Πέντε περίτεχνα αντικείμενα που θεωρείται ότι ήταν εργαλεία ψαρέματος, ανακαλύφθηκαν σε έναν τάφο, αλλά το αξιοπερίεργο είναι ότι αντίστοιχα ευρήματα δεν είχαν συναντηθεί παρά μόνο σε ένα γνωστό ναυάγιο.
Οι αρχαιολόγοι, ανακάλυψαν πέντε περίεργα αντικείμενα σε σχήμα βάρκας, τα οποία χρονολογούνται στην Εποχή του Χαλκού, πάνω από 3.000 χρόνια στο παρελθόν, στην τοποθεσία της αρχαίας πόλης του Hala Sultan Tekke, στην Κύπρο. Το ενδιαφέρον είναι πως, παρόμοια ευρήματα έχουν ανακαλυφθεί μόνο στο ναυάγιο του Ουλουμπουρούν, ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα της Ύστερης Εποχής του Χαλκού, το οποίο προσέφερε ανεκτίμητες πληροφορίες για το διαμεσογειακό εμπόριο και τις πολιτισμικές ανταλλαγές του 14ου αιώνα π.Χ.
Τα περίτεχνα εργαλεία, ανακαλύφθηκαν σε δύο διαφορετικές τοποθεσίες: τέσσερα από αυτά βρέθηκαν σε έναν ταφικό θάλαμο, τον οποίο οι αρχαιολόγοι χαρακτηρίζουν “Tάφο ZZ”, ενώ το πέμπτο, ανακαλύφθηκε σε ένα δωμάτιο που θεωρείται πως είναι μια από τις αποθήκες της πόλης.
Όλα τα εργαλεία, είναι κατασκευασμένα από μόλυβδο, έχουν σχήμα βάρκας, με αιχμηρές ή στρογγυλεμένες άκρες και, σε κάποιες περιπτώσεις, έχουν οπές ή αυλακιές.
Εργαλεία προηγμένης αλιευτικής τεχνικής
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα τεχνουργήματα αυτά, αποτελούν κομμάτια σύνθετων αλιευτικών εργαλείων που συνδύαζαν το βάρος του μόλυβδου με τα μεταλλικά αγκίστρια, για να προσελκύουν τα ψάρια. Ήταν βαρίδια με αγκίστρια μαζί.
Η σχέση με τη θάλασσα
Το Hala Sultan Tekke, ήταν μια ακμάζουσα πόλη, που αναπτύχθηκε από το 1630 έως το 1150 π.Χ., και βρίσκεται κοντά σε έναν προστατευόμενο κόλπο, τη σημερινή Αλυκή Λάρνακας. Η προνομιούχος τοποθεσία του και η παραγωγή χαλκού, έκαναν το Hala Sultan Tekke, ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά κέντρα της Ύστερης Εποχής του Χαλκού στην Μεσόγειο.
Η πόλη θεωρείται από πολλούς ως ο τρίτος ή τέταρτος ιερότερος τόπος για τους μουσουλμάνους, μετά τη Μέκκα, τη Μεδίνα και το Τέμενος Αλ Άκσα στην Ιερουσαλήμ. Παρά την τοποθεσία του, βρίσκεται στο ελληνικό τμήμα της διχοτομημένης Κύπρου, συνεχίζει να προσελκύει προσκυνητές και επισκέπτες από όλο τον κόσμο.
Πέρα από το εμπόριο, οι κάτοικοί του ζούσαν από τη θάλασσα, όπως επαληθεύουν τα πολυάριθμα ευρήματα ψαριών, όπως οι γλώσσες και οι συναγρίδες που έχουν ανακαλυφθεί στο σημείο.
Αν τα μικρά αυτά, μολύβδινα αντικείμενα, σε σχήμα βάρκας, ήταν πράγματι δολώματα, αυτό σημαίνει πως οι αλιείς της εποχής, εφάρμοζαν από τότε προηγμένες τεχνικές.
Όταν θα ήταν καλά γυαλισμένα, ο μόλυβδος θα γυάλιζε κάτω από νερό, μοιάζοντας με ψάρι και προσελκύοντας τα θηράματα, ενώ οι τρύπες και οι αυλακιές ήταν για να προσαρτώνται πάνω του τα αγκίστρια.
Οι ερευνητές αναρωτιούνται αν το σχήμα βάρκας των αντικείμενων έχει κάποιο ιδιαίτερο νόημα.
Μπορεί να είναι απλώς ένα λειτουργικό σχέδιο, ενώ είναι επίσης πιθανόν να παραπέμπει στα αλιευτικά σκάφη της εποχής, ακόμη και σε κάποια βάρκα που ονομαζόταν “br”, και χρησιμοποιούταν πολύ στην ανατολική Μεσόγειο κατά την εποχή του Χαλκού.
Αυτός ο τύπος βάρκας από το Λεβάντε, ήταν ελαφρύς και πολυχρηστικός, ιδανικός για αλιεία και μετακίνηση στην περιοχή.
Ομοιότητες με ένα διάσημο ναυάγιο
To πιο εντυπωσιακό στοιχείο είναι πως, το μόνο παρόμοιο – μέχρι σήμερα – εύρημα με το Ναυάγιο του Ουλουμπουρούν, ενός εμπορικού πλοίου που βυθίστηκε ανοιχτά της ακτής της Τουρκίας, γύρω στο 1320 μ.Χ., την περίοδο που ο Τάφος ΖΖ, στον οποίον ανακαλύφθηκαν τα τεχνουργήματα της Κύπρου, ήταν ακόμη σε χρήση.
Από τη στιγμή που, τα πλοία αυτά προχωρούσαν με μέτρια ταχύτητα, περίπου 3 μίλια την ώρα, ήταν αρκετά αργά προκειμένου ο εξοπλισμός του ψαρέματος να παραμένει βυθισμένος, εξηγούν οι ερευνητές.
Η εναλλακτική εξήγηση είναι πως, το βάρος του εξοπλισμού μπορεί να εξισορροπείτο. Το βαρίδι να ριχνόταν στη θάλασσα και να μαζευόταν αργά από τη βάρκα ή την ακτή με επαναλαμβανόμενες κινήσεις, μέχρι να τσιμπούσε κάποιο ψάρι.
Οι εναλλακτικές αυτές αποκλείουν την πιθανότητα τα αντικείμενα σε σχήμα βάρκας να ήταν απλά βαρίδια για ψάρεμα από τον βυθό. Μάλλον πρόκειται για προηγμένα δολώματα, καταλήγουν οι ειδικοί.
Τα τέσσερα εργαλεία που ανακαλύφθηκαν στον Τάφο ZZ, βρέθηκαν μαζί με τα λείψανα ενός ενήλικα άνδρα και μιας γυναίκας, καθώς και με άλλα αντικείμενα, όπως κεραμικά, μια κυλινδρική σφραγίδα και ένα χάλκινο αγκίστρι, τα οποία μαρτυρούν ότι, οι νεκροί ήταν αλιείς.
Το πέμπτο εργαλείο, ανακαλύφθηκε περιστοιχισμένο από πέτρινα βαρίδια, τα οποία πιθανόν να χρησιμοποιούνταν για τα δίκτυα, σε έναν χώρο που μάλλον ήταν αποθήκη για τον εξοπλισμό των αλιέων.
