Οι αρχαιολογικές ανασκαφές στην μυθική πόλη της Τροίας, βρέθηκαν για ακόμη μια φορά στα πρωτοσέλιδα.
Το 2025, οι ανασκαφές στην πόλη που βρίσκεται στον κατάλογο των Μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, της UNESCO, οδήγησαν σε μια ανακάλυψη που οι αρχαιολόγοι χαρακτηρίζουν ως μια από τις σημαντικότερες του αιώνα.
Ανάμεσα στα τεχνουργήματα που ήρθαν στο φως, είναι η πόρπη σε σχήμα κρίκου ηλικίας 4.500 ετών, ένας σπάνιος νεφρίτης, μια χάλκινη καρφίτσα, τα οποία χρονολογούνται στην Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (γύρω στο 2.500 π.Χ.).
Ο Τούρκος υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού, Mehmet Nuri Ersoy, τόνισε τη σημασία του ευρήματος, περιγράφοντάς το ως “μια από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις των τελευταίων 100 ετών”.
Τα τεχνουργήματα ήλθαν στο φως στο πλαίσιο του προγράμματος “Κληρονομιά για το Μέλλον” του τουρκικού υπουργείου πολιτισμού, με σκοπό τη διαφύλαξη και την επέκταση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ανατολίας.
Μια μοναδική χρυσή πόρπη: Ανάμεσα στις τρεις πιο γνωστές ανά τον κόσμο
Το επίκεντρο της ανακάλυψης, ήταν μια εξαιρετικά καλά διατηρημένη χρυσή πόρπη, σε σχήμα κρίκου, η οποία στην αρχαιότητα χρησιμοποιούταν τόσο ως λειτουργικό αντικείμενο και σύμβολο κοινωνικής δύναμης και γοήτρου.
Σύμφωνα με τις τυπολογικές έρευνες, το εύρημα είναι το καλύτερα διατηρημένο δείγμα του είδους του, με μόνο δύο άλλα παρόμοια στον κόσμο. Η διάσωσή του για ολόκληρες χιλιετίες, το ανάγει ανάμεσα στους πιο σπάνιους θησαυρούς του πρώιμου ανθρώπινου πολιτισμού.
Η πόρπη ανακαλύφθηκε στα στρωματογραφικά στρώματα Τροία ΙΙ – μια φάση οικισμού, η χρονολόγηση της οποίας, έχει προκαλέσει διαφωνία στην αρχαιολογική κοινότητα. Μέχρι σήμερα, οι ακαδημαϊκοί δεν έχουν καταλήξει αν το στρώμα Τροία ΙΙ ξεκίνησε περί το 2.300 – 2.200 ή νωρίτερα.
Η πόρπη, ανάγει οριστικά τον πολιτιστικό ορίζοντα, γύρω στο 2.500 π.Χ., επιλύοντας τις διαφωνίες λόγω της χρονολογικής ασάφειας, προσφέροντας ένα σταθερό σημείο αναφοράς για το χρονοδιάγραμμα της Εποχής του Χαλκού της πόλης.
Πινελιά πολυτέλειας: Ο νεφρίτης 4.500 ετών
Το ίδιο συναρπαστική, είναι η ανακάλυψη ενός νεφρίτη – ενός αντικειμένου που δεν υπάρχει πουθενά στο αρχαιολογικό αρχείο της Τροίας. Ο νεφρίτης ήταν ένα πολύτιμο υλικό στον αρχαίο κόσμο, το οποίο παρέπεμπε στην ελίτ, τη διακόσμηση, την τελετουργική χρήση.
Το κομμάτι που ανακαλύφθηκε στην Τροία, μπορεί να ήταν πολύτιμος λίθος για δαχτυλίδι ή μενταγιόν, τονίζοντας τον ρόλο της πόλης στα εμπορικά δίκτυα μεγάλων αποστάσεων και την εισαγωγή αγαθών πολυτελείας.
Ο νεφρίτης ρίχνει φως στο εκλεπτυσμένο γούστο των κατοίκων της Τροίας και της σχέσης τους με τα ευρύτερα πολιτιστικά και οικονομικά συστήματα της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού.
Ξεχωρίζει ως σπάνια απόδειξη της αφομοίωσης των Τρώων στην καθημερινή και τελετουργική ζωή, εξωτικών, πολύτιμων υλικών.
Τρία: Μια πόλη που ενώνει τον μύθο με την ιστορία
Οι πρόσφατες ανασκαφές, εμπλουτίζουν με ένα ακόμη στρώμα την πλούσια κληρονομιά της Τροίας, της Τροίας, στα σημερινά Δαρδανέλια, έχουν γίνει το επίκεντρο του ενδιαφέροντος, τόσο για την ιστορία όσο και τον μύθο, για χιλιάδες χρόνια.
Το όνομα της πόλης έχει περάσει στην αιωνιότητα με την Ιλιάδα του Ομήρου, την ιστορία του Τρωικού Πολέμου, όπου συνυπάρχουν ο μύθος με την ιστορική μνήμη και συνεχίζει να συναρπάζει την ανθρωπότητα για πάνω από δύο χιλιετίες. Οι αρχαιολογικές έρευνες στην Τροία έχουν ξεκινήσει πάνω από 160 χρόνια στο παρελθόν, κυρίως με τις ανασκαφές του Heinrich Schliemann, τον 19ο αιώνα.
Από τότε, οι ακαδημαϊκοί έχουν αναγνωρίσει τουλάχιστον εννιά στρώματα οικισμού (Τροία Ι έως Τροία ΙΧ), τα οποία εκτείνονται από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού μέχρι τη Βυζαντινή Περίοδο.
Τα στρώματα αυτά, αναδεικνύουν την αδιάλειπτη σημασία της Τροίας, ως στρατηγικό κέντρο που ήλεγχε την πρόσβαση ανάμεσα στο Αιγαίο Πέλαγος και την Μαύρη Θάλασσα. Η ανακάλυψη της χρυσής πόρπης και του νεφρίτη στην Τροία ΙΙ, εμπλουτίζει την κατανόησή μας για τον πολιτισμό της Εποχής του Χαλκού, αλλά ενισχύει με τον ρόλο της Τροίας ως γέφυρας ανάμεσα στην μυθολογική μνήμη και τα αρχαιολογικά αρχεία.
Από τις ανασκαφές στην έκθεση: Το μουσείο της Τροίας
Ακολουθώντας την πολιτική της Τουρκίας για την έκθεση του τεχνουργημάτων στο σημείο της ανακάλυψής τους, οι θησαυροί που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα, θα εκτεθούν στο μουσείο της Τροίας στα Δαρδανέλια.
Το μουσείο άνοιξε το 2018 και είναι εξ ολοκλήρου αφιερωμένο στην ιστορία της Τροίας, φιλοξενώντας χιλιάδες τέχνεργα από διαφορετικές ανασκαφικές περιόδους. Οι επισκέπτες σύντομα, θα έχουν τη δυνατότητα να θαυμάσουν τη χρυσή πόρπη και τον νεφρίτη, τα οποία θα προσφέρουν μια σπάνια ευκαιρία να συνδέσουν τα αντικείμενα που διαμόρφωσαν τον πρώιμο ανθρώπινο πολιτισμό.
Ο υπουργός Ersoy, εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του στις ομάδες των ερευνητών για την άοκνη αφοσίωση στις ανασκαφές: “Η χρυσή πόρπη των 4.500 ετών και ο νεφρίτης από την Τροία, είναι εξαιρετικές συνεισφορές για την πολιτιστική μας κληρονομιά. Χάρη στην αφοσίωση των αρχαιολόγων και των εμπειρογνωμόνων μας, οι θησαυροί θα αναδείξουν την ιστορία μας στις μελλοντικές γενιές”.
Η παγκόσμια σημασία της ανακάλυψης
H ανακάλυψη στην Τροία, δεν είναι μόνο ένα ορόσημο για την αρχαιολογία, αλλά ένα σημείο καμπής για την παγκόσμια κληρονομιά και την ανθρώπινη ιστορία.
Τα τεχνουργήματα, εκτός από το ότι θα προσελκύσουν ακαδημαϊκούς και τουρίστες στην Τουρκία, θα προσελκύσει και επισκέπτες που θέλουν να εξερευνήσουν τις ρίζες του δυτικού πολιτισμού. Λύνοντας τις διαφωνίες για τη χρονολογία, παρέχοντας νέα στοιχεία για τις πολυτελείς καταναλωτικές συνήθειες της Εποχής του Χαλκού και παρουσιάζοντας το πιο άθικτο δείγμα ενός σπάνιου είδους τεχνουργήματος, το εύρημα του 2025 στην Τροία θα εδραιώσει την πόλη ως κεντρικό σημείο της σύγχρονης αρχαιολογίας.
