Εδώ και χρόνια ο βαθύς ύπνος θεωρείται μια φάση στην οποία το σώμα και το μυαλό αποσυνδέονται από τον κόσμο. Μια νέα μελέτη από το Ινστιτούτο Εγκεφάλου του Παρισιού, όμως, έδειξε ότι ενδεχομένως στο στάδιο του ύπνου οι άνθρωποι είναι σε θέση να έχουν ασυνείδητα μη λεκτική επικοινωνία με το εξωτερικό περιβάλλον.
Η μελέτη, με επικεφαλής τους εξέχοντες ερευνητές Delphine Oudiette, Isabelle Arnulf και Lionel Naccache, αποκάλυψε ότι κατά τη διάρκεια ορισμένων σταδίων του ύπνου, τα άτομα μπορούν να «επικοινωνούν», καθώς ανιχνεύουν και ανταποκρίνονται σε λεκτικές ενδείξεις.
Τι έδειξε η μελέτη
Συγκεκριμένα, όσοι πήραν μέρος στην μελέτη φάνηκε ότι κατά τη διάρκεια του ύπνου μπορούσαν να διακρίνουν προφορικές πληροφορίες που τους έδινε μία ανθρώπινη φωνή και να «απαντήσουν» κάνοντας κινήσεις με το πρόσωπο τους. Αυτό έδειξε στους επιστήμονες ότι υπάρχει η δυνατότητα για «παράθυρα» σύνδεσης του ανθρώπου που κοιμάται με το εξωτερικό περιβάλλον.
Αυτή η έρευνα μας υποχρεώνει να κάνουμε μία επανεκτίμηση της κατανόησής που έχουμε για τον ύπνο. Ο ύπνος τελικά μπορεί να μην είναι μία παθητική αλλά μία ενεργή κατάσταση με τον άνθρωπο να είναι πιο συνδεδεμένος με το περιβάλλον του από όσο πιστεύαμε μέχρι σήμερα.
Τέτοιες μελέτες για τον ύπνο μπορούν να βοηθήσουν για την κατανόηση ορισμένων διαταραχών που σχετίζονται με τον ύπνο, όπως ανέφερε η Isabelle Arnulf. Για παράδειγμα όσοι είναι υπνοβάτες, κοιμούνται με τα μάτια ανοιχτά ή έχουν προβλήματα με παράλυση ύπνου, παραισθήσεις και αισθήματα διαρκούς εγρήγορσης μπορεί να βρίσκονται σε τέτοιες ενδιάμεσες καταστάσεις ύπνου και όχι σε βαθύ ύπνο.
Τα ευρήματα εγείρουν διάφορα ερωτήματα που χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης. Ωστόσο, μελλοντικές έρευνες θα μπορούν να ψάχνουν την σχέση μεταξύ της συχνότητας αυτών των «παραθύρων» επικοινωνίας κατά τη διάρκεια του ύπνου και της ποιότητας του. Επιπλέον, υπάρχει πιθανότητα αυτά τα ευρήματα να βοηθήσουν ακόμη και στην διαδικασία της ανθρώπινης μάθησης.
Τι συμβαίνει στην διάρκεια του ύπνου
Ο ύπνος είναι μία ζωτικής σημασίας καθημερινή δραστηριότητα του ανθρώπου και εξυπηρετεί βασικές λειτουργίες. Αλλά τι συμβαίνει όταν κοιμόμαστε; Οι άνθρωποι περνούν από διάφορα 4 στάδια ύπνου, καθένα με τα δικά του ξεχωριστά χαρακτηριστικά και συνήθως εναλλάσσονται στην διάρκεια της νύχτας.
Στάδιο NREM 1
Αυτό είναι το στάδιο του ελαφρύ ύπνου και συχνά χαρακτηρίζεται από την αίσθηση της πτώσης. Συνήθως διαρκεί μόνο λίγα λεπτά.
Στάδιο NREM 2
Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου, ο καρδιακός ρυθμός μας επιβραδύνεται και η θερμοκρασία του σώματός μας πέφτει. Περνάμε το μεγαλύτερο μέρος του ύπνου σε αυτή τη φάση.
Στάδιο NREM 3
Το στάδιο αυτό είναι γνωστό ως βαθύς ύπνος. Παίζει καθοριστικό ρόλο στο αίσθημα αναζωογόνησης που έχουμε όταν ξυπνάμε. Κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου το σώμα μας επιδιορθώνει και αναπτύσσει νέους ιστούς, χτίζει τα οστά και τους μυς και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα μας.
Ύπνος REM
Ο ύπνος REM, που αντιπροσωπεύει την ταχεία κίνηση των ματιών, είναι το στάδιο κατά το οποίο έχουμε τα περισσότερα όνειρα. Τα μάτια μας κινούνται γρήγορα προς διάφορες κατευθύνσεις, αλλά οι άλλοι μυς του σώματος μας παραλύουν. Αυτό το στάδιο ενισχύει τη δραστηριότητα του εγκεφάλου και υποστηρίζει την γνωστική απόδοση μας κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Κατά τη διάρκεια της νύχτας, περνάμε από αυτά τα στάδια πολλές φορές. Ο βαθύς ύπνος κυριαρχεί στους πρώτους κύκλους, ενώ ο ύπνος REM γίνεται μεγαλύτερος καθώς προχωράει η νύχτα.
Οι 3 λόγοι που είναι σημαντικός ο ύπνος
Ο ύπνος δεν δίνει απλά στο σώμα μας μια ανάπαυλα. Αποκαθιστά τις λειτουργίες στο σώμα μας και το θεραπεύσει. Ο ύπνος έχει καθοριστικό ρόλο στην:
- Υγεία εγκεφάλου: Ο ύπνος ενισχύει τη γνωστική λειτουργία, τη συγκέντρωση, την παραγωγικότητα και τη συνολική απόδοση του εγκεφάλου. Επιπλέον, βοηθά στη διαδικασία της ενοποίησης της μνήμης, δηλαδή την διαδικασία κατά την οποία ο εγκέφαλος μετρατρέπει τις βραχυπρόθεσμες μνήμες σε μακροπρόθεσμες.
- Συναισθηματική ευεξία: Η επαρκής ανάπαυση υποστηρίζει την συναισθηματική ισορροπία. Η χρόνια στέρηση ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε εναλλαγές της διάθεσης και αυξημένο άγχος.
- Σωματική υγεία: Ο ύπνος βοηθά στη διατήρηση μιας υγιεινής ισορροπίας ορμονών, βοηθά στην ανάπτυξη και υποστηρίζει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Οι 4 παράγοντες που επηρεάζουν τον ύπνο
Πολλοί παράγοντες επηρεάζουν την ποιότητα και τη διάρκεια του ύπνου μας, όπως:
- Περιβάλλον: Ένα σκοτεινό, δροσερό και ήσυχο περιβάλλον συνήθως βοηθάει στον καλύτερο ύπνο.
- Τρόπος ζωής: Η κατανάλωση καφεΐνης ή αλκοόλ, ή η κατανάλωση μεγάλων γευμάτων πριν τον ύπνο και τα ακανόνιστα προγράμματα ύπνου μπορούν να διαταράξουν τον ύπνο.
- Άγχος: Τα αυξημένα επίπεδα άγχους μπορούν να οδηγήσουν σε αϋπνία ή ανήσυχες νύχτες.
- Ιατρικές παθήσεις: Ορισμένες παθήσεις, όπως η υπνική άπνοια ή το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών, μπορούν να εμποδίσουν τον ύπνο.
Ο ανθρώπινος ύπνος είναι μια σύνθετη αλλά ζωτικής σημασίας διαδικασία. Εάν κάποιος κοιμάται σωστά και αρκετές ώρες μπορεί να βοηθήσει την καθημερινή απόδοση του αλλά και να προστατεύσει την υγεία του. Αν κατανοήσουμε τον τρόπο που κοιμόμαστε μπορούμε να κάνουμε συνειδητές επιλογές για να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη του.
Πόσες ώρες πρέπει να κοιμάστε
Αν και ο χρόνος που πρέπει να κοιμάται ένας άνθρωπος διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία αλλά και άλλους παράγοντες υπάρχουν κάποιες οδηγίες. Σε μελέτη της Οξφόρδης αναφέρεται ότι οι άνθρωποι χρειάζονται κάθε βράδυ από 8 έως 10,5 ώρες ύπνου κατά μέσο όρο.Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών των ΗΠΑ (CDC) προτείνονται οι εξής ώρες ύπνου ανά ηλικιακή κατηγορία:
- Νεογέννητο (0 έως 3 μηνών): 14 με 17 ώρες την ημέρα
- Μωρό (4 έως 12 μηνών): 12 με 16 ώρες την ημέρα
- Παιδί (1 έως 2 ετών): 11 με 14 ώρες την ημέρα
- Παιδί (3 έως 5 ετών): 10 έως 13 ώρες την ημέρα
- Παιδί (6 έως 12 ετών): 9 έως 12 ώρες την ημέρα
- Έφηβος (13 έως 18 ετών): 8 έως 10 ώρες την ημέρα
- Ενήλικος (18 έως 60 ετών): Το λιγότερο 7 ώρες την ημέρα
- Ηλικιωμένοι (61 έως 64 ετών): 7 έως 9 ώρες την ημέρα
- Ηλικιωμένοι (65 ετών και άνω): 7 έως 8 ώρες την ημέρα