Για πρώτη φορά μετά την επιστροφή της δημοκρατίας στην Ισπανία πριν από τέσσερις και πλέον δεκαετίες, η ακροδεξιά, που αναπτύσσεται ταχέως, θα συμμετάσχει στην κυβέρνηση μιας περιφέρειας στο πλαίσιο μιας συμμαχίας με τη συντηρητική δεξιά.
Το σοσιαλιστικό κόμμα του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ κατήγγειλε αμέσως αυτό που αποκάλεσε “σύμφωνο της ντροπής”, ενώ το ακροδεξιό κόμμα Vox δεν έκρυψε τη φιλοδοξία του να επαναλάβει το εγχείρημα σε άλλες περιφέρειες της χώρας, αλλά κυρίως σε εθνικό επίπεδο κατά τις προσεχείς γενικές εκλογές, που θα διεξαχθούν σε λιγότερο από δύο χρόνια.
“Είναι πολύ άσχημη είδηση για την ισπανική δημοκρατία” να βλέπει τη δεξιά “να ανοίγει για πρώτη φορά στη δημοκρατική μας ιστορία την πόρτα σε μια κυβέρνηση (που περιλαμβάνει) την ακροδεξιά”, αντέδρασε ο Σάντσεθ, στο περιθώριο της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής στις Βερσαλλίες.
Σε μια πολύ αποκεντρωμένη χώρα, όπου οι περιφέρειες έχουν σημαντικές εξουσίες, η είσοδος του Vox στους κόλπους της εκτελεστικής εξουσίας της Καστίλλης και Λεόν (βορείως της Μαδρίτης) έχει σημαντικές πολιτικές επιπτώσεις. Αυτό το υπερεθνικιστικό και αντιμεταναστευτικό κόμμα, το οποίο οι επικριτές του κατηγορούν ότι είναι νοσταλγός του φρανκισμού, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει αυτήν την περιφέρεια ως εργαστήριο για τις ιδέες του.
“Είναι μια ιστορική μέρα για το Vox”, δήλωσε ο Χουάν Γκαρθία-Γκαλιάρντο, που θα γίνει αντιπρόεδρος της Καστίλλης και Λεόν. “Αυτή η κυβέρνηση συνασπισμού θα δώσει ένα καλό παράδειγμα στις άλλες περιφέρειες αλλά και σε ολόκληρο το έθνος, των δυνατοτήτων διακυβέρνησης που μπορεί να υπάρχουν όταν ενωθούν το Λαϊκό Κόμμα (PP, δεξιά) και το Vox”, πρόσθεσε ενώπιον των δημοσιογράφων στη Βαγιαδολίδ, την πρωτεύουσα αυτής της αγροτικής περιφέρειας των 2,4 εκατομμυρίων κατοίκων.
Χάρη σε αυτήν τη συμφωνία, η οποία δίνει επίσης στο Vox τρία “υπουργεία” στην περιφερειακή κυβέρνηση (έναντι επτά στο PP) και την προεδρία του κοινοβουλίου, ο απερχόμενος περιφερειακός πρόεδρος, Αλφόνσο Φερνάντεθ Μανιουέκο (PP), θα μπορέσει να διοριστεί εκ νέου επικεφαλής αυτής της αυτόνομης κοινότητας, προπύργιο της δεξιάς εδώ και 35 χρόνια.
Αφότου διέκοψε τη συμμαχία του με το κεντρώο κόμμα Ciudadanos, ο Φερνάντεθ Μανιουέκο προκήρυξε πρόωρες εκλογές τον Φεβρουάριο με την ελπίδα να αποσπάσει την απόλυτη πλειοψηφία για να μπορεί να κυβερνά μόνος.
Όμως το στοίχημά του απέτυχε και στράφηκε εναντίον του: το Λαϊκό Κόμμα είχε κερδίσει σίγουρα τις εκλογές, αλλά χωρίς απόλυτη πλειοψηφία. Το Vox, που είχε μόνο έναν βουλευτή στην απερχόμενη συνέλευση, είχε, αντίθετα, θεαματική πρόοδο και κέρδισε 13 έδρες (σε σύνολο 81 στο κοινοβούλιο), για το 17,6% των ψήφων.
Άνοδος στις δημοσκοπήσεις
Το Vox ιδρύθηκε το 2014 και προκάλεσε σοκ στα τέλη του 2018 μπαίνοντας στο Κοινοβούλιο της Ανδαλουσίας, στον νότο, ιστορικό προπύργιο της αριστεράς και πολυπληθέστερη περιφέρεια της Ισπανίας.
Αλλά μέχρι εδώ, είτε σε αυτή τη νότια περιφέρεια είτε σε αυτή της Μαδρίτης, αυτό το κόμμα πάντα υποστήριζε περιφερειακά στελέχη που τελούσαν υπό την ηγεσία του Λαϊκού Κόμματος χωρίς να αποτελούν μέρος του.
Σε εθνικό επίπεδο, το Vox έγινε στις βουλευτικές εκλογές του 2019, η τρίτη δύναμη στη χώρα και έχει 52 βουλευτές από τους 350 στο ισπανικό κοινοβούλιο. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις προβλέπουν ακόμη καλύτερο ποσοστό για το Vox στις επόμενες εκλογές, που έχουν προγραμματιστεί για τον Ιανουάριο του 2024 το αργότερο, και σκιαγραφούν μια πιθανή απόλυτη πλειοψηφία PP-Vox.
“Σαράντα χρόνια μετά” το τέλος της δικτατορίας του Φράνκο το 1975 και την αποκατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα το 1978, “η ακροδεξιά επιστρέφει σε μια κυβέρνηση” χάρη στο PP, έγραψε η εκπρόσωπος της κυβέρνησης στο Twitter Ιζαμπέλ Ροντρίγκεθ. “Θα είμαστε σε εγρήγορση ώστε να μην υπάρξουν οπισθοδρομήσεις στα δικαιώματα και τις ελευθερίες” των κατοίκων της Καστίλλης και Λεόν, πρόσθεσε.
Το Λαϊκό Κόμμα στην άμυνα
Η συμφωνία αυτή σημειώνεται καθώς το PP συγκλονίστηκε τις τελευταίες εβδομάδες από έναν εσωτερικό πόλεμο που οδήγησε στην παραίτηση του ηγέτη του, Πάμπλο Κασάδο.
Μόνος υποψήφιος μέχρι σήμερα για να ηγηθεί, ο Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό, ο οποίος έχει τη φήμη του μετριοπαθούς, υπερασπίστηκε σήμερα τη “νομιμότητα” μιας περιφερειακής κυβέρνησης PP-Vox και διαβεβαίωσε ότι η μόνη εναλλακτική θα ήταν νέες πρόωρες εκλογές, κατηγορώντας τους σοσιαλιστές για την άρνησή τους να υποστηρίξουν μια κυβέρνηση μειοψηφίας του PP.
Το Vox υποστηρίζει συγκεκριμένα την κατάργηση των νόμων για τη βία λόγω φύλου και αντιτίθεται στα μέτρα για την αποκατάσταση των θυμάτων του φρανκισμού.
