Με μία ανακοίνωση – έκπληξη για πολλούς – η Νορβηγία έκανε γνωστή την απόφασή της να δώσει στην Μεγάλη Βρετανία το συμβόλαιο – μαμούθ ύψους 10 δισ. για την προμήθεια 6 φρεγατών, αφήνοντας την FDI – Belharra και επιλέγοντας την «TYPE 26». Οι Γάλλοι της κατασκευάστριας εταιρείας NAVAL εξέδωσαν ανακοίνωση.
Του Χρήστου Μαζανίτη
Η Νορβηγία επέλεξε το σχέδιο φρεγάτας Type 26 της Βρετανικής BAE Systems ως βάση για το μελλοντικό της πρόγραμμα φρεγατών, μια απόφαση που θα διαμορφώσει το Βασιλικό Νορβηγικό Ναυτικό για τις επόμενες δεκαετίες.
Κατά τους Βρετανούς, η επιλογή αντικατοπτρίζει τόσο την επείγουσα ανάγκη του Όσλο να αποκαταστήσει την χαμένη ικανότητα όσο και την αποφασιστικότητά του να εξασφαλίσει μια σύγχρονη πλατφόρμα ανθυποβρυχιακού πολέμου που μπορεί να λειτουργεί άψογα με τους συμμάχους του ΝΑΤΟ.
Το πρόγραμμα στοχεύει στην αντικατάσταση των φρεγατών κλάσης Fridtjof Nansen, ενός στόλου που έχει μειωθεί από την απώλεια του HNoMS Helge Ingstad το 2018. Με μόνο τέσσερα πλοία σε υπηρεσία, η Νορβηγία αντιμετώπισε προκλήσεις στην εκπλήρωση των δεσμεύσεών της στον Απώτατο Βορρά και σε όλο τον Βόρειο Ατλαντικό.
Τώρα με την παραγγελία των 6 φρεγατών έναντι του ποσού των 10 δισ., ελπίζει ότι θα μπορέσει να θωρακίσει τα θαλάσσια σύνορά της έναντι της συνεχώς διογκούμενης ρωσικής απειλής.
Οι θάλασσες στις οποίες θα κληθούν να αναλάβουν αποστολές οι νορβηγικές φρεγάτες κρίνοντας ως στρατηγικά ζωτικής σημασίας, καθώς ρωσικά υποβρύχια επιχειρούν από τη χερσόνησο Κόλα στη Νορβηγική και τη Θάλασσα του Μπάρεντς, δημιουργώντας συνεχή πίεση στη βόρεια πλευρά του ΝΑΤΟ. Οι νέες φρεγάτες αναμένεται να αποτελέσουν τη ραχοκοκαλιά της ικανότητας της Νορβηγίας να παρακολουθεί, να αποτρέπει και, εάν χρειαστεί, να αντιμετωπίζει την υποθαλάσσια δραστηριότητα σε μια από τις πιο αμφισβητούμενες θαλάσσιες περιοχές στον κόσμο.
Η φρεγάτα ‘Type 26’ έχει σχεδιαστεί από την καρίνα ως ένα ανθυποβρυχιακό πολεμικό σκάφος παγκόσμιας κλάσης. Ο ακουστικός θόρυβος, οι προηγμένοι αισθητήρες και η ευελιξία της αποστολής το καθιστούν ιδιαίτερα κατάλληλο για το περιβάλλον στο οποίο επιχειρεί η Νορβηγία. Με εκτόπισμα περίπου 6.000 τόνων, προσφέρει μια ισορροπία αντοχής, μυστικότητας και δυναμικού ανάπτυξης. Ο μεγάλος χώρος αποστολών του πλοίου και ο προσαρμόσιμος σχεδιασμός του διασφαλίζουν επίσης ότι μπορεί να ενσωματώσει αναδυόμενες τεχνολογίες όπως μη επανδρωμένα συστήματα και όπλα κατευθυνόμενης ενέργειας στο μέλλον.
Η απόφαση της Νορβηγίας συμβάλλει στην αυξανόμενη διεθνή υιοθέτηση της φρεγάτας Type 26, αφού γίνεται η 4η χώρα παγκοσμίως που την επιλέγει. Το Βασιλικό Ναυτικό του Ηνωμένου Βασιλείου κατασκευάζει 8 πλοία στο Clyde, ενώ το Βασιλικό Ναυτικό της Αυστραλίας έχει δεσμευτεί για 9 πλοία στο πλαίσιο του προγράμματος Hunter. Ο Καναδάς κατασκευάζει 15 στο πλαίσιο του έργου Canadian Surface Combatant. Η συμμετοχή της Νορβηγίας δημιουργεί πλέον μια διατλαντική κοινότητα φορέων εκμετάλλευσης με επίκεντρο την ίδια πλατφόρμα, ένα επίπεδο κοινών χαρακτηριστικών που είναι σπάνιο στις σύγχρονες ναυτικές προμήθειες.
Τα οφέλη αυτής της κοινής προσέγγισης είναι σαφή. Τα κοινά συστήματα εκπαίδευσης, εφοδιαστικής αλυσίδας και υποστήριξης μπορούν να μειώσουν το κόστος σε ολόκληρη τη βάση χρηστών, δημιουργώντας οικονομίες κλίμακος. Το πιο σημαντικό είναι ότι τα πλοία θα μπορούν να επιχειρούν μαζί σε ομάδες εργασίας του ΝΑΤΟ με έναν πρωτοφανή βαθμό διαλειτουργικότητας. Σε ένα πλαίσιο συμμαχίας όπου οι υποθαλάσσιες απειλές παραμένουν μια καθοριστική πρόκληση, ένας πολυεθνικός στόλος προηγμένων φρεγατών σχεδιασμένων για ανθυποβρυχιακό πόλεμο αντιπροσωπεύει μια σημαντική ενίσχυση της συλλογικής άμυνας.
Για τη Νορβηγία, η επιλογή αυτή έχει και βιομηχανικές προεκτάσεις. Η BAE Systems έχει ήδη δημιουργήσει μια σύνθετη αλυσίδα εφοδιασμού σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστραλία και τον Καναδά, αλλά το Όσλο αναμένεται να εξασφαλίσει ουσιαστική συμμετοχή για τη νορβηγική βιομηχανία τόσο στη διαδικασία κατασκευής όσο και στη μακροπρόθεσμη υποστήριξη. Ένα ποσοστό συμπαραγωγής που θα ξεπεράσει το 40%, σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά και που σε καμία περίπτωση δεν έχει σχέση με το 12% που η Ελλάδα έχει κλείσει ως συμμετοχή στο πρόγραμμα ναυπήγησης των FDI Belharra.
Ευκαιρίες πιθανότατα θα προκύψουν σε τομείς όπως τα συστήματα μάχης, οι αισθητήρες και ο εξοπλισμός ηλεκτρονικού πολέμου. Η εγχώρια συμμετοχή αποτελεί πολιτική προτεραιότητα για τη νορβηγική κυβέρνηση, η οποία θεωρεί την πρόσβαση στη βιομηχανία κεντρικής σημασίας για την εθνική ασφάλεια.
H επιλογή της ΤΥΡΕ 26 είχε εξελιχθεί σε μάχη μεταξύ Βρετανών και Γάλλων, οι οποίοι είχαν προτείνει την FDI Belharra, με τους Γερμανούς και τις ΗΠΑ να έπονται.
Ο Νορβηγός πρωθυπουργός Jonas Store δήλωσε:
«Η Νορβηγία και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι στενοί σύμμαχοι, με κοινά συμφέροντα και ισχυρούς διμερείς δεσμούς. Είμαι βέβαιος ότι η στρατηγική συνεργασία με το Ηνωμένο Βασίλειο για την αγορά, ανάπτυξη και λειτουργία φρεγατών είναι η σωστή απόφαση. Αυτή η συνεργασία επιτρέπει στη Νορβηγία να επιτύχει τους στρατηγικούς στόχους που έθεσε το Κοινοβούλιό μας στο τρέχον Μακροπρόθεσμο Σχέδιο για την Άμυνα. Η επιλογή του Ηνωμένου Βασιλείου ως στρατηγικού εταίρου για τις φρεγάτες προτάθηκε επίσης από τον Αρχηγό Άμυνας. Η επιλογή αυτή αντιπροσωπεύει μια ιστορική ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών μας. Ήταν μια δύσκολη επιλογή. Οι τέσσερις υποψήφιοι, η Γαλλία, η Γερμανία, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν υποβάλει ισχυρές και ανταγωνιστικές προτάσεις. Είναι όλοι στενοί σύμμαχοι και θα ήθελα να εκφράσω την εκτίμησή μου για μια εποικοδομητική διαδικασία και διάλογο. Και οι τέσσερις σύμμαχοι είναι στρατηγικοί εταίροι της Νορβηγίας. Η εκτεταμένη συνεργασία στον τομέα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας θα συνεχιστεί στο έπακρο με όλους τους».
Από την πλευρά της, η γαλλική κατασκευάστρια εταιρεία NAVAL, που κατασκευάζει και τις ελληνικές FDI Belharra, εξέδωσε ανακοίνωση αργά χθες το απόγευμα, μετά την κοινοποίηση της απόφασης της κυβέρνησης της Νορβηγίας να τους αποκλείσουν από την τελική επιλογή: “Είναι μια κυρίαρχη επιλογή που σεβόμαστε και που δεν αμφισβητεί με κανέναν τρόπο τις αποδεδειγμένες δυνατότητες της φρεγάτας FDI, η οποία έχει ήδη επιλεγεί από δύο ευρωπαϊκές και νατοϊκές ναυτικές δυνάμεις. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η FDI είναι απόλυτα προσαρμοσμένη σε αποστολές στις θάλασες του Βορρά. Η FDI δεν πληροί μόνο αλλά ξεπερνά τις προσδοκίες και είναι έτοιμη να παραδοθεί με φιλόδοξες προθεσμίες για να αντιμετωπίσει τις αυξανόμενες προκλήσεις.Η Naval Group εργάζεται για την διεθνή ανάπτυξη της φρεγάτας FDI, απευθυνόμενη σε χώρες που ενδιαφέρονται για έναν στόλο πρώτης κατηγορίας με ένα πλοίο φτιαγμένο για υψηλής έντασης μάχες σε όλες τις θάλασσες του κόσμου.”
