Την ανείπωτη τραγωδία σε Τουρκία και Συρία, μετά τον φονικό σεισμό των 7,8 Ρίχτερ, εκμεταλλεύονται απατεώνες για να κλέψουν χρήματα από ανυποψίαστους χρήστες των social media που θέλουν να δωρίσουν χρήματα στους σεισμόπληκτους.
Οι απατεώνες δημοσιεύουν εικόνες και βίντεο της τραγωδίας -κάποια εκ των οποίων είναι ψεύτικα- σε πλατφόρμες όπως το TikTok και το Twitter, μαζί με μηνύματα όπως «Προσευχήσου για την Τουρκία», «Ας βοηθήσουμε την Τουρκία» και «Δωρίστε για τα θύματα του σεισμού». Όμως, ενώ ισχυρίζονται ότι συγκεντρώνουν χρήματα για τους επιζώντες της καταστροφής – που έχει αφήσει περισσότερους από 35.000 ανθρώπους νεκρούς και εκατομμύρια άλλους χωρίς στέγη, φαγητό ή νερό – οι απατεώνες διοχετεύουν τα χρήματα στους δικούς τους τραπεζικούς λογαριασμούς.
Μεταξύ των φωτογραφιών που χρησιμοποιούν οι απατεώνες, σύμφωνα με την Daily Mail, είναι και αυτή που δημιούργησε ο υποστράτηγος εν αποστρατεία, του Πυροσβεστικού Σώματος, Παναγιώτης Κοτρίδης, και δείχνει έναν άνδρα της ΕΜΑΚ να κρατά στην αγκαλιά του ένα παιδάκι από την Τουρκία. Ο κ. Κοτρίδης είχε διευκρινίσει ότι έφτιαξε την εικόνα προκειμένου να τιμήσει τους συναδέλφους του που έδωσαν μάχη για να σώσουν τους εγκλωβισμένους στα συντρίμμια κτιρίων που κατέρρευσαν, στην Τουρκία.
Στο TikTok Live, οι δημιουργοί περιεχομένου μπορούν να κερδίσουν χρήματα μέσω ψηφιακών δώρων που τους αποστέλλονται μέσω της πλατφόρμας, η οποία είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στις νέες γενιές. Αυτή είναι μια από τις μεθόδους που αποκαλύφθηκαν σε αναφορές του Bleeping Computer (πρόκειται για έναν ειδησεογραφικό ιστότοπο με έμφαση στην ασφάλεια στον κυβερνοχώρο) και του BBC, που χρησιμοποιείται από τους απατεώνες για να συγκεντρώσουν μετρητά από χρήστες που συγκινήθηκαν από την τραγωδία.
Σε αυτές τις αναφορές υπογραμμίζονται παραδείγματα απάτης που εντόπισαν οι δημοσιογράφοι στο διαδίκτυο. Ένας λογαριασμός, ο οποίος φέρεται να μετέδιδε live για περισσότερες από τρεις ώρες, έδειξε μια αεροφωτογραφία με pixel των κτιρίων που καταστράφηκαν στον καταστροφικό σεισμό. Το ρεπορτάζ ανέφερε ότι η εικόνα συνοδεύτηκε από ήχους εκρήξεων. «Ας βοηθήσουμε την Τουρκία. Δωρεά», ανέφερε η λεζάντα του βίντεο. Ένας μοβ αντίχειρας με μια ετικέτα «δωρεά» φαίνεται σε ένα στιγμιότυπο οθόνης της ανάρτησης, ενθαρρύνοντας τους θεατές να στείλουν χρήματα.
Ένα άλλο βίντεο που μεταδόθηκε ζωντανά έδειξε την εικόνα ενός παιδιού που φορούσε ένα γαλάζιο καπέλο και ασορτί κασκόλ, να τρέχει μακριά από μια έκρηξη, ανέφερε το BBC. «Παρακαλώ βοηθήστε στην επίτευξη αυτού του στόχου» ήταν το μήνυμα του δημιουργού του βίντεο, σε μια έκκληση για δώρα στο TikTok.
Ωστόσο, η λειτουργία αναζήτησης αντίστροφης εικόνας της Google – που χρησιμοποιείται από το BBC- διαπιστώνει ότι η εικόνα είχε χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν το 2018, πολύ πριν από τον σεισμό, με μια διαφορετική λεζάντα που λέει: «Σταματήστε τη Γενοκτονία του Αφρίν».
Οι απατεώνες χρησιμοποιούν επίσης το Twitter για να μοιράζονται συγκινητικά μηνύματα μαζί με συνδέσμους με κρυπτονομίσματα, ζητώντας δωρεές από τους χρήστες. Το BBC σημειώνει ότι ένας λογαριασμός δημοσίευσε την ίδια έκκληση οκτώ φορές σε 12 ώρες, μοιράζοντας την ίδια εικόνα του πυροσβέστη της ΕΜΑΚ που κρατά ένα παιδί, γύρω από κτίρια που έχουν καταρρεύσει. Ωστόσο, η εικόνα αυτή δεν είναι πραγματική, όπως μπορεί να αντιληφθεί κανείς βλέποντας και τα έξι δάχτυλα του πυροσβέστη.
Υπάρχουν κι άλλα παραδείγματα στο Twitter με ανθρώπους που δημιούργησαν ψεύτικους λογαριασμούς συγκέντρωσης κεφαλαίων και δημοσίευσαν συνδέσμους σε μια σελίδα συγκέντρωσης κεφαλαίων στο PayPal. Ένας από τους λογαριασμούς αυτούς ονομαζόταν @TurkeyRelief. Έγινε μέλος της πλατφόρμας τον Ιανουάριο και είχε 31 ακολούθους, προωθώντας δωρεές μέσω PayPal. Η σελίδα είχε συγκεντρώσει 900 δολάρια από τον στόχο των 20.000 δολαρίων, μέχρι τη στιγμή που ανεστάλη. Ο λογαριασμός στο Twitter ανεστάλη επίσης.
Σύμφωνα με το BBC, ήταν ένας από τους περισσότερους από 100 εράνους που ξεκίνησαν στο PayPal και ζητούσαν δωρεές για τον καταστροφικό σεισμό Τουρκίας-Συρίας. Λέγεται ότι η Bleeping Computer βρήκε σελίδες που κατευθύνουν δωρεές σε προσωπικά πορτοφόλια PayPal. Ο ιστότοπος τεχνολογικών ειδήσεων σημείωσε ότι το PayPal δεν λειτουργεί στην Τουρκία από το 2016, επομένως οι λογαριασμοί Twitter με ονόματα χρήστη που ακούγονται «τουρκικά» και ισχυρίζονται ότι έχουν έδρα στην Τουρκία – ενώ συνδέονται με λογαριασμό PayPal – είναι πιθανότατα αναξιόπιστοι.
Η Bleeping Computer ανέφερε επίσης ψεύτικα φιλανθρωπικά ιδρύματα και μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που αποστέλλονταν από απατεώνες. Παρόμοιες πρακτικές παρατηρήθηκαν για την εκμετάλλευση του πολέμου στην Ουκρανία, ανέφερε. Το PayPal είπε στο BBC ότι ενώ πολλοί λογαριασμοί είχαν «τις καλύτερες προθέσεις», ήταν αναπόφευκτο κάποιοι να επιχειρήσουν να εκμεταλλευτούν φιλάνθρωπους ανθρώπους.
«Οι ομάδες του PayPal εργάζονται πάντα επιμελώς για τον έλεγχο και την απαγόρευση λογαριασμών, ιδιαίτερα έπειτα από γεγονότα όπως ο σεισμός στην Τουρκία και τη Συρία, έτσι ώστε οι δωρεές να πηγαίνουν σε επιδιωκόμενους λόγους», ανέφερε σε δήλωσή του στον τηλεοπτικό σταθμό. Η TikTok εξέφρασε την λύπη της για τον σεισμό, σημειώνοντας ότι συνέβαλε στις προσπάθειες ανακούφισης. «Εργαζόμαστε επίσης ενεργά για να εμποδίσουμε τους ανθρώπους να εξαπατήσουν και να παραπλανήσουν τα μέλη της κοινότητας που θέλουν να βοηθήσουν», ανέφερε το BBC.
Η κινεζική πλατφόρμα έχει επικριθεί στο παρελθόν έπειτα από έρευνες που διαπίστωσαν ότι λαμβάνει το 70% των δωρεών που δίνονται μέσω της εφαρμογής. Η εταιρεία λέει ότι αυτό το ποσοστό είναι μικρότερο.
