Σε εγρήγορση βρίσκεται ολόκληρη περιοχή της Μέσης Ανατολής καθώς αναμένονται τα ισραηλινά αντίποινα στην πυραυλική επίθεση του Ιράν την περασμένη εβδομάδα.
Επιμέλεια: Εύη Απολλωνάτου
Κρίσιμο για τις εξελίξεις ήταν το τηλεφώνημα διάρκειας 30 λεπτών μεταξύ του Αμερικανού Προέδρου, Τζο Μπάιντεν με τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό, Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Αυτή φαίνεται ότι ήταν η πρώτη τους επικοινωνία από τον περασμένο Αύγουστο γεγονός που δείχνει τα προβλήματα στις σχέσεις των δύο χωρών. Μάλιστα ισραηλινά ΜΜΕ, μετέδωσαν ότι η επικοινωνία έγινε μετά από πιέσεις του Νετανιάχου, ο οποίος καθυστερούσε το ταξίδι του υπουργού Άμυνας Ισραήλ, Γιοάβ Γκάλαντ στην Ουάσινγκτον. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός φέρεται να ήθελε να μιλήσει προσωπικά με τον Αμερικανό πρόεδρο και γι’ αυτό ο Γκάλαντ ανέβαλε το ταξίδι του στις ΗΠΑ.
Η Ουάσινγκτον εμφανίζεται ενοχλημένη από το γεγονός ότι το Ισραήλ ενεργεί αυτόνομα χωρίς να ενημερώσει τους Αμερικανούς αξιωματούχους για ενέργειες που πυροδοτούν ραγδαίες εξελίξεις στην περιοχή, όπως οι δολοφονίες του ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια στην Τεχεράνη και του ηγέτη της Χεμπολάχ, Χασάν Νασράλα στον Λίβανο.
Ωστόσο φαίνεται ότι για τα ισραηλινά αντίποινα στο Ιράν η Ουάσινγκτον δεν θέλει να αφήσει τίποτα στην τύχη, πιέζει για να μάθει τα ισραηλινά σχέδια και να μην υπάρξουν εκπλήξεις. Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, ο διάλογος των δύο ηγετών έγινε «απευθείας» και χαρακτηρίστηκε «παραγωγικός», ενώ αναφέρθηκε ότι συμφώνησαν να βρίσκονται σε στενή επικοινωνία τις επόμενες ημέρες. Παρούσα στην τηλεφωνική επικοινωνία ήταν και η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ και υποψήφια πρόεδρος των Δημοκρατικών, Κάμαλα Χάρις.
Επισήμως δεν υπήρξε κάποια επίσημη αναφορά ή πληροφορίες για τα ισραηλινά αντίποινα. Ωστόσο λίγο μετά το τηλεφώνημα ο Γιοάβ Γκάλαντ δήλωσε ότι η επίθεσή του κατά του Ιράν θα είναι «θανατηφόρα, ακριβείας και πάνω από όλα αιφνιδιαστική».
Πάντως ο Τζο Μπάιντεν έχει δηλώσει δημόσια ότι οι ΗΠΑ δεν θα στηρίξουν μία ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν. Άλλωστε όπως είπε πριν μερικές ημέρες και ο διευθυντής της CIA, Ουίλιαμ Μπερνς οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες δεν πιστεύουν ότι η Τεχεράνη χρησιμοποιεί το πυρηνικό πρόγραμμα της για στρατιωτικούς σκοπούς και για να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα. Παρόλα αυτά στην Ουάσινγκτον εκτιμούν ότι εάν υπάρξει ένα ισραηλινό χτύπημα στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα τότε ίσως η Τεχεράνη αναθεωρήσει την στάση της.
Στο τραπέζι των συνομιλιών βρίσκεται και ένα χτύπημα σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις των Ιρανών. Είναι, όμως, αρκετοί όσοι εντός του Ισραήλ πιέζουν για ένα ισχυρό πλήγμα στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, όπως ο πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ, Ναφτάλι Μπένετ και ο πρώην υπουργός Άμυνας και επικεφαλής του κόμματος Εθνικής Ενότητας, Μπένι Γκαντζ.
Σύμφωνα με αναλυτές, το Τελ Αβίβ βλέπει μία «χρυσή» ευκαιρία στην παρούσα κατάσταση να επιφέρει καίρια πλήγματα κατά του Ιράν. Η Τεχεράνη στηριζόταν εν πολλοίς για την προώθηση της στρατηγικής της στην Μέση Ανατολή στην απειλητική δύναμη της Χαμάς και της Χεζμπολάχ, που αποτελούν και την ραχοκοκαλιά του άξονας της αντίστασης. Οι Ισραηλινοί πιστεύουν ότι έχουν περιθωριοποιήσει τις δύο σιιτικές οργανώσεις, έχουν εκθέσει την αδυναμία του Ιράν και γι’ αυτό είναι η κατάλληλη στιγμή να χτυπήσουν με σφοδρότητα την Τεχεράνη, αφού δεν θα παρουσιαστεί ξανά σύντομα μία τέτοια ευκαιρία.
Επίσης οι Ισραηλινοί βλέπουν ότι μπορούν να θέσουν εκτός παιχνιδιού την Χεζμπολάχ από τα πολιτικά πράγματα του Λιβάνου και δεν θα χάσουν την ευκαιρία. Μάλιστα σημερινό δημοσίευμα της αμερικανικής εφημερίδας Wall Street Journal αναφέρει ότι και οι ΗΠΑ βλέπουν με καλό μάτι μία τέτοια εξέλιξη και θα ήθελαν να δουν την Χεμπολάχ να χάνει την επιρροή της στον Λίβανο.
Ωστόσο αξιωματούχοι του Κατάρ και της Αιγύπτου λένε παρασκηνιακά ότι τέτοια σχέδια είναι μη ρεαλιστικά, καθώς και οι δύο χώρες δεν θέλουν να εμφανίζονται ως κερδισμένες από από την ισραηλινή επίθεση στον Λίβανο και την περιθωριοποίηση της σιιτικής οργάνωσης.
Διπλωματική αντεπίθεση του Ιράν
Πράγματι η Τεχεράνη έχει βρεθεί για πρώτη φορά να έχει περιορισμένες επιλογές. Όσο οι Ιρανοί αναμένουν την ισραηλινή επίθεση προχωρούν σε έναν διπλωματικό μαραθώνιο προκειμένου να κερδίσουν όσο μεγαλύτερη στήριξη μπορούν από τα αραβικά κράτη της περιοχής.
Βασικός στόχος της Τεχεράνης είναι να λάβει στήριξη για την καταδίκη των ισραηλινών επιθέσεων σε Γάζα και Λίβανο αλλά και την δέσμευση των αραβικών κρατών ότι δεν θα εμπλακούν στην σύγκρουση. Ήδη οι Ιρανοί έχουν προειδοποιήσει ότι όποια χώρα στηρίξει το Ισραήλ στην επίθεση του κατά του Ιράν θα θεωρηθεί συμμέτοχος και νόμιμος στόχος. Συγκεκριμένα η Τεχεράνη φέρεται να έχει απειλήσει ξεκάθαρα τα κράτη του Κόλπου ότι θα χτυπήσει τις δικές τους πετρελαϊκές εγκαταστάσεις εάν οι δικές της πετρελαϊκές υποδομές χτυπηθούν από το Ισραήλ. Τα κράτη του Κόλπου τηρούν στάση ουδετερότητας και έχουν διαβεβαιώσει την Τεχεράνη ότι δεν θα εμπλακούν.
«Αγκάθι» σε αυτή την διπλωματική αντεπίθεση του Ιράν είναι οι κακές σχέσεις της Τεχεράνης με την Σαουδική Αραβία. Έτσι χθες ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αράγκτσι επισκέφθηκε την Σαουδική Αραβία για να συναντηθεί με τον ομόλογό του, Φαϊζάλ μπιν Φαρχάν αλ Σαούντ και να συζητήσουν τις εξελίξεις.
