Πανικό προκάλεσε στις παγκόσμιες αγορές η ρωσική επίθεση στην Ουκρανία. Τα Χρηματιστήρια κατέγραψαν σημαντική πτώση και η τιμή των πρώτων υλών και των σιτηρών εκτοξεύθηκε.
Το Χρηματιστήριο της Μόσχας έκλεισε με πτώση άνω του 35% και το ρούβλι έφτασε στο χαμηλότερο επίπεδο της ιστορίας του απέναντι στο δολάριο, προτού να παρέμβει η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας για να το σταθεροποιήσει.
Οι ευρωπαϊκοί δείκτες γνώρισαν την Πέμπτη μία από τις χειρότερες συνεδριάσεις τους από τον Μάρτιο του 2020. Αφού κατέγραψε πτώση έως και άνω του 5% το μεσημέρι, το Παρίσι έκλεισε με μεγάλες απώλειες ύψους 3,83%, η Φρανκφούρτη 3,96% και το Μιλάνο 4,10%. Το Λονδίνο κατέγραψε πτώση 3,88%.
Διαστάσεις «ξεπουλήματος» προσέλαβε η πτώση των τιμών των μετοχών στη σημερινή συνεδρίαση του Χρηματιστηρίου της Αθήνας. Στο στόχαστρο των πωλητών βρέθηκαν οι τραπεζικές μετοχές, οι οποίες κατέγραφαν και τα μεγαλύτερα κέρδη από τις αρχές του 2022, ενώ σε υψηλά επίπεδα κινήθηκε ο τζίρος. Η αγορά διέσπασε καθοδικά τα επίπεδα των 900 και των 890 μονάδων, «σβήνοντας» τα κέρδη που κατέγραφε από τις αρχές του 2022, ενώ σήμερα «χάθηκαν» 4,2 δισ. ευρώ από τη συνολική κεφαλαιοποίηση της αγοράς. O Γενικός Δείκτης Τιμών έκλεισε στις 888,31 μονάδες, σημειώνοντας πτώση 6,42%.
Η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα ανέφερε ότι υπάρχει «σοβαρός οικονομικός κίνδυνος για την περιοχή και τον κόσμο», σε μια περίοδο που η παγκόσμια οικονομία προσπαθεί να ανακάμψει, μετά την πανδημία της Covid-19.
Ράλι ανόδου για φυσικό αέριο και πετρέλαιο
Στη σκιά του πολέμου στην Ουκρανία οι ειδικοί μιλούν για ράλι στις τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου που θα συμπαρασύρει τις τιμές δεκάδων άλλων βασικών προϊόντων.
Η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στο ελληνικό Χρηματιστήριο για την Παρασκευή διαμορφώνεται στα 235,5 ευρώ ανά μεγαβατώρα και είναι αυξημένη κατά 34% σε σχέση με τη τιμή της Πέμπτης, δεν αποτελεί ωστόσο ρεκόρ καθώς τους προηγούμενους μήνες είχε διαμορφωθεί και σε υψηλότερα επίπεδα. Αντίστοιχα η τιμή του φυσικού αερίου στην πλατφόρμα TTF της Ολλανδίας διαμορφώθηκε το μεσημέρι της Πέμπτης στα 120,9 ευρώ ανά μεγαβατώρα, αυξημένη κατά 36,1%.
Η αύξηση της τιμής για το ρεύμα οφείλεται και στην μεγάλη μείωση (σχεδόν 50%) της παραγωγής από ανανεώσιμες πηγές που αναμένεται την Παρασκευή, σε σχέση με την Πέμπτη, καθώς το κενό καλύπτεται από τις ακριβότερες μονάδες φυσικού αερίου.
Υπενθυμίζεται ότι την Παρασκευή συνεδριάζει εκτάκτως η επιτροπή διαχείρισης κρίσεων υπό τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα μετά τις εξελίξεις στην Ουκρανία. Στη συνεδρίαση θα μετάσχουν η γενική γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρα Σδούκου, ο πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, Αθανάσιος Δαγούμας, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ, Γιώργος Στάσσης, ο διευθύνων σύμβουλος ττης ΔΕΠΑ Εμπορίας, Κωνσταντίνος Ξιφαράς και η διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ Maria Rita Galli.
Οι τιμές του πετρελαίου κατέγραψαν άλμα, με το μπρεντ να ξεπερνά τα 100 δολάρια το βαρέλι για πρώτη φορά από το 2014, με τους ειδικούς να ανησυχούν ότι ένας πόλεμος στην Ευρώπη μπορεί να διαταράξει τις παγκόσμιες ενεργειακές προμήθειες.
Η Ρωσία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος στον κόσμο παραγωγός πετρελαίου, πουλώντας κυρίως το αργό της σε ευρωπαϊκά διυλιστήρια, και είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου στην Ευρώπη, προσφέροντας περίπου το 35% της ποσότητας που προμηθεύεται.
Το πετρέλαιο μπρεντ σημείωσε άνοδο έως τα 103,78 δολάρια το βαρέλι, το υψηλότερο επίπεδο από τις 14 Αυγούστου του 2014 και κινούνταν στα 103,18 το βαρέλι στις 10:30 ώρα Ελλάδας, με άνοδο κατά 6,34 δολάρια ή 6,5%.
Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για το αμερικανικό αργό σημείωσαν άλμα κατά 5,48 δολάρια, ή 6%, στα 97,58 δολάρια το βαρέλι, αφού ανήλθαν στα 98,46 δολάρια, το υψηλότερο επίπεδο από τις 11 Αυγούστου του 2014. Οι τιμές πετρελαίου έχουν καταγράψει αύξηση άνω των 20 δολαρίων το βαρέλι από τις αρχές του 2022 λόγω φόβων ότι οι ΗΠΑ και η Ευρώπη θα επιβάλουν κυρώσεις στον ενεργειακό κλάδο της Ρωσίας, διαταράσσοντας την τροφοδοσία.
Συζητήσεις για πρόσθετες ποσότητες φυσικού αερίου από τον αγωγό ΤΑΡ
Πρόσθετες ποσότητες φυσικού αερίου από τον αγωγό ΤΑΡ αναζητά η ελληνική αγορά, σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ, πέρα από τα φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου που αναμένονται τις επόμενες ημέρες στις εγκαταστάσεις του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα.
Κατά τις ίδιες πληροφορίες την Πέμπτη έγιναν οι πρώτες διερευνητικές συζητήσεις με την κοινοπραξία του Σαχ Ντενίζ στο Αζερμπαιτζάν. Ο αγωγός ΤΑΡ ξεκίνησε από τον Δεκέμβριο του 2020 να παραδίδει φυσικό αέριο στην ελληνική αγορά και σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ κάλυψε πέρυσι το 17,5 % της εγχώριας κατανάλωσης.
Σε ό,τι αφορά το Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο, που εισάγεται με πλοία στις εγκαταστάσεις της Ρεβυθούσας όπου αεριοποιείται για να εισέλθει στο σύστημα μεταφοράς, ο μέχρι στιγμής προγραμματισμός για το πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου περιλαμβάνει την εκφόρτωση τεσσάρων φορτίων από τις τρεις εταιρείες, με τα οποία κατά περιόδους εξαντλείται η αποθηκευτική δυναμικότητα του Σταθμού που φθάνει στα 225.000 κυβικά μέτρα υγροποιημένου αερίου.
Βασική “γραμμή άμυνας” για το ελληνικό ενεργειακό σύστημα αποτελεί σε κάθε περίπτωση η τροφοδοσία με πετρέλαιο ντίζελ των μονάδων φυσικού αερίου που έχουν τεχνικά αυτή τη δυνατότητα, προκειμένου αφενός να διασφαλιστεί η παραγωγή ρεύματος και αφετέρου να περιοριστεί η ζήτηση για φυσικό αέριο.
Συναγερμός στην Ευρώπη για το Φυσικό αέριο
Στην Ευρώπη έχει σημάνει συναγερμός για το ενδεχόμενο η Μόσχα να χρησιμοποιήσει την ενέργεια, ως μοχλό πίεση προς τη Δύση. Το πλήγμα στην παγκόσμια οικονομία θα είναι μεγάλο αν ο Πούτιν κλείσει τις “στρόφιγγες” των αγωγών φυσικού αερίου. Η Ρωσία καλύπτει σε ποσοστό έως και 40% τις ανάγκες της Γηραιάς Ηπείρου: O Nord Stream διέρχεται τη Βαλτική θάλασσα με δυνατότητα μεταφοράς 55 δισ. κυβικών μέτρων τον χρόνο, o αγωγός Yamal που διασχίζει τη Λευκορωσία και την Πολωνία έχει δυναμικότητα μεταφοράς έως και 43 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως, ενώ άλλα 31, 5 δισ. κυβικά μέτρα μεταφέρονται μέσω της Τουρκίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι περίπου το μισό φυσικό αέριο που εισάγει η Γερμανία προέρχεται από τη Ρωσία.
Η διαδρομή του φυσικού αερίου που προμηθεύεται η Ελλάδα δεν περνά από την Ουκρανία. Η χώρα προμηθεύεται το 40-45% των αναγκών της μέσω του Turkstream. Η Αθήνα προμηθεύεται φυσικό αέριο και από το Αζερμπαϊτζάν, μέσω του αγωγού ΤΑP. Το αζέρικο φυσικό αέριο, που καλύπτει περίπου το 15-17% της ζήτησης, διέρχεται από την Τουρκία και μπαίνει στην Ελλάδα από τους Κήπους του Έβρου. Περίπου το 30% των ενεργειακών αναγκών της χώρας το προμηθευόμαστε από υγροποιημένο φυσικό αέριο, από τις ΗΠΑ, το Κατάρ και την Αλγερία.
Πώς ο πόλεμος στην Ουκρανία φέρνει ανατιμήσεις
Αγωνία επικρατεί στην ελληνική αγορά, καθώς η κρίση μπορεί να οδηγήσει σε ανατιμήσεις στα τρόφιμα. Η Ουκρανία είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος προμηθευτής σε τρόφιμα στις χώρες της Ε.Ε. Παρέχει το 1/4 σε δημητριακά και φυτικά έλαια και την μισή παραγωγή σε καλαμπόκι. Ρωσία και Ουκρανία αντιπροσωπεύουν περίπου το 29% των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού, το 19% των παγκόσμιων εξαγωγών καλαμποκιού, και το 80% των εξαγωγών ηλιέλαιου.
