ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΗ ΑΤΖΕΝΤΑ
Του ΒΑΣΙΛΗ ΜΠΟΥΖΙΩΤΗ
Παρακολουθώ την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη από τους πρώτους θριάμβους του «Ανοιχτού Θεάτρου» και στα τριάντα plus χρόνια που λατρεύω να το κάνω αυτό, δεν με «πρόδωσε» ποτέ. Αντιθέτως, δεν έπαψε να με κεντρίζει και να με εκπλήσσει ούτε μια φορά, όπως έγινε και τώρα με το καινούργιο της «στοίχημα» με το «Ριγιούνιον» που φτιάξανε με την εξαιρετική Γλυκερία Μπασδέκη-ποιος μπορεί να ξεχάσει το συναρπαστικό Ραμόνα travel που έκαναν μαζί, αρχικά στο Φεστιβάλ Αθηνών κι έπειτα για το Θέατρο της οδού Κυκλάδων;-.Μιλήσαμε στο τηλέφωνο για αυτό, κι ήταν ενθουσιασμένη καθώς αναφερόταν στο νέο «πάντρεμά» τους που φιλοξενείται στις Δραματοποιημένς Αναγνώσεις οι οποίες αγκαλιάζουν εξαιρετικές κινηματογραφημένες αναγνώσεις, με ηθοποιούς που διαβάζουν κείμενα εξαίρετων συγγραφέων που αφηγήθηκαν κάποιες Θεσσαλονικιώτικες ιστορίες.Με την ώρα γινόταν παράφορη καθώς μου «σύστηνε»το «Ριγιούνιον» και «ρουφούσα» κάθε της λέξη, για να μπω πριν από λίγο στην ψηφιακή ψηφιακή πλατφόρμα www.e-dimitria.gr και να το απολαύσω ,όπως μπορείτε να κάνετε κι εσείς και θα παραμείνει σε αυτή μέχρι στις 26 Οκτωβρίου. Πριν γράψω για το «κέντημα»που απόλαυσα θα σταθώ και πάλι σ’ αυτά που μου είπε για το «Ριγιούνιον»η ίδια…
«Ήταν Μάιος, μέσα στην καραντίνα, όταν μου τηλεφώνησε ο Άκης Σακελλαρίου για να μου μιλήσει για το θέμα των φετινών, διαδικτυακών αναγκαστικά Δημητρίων. Αποστάσεις. Αυτές που έφερε μια αμείλικτη πανδημία, μια παράξενη πρωτόγνωρη εποχή που σε έφερνε πρόσωπο με πρόσωπο με την αβεβαιότητα, τον φόβο, τα καταδιωκτικά άγχη. Αποστάσεις, απαγορεύσεις, η μοναξιά, ο εγκλεισμός, το σκοτεινό αύριο. Αλλά και οι αποστάσεις που έφερε το πέρασμα του χρόνου, το παράδοξο της ζωής και του θανάτου, αυτά που χάθηκαν για πάντα, αυτό που ήμασταν και δεν θα είμαστε ποτέ ξανά”
Και συνέχισε “Η Δηώ Καγκελάρη σκέφτηκε πως θα ήταν ωραίο να γράψει για την περίσταση ένα κείμενο η Γλυκερία Μπασδέκη. Λατρεμένη ποιήτρια που την κέρδισε το θέατρο και είχα μαζί της μια αξέχαστη συνάντηση πριν χρόνια στο Ραμόνα travel των Bijoux de Kant. Η Γλυκερία είναι καθηγήτρια. Ζει και εργάζεται στην Ξάνθη. Ξέρει από μέσα πολύ καλά την άλλη μεγάλη πληγή, της παιδείας. Πρώτη αυτόματη σκέψη της, ένα σχολείο. Ένα ριγιούνιον που δεν γίνεται, γιατί δεν μπορεί να γίνει, καμιά δεν θα ’ρθει. Έχουν απαγορευτεί οι συναθροίσεις, οι αγκαλιές, τα δάκρυα, τα φιλιά. Πόλεμος. Δεύτερη αυτόματη σκέψη μου, το δικό μου σχολείο, το Α΄ Γυμνάσιο Θηλέων Θεσσαλονίκης, η γενιά μου, η δεκαετία του ’70, από τη χούντα στο Πολυτεχνείο, το Κυπριακό, τη μεταπολίτευση. Άναψαν τα τηλέφωνα, Ξάνθη-Αθήνα, ενδιάμεσος σταθμός η Θεσσαλονίκη. Ξεπήδησαν μνήμες, συγκινήσεις, πλημμύρισαν οι γραμμές και οι καρδιές μας από τους απαγορευμένους ποιητές και τα απαγορευμένα τραγούδια, τους έρωτες κάτω απ’ τις σημαίες, την κοσμογονία, τον ρομαντισμό της ένδοξης εφηβείας και της Ιστορίας του τότε, που αντί να αλλάξει τον κόσμο, μεταλλάχτηκε στην πιο βαθιά απογοήτευση. Το Ριγιούνιον είναι η ελεγεία της ματαίωσης. Ένα-ένα περνούν μπροστά μου τα πρόσωπα εκείνων των κοριτσιών που σημάδεψαν τη ζωή μου με τα όνειρά τους, τα οράματά τους, τα ποιητικά τους μάτια. Τις αγαπώ, τις κουβαλώ παντού μαζί μου, τους χρωστάω πολλά. Το Ριγιούνιον μού δίνει την ευκαιρία να τους μιλήσω. Εγώ έδωσα στη Γλυκερία το βίωμα κι εκείνη μου χάρισε τις λέξεις. Της μίλησα και για ένα τραύμα βαθύ, για το αβάσταχτο καλοκαίρι του ’74 κι εκείνη το ’κανε ποίηση, άνοιξε μικρές ρωγμές να ξεχυθεί η θλίψη, και μου ’δωσε την αφορμή να συναντήσω μετά από χρόνια τα πρόσωπα που σημάδεψε η Ιστορία και που πολύ λίγοι έμαθαν γι’ αυτά. Εθνικές τραγωδίες, προσωπικές τραγωδίες. Αυτοί που έφυγαν κι αυτοί που έμειναν να συνεχίσουν τις ζωές τους, βιώνοντας τις μεγάλες απώλειες και τα αναπάντητα γιατί. Γιατί έτσι είναι ο μεγάλος μηχανισμός. Τρέφεται με αίμα, όνειρα ανεκπλήρωτα, ανοίγει πληγές που δεν κλείνουν ποτέ. Γλυκερία, σ’ ευχαριστώ για την ωραία σου ψυχή. Κορίτσια με το Άλφα κεντημένο στην καρδιά σας, σας ευχαριστώ. Χρήστο Χατζόπουλε, Χριστόδουλε Δοϊτσίδη, παιδιά των Νοράτλας και της Επιχείρησης Νίκη, σας ευχαριστώ. Λεμονιά Χατζοπούλου και όλες οι μανάδες και οι αδελφές και οι σύζυγοι και οι πατεράδες, σας ευχαριστώ. Να είστε ευλογημένοι. Γιατί «την πατρίδα μας τη λένε αγάπη μέχρι το τέλος του κόσμου».
Μπήκα στην πλατφόρμα στην «πρεμιέρα»του «Ριγιούνιον».Και συγκλονίστηκα από τον τρόπο που η σπουδαία Καρυοφυλλιά Καραμπέτη «κεντά»υποκριτικά στο αληθινά «ακριβό» ποιητικό αυτό κείμενο της σημαντικότατης Γλυκερίας Μπαρδέκη.Καθισμένη στο γραφείο μιας σχολικής τάξης,με τον πίνακα πίσω της, άρχισε να διαβάζει το κείμενο για να μου κόψει την ανάσα για μισή περίπου ώρα. Ξέρω καλά πόσο ταλαντούχο πλάσμα είναι,γνωρίζω μια- μια τις μεγάλες «νίκες»της απ’το Ανοιχτό στην Επίδαυρο,απ’το Ηρώδειο στις λιλιπούτειες σκηνές και τα τεράστια θέατρα,αλλά ομολογώ πως με αυτή τη δραματοποιημένη διήγηση με καθήλωσε.Δεν υπήρχε τίποτα που να μπορέσει να μου αποσπάσει την προσοχή-δεν άκουσα το τηλέφωνο,δεν είδα τα μηνύματά μου,δεν ήπια ούτε καν λίγο απ’ τον καφέ μου.Έμεινα να την παρακολουθώ συνεπαρμένος να «φωτίζει»το τόσο δυνατό κείμενο που μου «σύστηνε»την Καρυοφυλλιά που δεν ήξερα,την μαθήτρια του Α’Γυμνασίου Θεσσαλονίκης,αλλά και τις φίλες, τους έρωτές της,τις πληγές της,τις εκδρομές με κιθάρες [στο τέλος προβάλλονται και μια σειρά από φωτογραφίες της από εκείνα τα χρόνια]. Και παράλληλα την είδα να «βουτά»σε ένα τραύμα παλιό,να κοιτάζει σε μια παλιά εθνική τραγωδία,που έγινε και προσωπική τραγωδία και να αναφέρεται με σπασμένη φωνή και γεμάτα δάκρια τα μάτια της σε απώλειες και στον θάνατο,στις ρωγμές και στους γκρεμούς, μέσα από το γεμάτο ανατροπές,ποιητικό κείμενο της Μπασδέκη.Και όταν πια τέλειωσε η αφήγηση-κατάθεση ψυχής, κοίταξε προς τα έξω και δεν μπορούσα να σταματήσω τα δικά μου δάκρια…Είναι σπάνια,σπουδαία ηθοποιός η Καρυοφυλλιά και το ξέρετε πολύ καλά.Εδώ μας χαρίζει ένα μικρό «διαμαντάκι»ακόμα-δείτε την πως «ταξιδεύει»στα παλιά,πως γεμίζει «φως»κι έπειτα δείτε τη να γεμίζει με το σκοτάδι της απώλειας και του θανάτου,και να απογειώνει ένα έτσι κι αλλιώς σημαντικό κείμενο…Μπείτε στην πλατφόρμα των Δημητρίων και νιώστε τη μέθεξη του να παρακολουθεί κανείς ένα τόσο σπάνιο ταλέντο,να ποιεί ήθος και να καταθέτει όλη την αλήθεια του…
