Η πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X, του Έλον Μασκ, αντιμετωπίζει απειλή απαγόρευσης στη Βραζιλία, μετά την αποτυχία της να συμμορφωθεί με προθεσμία που επιβλήθηκε από το βραζιλιάνικο δικαστικό σύστημα. Η προθεσμία έληξε το βράδυ της Πέμπτης, χωρίς η X να έχει διορίσει νομικό εκπρόσωπο στη χώρα, όπως απαιτούσε η απόφαση του δικαστηρίου. Η κατάσταση αυτή επισημαίνει την κλιμάκωση της σύγκρουσης μεταξύ της πλατφόρμας και των βραζιλιάνικων αρχών, με τον Έλον Μασκ να βρίσκεται στο επίκεντρο της διαμάχης.
Όλα ξεκίνησαν τον Απρίλιο, όταν ο δικαστής Αλεξάντρ ντε Μορέις του Ανώτατου Δικαστηρίου της Βραζιλίας διέταξε την αναστολή δεκάδων λογαριασμών στο Χ που φερόταν να κοινοποιούν περιεχόμενο παραπληροφόρησης. Ο Μασκ, ο οποίος έχει εκφράσει τη δυσαρέσκειά του για την απόφαση αυτή, χαρακτήρισε την εντολή του Μορέις ως «λογοκρισία». Στη συνέχεια, η X ανακοίνωσε ότι θα τερματίσει τις λειτουργίες της στη Βραζιλία λόγω αυτών των «παραγγελιών λογοκρισίας» και στις 17 Αυγούστου απέσυρε τη νομική εκπρόσωπο της εταιρείας από τη χώρα.
Το βράδυ της Τετάρτης, ο δικαστής Ντε Μορέις έδωσε προθεσμία 24 ωρών για την τοποθέτηση νέου νομικού εκπροσώπου, διαφορετικά απειλούσε με άμεση αναστολή των δραστηριοτήτων της X στη Βραζιλία. Η X αρνήθηκε να συμμορφωθεί με την απόφαση, δηλώνοντας ότι «δεν θα υπακούσει στις παράνομες εντολές του ντε Μορέις για λογοκρισία των πολιτικών του αντιπάλων».
Soon, we expect Judge Alexandre de Moraes will order X to be shut down in Brazil – simply because we would not comply with his illegal orders to censor his political opponents. These enemies include a duly elected Senator and a 16-year-old girl, among others.
When we attempted…
— Global Government Affairs (@GlobalAffairs) August 29, 2024
«Ο Αλεξάντρ ντε Μορέις είναι ένας κακός δικτάτορας που κάνει υποδύεται τον δικαστή», έγραψε ο Μασκ στο X.
Alexandre de Moraes is an evil dictator cosplaying as a judge. https://t.co/ZIV8KbDCmk
— Elon Musk (@elonmusk) August 30, 2024
Όπως σημειώνει το Gizmodo, η διαμάχη μεταξύ Μασκ και Ντε Μορέις είναι μέρος μιας πολυετούς τάσης που βλέπει τον δικαστή να πηγαίνει σε πόλεμο με τις εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, για τη ρύθμιση των πλατφορμών τους και τις πληροφορίες που θεωρεί «επικίνδυνες» να διακινούνται. Οι ενέργειές του έχουν αναφερθεί στη βραζιλιάνικη έκδοση του The Intercept εδώ και χρόνια, ενώ στη χώρα έχουν υπάρξει σημαντικά περιστατικά διάδοσης ψευδών ειδήσεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η εκλογική αναταραχή μετά την εκδίωξη του Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα από τον Ζαΐρ Μπολσονάρου το 2023. Οι υποστηρικτές του Μπολσονάρου αποδοκίμασαν τα αποτελέσματα των εκλογών, διέδωσαν θεωρίες συνωμοσίας στο διαδίκτυο και εισέβαλαν στην πρωτεύουσα. Για ορισμένους στη Βραζιλία, οι εκλογές ήταν το αποκορύφωμα μιας ενορχηστρωμένης προσπάθειας του Μπολσονάρου, ο οποίος χρησιμοποίησε «ψηφιακές πολιτοφυλακές» για τη διάδοση παραπληροφόρησης σχετικά με τις εκλογές.
Η έρευνα και η καταστολή αυτών των «ψηφιακών πολιτοφυλακών» αποτελεί χρόνιo στόχο του Nτε Μορέις. Τον Απρίλιο, ανακοίνωσε ότι επέκτεινε μια συνεχιζόμενη έρευνα για το φαινόμενο, ώστε να συμπεριλάβει τόσο την X όσο και τον Μασκ. Ο Μασκ τότε τον χαρακτήρισε «εγκληματία».
The law applies to all, including @Alexandre. He should be on trial for his crimes. https://t.co/BuFnIzjMEy
— Elon Musk (@elonmusk) April 9, 2024
Ωστόσο, η κατάσταση εκτροχιάστηκε όταν ο Αμερικανός δημοσιογράφος και ακτιβιστής Michael Shellenberger κατηγόρησε τον Μορέις για μια «σαρωτική καταστολή της ελευθερίας του λόγου», σε μια έκθεση που βασίστηκε στα «Αρχεία Twitter», εσωτερικά έγγραφα που δημοσίευσε ο Μασκ το 2022 μετά την αγορά της εταιρείας.
Ο Shellenberger δήλωσε ότι τα αρχεία έδειξαν ότι ο Μορέις «προσπάθησε να λογοκρίνει… εν ενεργεία μέλη του Κογκρέσου της Βραζιλίας» και «να χρησιμοποιήσει ως όπλο τις πολιτικές συγκράτησης περιεχομένου του Twitter εναντίον των υποστηρικτών του τότε προέδρου @jairbolsonaro».
TWITTER FILES – BRAZIL
Brazil is engaged in a sweeping crackdown on free speech led by a Supreme Court justice named Alexandre de Moraes.
De Moraes has thrown people in jail without trial for things they posted on social media. He has demanded the removal of users from social…
— Michael Shellenberger (@shellenberger) April 3, 2024
Ο δημοσιογράφος Shellenberger έκανε δύο σοβαρές κατηγορίες κατά του δικαστή Αλεξάντρ ντε Μορέις. Η πρώτη ήταν ότι ο δικαστής είχε διατάξει την αναστολή μιας σειράς λογαριασμών στην πλατφόρμα X, ζητώντας μάλιστα από την εταιρεία να παρουσιάσει την απόφαση ως δική της. Η δεύτερη κατηγορία ήταν ότι είχε απειλήσει να συλλάβει τον νομικό εκπρόσωπο της X στη Βραζιλία, εάν η πλατφόρμα δεν παρείχε στο δικαστήριο προσωπικά δεδομένα χρηστών. Η υπόθεση προκάλεσε ευρεία συζήτηση, και ο ίδιος ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Λούλα ντα Σίλβα, σχολίασε ότι ο Μασκ παρεμβαίνει στη δημοκρατία της χώρας.
Ωστόσο, λίγες μέρες αφότου οι κατηγορίες του Shellenberger διαδόθηκαν στη Βραζιλία, ο ίδιος παραδέχτηκε ότι ο Ντε Μορέις ποτέ δεν απείλησε να συλλάβει τον δικηγόρο της X στη Βραζιλία. Στις 11 Απριλίου, δημοσίευσε στο λογαριασμό του στο X: «ΔΙΟΡΘΩΣΗ: Είχα γράψει προηγουμένως: “Ο Αλεξάντρ ντε Μορέις και άλλοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι απείλησαν να ασκήσουν κατηγορίες κατά του δικηγόρου της X στη Βραζιλία εάν δεν παρείχε προσωπικά και ιδιωτικά δεδομένα χρηστών.” Αυτό δεν είναι σωστό. Δεν έχω αποδείξεις ότι ο Ντε Μορέις προσπάθησε να ασκήσει ποινικές διώξεις κατά του δικηγόρου της X στη Βραζιλία.»
CORREÇÃO: Acima escrevi: “Alexandre de Moraes e outros funcionários do governo ameaçaram processar criminalmente o advogado do Twitter no Brasil se ele não entregasse informações *privadas* e *pessoais*…”
Isso está incorreto. Não tenho provas de que Moraes tenha ameaçado…
— Michael Shellenberger (@shellenberger) April 11, 2024
Στην πραγματικότητα, η εντολή για την παροχή προσωπικών δεδομένων χρηστών δόθηκε από την Εισαγγελία του Κράτους του Σάο Πάολο, η οποία διερευνούσε έναν συγκεκριμένο χρήστη του X για φερόμενη συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, την PCC. Οι εισαγγελείς ζήτησαν από την X να αποκαλύψει τις πληροφορίες του χρήστη, αλλά η εταιρεία αρνήθηκε. Η έρευνα αυτή δεν είχε καμία σχέση με το Ανώτατο Δικαστήριο ούτε με τον δικαστή Ντε Μορέις.
Η δεύτερη κατηγορία, σύμφωνα με την οποία ο Ντε Μορέις είχε ζητήσει από το Χ να παρουσιάσει ψευδώς την απόφαση για την αναστολή των λογαριασμών ως δική της, επίσης διαψεύστηκε. Όπως αποκαλύφθηκε, ο Shellenberger αναφερόταν σε μια εντολή του Ντε Μορέις από τον Ιανουάριο του 2023, κατά την οποία ο δικαστής είχε διατάξει την αναστολή κάποιων λογαριασμών. Ο Ντε Μορέις ζήτησε να διατηρηθεί η υπόθεση «εμπιστευτική», συνηθισμένη πρακτική όταν το δικαστήριο διαχειρίζεται ευαίσθητες πληροφορίες – δεν ζήτησε ποτέ από το Χ να ισχυριστεί ότι η απόφαση ήταν της εταιρείας κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας.
Όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, και μετά από τη ζημιά που είχε προκληθεί στην «εικόνα» της Βραζίλιας, τα «Αρχεία Twitter» περιείχαν ανακρίβειες που τις εκμεταλλεύτηκαν ακροδεξιοί εκπρόσωποι για να εμποδίσουν την ψήφιση ενός νομοσχεδίου που επιδίωκε να ρυθμίσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στη χώρα, παρόμοιο με εκείνα που εισήχθησαν στην ΕΕ, τον Καναδά, την Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Τώρα, ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, αντέδρασε στις δηλώσεις του Μασκ, τονίζοντας σε ραδιοφωνική συνέντευξη: «Μόνο και μόνο επειδή ο Μασκ έχει πολλά χρήματα δεν σημαίνει ότι μπορεί να μας δείχνει περιφρόνηση. Ποιος νομίζει ότι είναι;» Η δήλωση του Λούλα επισημαίνει την ένταση μεταξύ της κυβέρνησης και του πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο, σύμφωνα με τη σχετική λίστα του Forbes, ενώ η αντιπαράθεση επηρεάζει τη δημόσια εικόνα της πλατφόρμας και τις σχέσεις της με τη βραζιλιάνικη κυβέρνηση.
Η πιθανή απαγόρευση του X στη Βραζιλία αποτελεί μια σοβαρή απειλή για την πλατφόρμα, καθώς στη συγκεκριμένη χώρα της Λατινικής Αμερικής υπάρχουν περίπου 40 εκατομμύρια χρήστες – η τρίτη μεγαλύτερη αγορά για την εταιρεία του Μασκ. Εάν εκδοθεί εντολή αναστολής, η διαδικασία αυτή θα περιλαμβάνει πολλές γραφειοκρατικές ενέργειες, καθώς το διάταγμα θα πρέπει να κοινοποιηθεί στους περισσότερους από 20.000 παρόχους ευρυζωνικού διαδικτύου της χώρας. Ωστόσο, η χρήση VPN θα μπορούσε να επιτρέψει στους χρήστες να παρακάμψουν την αναστολή.
Στις 18 Αυγούστου, μία ημέρα μετά την ανακοίνωση του Μασκ για το τέλος των δραστηριοτήτων της X στη Βραζιλία, η κυβέρνηση «πάγωσε» τους τραπεζικούς λογαριασμούς της εταιρείας Starlink, που ανήκει στον Μασκ και προσφέρει δορυφορικό διαδίκτυο στη Βραζιλία. Ο στόχος ήταν να εκτελεστούν τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν στην X για την άρνησή της να αφαιρέσει λογαριασμούς που κατηγορούνταν για την προώθηση αντιδημοκρατικών πράξεων και ψευδών ειδήσεων. Σε ενημέρωση μέσω mail προς τους πελάτες της, η Starlink επέκρινε την απόφαση και δήλωσε: «Παρόλο που αυτό το παράνομο αίτημα μπορεί να επηρεάσει την ικανότητά μας να λαμβάνουμε τη μηνιαία πληρωμή σας… θα συνεχίσουμε να σας παρέχουμε υπηρεσίες δωρεάν, αν χρειαστεί».
Ο Μασκ σε ένα tweet που έκανε αργότερα την Πέμπτη, ανέφερε ότι η SpaceX θα παρέχει υπηρεσίες διαδικτύου στους χρήστες στη Βραζιλία «δωρεάν μέχρι να επιλυθεί αυτό το θέμα, καθώς δεν μπορούμε να λάβουμε πληρωμή, αλλά δεν θέλουμε να αποκόψουμε κανέναν».
Many remote schools and hospitals depend on SpaceX’s Starlink!
SpaceX will provide Internet service to users in Brazil for free until this matter is resolved, as we cannot receive payment, but don’t want to cut anyone off. https://t.co/BHlPpbsKR6
— Elon Musk (@elonmusk) August 30, 2024
Με πληροφορίες από: Guardian, Gizmodo, Axios, Reuters, IJNet
