο»
Ο κ. Παπαδημητρίου εξήγησε πως ο λόγος που το Ίδρυμα ονομάζεται «Αλέξανδρος Ωνάσης» και όχι «Αριστοτέλης Ωνάσης» ήταν μια συνειδητή επιλογή του εφοπλιστή: «Γι’ αυτό και λεγόμαστε Ίδρυμα Αλέξανδρος και όχι Αριστοτέλης Ωνάσης. Δηλαδή, ο Ωνάσης έκανε εκεί μια υπέρβαση.
Στα 73 του, όταν έγραψε τη διαθήκη, μόλις είχε πεθάνει ο Αλέξανδρος. Και έκανε μια τεράστια υπέρβαση. Έβγαλε τον εαυτό του έξω από το πλαίσιο και έβαλε τον γιο του. Και είπε: “Εσείς στο Ίδρυμα Ωνάση, θα είστε στο Ίδρυμα Αλέξανδρος Ωνάσης, παίρνετε το DNA του γιου μου”.
Μάλιστα, ο Ωνάσης προνόησε και για τα προβλήματα που υπήρχαν τότε με τη Χριστίνα. Κατά κάποιον τρόπο, είχε προβλέψει και το θέμα της περιουσίας της», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στη συνέχεια, ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση αναφέρθηκε στο ζήτημα της διαθήκης σε σχέση με τη Χριστίνα Ωνάση και τις αντιδράσεις της: «Να ξεχωρίσουμε την υπόθεση Ρουσέλ από την Χριστίνα. Η αλήθεια είναι ότι, όταν πέθανε ο Ωνάσης, η Χριστίνα είχε στα χέρια της τη διαθήκη του πατέρα της – το ένα και μοναδικό πρωτότυπο. Ο πατέρας μου είχε μια φωτοτυπία της, την οποία είχε κι ένας άλλος φίλος τότε.
Στην ουσία, η Χριστίνα ‘έχανε’ τη μισή περιουσία της – εντός εισαγωγικών – και ταυτόχρονα έχανε και τον έλεγχο. Ο Αριστοτέλης Ωνάσης είχε ορίσει στη διαθήκη του ότι το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος Ωνάση θα είχε καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση της περιουσίας που θα περνούσε στην ίδια», επισήμανε.
Ο κ. Παπαδημητρίου υπογράμμισε πως η διαθήκη του Ωνάση δεν προέβλεπε την παρουσία μελών της οικογένειας στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος:
«Θέλω να τονίσω ότι το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος, σύμφωνα με τη βούληση του Ωνάση, δεν προέβλεπε πουθενά ότι πρέπει να υπάρχει μέλος της οικογένειας – πόσο μάλλον πρόεδρος. Είναι εντελώς ελεύθερο και το έκανε επί τούτου.
Άρα, η Χριστίνα δεν ήθελε να είναι μια ομάδα ξένων, μη μελών της οικογένειας, να ελέγχουν την περιουσία της και την ίδια κατά επέκταση. Αυτό δεν της άρεσε.
Τελικά, επήλθε ένας ιστορικός συμβιβασμός, στον οποίο καθοριστικό ρόλο έπαιξαν ο πατέρας μου και άλλοι σημαντικοί άνθρωποι, όπως ο Νίκος Κοκκίνης και ο Μιχάλης Οδωλόγου, οι οποίοι έχουν φύγει πλέον από τη ζωή.
Καταφέραμε να γίνει ένας πλήρης διαχωρισμός της περιουσίας του Ιδρύματος από την περιουσία της Χριστίνας. Δύο ξεχωριστές περιουσίες, αυτοτελείς – τόσο οικονομικά όσο και διαχειριστικά», κατέληξε.
«Η Αθηνά Ωνάση δεν θέλησε να έχει καμία σχέση μαζί μας» – Τι είπε για τη διαθήκη και τον Ρουσέλ
Ο κ. Παπαδημητρίου ξεκαθάρισε πως η Αθηνά Ωνάση παραμένει σεβαστή ως εγγονή του Αριστοτέλη Ωνάση, ωστόσο ουδέποτε θέλησε να έχει σχέση η ίδια με το Ίδρυμα Ωνάση.
«Η Αθηνά Ωνάση είναι η εγγονή του Ωνάση και την σεβόμαστε με αυτήν την ιδιότητα. Δεν είχα την ευκαιρία να την γνωρίσω ποτέ και νομίζω ότι κανένα από τα μέλη του συμβουλίου μας δεν την έχει γνωρίσει. Η ίδια δεν θέλησε ποτέ να έχει καμία σχέση μαζί μας. Είναι όμως σεβαστό πρόσωπο για το Ίδρυμα, καθώς είναι εγγονή του Ιδρυτή», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος στην Χριστίνα Ωνάση, ο κ. Παπαδημητρίου υπενθύμισε ότι απεβίωσε το 1988, όταν η κόρη της, Αθηνά, ήταν μόλις τριών ετών. Στη διαθήκη της, επιθυμώντας να προστατεύσει την ανήλικη κόρη της, όρισε πως τη διαχείριση της περιουσίας της θα αναλάμβανε μια πενταμελής επιτροπή, αποτελούμενη από τέσσερις Έλληνες, ο πατέρας μου, ο Παύλος Ιωαννίδης, ο Πόσο Λουζαμπέλλας και ο Θόδος Γαβριλίδης και ο πατέρας της κόρης, ο Τιερί Ρουσέλ.
Ο κ. Παπαδημητρίου αποκάλυψε πως, αρχικά, η συνεργασία των πέντε συνδιαχειριστών ήταν ομαλή. Ωστόσο, στην πορεία, ο Τιερί Ρουσέλ διατύπωσε αξιώσεις που οι υπόλοιποι τέσσερις Έλληνες συνδιαχειριστές έκριναν ότι δεν εξυπηρετούσαν τα συμφέροντα της ανήλικης Αθηνάς.
Αυτό οδήγησε σε μια δικαστική διαμάχη που διήρκεσε περίπου δέκα χρόνια, με δικαστήρια τόσο στην Ελβετία όσο και στην Ελλάδα. Τα ελβετικά δικαστήρια αποφάνθηκαν ότι οι Έλληνες διαχειριστές δεν είχαν διαπράξει καμία παρατυπία στη διαχείριση της περιουσίας της Αθηνάς και του Ιδρύματος. Αντίθετα, διαπίστωσαν σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα στον Ρουσέλ και την κόρη του, καθώς υπήρχαν χρηματικές απολήψεις που δεν εξυπηρετούσαν το συμφέρον της ανήλικης.
Λόγω αυτής της σύγκρουσης συμφερόντων, το δικαστήριο αποφάσισε να απομακρύνει όλους τους διαχειριστές, τόσο τους Έλληνες όσο και τον Ρουσέλ, και να αναθέσει τη διαχείριση της περιουσίας σε μια μεγάλη εταιρεία του Big Four.
«Για εμάς αυτό ήταν δώρο εξ’ ουρανού, καθώς απαλλαχθήκαμε από ένα τεράστιο άγχος», δήλωσε ο κ. Παπαδημητρίου, επισημαίνοντας ότι πλέον ο Ρουσέλ δεν είχε να αντιμετωπίσει τους Έλληνες διαχειριστές, αλλά την KPMG.
Παράλληλα, ο Ρουσέλ καταδικάστηκε από τα ελληνικά δικαστήρια για συκοφαντική δυσφήμιση και εξύβριση.
«Αυτή η πολύχρονη αντιδικία κατέληξε σε ένα αποτέλεσμα που θεωρώ ιδιαίτερα θετικό για εμάς. Ωστόσο, ήταν μια υπόθεση που μας κόστισε πολύ χρόνο, κόπο και αποτέλεσε ένα τεράστιο ψυχικό βάρος», κατέληξε ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση.