Αν κάποια στιγμή έρθει στα χέρια σου κάποιο άλμπουμ με παλιές ασπρόμαυρες φωτογραφίες της Αθήνας θα δυσκολευτείς να πιστέψεις ότι η πόλη που βλέπεις είναι η πρωτεύουσα.
Στο πέρασμα των αιώνων η Αθήνα έχει «μεταμορφωθεί» πολλές φορές και διάφορες περιοχές της έχουν αλλάξει «χαρακτήρα». Τοποθεσίες της πρωτεύουσας που παλαιότερα θεωρούνταν ιδανικές για παραθερισμό ή καλλιέργειες σήμερα έχουν αναπτυχθεί και έχουν ενταχθεί στο αστικό τοπίο ενώ ακόμα και εκείνες που κατοικούνταν εξαρχής έχουν αλλάξει πολύ.
Ακόμα κι αν μένεις χρόνια στην πόλη και έχεις επισκεφθεί σχεδόν κάθε συνοικία της, έχεις περπατήσεις στους πολυσύχναστους δρόμους της και έχεις εξερευνήσει τις δημοφιλείς πλατείες και τα σοκάκια της θα δυσκολευτείς να την αναγνωρίσεις αν δεις φωτογραφίες που τραβήχτηκαν πριν από 50 ή και περισσότερα χρόνια.
Μια τέτοια φωτογραφία είναι και η παρακάτω.
Αναγνωρίζεις την πλατεία που φαίνεται στη φωτογραφία;
– Πλατεία Δεξαμενής
– Πλατεία Μοναστηρακίου
– Πλατεία του Γέρακα
Κοίταξε ξανά τη φωτογραφία. Σου θυμίζει κάτι; Αν δεις την απάντηση δεν θα πιστεύεις ποσό έχει αλλάξει η περιοχή με τα χρόνια.
Η λύση στο κουίζ για την παλιά Αθήνα
Στην παραπάνω φωτογραφία, η οποία αποτελεί μέρος του πλούσιου φωτογραφικού αρχείου της ΕΡΤ και ανήκει στη συλλογή «Πέτρου Πουλίδη» φαίνεται μια άποψη της πλατείας του Γέρακα.
Στην εικόνα, η οποία χρονολογείται μεταξύ 1905 και 1967, διακρίνονται μια πέτρινη βρύση για το πότισμα των ζώων και πιο πίσω ένα καφενείο.
Ο Γέρακας, ή Γέραξ, είναι δημοτική κοινότητα και έδρα του Δήμου Παλλήνης της Περιφερειακής ενότητας Ανατολικής Αττικής της Περιφέρειας Αττικής.
Η αρχαιότερη ονομασία της περιοχής είναι «Γαργηττός». Η λέξη Γαργηττός πιθανόν να ετυμολογείται από το αρχαιοελληνικό «γάργα» που σημαίνει την μαύρη λεύκα, ένα είδος λεύκας με σκουρόχρωμα φύλλα και κορμό.
Η σύγχρονη ονομασία «Γέρακας» προέρχεται από το θρησκευτικό όνομα του μεγάλου λογοθέτη Ιέρακα (ο Ιέραξ-Γέραξ = γεράκι, του Ιέρακος-Γέρακος, τον Ιέρακα-Γέρακα), ο οποίος κατείχε μεγάλες εκτάσεις της περιοχής τον 16ο αιώνα μ.Χ. που βρίσκονταν υπό ιδιοκτησιακή αμφισβήτηση από τον ιδρυτή της Ιεράς Μονής Πεντέλης Τιμόθεο και την αγία Φιλοθέη. Τελικά παραχωρήθηκαν οι εκτάσεις εκ μέρους του Ιέρακος και χάριν αυτού δόθηκε το όνομα στο χωριό που αναπτύχθηκε, τη σημερινή πόλη του Γέρακα.
Παραδοσιακά η περιοχή είχε κυρίως γεωργική χρήση, με ελαιώνες και σύνθετα συστήματα καλλιέργειας να καλύπτουν μεγάλα κτήματα, καθώς και ορισμένα δάση κωνοφόρων. Αργά αλλά σταθερά από το 1955 και έπειτα η περιοχές αρχίζει να αστικοποιείται και μετά τη δεκαετία του 90’ η τάση αυτή κορυφώνεται. Σήμερα οι εναπομείνασες καλλιέργειες είναι ελάχιστες και χρησιμοποιούνται για ιδία κατανάλωση και τοποθετούνται στα περίχωρα της αστικής ζώνης. Στο Γέρακα διατηρούνται και ορισμένα αποθέματα γεωργικών εκτάσεων με καλλιέργειες ελιάς και αμπελώνων.
