Σφοδρή κριτική άσκησαν και σήμερα τα βρετανικά ΜΜΕ στον πρωθυπουργό της χώρας Ρίσι Σούνακ με αφορμή την στάση του για τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Η απόφαση του να ακυρώσει την προγραμματισμένη συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη συνεχίζει να προκαλεί μεγάλες αντιδράσεις με τα κορυφαία ΜΜΕ της Βρετανίας να κάνουν, μέσω αιχμηρών σχολίων και άρθρων μαθήματα Ιστορίας στον πρωθυπουργό. Ούτε λίγο, ούτε πολύ τον στέλνουν πάλι στα θρανία για να μάθει… γράμματα και Ιστορία. O Guardian μάλιστα τον παρομοιάζει σαν παιδί στην παιδική χαρά…
Ο Μάικλ Μπίνιον, βασικός αρθρογράφος των «The Times» του Λονδίνου, της ναυαρχίδας του Συντηρητικού Τύπου εξέφρασε την έκπληξή του για τη στάση του Ρίσι Σούνακ, ενώ εμφανίστηκε αισιόδοξος για την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ του μουσείου και της ελληνικής κυβέρνησης για τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Μιλώντας στην ΕΡΤ για την επίτευξη της συμφωνίας, εξέφρασε την αισιοδοξία του, ειδικά εφόσον οι Εργατικοί σχηματίσουν κυβέρνηση τον επόμενο χρόνο, ενώ εξήγησε ότι ο Σούνακ τα έκανε όλα για να αντιμετωπίσει μια σειρά εσωκομματικών προβλημάτων.
Ο Μπίνιον είναι ο συγγραφέας του άρθρου με το οποίο οι Times άλλαξαν στάση στο θέμα των Γλυπτών του Παρθενώνα και ζητούν την επιστροφή τους στην Αθήνα.
- Πώς σου φάνηκε η διαμάχη μεταξύ Σούνακ και Μητσοτάκη και πώς πιστεύεις ότι θα επηρεάσει το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα;
Το θέμα είναι ένα μεγάλο ατύχημα. Δεν ξέρω, γιατί ο πρωθυπουργός υιοθέτησε αυτή την θέση. Φυσικά, υπάρχουν πολλά πράγματα που θα μπορούσε να είχε συζητήσει. Φυσικά, το θέμα των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι προτεραιότητα για την ελληνική κυβέρνηση, αλλά υπάρχουν και άλλα πολλά θέματα να συζητήσουν και φαίνεται ότι είναι ένα διπλωματικό σφάλμα. Είναι προσβλητικό προς την Ελλάδα και νομίζω ότι θα μας πάει πίσω σε κάτι που φαινόταν ότι θα οδηγήσει σε μία συμφέρουσα συμφωνία και για τις δύο πλευρές.
- Γιατί ο Σούνακ αποφάσισε να κρατήσει αυτή την στάση; Γιατί δεν παρέπεμψε στους ανθρώπους του Βρετανικού Μουσείου και επέλεξε να οδηγηθεί σε αυτή την διαμάχη;
Δεν είναι πολύ ξεκάθαρο. Οι άνθρωποι εικάζουν ότι ήθελε να δείξει ότι είναι σκληρός, σε μία περίοδο που βρίσκεται υπό πίεση από το ίδιο του το κόμμα για μία σειρά από ζητήματα. Ειδικά θέματα που αφορούν την μετανάστευση και την φορολογία. Ήθελε να πάρει θέση, επειδή πολλοί από το κόμμα του, ειδικά οι πιο δεξιοί είναι αντίθετοι στην επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα και ήθελε να τους πάρει με το μέρος του. (…) Πιθανόν είναι ενοχλημένος με το γεγονός ότι ο Μητσοτάκης συναντήθηκε με τον αρχηγό της αντιπολίτευσης και μάλλον ο κυρίαρχος λόγος είναι ότι ο Μητσοτάκης έδωσε συνέντευξη για το συγκεκριμένο θέμα στην βρετανική τηλεόραση, που προφανώς δεν ήταν κάτι προσυμφωνημένο.
- Πως επηρεάζει όλη αυτή η ιστορία την βρετανική κοινή γνώμη; Λαμβάνει ο Σούνακ θετική δημοσιότητα;
Όχι, στην πραγματικότητα. Όπως είπα, είναι ένα μυστήριο. Ο Σούνακ δεν είναι συνήθως επιθετικός. Συνήθως είναι διπλωμάτης και είναι πάντα έτοιμος να συναντήσει αρχηγούς κρατών που επισκέπτονται την χώρα και να έχει μία φιλική συζήτηση μαζί τους. (…) Ίσως φταίει κάποιο άλλο ζήτημα. Αυτό όμως δεν είναι σαφές ακόμα. (…) Σαφώς έχει προσβάλει την ελληνική κυβέρνηση και είναι πολύ δύσκολο να διαγράψουμε ό,τι έγινε και να ξεκινήσουμε από την αρχή.
- Κατά κάποιον τρόπο, θεωρείτε ότι η βρετανική κοινή γνώμη, όσον αφορά το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα, τίθεται υπέρ της ελληνικής πλευράς; Γνωρίζω ότι η δική σας εφημερίδα, The Times, που είναι μία συντηρητική εφημερίδα, έχει μία πολύ συγκεκριμένη και απόλυτη θέση πάνω στο θέμα.
Είμαστε αρκετοί από τον βρετανικό Τύπο που είμαστε υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών. Και φυσικά, υπάρχει το επιπλέον επιχείρημα, ότι είναι απολύτως δυνατόν να γίνει ακριβές αντίγραφο του μνημείου με την τεχνολογία. Οπότε θα ήταν εφικτό να κρατήσει το Βρετανικό Μουσείο το ακριβές αντίγραφο και να επιστρέψει τα πρωτότυπα. Δεν υπάρχει ανάγκη να κρατήσει τα πρωτότυπα εδώ. Υπάρχει βέβαια το ζήτημα της ιδιοκτησίας. Αυτό θα πρέπει να το διαλευκάνουν οι δικηγόροι. (…) Υπάρχει ένα πρόβλημα από τον Νόμο του 1963 που δεν επιτρέπει να φύγει κανένα αντικείμενο από το μουσείο. Αυτό θα μπορούσε να αλλάξει και να γίνει μία εξαίρεση. (…) Και θεωρώ ότι ένα μεγάλο μέρος της δυσκολίας, αφορά το γεγονός ότι ίσως θεωρηθεί πάτημα, ώστε και άλλες χώρες να ζητήσουν αντικείμενα που εκτίθενται στο Βρετανικό Μουσείο.
- Μάικλ, θεωρείς ότι μία πιθανή κυβέρνηση από το Εργατικό κόμμα το 2025 να αλλάξει άποψη πάνω στο ζήτημα;
Δε μπορεί αλλάξει ο νόμος του 1993 που δεν επιτρέπει την επιστροφή οποιουδήποτε εκθέματος ανήκει στο Βρετανικό Μουσείο. Ωστόσο, μπορεί να βρεθεί ένας τρόπος και αν βρεθεί ένας τρόπος, σίγουρα, ένα κοινοβουλευτικό δάνειο, που είναι σαν να τα επιστρέφουμε, θα ήταν πιο εφικτό. Η αντιπολίτευση δήλωσε ότι δεν θα εμποδίσει οποιαδήποτε συμφωνία μπορεί να επιτευχθεί. Ο Πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου, Τζορτζ Όσμπορν είναι πρώην υπουργός οικονομικών της Βρετανίας, όπως ήταν και ο Σούνακ και ανυπομονεί να το διευθετήσει, αλλά γίνεται μεγάλη συζήτηση σχετικά με το νομικό ζήτημα. (…) Είμαι σίγουρος ότι οι έξυπνοι δικηγόροι μπορούν να βρουν μία λύση.
- Είσαι αισιόδοξος ότι αυτή η συμφωνία μπορεί να γίνει μέσα σε περίπου έναν χρόνο;
Ναι, θεωρώ ότι είναι εφικτό. Είναι προφανές ότι θα σχηματίσει κυβέρνηση το εργατικό κόμμα. Δεν το γνωρίζουμε σίγουρα, αλλά είναι το πιο πιθανό. Και θεωρώ ότι θα είναι πιο ανοιχτοί σε μία συμφωνία. (…) Είναι ένας ανόητος καυγάς που δε βοηθάει τις σχέσεις της Βρετανίας με την Ελλάδα που φυσικά είναι σημαντικές για μία σειρά από λόγους. Είναι και οι δύο χώρες μέλη του ΝΑΤΟ και είμαστε κοντά σε ζητήματα που αφορούν την άμυνα και την ασφάλεια.
- Πιστεύεις ότι αυτή η υπόθεση θα πλήξει τον Σούνακ;
Δεν θεωρώ ότι θα τον βλάψει. Κυρίως, γιατί οι περισσότεροι στην Βρετανία είναι απασχολημένοι με άλλα ζητήματα, όπως η φορολογία, ο πληθωρισμός και το ΕΣΥ. Οπότε ίσως υπολόγιζε, ότι το να δείξει πως είναι σκληρός, θα τον βοηθούσε. Δεν νομίζω ότι θα τον βοηθήσει, αλλά σίγουρα δεν θα τον βλάψει κιόλας.
Γιατί το έκανε η Ντάουνινγκ Στρητ
Η Βρετανή δημοσιογράφος, Λοράν Κούνσμπεργκ, που φιλοξένησε τον Έλληνα πρωθυπουργό στο BBC, μίλησε αποκλειστικά στον ΑΝΤ1 για τη συνέντευξη που φαίνεται πως προκάλεσε την ακύρωση του ραντεβού του Ρίσι Σούνακ με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, το διπλωματικό επεισόδιο που ακολούθησε και το κύμα αντιδράσεων κυρίως υπέρ της Ελλάδας, για το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα.
Ερωτηθείσα εάν ανέμενε κάποια αντίδραση με βάση όσων είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, η Λοράν Κούνσμπεργκ απάντησε πως: «Είχα σκεφτεί ότι ήταν πιθανό να βγει κάποια είδηση από τον Έλληνα Πρωθυπουργό που έλεγε ξανά ότι η Ελλάδα ήταν ακόμη πρόθυμη να κάνει αυτή τη συζήτηση, να προσπαθήσει να κάνει μια συμφωνία, να μπορέσουν να επιστραφούν τα γλυπτά του Παρθενώνα ή τα Ελγίνεια Μάρμαρα, όπως τα αποκαλούν κάποιοι στο Ηνωμένο Βασίλειο, πίσω στην Ελλάδα. Σκέφτηκα λοιπόν ότι θα υπάρξει κάποια αντίδραση. Σκέφτηκα ότι κάποιες από τις εφημερίδες θα έγραφαν κάτι και ίσως ξεκινούσε πάλι η συζήτηση, ο διάλογος. Ποτέ δεν σκέφτηκα ούτε για ένα δευτερόλεπτο ότι θα κατέληγε η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου να ακυρώσει τη συνάντηση μεταξύ των δύο ηγετών. Και τώρα, καθώς μιλάμε σήμερα Τετάρτη, συνεχίζουμε να έχουμε οργισμένες ανταλλαγές στο κοινοβούλιο μας για το τι πραγματικά συνέβη. Είναι αρκετά αξιοσημείωτο».
Παράλληλα, σχετικά με τα σχόλια ή τις αντιδράσεις που εξέλαβε από την στιγμή που πραγματοποιήθηκε η συνέντευξη, η δημοσιογράφος απάντησε πως υπήρξε ένα μείγμα αντιδράσεων.
«Πολλοί άνθρωποι από όλα τα πολιτικά κόμματα στην πραγματικότητα δεν μπορούν να το πιστέψουν. Πιστεύουν ότι είναι πολύ περίεργο το γεγονός ότι η Ντάουνινγκ Στριτ επέλεξε να ξεκινήσει έναν καβγά σε αυτή τη μακροχρόνια διαφωνία, και πως μπορεί (οι δηλώσεις) να αποτελούσαν έκπληξη σε οποιονδήποτε όταν εδώ και πολύ καιρό η ελληνική κυβέρνηση υποστηρίζει αυτή την θέση; Και η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου πάντα έλεγε, ότι δεν συμφωνούμε, αλλά γνωρίζουμε ότι το Βρετανικό Μουσείο ήταν σε συζητήσεις για μία πιθανή συμφωνία.
Από την άλλη πλευρά, υπήρξαν μερικοί άνθρωποι στους οποίους νομίζω ότι ήλπιζε η Ντάουνινγκ Στριτ, που είπαν, ναι, δεν πρέπει να τα επιστρέψουμε όπως λέει το Βρετανικό δίκαιο, πρέπει να μείνουν εδώ. Αλλά νομίζω ότι σε ό,τι αφορά τις συζητήσεις που έχω κάνει, οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν προβληματιστεί και αναρωτιούνται γιατί η Ντάουνινγκ Στριτ επέλεξε να το κάνει τόσο μεγάλο πολιτικό ζήτημα. Μήπως επειδή ο Πρωθυπουργός είναι εύθικτος και δεν του άρεσε το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός σας είπε αυτά που είπε και είχε συναντήσει τον ηγέτη των Εργατικών, Κιρ Σταμερ; Ή μήπως είναι πραγματικά ένα θέμα για το οποίο είναι πολύ παθιασμένος, η διατήρηση των γλυπτών στο Ηνωμένο Βασίλειο;».
Σχετικά με την άποψή της για την αντίδραση του Βρετανού πρωθυπουργού έπειτα από την συνέντευξη, η δημοσιογράφος επεσήμανε πως: «Νομίζω ότι όπως συμβαίνει συχνά στην πολιτική, η αντίδραση της Ντάουνινγκ Στριτ ήταν κάπως ανάμεικτη. Νομίζω ότι είδαν μια πολιτική ευκαιρία όταν οι αντίπαλοι τους στο Εργατικό Κόμμα πήραν διαφορετική θέση και σκέφτηκαν, μήπως μπορούμε να προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε ένα θέμα εδώ όπου φαίνεται ότι η κυβέρνηση υπερασπίζεται κάποιο είδος βρετανικής παράδοσης; Αλλά πιστεύω επίσης από τις συνομιλίες που είχα με ανθρώπους που παρασκηνιακά είχαν εμπλοκή σε ό,τι συνέβη, ότι εν μέρει, ο Πρωθυπουργός το πήρε πολύ προσωπικά και, ως εκ τούτου, εκνευρίστηκε με αυτό που συνέβαινε. Και έχετε δει και ότι και οι δύο πλευρές ανταγωνίζονται για την δική τους εκδοχή των γεγονότων. Και από ότι φαίνεται μέρος αυτής της αντίδρασης ήταν από τα πληγωμένα συναισθήματα στη Ντάουνινγκ Στριτ».
Η αλλαγή του κλίματος στην Βρετανία
Μέχρι και ο γνωστός Βρετανός παρουσιαστής και σχολιαστής, Πιρς Μόργκαν, άλλαξε στάση αναφορικά με την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην χώρα μας. «Έφτασε η ώρα να τα δώσουμε πίσω στην Ελλάδα» ανέφερε χαρακτηριστικά σήμερα (29/11) κατά την διάρκεια της εκπομπής του Sky News Australia, έπειτα από την συνέντευξη που παραχώρησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο BBC.
Η συζήτηση αναφορικά με το εάν αυτοί οι “ελληνικοί θησαυροί” πρέπει να φύγουν ή να παραμείνουν, έχει διχάσει τη Μεγάλη Βρετανία εδώ και δεκαετίες. Όσοι επιθυμούν να παραμείνουν στο Βρετανικό Μουσείο, ανησυχούν ότι αυτό θα “ανοίξει” τον ασκό του Αιόλου. Υποστηρίζουν ότι χώρες σε όλο τον κόσμο, θα αρχίσουν να απαιτούν από την πλευρά τους, την επιστροφή των αποικιακών τους “θησαυρών”, αφήνοντας το Βρετανικό Μουσείο να μοιάζει με την τροπαιοθήκη της Τότεναμ» επεσήμανε αρχικά ο παρουσιαστής.
Στη συνέχεια, πρόσθεσε ότι έχει συμφωνήσει ο ίδιος με αυτή την άποψη στο παρελθόν. «Ωστόσο, μερικές φορές κάποιος διατυπώνει μία άποψη τόσο πειστική που κάνει ακόμη και ανθρώπους σαν εμένα να αναθεωρήσουν και να αλλάξουν γνώμη. Αυτό συνέβη, λόγω του επιχειρήματος του Έλληνα πρωθυπουργού (σ.σ. για τον πίνακα της Μόνα Λίζα).
Η Ελλάδα, έχτισε ένα θεαματικό μουσείο για να αναδείξει τα μάρμαρα του Παρθενώνα, όπως τα αποκαλεί, αλλά υπάρχει ένα κραυγαλέο κενό εκεί όπου πραγματικά θα έπρεπε να βρίσκονται τα Γλυπτά που εκτίθενται στο Λονδίνο. Τα έφερε στη Βρετανία ο λόρδος Έλγιν, ο οποίος αφιέρωσε μια περιουσία για να τα βγάλει και αργότερα τα πούλησε στην κυβέρνηση. Ισχυριζόταν πάντα ότι είχε την άδεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία ήλεγχε την Αθήνα εκείνη την εποχή».
«Η Ελλάδα είναι σύμμαχος. Ένας φίλος. Μας έδωσαν τη φέτα, το ελαιόλαδο και τον Σταύρο Φλάτλεϊ. Ήρθε η ώρα να τους δώσουμε τα Γλυπτά μας σε αντάλλαγμα» κατέληξε.
I found this a persuasive argument. Prime Minister @RishiSunak should reverse his churlish refusal to see his Greek counterpart, and tell him we’ll lend the Parthenon Marbles to the Acropolis Museum so this great art can be properly reunited in its natural habitat. https://t.co/wjzZvzpow5
— Piers Morgan (@piersmorgan) November 28, 2023
Η σφοδρή κριτική από τον Guardian
«Η διαμάχη για τα μάρμαρα του Παρθενώνα είναι πέρα για πέρα ανόητη. Ο Rishi Sunak φωνάζει “δικά μου, δικά μου” σαν παιδί στην παιδική χαρά», σχολιάζει στην βρετανική εφημερίδα The Guardian, ο αρθρογράφος Σάιμον Τζένκινς και τάσσεται υπέρ της επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα, αλλά και όλων των κλεμμένων μνημείων στον τόπο τους.
Ο Σούνακ, «αρνείται ένα φλιτζάνι τσάι με τον Έλληνα πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη. Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης γελάει. Το έθνος χασμουριέται – οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι πάνω από τους μισούς χαίρονται να δουν τα μάρμαρα να επιστρέφουν και λίγο πάνω από το 20% θέλουν να παραμείνουν. Κάθε πολιτισμένος Βρετανός γνωρίζει ότι πρέπει να εκτεθούν εκεί που ανήκουν – στην πρώην πατρίδα τους, την Αθήνα. Αλλά τι πλάκα έχει να σκέφτεται κανείς έξυπνους λόγους για τους οποίους αυτό δεν πρέπει να συμβεί ποτέ;», διερωτάται ο Τζέκινς.
«Η αναζήτηση του Sunak για ένα καθημερινό πρωτοσέλιδο γίνεται μέρα με τη μέρα όλο και πιο ξέφρενη. Υπήρχε κάτι συνθετικό στο περιστατικό της Δευτέρας. Η αναφορά του Μητσοτάκη ότι τα διαχωρισμένα μάρμαρα είναι σαν τη Μόνα Λίζα κομμένη στη μέση ίσως να είναι υπερβολική. Αλλά όπως γνωρίζει κάθε επισκέπτης στην Ελλάδα, αυτό που για τη Βρετανία είναι μια βαρετή σχολαστική διαμάχη, για τους Έλληνες είναι ένα καυτό αίσθημα παραπόνου που δεν λέει να φύγει. Πρόκειται για μια ασύμμετρη διαμάχη», σημειώνει ο αρθρογράφος και συνεχίζει να επιχειρηματολογεί υπέρ της επιστροφής των γλυπτών:
«Φυσικά, η Βρετανία έχει νόμιμο τίτλο επί των αγαλμάτων, αλλά οι νόμοι μπορούν να αλλάξουν. Βέβαια ο Λόρδος Έλγιν πιθανότατα τα έσωσε από την καταστροφή, αν και αργότερα υπέστησαν ζημιές κατά τον καθαρισμό. Φυσικά ο επαναπατρισμός τους μπορεί να αποτελέσει προηγούμενο, αν θέλετε να το κάνετε, αλλά όχι αν δεν θέλετε. Είναι αλήθεια ότι περισσότεροι άνθρωποι βλέπουν τα μάρμαρα στο Λονδίνο απ’ ό,τι στην Αθήνα, αλλά δεν τα βλέπουν ολοκληρωμένα. Και λοιπόν; Δεν θα μεταφέρουμε τις πυραμίδες στο Λονδίνο για να έχουμε μεγαλύτερο θέαμα», υποστηρίζει ο Τζέκινς.
«Το θέμα των μαρμάρων αφορά απλά την ακεραιότητα μιας από τις μεγαλύτερες καλλιτεχνικές συνθέσεις της Ευρώπης. Τα αγάλματα αυτά προέρχονται από την πηγή του ευρωπαϊκού πολιτισμού στην πιο διαμορφωτική του στιγμή, τον 5ο αιώνα π.Χ. Αυτή η πηγή βρισκόταν στην Ακρόπολη της Αθήνας, ατενίζοντας το ηλιόλουστο Αιγαίο με μάρμαρο από το παρακείμενο βουνό, και όχι φυλακισμένη σε μια κρύα, γκρίζα αίθουσα στο Bloomsbury…
Η επιστήμη θα μπορούσε να αναπαράγει ικανοποιητικά τα μάρμαρα του Παρθενώνα τόσο στην Αθήνα όσο και στο Λονδίνο. Αλλά για τους Έλληνες -πολύ περισσότερο από κάθε Βρετανό- πρόκειται πράγματι για αυθεντικότητα. Ο Παρθενώνας είναι ο προγονικός τους ναός και τα μάρμαρα τα κοσμήματα του στέμματός τους. Τα θέλουν πολύ πίσω. Και σίγουρα μια καλλιεργημένη χώρα όπως η Βρετανία θα έπρεπε να έχει την αξιοπρέπεια να τους υποχρεώσει. Έχει τη δύναμη να αποκαταστήσει την ακεραιότητα αυτής της εκπληκτικής σύνθεσης στη χώρα της δημιουργίας της. Αντ’ αυτού, αυτοεξευτελίζεται με το να παρεξηγείται για ένα φλιτζάνι τσάι», σχολιάζει ο Τζέκινς.
«Η ανάμειξη της αυτοκρατορίας σε αυτά τα επιχειρήματα σπάνια βοηθάει. Αλλά μια μετα-ιμπεριαλιστική αλαζονεία έχει παρεισφρήσει στη συζήτηση για τα μάρμαρα. Η κυβέρνηση της Βρετανίας λέει στον υπόλοιπο κόσμο: μπορεί να πήρατε πίσω την ανεξαρτησία σας, αλλά δεν παίρνετε τα πράγματά σας. Εσείς οι Έλληνες, φαίνεται να λέει, ήσασταν πολύ αδύναμοι για να σταματήσετε τους Οθωμανούς να δώσουν τα μάρμαρά σας, οπότε αυτό είναι σκληρό για εσάς. Η Βρετανία μπορεί να μην έχει την αυτοκρατορία της, αλλά έχει τον απόηχο μιας αυτοκρατορίας στο απαραβίαστο και το “παγκόσμιο πλαίσιο” του Βρετανικού Μουσείου της. Πείτε λοιπόν στους Έλληνες ότι πρέπει να είναι περήφανοι που βλέπουν τα κειμήλιά τους να βρίσκονται δίπλα στα καλύτερα της Αφρικής και της Ασίας. Θα πρέπει να ευχαριστήσουν τους Βρετανούς φορολογούμενους που μπορούν να τα δουν δωρεάν», ειρωνεύεται ο Βρετανός σχολιαστής.
Εξαιρετικό παράδειγμα
«Κανένα από αυτά τα εκατομμύρια αντικείμενα δεν δημιουργήθηκε για να κλειδωθεί στο διηνεκές σε ένα υπόγειο του Λονδίνου. Τα περισσότερα κατασκευάστηκαν σε μακρινές χώρες των οποίων οι πολίτες θα μπορούσαν να είναι περήφανοι να τα εκθέσουν δημόσια. Δεν υπάρχει τίποτα ιερό σε ένα μουσείο. Είναι ένα αφύσικο μέρος για να αφήσει κανείς χιλιάδες αντικείμενα παγωμένα στο χρόνο και στον τόπο, ευάλωτα στην κλοπή και τη φθορά.
Οι τοίχοι των μουσείων καταρρέουν πλέον ιδεολογικά, αν όχι φυσικά. Η Γαλλία εφαρμόζει ένα σημαντικό πρόγραμμα επαναπατρισμού αυτοκρατορικών αντικειμένων, λεηλατημένων ή μη. Το ίδιο και η Γερμανία. Παρά τις ανησυχίες για την ασφάλεια, τα αφρικανικά χάλκινα επιστρέφουν στην Αφρική, τα κεραμικά στη νοτιοανατολική Ασία, οι φυλετικοί θησαυροί στην Πολυνησία. Αυτό δεν σημαίνει τον θάνατο του Λούβρου», σημειώνει ο Τζέκινς και καταλήγει: «Η επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα θα μπορούσε πράγματι να αποτελέσει προηγούμενο, και μάλιστα εξαιρετικό.»
