της Ελένης Καραμήτσου
Οι σκιές, τα σημάδια και οι πληγές του παρελθόντος του είναι αυτές που διαμόρφωσαν τον άνδρα, τον πολιτικό, τον άνθρωπο που είναι ο Τζο Μπάιντεν. Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ έχει μάθει να δίνει τις μάχες του και να στέκεται όρθιος, λαβωμένος, αλλά όχι ηττημένος. Κάθε περιπέτεια τον κάνει πιο δυνατό, τον καθιστά πρότυπο, εμπνέει και ενισχύει, ενθαρρύνει και στηρίζει, όσους πονούν, όσους υποφέρουν, όσους θρηνούν, όσους δοκιμάζονται. Δεν είναι μόνο οι απώλειες και οι τραγωδίες που τον στιγμάτισαν και τον διαμόρφωσαν, είναι και οι δικές του εμπειρίες που έχτισαν τον άνθρωπο που θα βρεθεί επικεφαλής της υπερδύναμης του πλανήτη, στις 20 Ιανουαρίου, Τραμπ θέλοντος.
Βιογραφικά στοιχεία
Γεννήθηκε στις 20 Νοεμβρίου το 1942 στο Σκράντον της Πενσιλβάνια. Είναι το μεγαλύτερο παιδί καθολικής οικογένειας, έχει μια αδερφή, τη Βαλερί και δύο αδέλφια, τον Φράνσις και τον Τζέιμς. Ο πατέρας του Μπάιντεν ήταν αρχικά πλούσιος αλλά είχε υποστεί πολλές οικονομικές δυσκολίες από τη στιγμή που γεννήθηκε ο Τζόζεφ. για αρκετά χρόνια η οικογένεια ζούσε με τους παππούδες του Μπάιντεν. Το Σκράντον έπεσε σε οικονομική παρακμή κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950 και ο πατέρας του Μπάιντεν δεν μπορούσε να βρει σταθερή δουλειά και από το 1953, η οικογένεια ζούσε για αρκετά χρόνια σε ένα διαμέρισμα στη Κομητεία Νιου Καστλ της πολιτείας Ντελαγουέρ, και στη συνέχεια μετακόμισε σε ένα σπίτι στο Γουίλμινγκτον. Ο πατέρας του Μπάιντεν αργότερα έγινε επιτυχημένος πωλητής μεταχειρισμένων αυτοκινήτων, διατηρώντας στην οικογένεια έναν μεσαίας τάξης τρόπο ζωής. Σπούδασε Ιστορία και Πολιτικές Επιστήμες, στο Πανεπιστήμιο του Ντελάγουερ, από το οποίο αποφοίτησε το 1965. Το 1968 έλαβε πτυχίο Νομικής στο Πανεπιστήμιο των Συρακουσών της Νέας Υόρκης. Εργάστηκε σε δικηγορικό γραφείο στο Γουίλμινγκτον του Ντελαγουέρ από το 1968 έως το 1970.
Πολιτική καριέρα
Το 1970, εκλέχτηκε Σύμβουλος της Κομητείας Νιου Καστλ του Ντελαγουέρ. Το 1972, σε ηλικία 30 ετών, εξελέγη Γερουσιαστής των Ηνωμένων Πολιτειών για το Ντελάγουερ, και ήταν ο έκτος νεότερος γερουσιαστής στην αμερικανική ιστορία. Επανεξελέγη έξι φορές και ήταν ο τέταρτος τη τάξει γερουσιαστής τη στιγμή της παραίτησής του, το 2009. Ο Μπάιντεν ήταν επί μακρόν μέλος της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας και τελικά πρόεδρος της.
Αντιτάχθηκε στον πόλεμο του Κόλπου το 1991, αλλά υποστήριξε την επέκταση της συμμαχίας του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη και την παρέμβασή της στους Γιουγκοσλαβικούς πολέμους της δεκαετίας του 1990. Υποστήριξε το ψήφισμα που ενέκρινε τον πόλεμο του Ιράκ το 2002, αλλά αντιτάχθηκε στην αύξηση των στρατευμάτων των ΗΠΑ το 2007. Προήδρευσε επίσης της Επιτροπής Δικαστικών της Γερουσίας από το 1987 έως το 1995, ασχολήθηκε με θέματα πολιτικής για τα ναρκωτικά, την πρόληψη του εγκλήματος και τις πολιτικές ελευθερίες, ηγήθηκε της προσπάθειας για ψήφιση του νόμου περί βίαιου ελέγχου εγκλήματος και επιβολής του νόμου και του νόμου για τη βία κατά των γυναικών και επέβλεψε έξι ακροάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των αμφισβητούμενων ακροάσεων για τους Δικαστές Ρόμπερτ Μπόρκ και Κλάρενς Τόμας. Διεκδίκησε ανεπιτυχώς το χρίσμα των Δημοκρατικών για τις προεδρικές εκλογές το 1988 και του 2008, αποσύροντας στην αρχή της διαδικασίας την υποψηφιότητά του. Ο Μπάιντεν επανεκλέχθηκε στη Γερουσία έξι φορές και ήταν ο τέταρτος ανώτερος γερουσιαστής όταν παραιτήθηκε για να υπηρετήσει ως αντιπρόεδρος του Μπαράκ Ομπάμα αφού κέρδισε τις προεδρικές εκλογές του 2008. Ο Ομπάμα και ο Μπάιντεν επανεκλέχθηκαν το 2012. Έγινε ο πρώτος ρωμαιοκαθολικός αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, καθώς και ο πρώτος με καταγωγή από το Ντελάγουερ. Ως αντιπρόεδρος, ο Μπάιντεν επιβλέπει τις δαπάνες υποδομής το 2009 για να αντισταθμίσει τη Μεγάλη Ύφεση. Οι διαπραγματεύσεις του με τους Ρεπουμπλικάνους του Κογκρέσου βοήθησαν στην έγκριση νομοθεσίας, συμπεριλαμβανομένων του Νόμου περί Φορολογικής Απαλλαγής του 2010, ο οποίος έλυσε ένα αδιέξοδο στη φορολογία, του νόμου για τον έλεγχο του προϋπολογισμού του 2011, ο οποίος έλυσε μια κρίση ανώτατου ορίου χρέους και του νόμου περί φοροαπαλλαγής του 2012, ο οποίος αντιμετώπισε τον επικείμενο «φορολογικό γκρεμό». Ηγήθηκε επίσης των προσπαθειών για την έγκριση της νέας συνθήκης Έναρξης ΗΠΑ-Ρωσίας, υποστήριξε στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη και βοήθησε στη διαμόρφωση της πολιτικής των ΗΠΑ προς το Ιράκ μέσω της απόσυρσης των αμερικανικών στρατευμάτων το 2011. Τον Ιανουάριο του 2017, ο Ομπάμα απένειμε στον Μπάιντεν το Προεδρικό Μετάλλιο Ελευθερίας. Στις αμερικανικές εκλογές του 2020 έπειτα από σκληρή μάχη αναδείχθηκε ως ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ.
Η φωτό από τους New York Times
Οι προσωπικές τραγωδίες που τον σημάδεψαν
Ο Τζο Μπάιντεν δεν είναι ξένος με τις προσωπικές τραγωδίες. Έχασε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα την πρώτη του σύζυγο Νίλια και τη 13 μηνών κόρη τους Ναόμι, λίγες εβδομάδες μετά την εκλογή του στη Γερουσία το 1972. Η Νέλια είχε βγει με τα παιδιά για χριστουγεννιάτικες αγορές. Στο ίδιο δυστύχημα τραυματίστηκαν σοβαρά και οι δύο γιοι του, Χάντερ τεσσάρων ετών και ο Μπο τριών, αλλά ανέρρωσαν πλήρως. Τότε ο Μπάιντεν είχε σκεφθεί την παραίτηση για να φροντίζει τα μικρά παιδιά του ενώ χρόνια αργότερα αποκάλυψε ότι είχε σκεφθεί ακόμη και την αυτοκτονία.
Όταν είχαν πρωτογνωριστεί τον είχε ρωτήσει για τους επαγγελματικούς του στόχους και είχε πει “θα γίνω πρόεδρος”. Αν και ως Νίλια Χάντερ ήταν Ρεπουμπλικανή, ως Νίλια Μπάιντεν ενεγράφη στους καταλόγους των Δημοκρατικών. Έγινε η πιο στενή του σύμβουλος και διηύθυνε την εκστρατεία του το 1972 όταν εξελέγη στη Γερουσία. Ο τραγικός χαμός της ίδιας και της κόρης του ήταν το πρώτο μεγάλο χαστούκι της μοίρας. O ίδιος σε ομιλία του στο Γιέιλ το 2015 είχε περιγράψει τη στιγμή που έμαθε την είδηση. “Ενώ βρισκόμουν στην Ουάσινγκτον προσλαμβάνοντας προσωπικό, δέχτηκα ένα τηλεφώνημα. Η γυναίκα μου και τρα τρία παιδιά μας ήταν έξω ψωνίζοντας για τα Χριστούγεννα. Ένα ρυμουλκούμενο τρέιλερ τους πλεύρισε σκοτώνοντας τη γυναίκα και την κόρη μου”. Στα απομνημονεύματά του το 2008 έγραψε ότι ήταν η αδελφή του που δέχτηκε το τηλεφώνημα και άσπρισε. “Πρέπει να πάμε στο Ντελάγουερ γιατί έγινε ένα μικρό ατύχημα” του ανακοίνωσε. Την κοίταξε και της είπε “Είναι νεκρή, έτσι;”.
Το 1975 ο αδελφός του τού έστησε τυφλό ραντεβού ,ε την Τζιλ Τρέισι, με τη γυναίκα που έμελλε να φέρει και πάλι το χαμόγελο στα χείλη του. Η Τζιλ έγινε η σύζυγός του και μαζί απέκτησαν μία κόρη την Άσλεϊ. Λέγεται μάλιστα ότι εκείνη απέρριψε αρκετές φορές την πρόταση γάμου προτού του πει το πολυπόθητο “ναι”. Όπως έχει πει η ίδια, ήταν επιφυλακτική καθώς με τον γάμο θα έμπαινε στο πολιτικό προσκήνιο, ενώ προτιμούσε να παραμείνει επικεντρωμένη στη δική της καριέρα και παράλληλα δίσταζε να αναλάβει την ευθύνη να μεγαλώσει τους δύο γιους του που είχαν επιζήσει από το δυστύχημα. Κι όμως, εκείνη τους μεγάλωσε και αυτοί τη φώναζαν μαμά αν και ποτέ δεν τους υιοθέτησε νόμιμα. Τους θεωρούσε δικά της παιδιά. Όπως είχε σημειώσει τα αγόρια είχαν χάσει ήδη μία μητέρα, οπότε δεν υπήρχε η πολυτέλεια να χάσουν και μια δεύτερη. Έτσι, ήθελε να είναι απολύτως σίγουρη για το “ναι”. Η ίδια λέει ότι ποτέ δεν απέρριψε την πρόταση γάμου του, απλώς του είχε απαντήσει “όχι ακόμη”.
Το 2015 ήρθε η δεύτερη τραγωδία στη ζωή του Τζο Μπάιντεν καθώς στα 46 του χρόνια έφυγε από τη ζωή ο γιος του Μπο από καρκίνο στον εγκέφαλο. Τότε ήταν άλλη μια φορά που ο Μπάιντεν σκέφτηκε να τα εγκαταλείψει. Επέστρεψε όμως στη δουλειά μέσα σε δύο εβδομάδες από τον θάνατό του και λέγεται ότι ο αείμνηστος γιος του ήταν αυτός που επέμενε ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ να διεκδικήσει τρίτη φορά το χρίσμα των Δημοκρατικών και κατ’ επέκτασιν την προεδρία των ΗΠΑ. Το πρωί της ημέρας των εκλογών ο Μπάιντεν επισκέφθηκε τον τάφο του Μπο.
Λόγω αυτών των απωλειών ο Μπάιντεν είναι ένας άνθρωπος συμπονετικός, άνθρωπος που μπορεί να αγγίξει με τον λόγο του τον οποιονδήποτε που είναι σε κατάσταση πένθους, όποιον θρηνεί τις απώλειές του, όποιον έχει λυγίσει από πόνο.
Το πρόβλημά του με τον τραυλισμό
Μπορεί ο Ντόναλντ Τραμπ να τον κατηγορεί ως Sleepy Τζο ή ότι καθυστερεί να μιλήσει επειδή ξεχνά τι θέλει να πει, αλλά το πραγματικό πρόβλημα του Τζο Μπάιντεν που είχε από μικρό παιδί είναι ο τραυλισμός. “Ακόμη το κάνω μερικές φορές, ιδίως όταν είμαι πολύ κουρασμένος” παραδέχθηκε ο ίδιος και επεσήμανε ότι “δεν έχει να κάνει με τη νοητική ικανότητα”. Σημείωσε ότι ξεπέρασε το πρόβλημά του χωρίς να αναζητήσει επαγγελματική βοήθεια, αλλά διαβάζοντας δυνατά μπροστά στον καθρέφτη ποιήματα του Ιρλανδού Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς, ενώ απέδωσε τα εύσημα και στη μητέρα του: “Μου έλεγε, Τζόι μην το αφήσεις αυτό να σε καθορίσει. Να θυμάσαι ποιος είσαι, μπορείς να το κάνεις. Κάθε φορά που έβγαινα έξω με ενθάρρυνε. Το ξέρω πως ακούγεται χαζό αλλά πραγματικά έχει σημασία”.
Ο 13χρονος Μπρέιντεν Χάρινγκτον μίλησε στο Συνέδριο των Δημοκρατικών όπου ο Μπάιντεν έλαβε το χρίσμα του κόμματος για την προεδρία και αποκάλυψε πώς ο υποψήφιος και πλέον εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ τον επηρέασε και τον βοήθησε ώστε να νικήσει τον τραυλισμό του, με τον Μπάιντεν να γίνεται πρότυπο για τον έφηβο. “Αν δεν ήταν ο Τζο Μπάιντεν δεν θα σας μιλούσα σήμερα” είχε πει ο 13χρονος. “Όταν τον συνάντησα μου είπε “είμαστε μέλος του ίδιου κλαμπ”” ανέφερε σε τηλεοπτική εκπομπή αργότερα.
Σε μία βιογραφία από τον Ίβαν Όσνος, αναφέρεται πως ο Μπάιντεν ποτέ δεν νίκησε την ανασφάλεια που του προκαλούσε το σοβαρό πρόβλημά του με τον τραυλισμό και αυτή η μάχη διαμόρφωσε την προσέγγισή του στη ζωή και την πολιτική.
Ο Μπάιντεν και το άσθμα
Οι αλλεργίες του είναι σημαντικό μέρος του ιατρικού ιστορικού του, που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Απρίλιο στο πλαίσιο της προεκλογικής εκστρατείας. Σύμφωνα με αυτό έχει ιστορικό κολπικής μαρμαρυγής. υπερλιπιδαιμίας, παλινδρόμησης, εποχικών αλλεργιών. Πήρε πέντε φορές αναβολή ως φοιτητής στη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ, ενώ το 1968 αποκλείστηκε από τον Στρατό λόγω άσθματος από το οποίο έπασχε από την εφηβική ηλικία. Παρά το πρόβλημά του είχε ενεργή παρουσία στον αθλητισμό καθώς έπαιζε ποδόσφαιρο στην ομάδα του γυμνασίου όπου και ξεχώρισε, αλλά και μπέιζμπολ, ενώ ήταν και ναυαγοσώστης.
Πηγή φωτό: AP, Reuters, AFP