Το συναισθηματικό τραύμα μπορεί να έχει αφήσει έντονα τα σημάδια του, επηρεάζοντας τις καθημερινές μας συμπεριφορές και τον τρόπο που συσχετιζόμαστε με τους άλλους ανθρώπους. Η ύπαρξη συναισθηματικού τραύματος δεν είναι πάντα εμφανής. Αναπόφευκτα ωστόσο, ο συναισθηματικός πόνος που κουβαλά ένας άνθρωπος, εκδηλώνεται μέσα από κάποιες ενδεικτικές συμπεριφορές.
Τα 8 πράγματα που δεν συνειδητοποιείτε ότι κάνετε επειδή είστε συναισθηματικά πληγωμένοι
- Αποφεύγετε τις στενές σχέσεις
- Είστε πολύ επικριτικοί με τον εαυτό σας
- Θέλετε να ικανοποιείτε τους άλλους
- Είστε διαρκώς «σε επιφυλακή»
- Είστε υπερβολικά ανεξάρτητοι
- Καταπιέζετε τα συναισθήματά σας
- Εργάζεστε υπερβολικά
- Παραμελείτε την αυτοφροντίδα
Αποφεύγετε τις στενές σχέσεις
Μήπως είστε ένας άνθρωπος που, όταν αισθάνεται πως μια σχέση πάει να γίνει πολύ στενή, ασυναίσθητα παίρνει αποστάσεις;
Πρόκειται για έναν ασυνείδητο μηχανισμό άμυνας που πυροδοτούν οι τραυματικές εμπειρίες από το παρελθόν.
Όταν ο άνθρωπος πληγώνεται, αναπτύσσει μηχανισμούς που θα τον προστατεύσουν από την επανάληψη του πόνου στο μέλλον. Ένας τρόπος είναι η αποφυγή των στενών σχέσεων, καθώς μειώνονται και οι πιθανότητες να πληγωθεί ξανά.
Όμως, ο ψυχολόγος John Bowlby, γνωστός για την έρευνά του στη θεωρία της προσκόλλησης, έχει διαπιστώσει ότι «Η τάση δημιουργίας δυνατών συναισθηματικών δεσμών με συγκεκριμένα άτομα, είναι θεμελιακό στοιχείο της ανθρώπινης φύσης».
Και όμως, το συναισθηματικό τραύμα, κάνει τον άνθρωπο να διασαλεύει αυτή την αναπόσπαστη πτυχή της ανθρώπινης φύσης.
Αναγνωρίζοντας το νόημα αυτής της συμπεριφοράς, ο άνθρωπος ανοίγει το μονοπάτι προς την υπέρβαση του πόνου.
Είστε πολύ επικριτικοί με τον εαυτό σας
Οι άνθρωποι που είναι πληγωμένοι από τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος, είναι ιδιαίτερα σκληροί με τον εαυτό τους.
Στο μυαλό τους, διογκώνουν τα λάθη τους και πιστώνονται τα πάντα ως αποτυχία. Η υπερβολικά επικριτική στάση προς τον εαυτό, είναι ενδεικτική των συναισθηματικών τραυμάτων που ταλαιπωρούν τον άνθρωπο.
Σύμφωνα με τη Δρ. Kristin Neff, κορυφαία ερευνήτρια στο θέμα, «Αυτοσυμπόνοια σημαίνει να αντιμετωπίζεις τον εαυτό σου με την ίδια ευγένεια, ενδιαφέρον και υποστήριξη που θα έδειχνες και σ’ έναν καλό σου φίλο».
Είναι αναγκαία γιατί μέσα απ’ αυτή, μπορεί να σπάσει ο φαύλος κύκλος της αυτοκριτικής και ο άνθρωπος θα μπορέσει να διαχειριστεί τις προκλήσεις της ζωής με μέσο την κατανόηση και όχι την κριτική.
Θέλετε να ικανοποιείτε τους άλλους
Ένα ακόμη σημάδι συναισθηματικού τραύματος είναι η ακατανίκητη ανάγκη να ευχαριστείς τους άλλους, ακόμη και εις βάρος της προσωπικής σου ευημερίας.
Η ανάγκη να είναι τα «καλά παιδιά» απορρέει από τον φόβο της εγκατάλειψης, την έντονη ανάγκη της αποδοχής. Όλα αυτά είναι σημάδια συναισθηματικού τραύματος.
Η ανάγκη κάποιου να είναι το «καλό παιδί» είναι απόκριση σε συναισθηματικό τραύμα και η αναγνώρισή της, είναι αναγκαίο στάδια για τη συναισθηματική ωρίμανση και τον αυτοσεβασμό.
Οι άνθρωποι πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η αξία τους δεν εξαρτάται από την αποδοχή των άλλων. Είναι αναγκαίο να θέσουν υγιή όρια και να δώσουν προτεραιότητα στις δικές τους ανάγκες.
Είστε διαρκώς «σε επιφυλακή»
Το συναισθηματικό τραύμα κάνει τον άνθρωπο να ερμηνεύει ανύπαρκτες απειλές και κινδύνους. Ο άνθρωπος που κουβαλά ψυχικό τραύμα, είναι σε μια διαρκή κατάσταση επαγρύπνησης, περιμένοντας από τους άλλους να τον προδώσουν ή να τον απογοητεύσουν.
Η διαρκής επαγρύπνηση, η αυξημένη ευαισθησία στο περιβάλλον, είναι ένα κατάλοιπο που αφήνει το ψυχικό τραύμα.
Ο εγκέφαλος ενεργοποιεί τον μηχανισμό επιβίωσής του, ακόμη και όταν βρίσκεται σε ασφαλή περιβάλλοντα.
Η κατανόηση της σημασίας της διαρκούς επιφυλακής, είναι αναγκαία για την καλλιέργεια υποστηρικτικών σχέσεων που θα διευκολύνουν τη διεργασία της επούλωσης από το συναισθηματικό τραύμα.
Είστε υπερβολικά ανεξάρτητοι
Μπορεί να φαίνεται παράδοξο. Άλλωστε, η ανεξαρτησία είναι ένα θετικό γνώρισμα. Όταν η ανάγκη της ανεξαρτησίας είναι υπερβολική και επιτακτική ωστόσο, μπορεί να μαρτυρά συναισθηματικό τραύμα.
Η υπερβολική ανεξαρτησία, η άρνηση του ανθρώπου να στηριχθεί σε κάποιον άλλον, αποδίδεται στον φόβο της ευαλωτότητας.
Οι άνθρωποι που έχουν πληγωθεί, φοβούνται να βασιστούν σε άλλους, καθώς έχουν μάθει να περιμένουν την απογοήτευση ή την προδοσία από τις στενές σχέσεις.
O βρετανός συγγραφέας C.S Lewis είχε πει ότι «Έχουμε ανάγκη τους άλλους, σωματικά, συναισθηματικά και νοητικά: τους έχουμε ανάγκη για να γνωρίσουμε τον εαυτό μας».
Καταπιέζετε τα συναισθήματά σας
Η καταπίεση των συναισθημάτων, ο ψυχολογικός μηχανισμός της απώθησης, είναι ενδεικτικός της ύπαρξης τραύματος.
Μπορεί να είναι ασφαλέστερο να κρύψετε ή να απωθήσετε τα συναισθήματά σας από το να τ’ αντιμετωπίσετε, ειδικά τα συναισθήματα που παραπέμπουν σε επώδυνες αναμνήσεις ή εμπειρίες.
Ωστόσο, ο Καρλ Γιουγκ είχε διαπιστώσει πώς «Όσο αντιστέκεσαι σ’ ένα συναίσθημα, τόσο αυτό επιμένει». Για να ξεπεράσετε τον πόνο του τραύματος, πρέπει ν’ αναγνωρίσετε και να βιώσετε τα συναισθήματά σας, χωρίς κριτική.
Εργάζεστε υπερβολικά
Η υπερβολική εργασία, ακόμη και όταν οδηγεί σε εξουθένωση, μπορεί να είναι ένας τρόπος αποφυγής βίωσης ορισμένων συναισθημάτων ή επίπονων καταστάσεων.
Πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό σημάδι συναισθηματικού τραύματος.
Η υπερεργασία είναι ένας τρόπος διαφυγής. Πρόσκαιρα όμως, γιατί, στην πραγματικότητα συμβαίνει αυτό που είχε διαπιστώσει ο πατέρας της ψυχανάλυσης, ο Σ. Φρόυντ: «Τα ανεκδήλωτα συναισθήματα δεν πεθαίνουν ποτέ. Θάβονται ζωντανά και επανέρχονται με χειρότερους τρόπους».
Η υπερεργασία είναι ένας συχνός μηχανισμός επιβίωσης, ένας περισπασμός για να ξεχνά ο άνθρωπος τον συναισθηματικό του πόνο. Επιφανειακά, ερμηνεύεται ως παραγωγικότητα όμως στην πραγματικότητα, η έμφαση στην εργασία καθυστερεί την αντιμετώπιση του τραύματος και επιδεινώνει τον ψυχικό πόνο.
Παραμελείτε την αυτοφροντίδα
Οι άνθρωποι που κουβαλούν ψυχικά τραύματα θεωρούν την αυτοφροντίδα πολύ επίμοχθη και κουραστική. Ως αποτέλεσμα, παραμελούν τη ρουτίνα της περιποίησής , την ισορροπημένη διατροφή, την άσκηση και τον επαρκή ύπνο.
Η παραμέληση του εαυτού είναι έκφανση της ψυχολογικής κούρασης.
Οι άνθρωποι που δεν αντιμετωπίζουν τον συναισθηματικό πόνο, συχνά παραμελούν την ευεξία και την αυτοφροντίδα τους.
Η απλή καθημερινή φροντίδα του εαυτού, μπορεί να τους φαίνεται εξουθενωτική. Αυτό συμβαίνει καθώς, όλη τους η ενέργεια διοχετεύεται στην επιβίωση (survival mode), χωρίς ν’ απομένει ενέργεια για την φροντίδα του εαυτού.
Η αυτοφροντίδα περιλαμβάνει, εκτός από τη σωματική, και την μέριμνα για την ψυχική υγεία και ισορροπία. Είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της καλλιέργειας της ψυχικής ευεξίας και της αυτοεκτίμησης.
Tip
Κάθε βήμα προς την αναγνώριση της σημασίας των παραπάνω συμπεριφορών, μας φέρνει όλο και πιο κοντά στην επεξεργασία και την αντιμετώπιση του τραύματος.
Το σημαντικότερο που πρέπει να θυμάστε στην προσπάθειά σας να διαχειριστείτε τα ψυχικά τραύματα που έχουν προκαλέσει εμπειρίες από το παρελθόν, είναι ότι δεν είστε μόνοι.
