Σε προεκλογική περίοδο περίπου τριών μηνών μπαίνει η χώρα, μετά την ανακοίνωση του πρωθυπoυργού ότι οι εκλογές θα γίνουν στις 21 Μαΐου, και εφόσον μετά από αυτές χρειαστεί να γίνει και επαναληπτική εκλογική διαδικασία.
Με βάση την ανακοίνωση του κυβερνητικού εκπροσώπου, η Βουλή θα μείνει ανοιχτή μέχρι και τις πρώτες ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας και μέχρι τότε θα συνεχίζεται το κοινοβουλευτικό έργο. Αυτό σημαίνει ότι η Βουλή θα κλείσει στις 11 ή στις 12 Απριλίου για τις διακοπές του Πάσχα. Ο νόμος προβλέπει ότι η Βουλή πρέπει να κλείσει 22-30 ημέρες πριν από την διενέργεια των εκλογών. Αυτό σημαίνει ότι η Βουλή θα ανοίξει μετά το Πάσχα και στο διάστημα 24-28 Απριλίου θα θυροκολληθεί στο Κοινοβούλιο, το Προεδρικό Διάταγμα για την διάλυσή της, ώστε να αρχίσει η διαδικασία που θα οδηγήσει την χώρα σε εκλογές. Περίπου δύο ημέρες μετά την διάλυση της Βουλής, θα πρέπει να οριστεί υπηρεσιακός υπουργός Εσωτερικών. Το τελευταίο νομοσχέδιο που θα κατατεθεί, θα είναι, όπως φαίνεται, του υπουργείου Εσωτερικών.
Οι εκλογές της 21ης Μαΐου θα διεξαχθούν με το σύστημα της απλής αναλογικής. Αν δεν υπάρξει αυτοδυναμία, την επομένη των εκλογών, θα αρχίσει η διαδικασία των διερευνητικών εντολών.
Η διαδικασία
Όπως αναφέρεται στον ιστότοπο της Βουλής: «Πρωθυπουργός διορίζεται ο αρχηγός του κόμματος το οποίο διαθέτει στη Bουλή την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών. Aν κανένα κόμμα δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει στον αρχηγό του κόμματος που διαθέτει τη σχετική πλειοψηφία διερευνητική εντολή για να διακριβωθεί η δυνατότητα σχηματισμού Kυβέρνησης που να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της Bουλής.
Aν δεν διαπιστωθεί αυτή η δυνατότητα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει διερευνητική εντολή (δεύτερη) στον αρχηγό του δεύτερου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος και εάν δεν τελεσφορήσει και αυτή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει διερευνητική εντολή (την τρίοτη) στον αρχηγό του τρίτου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος. Kάθε διερευνητική εντολή ισχύει για τρεις ημέρες.
Aν οι διερευνητικές εντολές δεν τελεσφορήσουν, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλεί τους αρχηγούς των κομμάτων και, αν επιβεβαιωθεί η αδυναμία σχηματισμού Kυβέρνησης που να έχει την εμπιστοσύνη της Bουλής, επιδιώκει το σχηματισμό Kυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Bουλής για τη διενέργεια εκλογών και σε περίπτωση αποτυχίας αναθέτει στον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Eπικρατείας ή του Aρείου Πάγου ή του Eλεγκτικού Συνεδρίου το σχηματισμό Kυβέρνησης, όσο το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής, για να διενεργήσει εκλογές, και διαλύει τη Bουλή». Θα πρόκειται για υπηρεσιακή κυβέρνηση προκειμένου η χώρα να οδηγηθεί πάλι σε εκλογές.
Οι δεύτερες εκλογές
Οι δεύτερες εκλογές θα διεξαχθούν το αργότερο έως τις αρχές Ιουλίου (ίσως στις 2 Ιουλίου) αλλά επειδή δεν θα έχουν περάσει 18 μήνες από τις προηγούμενες θα γίνουν με λίστα. Άρα δεν θα βάλουμε σταυρό στα ψηφοδέλτια, σε αυτές τις εκλογές. Οι ψηφοφόροι θα επιλέγουν μόνο ψηφοδέλτιο του κόμματος που επιθυμούν και όχι βουλευτή. Το εκλογικό σύστημα σε αυτές τις εκλογές θα είναι ενισχυμένη αναλογική. Το σύστημα που θα ισχύσει δίνει μπόνους 20 εδρών στο πρώτο κόμμα.
Την επομένη της διεξαγωγής των εκλογών θα δοθεί εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον αρχηγό του πρώτου κόμματος. Αν έχει αυτοδυναμία θα ορκιστεί πρωθυπουργός και θα συγκροτήσει την κυβέρνησή του, διαφορετικά θα επιζητήσει σύμμαχο κόμμα.
Όλη αυτή η διαδικασία αναμένεται να διαρκέσει περί τους τρεις μήνες. Θα γίνουν δύο εκλογικές αναμετρήσεις με δύο διαφορετικά εκλογικά συστήματα. Εκτός από τον υπουργό Εσωτερικών, στις εκλογές προβλέπεται η παραίτηση και του κυβερνητικού εκπροσώπου, και ο διορισμός υπηρεσιακού.
Οι Πανελλήνιες εξετάσεις θα γίνουν κανονικά και θα τις εποπτεύσει ο υπηρεσιακός υπουργός παιδείας.
Η απλή αναλογική και οι Πανελλήνιες
Οι εκλογές της 21ης Μαΐου θα διεξαχθούν με το σύστημα της απλής αναλογικής, Για να σχηματιστεί κυβέρνηση θα πρέπει το πρώτο κόμμα ή ο συνασπισμός κομμάτων που θα σχηματιστεί να συγκεντρώνει ποσοστό μεταξύ 45%-47%. Ο αρχηγός του πρώτου κόμματος θα λάβει την πρώτη διερευνητική εντολή. Σε διάστημα τριών ημερών οφείλει να διαπιστώσει εάν μπορεί να εξασφαλίσει τη δεδηλωμένη της Βουλής ή να σχηματίσει κυβέρνηση συνεργασίας. Αν όχι, τότε, όπως αναφέραμε πιο πάνω, η εντολή περνά στον αρχηγό του δεύτερου κόμματος, και μετά στον αρχηγό του τρίτου κόμματος.
Όταν εξαντληθούν οι εντολές η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα καλέσει τους αρχηγούς προκειμένου να κάνει μια ύστατη προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης και αν δεν τα καταφέρει θα σχηματιστεί η υπηρεσιακή κυβέρνηση. Η Βουλή θα συγκροτηθεί σε Σώμα ανεξάρτητα από τις διερευνητικές εντολές και την προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης, προκειμένου να ορκιστούν τα μέλη της και να εκλέξει προεδρείο. Θα διαλυθεί εκ νέου για να γίνουν οι επαναληπτικές εκλογές. Οι Πανελλήνιες ξεκινούν την 1η Ιουνίου και θα ολοκληρωθούν με τα ειδικά μαθήματα στις 29 Ιουνίου 2023.
Γιατί επελέγη η 21η Μαΐου για τις εκλογές – Όλο το παρασκήνιο
Me δεδομένο ότι στις 7 Ιουλίου είναι η Σύνοδος του ΝΑΤΟ που πρέπει να δώσει το παρών ο νέος Πρωθυπουργός, οι δεύτερες κάλπες το πιο πιθανόν είναι να προγραμματιστούν για τις Κυριακές 25 Ιουνίου ή 2 Ιουλίου. Τα ειδικά μαθήματα δεν θεωρείται ότι δημιουργούν ιδιαίτερο ζήτημα.
Ο κ. Οικονόμου ερωτηθείς αν πρέπει να παραμείνουν κάποιοι από τους υπουργούς στην υπηρεσιακή κυβέρνηση σημείωσε ότι «όλα τα ζητήματα θα συζητηθούν, προφανώς για ένα κορυφαίο ζήτημα όπως είναι αυτό των Πανελληνίων, που προφανώς συνυπολόγισε ο Πρωθυπουργός στην ανακοίνωση της ημερομηνίας, αυτό που είναι λογικό και σωστό είναι να διεξαχθούν με το ίδιο πρόσωπο στο υπουργείο Παιδείας. Αυτά είναι αντικείμενο συζήτησης στην ώρα τους».
