Η νηνεμία των τελευταίων μηνών στις ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν συνεπάγεται ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ξέχασε τη ρητορική της «Γαλάζιας Πατρίδας» και τις νέο-οθωμανικές κορώνες. Είναι ηλίου φαεινότερο ότι προς στιγμή έχει θάψει το τσεκούρι του πολέμου. Όμως, ως πότε;
Του Χρήστου Μαζανίτη
Από τον Ερντογάν που έστελνε κατά δεκάδες τα μαχητικά και τα drones στο Αιγαίο να κάνουν παραβιάσεις και τις υπερπτήσεις, που έβγαζε γεωτρύπανα και ερευνητικά να σουλατσάρουν στην Ανατολική Μεσόγειο, που έστελνε πυρομαχικά και όπλα στην Λιβύη μαζί με μισθοφόρους, που κουρέλιαζε κάθε είδους κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας για την εισβολή στην Ουκρανία και το αντιαμερικανικό μένος… στον Ερντογάν του σήμερα.
Ένας Σουλτάνος, που επιδεικνύει σε κάθε ευκαιρία το καλοκάγαθο νεοαποκτηθέν προσωπείο. Έτοιμος να συζητήσει με όλους για όλα. Διαλλακτικός και πρόσχαρος, φτάνει να πάρει κάτι από αυτά που ζητάει.
Στο ερώτημα «τι συμβαίνει», η απάντηση φαίνεται ότι δεν χρήζει ιδιαίτερης ανάλυσης.
Μετά τους καταστροφικούς σεισμούς του περασμένου Φεβρουαρίου σημαντικές υποδομές της χώρας, καθώς και στρατιωτικές δομές κι εργοστάσια καταστράφηκαν ολοσχερώς. Ο γίγαντας που έδειχνε ως αναδυόμενη περιφερειακή δύναμη να είναι ανίκητη, αποδείχτηκε ότι είχε πήλινα πόδια, δυσανάλογα λεπτά κι αδύναμα να σηκώσουν το βάρος που είχαν φορτωθεί.
Η διεθνής απομόνωση αλλά και το εξοπλιστικό αδιέξοδο στο οποίο περιήλθε τού έδωσαν να καταλάβει με τον πιο σκληρό τρόπο ότι τα νέο-οθωμανικά όνειρα πρέπει να μπουν σε αναμονή, μέχρι ο ασθενής να ανακάμψει από το κώμα.
Η οικονομία βρίσκεται στο χειρότερο σημείο. Ουσιαστικά κρατιέται ζωντανή στην εντατική με ατελείωτες ενέσεις μαύρου χρήματος. Αν και ξεπουλάει τα ασημικά της χώρας σε ΗΑΕ και Σαουδική Αραβία έναντι μερικών δις, που του εξασφαλίζουν επιπλέον ενέσεις ρευστότητας.
Διπλωματικά, οι S-400 κι η πίστη στον όρκο φιλίας με τον Πούτιν, του έχουν προκαλέσει δυσανάλογα πολλά προβλήματα, που μοιάζουν ανυπέρβλητα. Εξαιτίας του εμπάργκο όπλων και την εφαρμογή του νόμου CAATSA από τις ΗΠΑ έχει χάσει… τα πάντα. F-35, κινητήρες για τα ελικόπτερα που κατασκευάζει, ευαίσθητη τεχνολογία αιχμής για τα drones, κινητήρες για τα άρματα μάχης, πυραύλους, ακόμη και τις διαθεσιμότητες των F-16 ενώ βλέπει το εγχώριας ανάπτυξης μαχητικό ΚΑΑΝ να είναι απλά ένα αυτοκινούμενο σασί με φτερά και τουρμπίνες που δεν μπορεί ούτε να τροχοδρομήσει.
Γνωρίζοντας ότι δεν πρόκειται ποτέ να πάρει το «πράσινο φως» για την προμήθεια 40 νέων F-16 Viper, παίζει τουλάχιστον τα… ρέστα του να πετύχει τα πακέτα αναβάθμισης και της συντήρησης για 80 μαχητικά block 50, σε μία ύστατη προσπάθεια να καταφέρει να μαζέψει το χάος των αιθέρων, που φέρνει η Ελλάδα με τα Rafale τα Viper και τα F-35 που ακολουθούν.
Ταυτόχρονα, εκεί όπου ανακατεύτηκε και προσπάθησε να επιβάλει τους «αδελφούς μουσουλμάνους» τώρα τείνει χείρα φιλίας μπας και μπορέσει να βγει από το γεωπολιτικό αδιέξοδο. Σε αυτό το πλαίσιο δεν είναι καθόλου τυχαία η κίνηση επαπροσέγγισης της Αιγύπτου, μετά από 13 χρόνια καταστροφικών σχέσεων.
Όπως ανακοίνωσε η τουρκική προεδρεία, ο Πρόεδρος της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι, πρόκειται να επισκεφθεί την Άγκυρα στις 27 Ιουλίου και να συναντηθεί με τον Τούρκο Πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η ανακοίνωση της επικείμενης συνάντησης έρχεται μόλις λίγα 24ωρα μετά τις ανακοινώσεις ότι οι δύο χώρες θα ανταλλάξουν και πάλι διπλωμάτες μετά από 13 χρόνια. Μπορεί να κερδίσει κάτι ο Ερντογάν από αυτή τη συνάντηση; Θέλει, αλλά όχι….
Ο Αλ Σίσι είναι άνθρωπος που δεν ξεχνά. Και δεν ξεχνά ότι ο Ερντογάν με τους «αδελφούς μουσουλμάνους» και την «αραβική άνοιξη» κόντεψε να διαλύσει τη χώρα του. Δεν ξεχνά ότι στηρίζει την Λιβύη την υπηρεσιακή κυβέρνηση του πρωθυπουργού – μαριονέτα Ντμπέιμπα ενώ ο ίδιος στηρίζει τον Χαφτάρ. Δεν ξεχνά ότι η Τουρκία εξοπλίζει συνεχώς τα στρατεύματα του καθεστώτος της Τρίπολης κι ότι ουσιαστικά χάρη στην δική του συμβολή δεν ανακόπηκε η προέλαση του Χάφταρ.
Και η Ελλάδα;
Αλλά σας πάμε και στο ανάποδο σενάριο ό,τι η Τουρκία τα παίρνει όλα και ο Ερντογάν επανέρχεται στην διπλωματία της ευρύτερης περιοχής με ενεργό ρόλο.
Η Ελλάδα πλέον, ως πυλώνας σταθερότητας έχει πιάσει θέσει στο τραπέζι με τους μεγάλους παίχτες και πλέον δεν μπορεί να την σηκώσει κανείς. Έχει λόγο, ρόλο και ουσιαστική παρουσία εκεί όπου κάποτε δεν μπορούσε ούτε ως… τουρίστας να περάσει απ’ έξω.
Όλες οι χώρες του αραβικού κόσμου την προτιμούν ως αξιόπιστο σύμμαχο κι εταίρο. Και ειδικά με την Αίγυπτο οι σχέσεις είναι βαθιές και αδιάρρηκτες. Δεν είναι τυχαίο ότι μόλις η Άγκυρα ανακοίνωνε την επανέναρξη των διπλωματικών σχέσεων με το Κάιρο, Ελλάδα – Αίγυπτος – Κύπρος υπέγραφαν στην Λευκωσία το «Κοινό Σχέδιο Δράσης (ΚΣΔ) Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου» για το έτος 2023 από τον Διευθυντή της Διεύθυνσης Διεθνών Σχέσεων του ΓΕΕΘΑ Ταξίαρχο Βασίλειο Τσάμη, τον Chief of the Air Force Branch της Αιγύπτου Staff Brigadier General (P) Mamdouh Elsokary και τον Διευθυντή του Δ΄ Κλάδου του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Φρουράς της Κύπρου Συνταγματάρχη (ΠΒ) Αλκιβιάδη Αλκιβιάδη.
Το ΚΣΔ 2023 αποτελεί συνέχεια του ΚΣΔ 2022 και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων δράσεων:
- Συμμετοχή μέσων και προσωπικού σε κοινές και εθνικές ασκήσεις.
- Συνεκπαιδεύσεις Ειδικών Δυνάμεων – Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων.
- Συνεκπαιδεύσεις σε αντικείμενα Ηλεκτρονικού Πολέμου και Κυβερνοάμυνας.
- Συνεργασία σε αντικείμενα Έρευνας και Διάσωσης.
- Επιτελικές συναντήσεις και συνομιλίες σε θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος.
- Προγραμματισμό του 5ου Τριμερούς Στρατιωτικού Διαλόγου.
Όπως επισημαίνει το ΓΕΕΘΑ, με την υπογραφή του Σχεδίου Δράσης εμβαθύνεται περαιτέρω η ήδη στενή στρατιωτική συνεργασία μεταξύ των Ενόπλων Δυνάμεων των τριών Χωρών στο πλαίσιο του αμυντικού τους συντονισμού και επαυξάνεται η διαλειτουργικότητά τους, ενισχύοντας τον ρόλο της Ελλάδος, της Κύπρου και της Αιγύπτου ως πυλώνων ασφάλειας και σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και πέραν αυτής.
Σε ότι αφορά το Ισραήλ, η πρώτη επίσημη επίσκεψη στο υπουργείο Εξωτερικών στον Γιώργο Γεραπετρίτη έγινε από τον Ισραηλινό ομόλογό του Έλι Κοέν. Κάθε άλλο παρά τυχαίο ήταν. Όπως καθόλου τυχαία δεν ήταν η κατηγορηματική δήλωση του ισραηλινού υπουργού ότι «είναι εξαιρετικά σημαντική η τριμερής σχέση Ισραήλ- Ελλάδας και Κύπρου και είναι πηγή σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο» για να προσθέσει «Το Ισραήλ στηρίζει τα κυριαρχικά δικαιώματα και την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας».
Η Τουρκία είναι γεγονός ότι βρίσκεται με την πλάτη στο τείχος του αδιεξόδου. Στρατιωτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι δεν άλλαξε, δεν ξέχασε, δεν εγκατέλειψε τίποτα. Κι η τουρκική πολιτική δεν μπορεί να αποβάλει το δηλητήριο του νέο-οθωμανισμού με το οποίο την έχει ποτίσει η ηγεσία Ερντογάν. Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να κάνει πώς δε θυμάται, να αγοράσει χρόνο και να πάρει όσα περισσότερα μπορεί από αυτά που επιδιώκει. Και μόλις αισθανθεί ότι είναι έτοιμη θα αρχίσει να εξαπολύσει και πάλι τις δηλητηριώδεις της απειλές.
