Στη Σαμψούντα, στον δήμο Vezirköprü της βόρειας Τουρκίας, το Οϋμααγάτς Χιουγιούκ – που έχει ταυτοποιηθεί μέσα από δύο δεκαετίες ανασκαφών ως η ιερή πόλη των Χετταίων, Νερίκ – φέρνει στο φως νέα της μυστηριώδους φυλής των Κάσκα, μίας από τις λιγότερο γνωστές γηγενείς ομάδες της Ανατολίας.
Πρόσφατα ευρήματα, ανάμεσά τους αρχιτεκτονικά κατάλοιπα και κεραμική της Μέσης Εποχής του Χαλκού και της Εποχής του Σιδήρου, προσφέρουν άνευ προηγουμένου στοιχεία για το πολιτισμικό τοπίο του εσωτερικού της Μαύρης Θάλασσας.
Ανακάλυψη της φυλής των Κάσκα
Οι ανασκαφές στον χώρο, οι οποίες ξεκίνησαν το 2005, διεξάγονται υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού και του προγράμματος “Κληρονομιά για το Μέλλον”, με επικεφαλής μια ομάδα από το πανεπιστήμιο Ondokuz Mayıs University (OMU).
O αναπληρωτής καθηγητής Δρ. Mehmet Ali Yılmaz, υποδιευθυντής της ομάδας ανασκαφών, εξηγεί πως οι φετινές ανασκαφές, επεκτάθηκαν ιστορικά πέρα από την περίοδο των Χετταίων.
«Έχουμε ήδη επιβεβαιώσει την ταυτότητα της Νερίκ, φέρνοντας στο φως έναν ναό αφιερωμένο στον Θεό της Θύελλας και Χιττιτικές δομές στην κορυφή του τύμβου. Η χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα, στα πρόσφατα ανακαλυφθέντα ευρήματα, ανάγει τις απαρχές του οικισμού περίπου στο 4.500 π.Χ. Η συλλογή της Μέσης Εποχής του Χαλκού που ανακαλύψαμε φέτος, είναι εξαιρετικά σημαντική για την κατανόηση της πολιτιστικής συνέχειας της περιοχής».
Αποκαλύπτοντας το μυστήριο των Κάσκα
Η φυλή των Κασκα, οι άνθρωποι της οποίας αναφέρονται εκτενώς στα κείμενα των Χετταίων, γραμμένα σε σφηνοειδή γραφή, ήταν γνωστοί ως σφοδροί αντίπαλοι του βόρειου συνόρου της αυτοκρατορίας. Ωστόσο, ο υλικός τους πολιτισμός, παρέμενε ένα μυστήριο. Σύμφωνα με τον Yılmaz, τα ευρήματα μπορούν να βοηθήσουν στον προσδιορισμό της παρουσίας τους.
«Μελετούμε ποιοι ήταν οι Κάσκα, πώς ζούσαν, και για ποιον λόγο οι Χετταίοι ήθελαν να έχουν τον έλεγχο της περιοχής αυτής. Οι επόμενες ανασκαφές ίσως ν’ αποκαλύψουν περισσότερα σχετικά με αυτή την αινιγματική αυτόχθονη ομάδα και τον ρόλο τους στη διαμόρφωση της ιστορίας της Ανατολίας».
Οι ανασκαφές στη βορειοδυτική πλαγιά του λόφου αποκάλυψαν εκτεταμένη αρχιτεκτονική της Εποχής του Σιδήρου, με χαρακτηριστική την ενσωμάτωση πλίνθων, λίθου και ξύλου—ένα οικοδομικό μοτίβο που συναντάται και σε χεττιτικά κτίσματα αλλά και σε παραδοσιακή αγροτική αρχιτεκτονική της περιοχής σήμερα. Οι ανακαλύψεις αυτές υπογραμμίζουν τη βαθιά πολιτισμική συνέχεια μέσα στους αιώνες.
Αρχιτεκτονική της Εποχής του Σιδήρου και πολιτιστική συνέχεια
Οι ανασκαφές στη βορειοδυτική πλευρά του τύμβου, έχουν αποκαλύψει εκτενή αρχιτεκτονική της Εποχής του Χαλκού, η οποία χαρακτηρίζεται από τη χρήση ωμόπλινθου, πέτρας και ξύλου – ένα κατασκευαστικό μοτίβο που αντανακλά τις δομές των Χετταίων ακόμη και στην παραδοσιακή αγροτική αρχιτεκτονική της περιοχής σήμερα.
Οι ανακαλύψεις αυτές, υπογραμμίζουν τη βαθιά πολιτισμική συνέχεια στη διάρκεια των χιλιετιών.
Στρατηγικό και ιερό κέντρο: Νερίκ
Στα αρχεία των αρχαίων Χετταίων, η Νερίκ χαρακτηρίζεται ως η “πόλη του Θεού της Καταιγίδας”, ένα σημαντικό λατρευτικό κέντρο και στρατηγικό οχυρό στα βόρεια εδάφη της αυτοκρατορίας.
Τα ερείπια του ναού και πινακίδες με τη σφηνοειδή γραφή που έχουν ανακαλυφθεί στο Oymaağaç Höyük, επιβεβαιώνουν τον ιερό χαρακτήρα που είχε η Νερίκ, ρίχνοντας φως στις θρησκευτικές και πολιτικές στρατηγικές των Χετταίων στα βόρεια της Ανατολίας.
Σημείο καμπής για την αρχαιολογία της Ανατολίας
Οι ανασκαφές στο Oymaağaç της Σαμψούντας, ξαναγράφουν την ιστορία του εσωτερικού της περιοχής της Μαύρης Θάλασσας, προσφέροντας σπάνια στοιχεία για τις αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στους Χετταίους και τους ανθρώπους της φυλής Κάσκα.
Το πρόσφατα ανακαλυφθέν υλικό της Εποχής του Χαλκού και οι φάσεις των πρώιμων οικισμών, αναμένεται να αναδιαμορφώσουν την αντίληψή μας γύρω από την πολιτισμική εξέλιξη της περιοχής.
