Τις διαδρομές που χρησιμοποιούν τα κυκλώματα μεταφοράς παράνομων μεταναστών, από τον Έβρο προς τη Θεσσαλονίκη αλλά και τα βόρεια σύνορα της χώρας, ιχνηλατούν οι αρμόδιοι αξιωματικοί του Πυροσβεστικού Σώματος και της Ελληνικής Αστυνομίας, προκειμένου να διαπιστώσουν πώς ξεκίνησαν σχεδόν ταυτόχρονα οι δεκάδες εστίες που τελικά προκάλεσαν την καταστροφική πυρκαγιά, η οποία κατέκαψε τον εθνικό δρυμό της Δαδιάς.
Των Θ. Σωτήρη, Π. Γαλιατσάτου, Δ. Πανανού
Οι μαρτυρίες των κατοίκων, που ζουν καθημερινά τη δράση των κυκλωμάτων αυτών, τα στοιχεία που συγκεντρώνονται σιγά-σιγά από τα αποκαΐδια, αλλά και η «χαρτογράφηση» των πρώτων εστιών, όπως αυτές αναπτύχθηκαν σε μια ευθεία από τα όρια του δήμου Σουφλίου μέχρι την Αλεξανδρούπολη, έχουν ήδη δώσει την πρώτη εικόνα για τα αίτια της φωτιάς στους ερευνητές. Οι ίδιοι κάνουν λόγο για ανθρώπινη παρέμβαση πίσω από την καταστροφική πυρκαγιά, που πιθανόν, σε κάποιες περιπτώσεις, να προήλθε από αμέλεια, όμως καταλήγουν και σε συγκεκριμένες εστίες όπου φαίνεται πως υπήρξε πρόθεση.
Όπως αποκαλύπτει η Realnews, οι Αρχές έχουν εντοπίσει ένα ακόμη σοβαρό στοιχείο, το οποίο στην πραγματικότητα αποτελεί το «αποτύπωμα» των διακινητών στην περιοχή από την οποία ξεκίνησε η φωτιά. Το Σάββατο 19 Αυγούστου, όταν ξέσπασε η πυρκαγιά στον Έβρο, οι πυροσβέστες κατέγραψαν συνολικά 15 εστίες σε μια νοητή κάθετη ευθεία από τα όρια του δήμου Σουφλίου μέχρι και την Αλεξανδρούπολη. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι κοντά σε αυτές τις εστίες έχουν εντοπιστεί εγκαταλελειμμένα αυτοκίνητα με πινακίδες κυκλοφορίας από την περιοχή των Αθηνών. Τα αυτοκίνητα που έχουν εντοπιστεί έχουν τεθεί στο μικροσκόπιο των ερευνητών, καθώς στις διωκτικές Αρχές είναι γνωστό πως τα κυκλώματα κλέβουν αυτοκίνητα από την Αττική και τα χρησιμοποιούν για να μεταφέρουν στην ελληνική ενδοχώρα τους μετανάστες που περνούν παράνομα τα σύνορα του Εβρου.
Δεκάδες περιπτώσεις
Οι έρευνες για τα εγκαταλελειμμένα οχήματα που βρέθηκαν κατά μήκος των εστιών της φωτιάς βασίζονται σε μαρτυρίες ανθρώπων που κατοικούν στην περιοχή γύρω από την κοινότητα Μάνδρας του δήμου Σουφλίου, με τους οποίους μίλησε η «R». Το τι ακριβώς συνέβη αυτές τις 15 ημέρες του πύρινου ολέθρου μπορεί να απαντηθεί όχι μόνο από την έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά και από την εμπειρία των ίδιων των κατοίκων της περιοχής, αλλά και των κρατικών υπηρεσιών της Περιφερειακής Ενότητας Εβρου, από το πρόσφατο παρελθόν. Όπως αναφέρουν, είναι δεκάδες οι περιπτώσεις που οι διακινητές επιλέγουν κάποιο σημείο για να βάλουν φωτιά. Το σημείο αυτό πάντα βρίσκεται σε αντίθετη κατεύθυνση από την περιοχή μέσω της οποίας τα κυκλώματα των διακινητών έχουν επιλέξει να μεταφέρουν τις ομάδες των μεταναστών που εκμεταλλεύονται. Μάλιστα, η εμπειρία των προηγούμενων ετών έχει δείξει ότι οι διακινητές επιλέγουν να βάζουν φωτιά σε σημεία όπου είναι δύσκολη η πρόσβαση των κρατικών υπηρεσιών, ούτως ώστε αυτομάτως να καθίσταται εύκολη η δική τους διαφυγή προς την Εγνατία Οδό ή προς όποιο άλλο σημείο έχουν σχεδιάσει να μετακινήσουν τους αλλοδαπούς. Οι ίδιοι κάτοικοι της Μάνδρας αποκαλύπτουν πως αυτή η πρακτική είναι γνωστή στις Αρχές, οι οποίες όμως δεν μπορούν να αδιαφορήσουν για τις εστίες της φωτιάς και να αναζητήσουν την ίδια στιγμή τους διακινητές.
«Σχεδόν πάντα τις προλαβαίνουμε τις φωτιές και τις σβήνουμε», λένε οι κάτοικοι. «Τώρα, όμως, φαίνεται πως ήταν πολλές αυτές που ξέσπασαν σχεδόν την ίδια ώρα. Παράλληλα, το δάσος, λόγω της πολύμηνης ανομβρίας και της ζέστης, ήταν ξερό. Με το παραμικρό θα μπορούσε να λαμπαδιάσει ολόκληρη η περιοχή», συμπληρώνουν.
Τα περάσματα
Οι κάτοικοι του Έβρου, όμως, δεν αντιμετωπίζουν μόνο τις φωτιές που εσκεμμένα βάζουν οι διακινητές των παράνομων μεταναστών, προκειμένου να απασχολούν τις Αρχές. Κάτοικοι των περιοχών κατά μήκος του ποταμού αλλά και συνοριοφύλακες που περιπολούν επί εικοσιτετραώρου βάσεως έχουν εντοπίσει πολλές φορές ομάδες παράνομων μεταναστών, οι οποίοι, αφού μπήκαν στην Ελλάδα από κάποιο πέρασμα του Εβρου, κρύφτηκαν σε δασώδεις περιοχές μέχρι να τους παραλάβουν οι «σύνδεσμοι» των κυκλωμάτων και εκεί άναψαν φωτιές είτε για να στεγνώσουν τα ρούχα τους, είτε για να ζεστάνουν φαγητό.
Τις ημέρες που προηγήθηκαν της καταστροφικής πυρκαγιάς, υπήρξε αύξηση των ροών από τα χερσαία σύνορα με την Τουρκία. Μάλιστα, με βάση τα στοιχεία που έχουν προκύψει από την έρευνα, εκτιμάται πως οι 19 άτυχοι αλλοδαποί που κάηκαν ζωντανοί στο δάσος στη δασική περιοχή του Αβαντα ενδέχεται να έπεσαν θύματα ενός τέτοιου λάθους. Και αυτό διότι ο ιατροδικαστής που εξέτασε τις σορούς των 19 νεκρών κατέληξε στο συμπέρασμα πως αρκετοί από αυτούς απανθρακώθηκαν στον ύπνο τους.
Οι ερευνητές της Πυροσβεστικής εξετάζουν με ιδιαίτερη προσοχή και δύο ακόμη πυρκαγιές. Αυτές που ξέσπασαν στις Σάπες και στον Μίσχο. Πρόκειται για δύο περιοχές που βρίσκονται στην Περιφερειακή Ενότητα της Ροδόπης. Και αυτό γιατί οι δύο περιοχές αυτές βρίσκονται σε μια άλλη διαδρομή μετακίνησης παράνομων μεταναστών από τον Εβρο προς τα βόρεια σύνορα της Ελλάδας, κυρίως με τη Βόρεια Μακεδονία. Αυτό το μονοπάτι, το οποίο οι μετανάστες διαβαίνουν πεζή, περνά μέσα από δασικές και απομονωμένες περιοχές. Περνώντας τα ελληνοτουρκικά σύνορα, οι μετανάστες καθοδηγούνται από τους διακινητές να περάσουν μέσα από το δάσος της Δαδιάς και στη συνέχεια προς Ροδόπη είτε μέσα από το Μέγα Δέρειο είτε από τη νοτιότερη διαδρομή προς Νέα Σάντα, την περιοχή που βρίσκεται στους πρόποδες της οροσειράς της Ροδόπης. Λόγω της φοράς του ανέμου, οι πυρκαγιές που ξέσπασαν σε Σάπες και Μίσχο στην ουσία ενίσχυσαν το μέτωπο της αρχικής πυρκαγιάς του Έβρου. Οι ερευνητές εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο και αυτές οι δύο φωτιές να ξεκίνησαν από ανθρώπινο χέρι.
«Από ανθρώπινο χέρι η αιτία της φωτιάς»
Ο πρωθυπουργός, επιβεβαιώνοντας το ρεπορτάζ της «R», κατέστησε σαφές από το βήμα της Βουλής ότι η καταστροφή ξεκίνησε από εμπρηστές
Σε εμπρησμό οφείλεται η μεγάλη φωτιά στο δάσος της Δαδιάς στον Εβρο, η οποία προκάλεσε τη μεγαλύτερη καταστροφή που έχει καταγραφεί ιστορικά στην Ε.Ε. Αυτό κατέστησε σαφές ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη διάρκεια της προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή, επιβεβαιώνοντας ταυτόχρονα το ρεπορτάζ της Realnews της περασμένης Κυριακής. Υπενθυμίζεται ότι η «R» είχε κυκλοφορήσει την περασμένη Κυριακή με τίτλο «Πώς έκαψαν τον Εβρο» και δημοσίευε πληροφορίες από τις πρώτες έρευνες του ανακριτικού της Πυροσβεστικής και της ΕΥΠ, που έδειχναν σαφώς στην κατεύθυνση του εμπρησμού.
Οι πληροφορίες
Στην τριτολογία του στη Βουλή, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι η Αλεξανδρούπολη είχε δύο φωτιές, εκ των οποίων η πρώτη, που ξεκίνησε στις 5 το πρωί, είχε εκτιμηθεί αρχικά ότι ξεκίνησε από κεραυνό. «Εγώ δεν έχω αυτή την εικόνα αυτή τη στιγμή, με βάση τις πληροφορίες που έχω», είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και προσέθεσε: «Η δεύτερη φωτιά, η οποία ξεκίνησε στη μέση του πουθενά, εκεί όπου δεν υπήρχε στύλος της ΔΕΗ, είναι κατά πάσα πιθανότητα φωτιά που ξεκίνησε από ανθρώπινο χέρι. Αν ξεκίνησε από αμέλεια ή από δόλο δεν το γνωρίζουμε και δεν ξέρω αν θα το μάθουμε. Αυτή ήταν η καταστροφική φωτιά. Αυτή ήταν η φωτιά που ξεκίνησε στο κέντρο της Δαδιάς, σε μια στιγμή που όλα τα μέσα ήταν απασχολημένα στο νότιο κομμάτι και ήταν η φωτιά που, λόγω του γεγονότος ότι υπήρχε πάρα πολλή καύσιμη ύλη, επεκτάθηκε μέσα σε πέντε ώρες και έγινε megafire μέσα σε πέντε ώρες». Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι δεν ξέρουμε ακριβώς πώς ξεκίνησε η φωτιά, «σίγουρα όμως δεν ξεκίνησε από τη ΔΕΗ και σίγουρα δεν ξεκίνησε από κεραυνό, γιατί δεν υπήρχαν κεραυνοί εκείνη την εποχή και δεν καταγράφηκαν. Αυτά γνωρίζουμε αυτή τη στιγμή. Αυτά είναι τα πραγματικά δεδομένα», κατέληξε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος προσέθεσε ότι γνωρίζουμε πως η Δαδιά είναι πέρασμα παράνομων μεταναστών.
Από πρόθεση
Όπως επίσης ανέφερε ο πρωθυπουργός, «η εικόνα από τα πρώτα στοιχεία τα οποία έχουμε αυτή τη στιγμή από το ανακριτικό της Πυροσβεστικής είναι ότι ένα μεγάλο κομμάτι των πυρκαγιών προέρχεται από ανθρώπινο χέρι, είτε από αμέλεια είτε από πρόθεση». Ο Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε στην πρωτολογία του τον εμπρησμό ως «μια από τις πιο αντικοινωνικές πράξεις, που απειλούν την ευημερία όσο και την ασφάλεια της πατρίδας, ειδικά σε ευαίσθητες περιοχές, όπως στον Εβρο» και προσέθεσε ότι είναι περίπου βέβαιο ότι «η αιτία ήταν ανθρωπογενής», αλλά και ότι «η φωτιά αυτή άναψε πάνω σε διαδρομές που συχνά χρησιμοποιούν παράνομοι μετανάστες οι οποίοι έχουν μπει στην πατρίδα μας».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης διαβεβαίωσε πως «εφόσον υπάρχουν ένοχοι, θα φροντίσουμε να τους εντοπίσουμε». Και στο σημείο αυτό υπογράμμισε με έμφαση, στέλνοντας ένα μήνυμα σε όσους επιχειρούν να πάρουν τον νόμο στα χέρια τους, πως αυτή είναι η δουλειά των Αρχών και μόνο των Αρχών. «Φαινόμενα αυτοδικίας και αυτόκλητοι σερίφηδες δεν πρόκειται να γίνουν ανεκτά από αυτή την κυβέρνηση», είπε χαρακτηριστικά.
«Αυτό το δάσος έχει χαθεί»
Για ανυπολόγιστη καταστροφή στη Δαδιά κάνουν λόγο οι επιστήμονες, καθώς τα πύρινα μέτωπα απείλησαν και το Σουφλί
Με πάνω από 830.000 στρέμματα να έχουν ήδη παραδοθεί στις φλόγες από την Αλεξανδρούπολη μέχρι και τη Δαδιά, ο πύρινος εφιάλτης συνέχισε ακάθεκτος το καταστροφικό έργο του για πάνω από δύο εβδομάδες, απειλώντας ακόμα και το Σουφλί. Την Πέμπτη το βράδυ, η πυρκαγιά έφτασε μέχρι και τις παρυφές της πόλης του κεντρικού Έβρου, ενώ στους κατοίκους εστάλη μήνυμα να είναι σε ετοιμότητα για να εκκενώσουν τις οικίες τους. Στις προσπάθειες για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς συμμετείχαν 582 πυροσβέστες, οι οποίοι έδωσαν πραγματική μάχη για να προστατεύσουν το Σουφλί. Παράλληλα, στον Έβρο βρίσκονται πυροσβέστες από συνολικά 10 χώρες, που τονίζουν ότι δεν έχουν αντιμετωπίσει ποτέ μια τόσο δύσκολη πυρκαγιά.
Ωστόσο, η καταστροφή φαίνεται πως έχει ήδη συντελεστεί. Οι αποκαρδιωτικές εικόνες των καμένων εκτάσεων αποτυπώνουν το μέγεθος της οικολογικής καταστροφής από τη μεγαλύτερη πυρκαγιά των τελευταίων χρόνων στην Ευρώπη. Εκπρόσωποι της επιστημονικής κοινότητας κάνουν λόγο για ανεπανόρθωτη καταστροφή, που θα αποτιμηθεί επακριβώς μόλις σβήσουν και οι τελευταίες εστίες φωτιάς. «Δεν θα μπορέσουμε να ξαναέχουμε το οικοσύστημα της Δαδιάς», υποστηρίζουν οι ειδικοί, σημειώνοντας ότι πρόκειται για μια μοναδικής σημασίας προστατευόμενη περιοχή, που ανήκει στο δίκτυο Natura και δεν συναντάται σε καμία άλλη περιοχή της Ευρώπης.
«Αυτό το δάσος έχει χαθεί. Αποτελούσε μία από τις τρεις σημαντικότερες περιοχές για τα αρπακτικά πουλιά στην Ελλάδα. Έχει παρατηρηθεί και καταγραφεί ότι συνολικά 36 από τα 38 είδη αρπακτικών της Ευρώπης φώλιαζαν εκεί, όπως ο πολύ σπάνιος μαυρόγυπας. Ο μαυρόγυπας χρειαζόταν ακριβώς αυτό. Το αρχέγονο δάσος μαύρης πεύκης από πολύ γηραιά δένδρα με πεπλατυσμένη κορυφή, πάνω στην οποία δημιουργούσε τη φωλιά του. Πέρυσι, το σημείο αυτό γλίτωσε από τη φωτιά. Φέτος, όμως, κάηκε ο πυρήνας του», αναφέρει στη Realnews o Αποστόλης Καλτσής, υπεύθυνος δράσεων διατήρησης της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας. Σύμφωνα με τον ίδιο, έχει διασωθεί μόνο ένα μικρό κομμάτι δάσους, στα βόρεια της Δαδιάς. Εκεί έχουν επικεντρωθεί όλες οι προσπάθειες, καθώς έχουν βρει καταφύγιο πολλά από τα σπάνια είδη. «Σε κάποια πουλιά είχαν τοποθετεί δορυφορικοί πομποί και η μονάδα διαχείρισης του εθνικού πάρκου μπορεί να παρακολουθεί τις κινήσεις τους. Το θέμα είναι τι θα γίνει του χρόνου. Πού θα φωλιάσουν και επίσης τι γίνεται με τα νεαρά πουλιά. Μπορεί να μην κάηκαν στις φωλιές τους, γιατί είχαν αρχίσει ήδη να πετούν, αλλά έχασαν τους γονείς τους, τους οποίους έχουν ανάγκη τους πρώτους μήνες για την επιβίωσή τους. Πρέπει να δούμε αν θα επιβιώσουν. Σε κάθε περίπτωση, το δάσος δεν θα επανέλθει σε αυτή του τη μορφή», εξηγεί ο Απ. Καλτσής.
Σε 150 χρόνια
Οι ειδικοί του ΑΠΘ διαμηνύουν ότι θα χρειαστούν 100 με 150 χρόνια για να δημιουργηθούν πάλι τέτοια δένδρα με τέτοιο σχήμα, ώστε να ξαναφωλιάσουν εκεί οι μαυρόγυπες και τα άλλα σπάνια είδη πανίδας. Μέχρι σήμερα, δεν έχουν εισέλθει επιστήμονες στην περιοχή για να αποτιμήσουν τις δραματικές συνέπειες. Αυτό που είναι υψίστης σημασίας αυτή τη στιγμή είναι να σβήσει η φωτιά και να προστατευτούν οι άκαυτες περιοχές, όπου έχουν καταφύγει τα ζώα.
Σε πρώτη φάση, η απαγόρευση του κυνηγιού στον Έβρο είναι προς αυτή την κατεύθυνση. Βέβαια, επιστημονική κοινότητα και ΜΚΟ σημειώνουν ότι θα πρέπει να υπάρξει αυστηρή περιφρούρηση της απόφασης, καθώς και αναστολή των αδειοδοτήσεων για την τοποθέτηση αιολικών εγκαταστάσεων, ώστε να μην υπάρξει περαιτέρω όχληση των πληθυσμών.
Σημειώνεται ότι στο τμήμα της Ζώνης Α του Εθνικού Πάρκου της Δαδιάς, που καταστράφηκε φέτος ολοσχερώς, υπήρχαν και αρκετές φωλιές από άλλα αρπακτικά πτηνά, όπως είναι ο φιδαετός, ο κραυγαετός, ο σταυραετός, το διπλοσάινο, η γερακίνα κ.ά., αλλά και από άλλα πτηνά με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όπως ο μαυροπελαργός. Στην περιοχή που κάηκε φώλιαζαν αρκετά είδη στρουθιόμορφων (π.χ. σπίνος, καλόγερος, γαλαζοπαπαδίτσα, κοκκινολαίμης, συκοφάγος, δενδροφυλλοσκόπος, σταχτοπετρόκλης, σταχτομυγοχάφτης, κότσυφας, αετομάχος κ.ά.), κορακοειδών (π.χ. κοράκι), νυκτόβιων αρπακτικών (π.χ. νανόμπουφος), περιστερόμορφων (τρυγόνι, φάσα), και πολλά άλλα είδη πτηνών με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Επίσης, διαβιούσαν πληθυσμοί από αρκετά θηλαστικά, όπως ζαρκάδια, λύκοι, αλεπούδες, πετροκούναβα, ασβοί, σκίουροι, δασομυωξοί, τρωκτικά κ.ά., καθώς και από ερπετά, όπως χελώνες, σαύρες και φίδια.
Παράλληλα, στα 480.000 στρέμματα που είναι η έκταση του δάσους της Δαδιάς, μέχρι σήμερα είχαν καταγραφεί 360-400 είδη φυτών, 29 εκ των οποίων τελούσαν υπό καθεστώς προστασίας, ενώ αξιοσημείωτη ήταν και η παρουσία 25 ειδών ορχιδέας, καθώς και του eriolobus trilobatus, ενός σπάνιου είδους αγριομηλιάς με πολύ περιορισμένη εξάπλωση.
Διαβάστε εδώ, εδώ κι εδώτο δημοσίευμα της Realnews
