Η μία μετά την άλλη οι χώρες μπλοκάρουν την εφαρμογή TikTok σε όλες τις κοινοβουλευτικές συσκευές, επικαλούμενες την ανάγκη να προστατευθεί η κυβερνοασφάλεια. Την περασμένη εβδομάδα, η Βρετανία απαγόρευσε την κινεζική εφαρμογή σε όλα τα κυβερνητικά κινητά τηλέφωνα.
Την ίδια ώρα, στην Ουάσινγκτον, ο διευθύνοντας σύμβουλος του TikTok, Σου Ζι Τσιου, κατέθεσε για πρώτη φορά στο αμερικανικό Κογκρέσο, σε μία προσπάθεια να καθησυχάσει την Αμερική. Οι Αμερικανοί βουλευτές κατηγορούν το TikTok, που είναι θυγατρική της κινεζικής εταιρείας ByteDance, ότι θέτει σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια και την υγεία των χρηστών. Η εφαρμογή, που πιστεύεται ότι παρέχει στις κινεζικές αρχές πρόσβαση στα δεδομένα των χρηστών της, κινδυνεύει να απαγορευτεί εντελώς στις ΗΠΑ. Ποιο είναι όμως ο «εγκέφαλος» της πλατφόρμας και πώς κατάφερε στα 40 του χρόνια να σκαρφαλώσει στην ιεραρχία της εταιρείας;
TikTok’s CEO, Shou Chew, faced over five hours of questioning from lawmakers of the House Energy and Commerce Committee, reflecting their distrust of the popular video app over its ties to China, data practices and the app’s potential effects on children. https://t.co/QctiF4yaXj pic.twitter.com/CwzDS6xNBU
— The New York Times (@nytimes) March 23, 2023
Ο άγνωστος «εγκέφαλος»
Παρότι ο 40χρονος Τσιου από τη Σιγκαπούρη είναι το πρόσωπο των ημερών, ελάχιστα είναι γνωστά για τον ίδιο και το ρόλο, την ισχύ ή τον τρόπο διαχείρισης της εταιρείας.
Γεννημένος και μεγαλωμένος στη Σιγκαπούρη, αγγλοτραφής με σπουδές σε Λονδίνο και το Harvard Business School, πέρασε τα πρώτα χρόνια της σταδιοδρομίας του στη σύναψη συμφωνιών για μια εταιρεία επιχειρηματικών κεφαλαίων στην Ασία. Γρήγορα ανελίχθηκε στα διευθυντικά κλιμάκια με τη θέση του οικονομικού διευθυντή σε κινεζικό γίγαντα κινητής τηλεφωνίας, σε ηλικία 32 χρόνων.
Τα αγγλικά είναι η μητρική του γλώσσα, όπως άλλωστε πολλών από τη Σιγκαπούρη με κινεζικές ρίζες.
Ο Τσιου ανέλαβε την κορυφαία θέση μετά την αποχώρηση του Kέβιν Μάγιερ της Walt Disney Co., μετά από τρεις μήνες, ενώ η κυβέρνηση Τραμπ συνέχισε μια προσπάθεια να εξαναγκάσει την πώληση του TikTok σε επενδυτές των ΗΠΑ.
Ο πατέρας του εργαζόταν στις οικοδομές και η μητέρα του στη λογιστική. Είπε ότι «γλίτωσε» από μία μέτρια ανατροφή σε ηλικία 12 ετών, όταν οι υψηλοί βαθμοί σε μια εθνική εξέταση τον έστειλαν…σε ένα ελίτ γυμνάσιο.
Ο Τσιου ακολούθησε πορεία αξιωματικού κατά την υποχρεωτική στρατιωτική του θητεία, διάρκειας 2,5 ετών. Η θητεία του ως έφεδρου αξιωματικού λήγει όταν συμπληρώσει τα 50 του χρόνια.
Επιβίωση στην ζούγκλα
Η πιο δύσκολη φυσική εμπειρία της ζωής του, είπε, ήταν η πενθήμερη πορεία επιβίωσης από το στρατό στις ζούγκλες του Μπρουνέι. Έφτιαξε καλύβα, μαγείρεψε άγρια ζώα και έκανε πεζοπορία χιλιόμετρα ολόκληρα. Κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης, έδωσε στους εκπαιδευόμενους ένα ζωντανό ορτύκι για να το σκοτώσουν με τα χέρια τους πριν το ξεφλουδίσουν και το μαγειρέψουν.
Μετά τον στρατό, ο Τσου φοίτησε στο University College του Λονδίνου και παρέμεινε στη βρετανική πρωτεύουσα για να εργαστεί ως τραπεζίτης στην Goldman Sachs. Μετά από πρακτική άσκηση στο Facebook και στη σχολή επιχειρήσεων της Meta Platforms Inc., εργάστηκε για την εταιρεία επιχειρηματικών κεφαλαίων DST Global.
Το 2012, όπως κάποτε η Apple ιδρύθηκε σε ένα γκαράζ στο Σίλικον Βάλεϊ, εκείνος και άλλοι τριάντα άνθρωποι, μεταξύ τους κι ένας σεφ, κλείστηκαν σε ένα διαμέρισμα το Πεκίνο για τη δημιουργία μιας εφαρμογής. Κάπως έτσι γεννήθηκε η ByteDance – που αργότερα έδωσε στον κόσμο το TikTok. Ο ιδρυτής του, Zhang Yiming, κυριάρχησε έναντι του Τσιου, με τον ίδιο να επενδύει στην εταιρεία.
Η πρόταση
To 2021, o Zhang που είχε κρατήσει επαφές με τον Τσιου, του ζήτησε να αναλάβει την οικονομική διεύθυνση της ByteDance, κάτι που έκανε για δύο μήνες προτού ο ίδιος και ο ιδρυτής της εταιρείας αποφασίσουν να μετακινηθεί στη θέση του διευθύνοντος συμβούλου του TikTok, το οποίο «τρέχει» από γραφεία στη Σιγκαπούρη, αν και ταξιδεύει πολύ και συχνά.
Αν και το μεγάλο αφεντικό της εφαρμογής, είναι σχετικά άγνωστος. Σύμφωνα με παλιότερο άρθρο των New York Times, που επικαλούνταν πρώην στελέχη του TikTok και ByteDance , η δυνατότητα λήψης αποφάσεων του Τσιου είναι περιορισμένη, καθώς τα ηνία της εταιρείας κρατά, στην πραγματικότητα, ο Zhang Yiming.
Περίπου ένα χρόνο μετά την τοποθέτησή του στη θέση του CEO, o Τσιου άνοιξε τον περασμένο Φεβρουάριο τον δικό του λογαριασμό στο TikTok, όπου ποστάρει στιγμιότυπα της προσωπικής του ζωής. Έχει περίπου 19.000 followers και έχει θεαθεί σε αγώνες του Super Bowl και NBA, σε συναντήσεις του με διασημότητες, αλλά και μια αδέξια προσπάθειά του να χορέψει με την τραγουδίστρια Ciara.
Ο ίδιος έχει αποκαλύψει σε συνεντεύξεις του πως είναι θαυμαστής του γκολφ και του Κέβιν Χαρτ. Έχει δύο παιδιά με την CEO επενδυτικής εταιρείας, Vivian Kao, καταγωγής από Ταϊβάν και ΗΠΑ, με την οποία γνωρίστηκαν στο Χάρβαρντ. Όπως λέει, δεν επιτρέπει στα παιδιά του να χρησιμοποιούν το TikTok «καθώς είναι ακόμη πολύ μικρά».
Τι κατέθεσε στο Κογκρέσο
Οι Αμερικανοί βουλευτές κατηγορούν το TikTok, που είναι θυγατρική της κινεζικής εταιρείας ByteDance, ότι θέτει σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια και την υγεία των χρηστών. Η εφαρμογή, που πιστεύεται ότι παρέχει στις κινεζικές αρχές πρόσβαση στα δεδομένα των χρηστών της, κινδυνεύει να απαγορευτεί εντελώς στις ΗΠΑ.
«Η ByteDance υπάγεται στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας και η ByteDance και το TikTok είναι το ίδιο πράγμα», δήλωσε με την έναρξη της συνεδρίασης στο Κογκρέσο η ΚάθιΜακΜόρις, η πρόεδρος της ισχυρής Επιτροπής Ενέργειας και Εμπορίου.
«Φαντάζομαι ότι σήμερα θα πείτε ό,τι μπορείτε για να αποφύγετε αυτό το αποτέλεσμα» (σ.σ. την απαγόρευση), συνέχισε, απευθυνόμενη στον Τσέου. «Δεν σας πιστεύουμε», τόνισε. «Δεν πιστεύουμε ότι το TikTok θα υιοθετήσει ποτέ τις αμερικανικές αρχές, τις αρχές της ελευθερίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της καινοτομίας», συνέχισε, υποστηρίζοντας ότι το ΚΚΚ «είναι σε θέση να χρησιμοποιεί (την εφαρμογή) ως εργαλείο για τη χειραγώγηση της Αμερικής συνολικά».
«Η κινεζική κυβέρνηση δεν κατέχει και δεν ελέγχει την ByteDance. Πρόκειται για ιδιωτική εταιρεία», απάντησε ο Σου Τσιου, στην πρώτη δήλωσή του. «Δεν προωθούμε και δεν αφαιρούμε περιεχόμενο κατ’ απαίτηση της κινεζικής κυβέρνησης», συνέχισε, ενώ δεσμεύτηκε «απέναντι στην Επιτροπή και όλους τους χρήστες» ότι δεν θα επιτραπεί σε καμία κυβέρνηση να χειραγωγήσει το TikTok.
Οι πολιτικές πιέσεις εναντίον της δημοφιλούς πλατφόρμας εντείνονται τους τελευταίους μήνες και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Ο Λευκός Οίκος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι κυβερνήσεις του Καναδά και της Βρετανίας, απαγόρευσαν στους υπαλλήλους τους να την χρησιμοποιούν. Την Τρίτη, το BBC συνέστησε στο προσωπικό του να διαγράψει την εφαρμογή από τα επαγγελματικά κινητά τηλέφωνα. Στις ΗΠΑ πολλά νομοσχέδια είναι στη διαδικασία της σύνταξης προκειμένου να απαγορευτεί το TikTok, το οποίο χρησιμοποιείται από 150 εκατομμύρια Αμερικανούς (και 1 δισεκατομμύριο συνολικά στον κόσμο) κάθε μήνα.
Το «Σχέδιο Τέξας»
Ο Λευκός Οίκος αφήνει να εννοηθεί ότι εάν το TikTok παραμείνει στον έλεγχο της ByteDance θα απαγορευτεί.
Το TikTok ελπίζει ακόμη ότι θα καθησυχάσει τις αρχές. Η εταιρεία δαπάνησε ήδη περίπου 1,5 δισεκ. δολάρια για να θέσει σε εφαρμογή το «Σχέδιο Τέξας» με βάση το οποίο τα δεδομένα των Αμερικανών χρηστών θα φυλάσσονται στις ΗΠΑ, σε διακομιστές της τεξανικής εταιρείας Oracle.
«Νωρίτερα αυτόν τον μήνα αρχίσαμε να διαγράφουμε όλα τα αμερικανικά δεδομένα που φυλάσσονται σε διακομιστές οι οποίοι δεν ανήκουν στην Oracle», υπενθύμισε ο Σου Τσέου.
Ο επικεφαλής του TikTok, που κατάγεται από τη Σιγκαπούρη και έχει σπουδάσει στο Χάρβαρντ, αναμένεται ότι θα κληθεί να δώσει απαντήσεις και για τις ευθύνες της εφαρμογής για την ψυχική και σωματική υγεία παιδιών και εφήβων.
Το TikTok και πολλές οργανώσεις θεωρούν ότι η πλήρης απαγόρευση της πλατφόρμας, όπως έγινε στην Ινδία το 2020, συνιστά λογοκρισία.
«Γιατί τόση υστερία γύρω από το TikTok»; Διερωτήθηκε την Τετάρτη ο Δημοκρατικός βουλευτής Τζαμάλ Μπόουμαν. Η εφαρμογή ενέχει τον ίδιο κίνδυνο όσον αφορά την εμπιστευτικότητα των δεδομένων, τον εθισμό των χρηστών ή την παραπληροφόρηση με άλλες εφαρμογές ή πλατφόρμες, όπως το Facebook, το Instagram, το YouTube και το Twitter, σχολίασε, ζητώντας να γίνει μια «έντιμη συζήτηση για όλες τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης».
«Δεν μ’ αρέσει που το λέω, αλλά το TikTok είναι η καλύτερη» πλατφόρμα, αντέδρασε η δημιουργός περιεχομένου @veronicaandthebabyboo. «Αν απαγορεύσετε το TikTok, καταστρέφετε μικρές επιχειρήσεις, φιμώνετε τις μειονότητες και την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+, θα στερήσετε από ανθρώπους το κυριότερο στήριγμά τους», πρόσθεσε, σε ένα βίντεο όπου εικονίζεται η Βερόνικα, η μία από τις δύο γάτες της.
