Η μοναξιά είναι μια πολύπλοκη εμπειρία και δεν έχει πάντα να κάνει με το να είσαι μόνος. Η ψυχολογία εξηγεί ότι υπάρχουν ορισμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας που μπορούν να κάνουν κάποιον να νιώθει διαρκώς μόνος, ακόμα κι όταν περιβάλλεται από άλλους. Σε αυτό το άρθρο, αναλύονται επτά χαρακτηριστικά προσωπικότητας που, σύμφωνα με τους ψυχολόγους, μπορούν να κάνουν τους ανθρώπους να νιώθουν μόνοι μέσα στο πλήθος.
Η κατανόηση αυτών των χαρακτηριστικών μπορεί να σας βοηθήσει να καταλάβετε γιατί εσύ ή κάποιο αγαπημένο σου πρόσωπο συχνά νιώθετε απομονωμένοι, παρά τις συνεχείς κοινωνικές επαφές. Το μυαλό είναι εξίσου σημαντικό για την ευεξία μας όσο και το σώμα, και η καλύτερη κατανόησή του μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα της ζωής μας.
Τα 7 χαρακτηριστικά των ανθρώπων που δεν είναι ποτέ μόνοι, αλλά πάντα νιώθουν μοναξιά
- Εσωστρεφείς
- Άνθρωποι με υψηλούς στόχους
- Οι «πάντα απασχολημένοι»
- Άνθρωποι με έντονη ενσυναίσθηση
- Τελειομανείς
- Εξωστρεφείς
- Άνθρωποι με κοινωνικό άγχος
Εσωστρεφείς
Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, οι εσωστρεφείς άνθρωποι συχνά βρίσκονται στην παράδοξη κατάσταση να νιώθουν μοναξιά ακόμα και όταν είναι ανάμεσα σε κόσμο.
Οι εσωστρεφείς άνθρωποι αντλούν ενέργεια και «επαναφορτίζονται» όταν περνούν χρόνο μόνοι τους. Συχνά νιώθουν εξαντλημένοι από την κοινωνική αλληλεπίδραση, κάτι που τους κάνει να επιθυμούν την απομόνωση. Κι όμως, όταν τελικά έχουν τον πολυπόθητο χρόνο για τον εαυτό τους, μερικές φορές νιώθουν μοναξιά.
Ο παγκοσμίου φήμης ψυχολόγος Καρλ Γιουνγκ είχε πει: «Η μοναξιά δεν προέρχεται από την απουσία ανθρώπων γύρω μας, αλλά από την αδυναμία να επικοινωνήσουμε αυτά που για εμάς είναι σημαντικά.»
Για πολλούς εσωστρεφείς ανθρώπους, αυτή η φράση αντανακλά απόλυτα την πραγματικότητα. Συχνά δυσκολεύονται να εκφραστούν σε κοινωνικές καταστάσεις, κάτι που οδηγεί σε αισθήματα απομόνωσης και μοναξιάς, παρόλο που βρίσκονται ανάμεσα σε άλλους ανθρώπους.
Αυτό φυσικά δεν ισχύει για όλους τους εσωστρεφείς ανθρώπους, αλλά είναι ένα αρκετά συχνό φαινόμενο. Η κατανόηση αυτής της πλευράς της εσωστρέφειας μπορεί να μας βοηθήσει να δείξουμε περισσότερη ενσυναίσθηση προς όσους βιώνουν αυτό το είδος μοναξιάς.
Άνθρωποι με υψηλούς στόχους
Σύμφωνα με την ψυχολογία, τα άτομα με υψηλές επιδόσεις και φιλοδοξίες συχνά παλεύουν με συναισθήματα μοναξιάς. Συχνά δουλεύουν πολλές ώρες, προσπαθώντας να τηρήσω προθεσμίες και να πετύχουν τους στόχους τους. Εκείνες τις στιγμές, ίσως νιώθουν σαν να βρίσκονται μέσα σε μια “φούσκα”, αποκομμένοι από τους άλλους.
Και κάπου εκεί βρίσκεται η πρόκληση για τους ανθρώπους αυτούς: είναι τόσο απορροφημένοι στους στόχους τους και στο μέλλον, που ξεχνούν να ζήσουν το παρόν. Αυτή η συνεχής προσήλωση στο αύριο μπορεί να οδηγήσει σε αποσύνδεση από το τώρα και, τελικά, σε συναισθήματα μοναξιάς.
Η αναγνώριση αυτού του χαρακτηριστικού μπορεί να βοηθήσει τα άτομα με υψηλές επιδόσεις και στόχους να κάνουν ένα βήμα πίσω και να αφιερώσουν χρόνο για ουσιαστικές ανθρώπινες σχέσεις. Το ζητούμενο είναι να βρούμε ισορροπία ανάμεσα στη φιλοδοξία και την ανάγκη για κοινωνική σύνδεση και παρουσία.
Οι «πάντα απασχολημένοι»
Γνωρίζεις κάποιον που δείχνει συνεχώς απασχολημένος, που τρέχει ασταμάτητα από τη μια υποχρέωση στην άλλη; Είναι πιθανό να βιώνει μια βαθιά αίσθηση μοναξιάς.
Αυτοί οι «πάντα απασχολημένοι» άνθρωποι συχνά χρησιμοποιούν το φορτωμένο τους πρόγραμμα σαν ασπίδα απέναντι στη μοναξιά. Κρατώντας τον εαυτό τους διαρκώς απασχολημένο, προσπαθούν να αποφύγουν την αντιπαράθεση με το εσωτερικό τους κενό.
Εξωτερικά μπορεί να φαίνονται γεμάτοι ενέργεια και ζωή, αλλά εσωτερικά μπορεί να παλεύουν με συναισθήματα απομόνωσης.
Κι αυτό είναι το επικίνδυνο: ίσως θάβουν τη μοναξιά τους κάτω από ένα βουνό από υποχρεώσεις, όμως αυτά τα ανεκδήλωτα συναισθήματα μπορεί να επανεμφανιστούν αργότερα με πιο επιβλαβή τρόπο.
Η επίγνωση αυτού του χαρακτηριστικού μπορεί να μας βοηθήσει να πλησιάσουμε αυτά τα άτομα και να τους προσφέρουμε έναν ασφαλή χώρο έκφρασης. Είναι θέμα να σπάσουμε τα τείχη και να τους υπενθυμίσουμε ότι είναι εντάξει να σταματήσουν για λίγο, να νιώσουν, και, το πιο σημαντικό, να έρθουν κοντά με τους άλλους.
Άνθρωποι με έντονη ενσυναίσθηση
Λέγεται συχνά ότι αυτοί που νιώθουν περισσότερο, πονάνε και περισσότερο. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τους ανθρώπους με έντονη ενσυναίσθηση, δηλαδή εκείνους που έχουν την ικανότητα να αισθάνονται και να απορροφούν τα συναισθήματα των άλλων.
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Personality and Social Psychology διαπίστωσε ότι τα άτομα με υψηλά επίπεδα ενσυναίσθησης είναι πιο πιθανό να βιώσουν συναισθήματα μοναξιάς. Οι ερευνητές εξήγησαν ότι οι ενσυναισθητικοί άνθρωποι συχνά “κουβαλούν” τα συναισθηματικά βάρη των άλλων, κάτι που μπορεί να τους οδηγήσει σε απομόνωση και αποσύνδεση.
Φαντάσου να απορροφάς τα συναισθήματα όλων γύρω σου σαν σφουγγάρι. Να νιώθεις τη χαρά τους, τη θλίψη, τον θυμό τους και άλλα. Αν και αυτό σου δίνει βαθιά κατανόηση των εμπειριών των άλλων, μπορεί να γίνει και εξουθενωτικό.
Η αναγνώριση αυτού του χαρακτηριστικού μπορεί να βοηθήσει τα ενσυναισθητικά άτομα να βρουν ισορροπία, να θέσουν συναισθηματικά όρια και να διαχειρίζονται την ενσυναίσθησή τους χωρίς να επιβαρύνουν την ψυχική τους υγεία. Είναι θέμα να χρησιμοποιούν αυτή την ικανότητα ως δύναμη, χωρίς να γίνεται πηγή μοναξιάς.
Τελειομανείς
Ως κάποιος που έχει παλέψει με την τελειομανία, μπορώ να πω από πρώτο χέρι ότι είναι ένας μοναχικός δρόμος. Οι τελειομανείς είναι συχνά οι πιο σκληροί κριτές του εαυτού τους, θέτοντας εξωπραγματικά υψηλά στάνταρ.
Η συνεχής επιδίωξη της τελειότητας μπορεί να μας απομονώσει, καθώς κυνηγάμε ένα άπιαστο ιδανικό. Συχνά νιώθουμε ότι δεν μας καταλαβαίνουν ή μας κρίνουν όσοι δεν συμμερίζονται την εμμονή μας για το “τέλειο”.
Η μοναξιά χρειάζεται επιμονή για να ξεπεραστεί, καθώς και πολλή αγάπη και αποδοχή για τον εαυτό μας.
Αναγνωρίζοντας την τελειομανία ως παράγοντα που μπορεί να οδηγήσει στη μοναξιά, μπορούμε να αρχίσουμε να την αντιμετωπίζουμε. Αυτό ξεκινά με το να θέτουμε ρεαλιστικές προσδοκίες, να εξασκούμαστε στην συμπόνια για τον εαυτό μας και να μαθαίνουμε να αγαπάμε τις αδυναμίες μας όπως και τα δυνατά μας σημεία. Κανείς δεν είναι τέλειος και αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό.
Εξωστρεφείς
Μπορεί να ακούγεται παράδοξο, αλλά και οι εξωστρεφείς άνθρωποι μπορεί να βιώνουν μοναξιά. Ακόμη κι εκείνοι που ευδοκιμούν σε κοινωνικές καταστάσεις και έχουν ένα μεγάλο δίκτυο φίλων μπορεί να αισθάνονται μόνοι.
Οι εξωστρεφείς άνθρωποι αντλούν ενέργεια από την παρουσία των άλλων, αλλά τι γίνεται όταν τελειώσει το πάρτι και όλοι φύγουν; Η ξαφνική μοναξιά μπορεί να είναι συντριπτική και να προκαλέσει συναισθήματα μοναξιάς.
Οι εξωστρεφείς άνθρωποι χρειάζεται να κατανοήσουν ότι δεν είναι κακό να μην περιβάλλονται διαρκώς από κόσμο. Το ζητούμενο είναι να βρουν ικανοποίηση και μέσα στη μοναχικότητα και να καταλάβουν ότι και η ηρεμία είναι μέρος της «καλής ζωής».
Αναγνωρίζοντας αυτή την πλευρά του εαυτού τους, οι εξωστρεφείς άνθρωποι μπορούν να βρουν ισορροπία ανάμεσα στην κοινωνική ζωή και τον χρόνο με τον εαυτό τους. Είναι σημαντικό να μάθουν να απολαμβάνουν τη δική τους συντροφιά όσο και των άλλων.
Άνθρωποι με κοινωνικό άγχος
Το κοινωνικό άγχος μπορεί να είναι ένας βασικός παράγοντας που οδηγεί στη μοναξιά. Όσοι παλεύουν με αυτό συχνά νιώθουν απομονωμένοι, ακόμη κι όταν βρίσκονται μέσα σε πλήθος ανθρώπων.
Η ψυχολόγος Susan Cain είπε: «Μην θεωρείς ότι η εσωστρέφεια είναι κάτι που πρέπει να θεραπευτεί.» Το ίδιο ισχύει και για το κοινωνικό άγχος, δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ντρεπόμαστε. Είναι απλώς μια πλευρά της ανθρώπινης εμπειρίας.
Η αναγνώριση αυτού του χαρακτηριστικού είναι το πρώτο βήμα για τη διαχείρισή του. Με υπομονή, κατανόηση και επαγγελματική υποστήριξη, τα άτομα με κοινωνικό άγχος μπορούν να βρουν τον δρόμο προς λιγότερη μοναξιά και περισσότερη σύνδεση.
Tip: Eίναι φυσιολογικό να νιώθεις μοναξιά
Η ανθρώπινη εμπειρία είναι ένα καλειδοσκόπιο συναισθημάτων και αισθημάτων, και η μοναξιά, όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, είναι μέρος αυτού του φάσματος. Εξετάσαμε επτά χαρακτηριστικά προσωπικότητας που, σύμφωνα με την ψυχολογία, μπορούν να κάνουν ένα άτομο να νιώθει μοναξιά, ακόμα κι όταν δεν είναι πραγματικά μόνο του.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι αυτά τα χαρακτηριστικά δεν είναι ελαττώματα ή αδυναμίες. Είναι απλώς πτυχές της προσωπικότητάς μας που μας κάνουν μοναδικούς.
Είτε ταυτίστηκες με ένα είτε με περισσότερα από αυτά τα χαρακτηριστικά, το βασικό μήνυμα είναι πως η κατανόηση είναι το πρώτο βήμα προς την αλλαγή. Αναγνωρίζοντας αυτές τις πλευρές του εαυτού μας, μπορούμε να κάνουμε ουσιαστικά βήματα για να διαχειριστούμε τα συναισθήματα μοναξιάς.
Να θυμάσαι: είναι φυσιολογικό να νιώθεις μοναξιά. Είναι φυσιολογικό να είσαι μόνος. Αλλά αν αυτό το συναίσθημα γίνει έντονο ή επίμονο, μην διστάσεις να ζητήσεις βοήθεια. Είμαστε όλοι μαζί σε αυτό, ο καθένας αναζητώντας τον δικό του δρόμο μέσα σε αυτήν τη συλλογική ανθρώπινη εμπειρία.
Ας συνεχίσουμε, λοιπόν, αυτό το ταξίδι με ενσυναίσθηση και κατανόηση, πρώτα για τον εαυτό μας και έπειτα για τους γύρω μας. Γιατί στο μεγάλο υφαντό της ζωής, καμία κλωστή δεν είναι ασήμαντη και κάθε βελονιά έχει τη δική της ιστορία να πει.
