Σήμερα, Κυριάκη 11 Μαΐου, οι Αλβανοί προσέρχονται στις κάλπες για 10η φορά από την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος το 1991, με εκλογές που αναμένονται να καθορίσουν όχι μόνο το πολιτικό μέλλον των κομμάτων αλλά και τη δημοκρατική πορεία της χώρας προς την Ευρώπη.
Η διαδικασία της ψηφοφορίας άρχισε νωρίς το πρωί, στις 07:00 (08:00 στην Ελλάδα) -οι κάλπες θα κλείσουν στις 7 το απόγευμα (τοπική ώρα, 20:00 στην Ελλάδα)-, ενώ καινοτομία στις φετινές εκλογές αποτελεί η συμμετοχή της διασποράς, με 245.935 Αλβανούς να έχουν εγγραφεί για να ψηφίσουν.
Ωστόσο, η εκλογική διαδικασία δεν ξεκίνησε χωρίς προβλήματα.
Σύμφωνα με την αλβανική ειδησεογραφική ιστοσελίδα Panorama, σε εκλογικό κέντρο στη Βλόρα, γνωστή και ως Αυλώνας, η ψηφοφορία καθυστέρησε λόγω απουσίας μελών της εφορευτικής επιτροπής για οικογενειακούς λόγους, ενώ στη Λέζα παρατηρήθηκαν καθυστερήσεις λόγω τεχνικών προβλημάτων με τον εξοπλισμό.
Αντίστοιχα, στο σχολείο «Μάρτυρες της Ελευθερίας» στα Τίρανα, οι πολίτες δεν μπορούσαν να ψηφίσουν λόγω προβλημάτων με τη συσκευή βιομετρικής αναγνώρισης, με τα μέλη της επιτροπής να δηλώνουν σε τοπικό Μέσο Ενημέρωσης ότι αν το πρόβλημα δεν λυθεί εντός τριών ωρών, η ταυτοποίηση θα γίνει χειροκίνητα.
Η προεκλογική περίοδος χαρακτηρίζεται από έντονη πολιτική πόλωση, με τον πρωθυπουργό Έντι Ράμα να διεκδικεί την τέταρτη διαδοχική του θητεία, προβάλλοντας τα επιτεύγματα της κυβέρνησης στον τομέα της οικονομίας.
Η Αλβανία έχει πετύχει αύξηση του ΑΕΠ κατά 109,6% από το 2013, με τη μείωση της ανεργίας από το 18% στο 8,8% και τις εξαγωγές να έχουν τριπλασιαστεί, σύμφωνα την ιστοσελίδα himara.gr Ο Ράμα τονίζει ότι η πρόοδος αυτή δεν είναι τυχαία αλλά αποτέλεσμα συγκεκριμένων πολιτικών και μεταρρυθμίσεων, προτείνοντας την αύξηση του κατώτατου μισθού στα 650 ευρώ έως το τέλος της επόμενης θητείας και τη διατήρηση φοροαπαλλαγών για μικρές επιχειρήσεις μέχρι το 2029.
Από την άλλη, ο Σαλί Μπερίσα, επικεφαλής του Δημοκρατικού Κόμματος και πρώην πρωθυπουργός, επικρίνει την κυβέρνηση για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν μικρές επιχειρήσεις και αγρότες, και προτείνει την δραστική μείωση των φόρων και την αύξηση των κρατικών επιδοτήσεων. Η αντιπαράθεση μεταξύ των δύο ηγετών έχει λάβει και προσωπικό χαρακτήρα, με αλληλοκατηγορίες για χλιδή και αδιαφορία από τη μία πλευρά και υπεράσπιση της κυβερνητικής προόδου από την άλλη.
Η αλβανική κοινωνία βρίσκεται σε κλίμα αμφιβολίας και δυσπιστίας απέναντι στην πολιτική και εκλογική διαδικασία, αναφέρουν οι Tirana Times. Δημοσκοπήσεις του 2021 έδειξαν ότι το 62% των πολιτών πιστεύει ότι «η κυβέρνηση δεν μπορεί να ανατραπεί μέσω των εκλογών», γεγονός που καταδεικνύει την έλλειψη εμπιστοσύνης στην εκλογική διαδικασία και τη δημοκρατική λειτουργία του κράτους.
Η εν εξελίξει εκλογική διαδικασία θα είναι καθοριστική και για την πορεία της Αλβανίας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η συμμόρφωση με διεθνή πρότυπα και η εγγύηση ότι οι εκλογές θα είναι δίκαιες και χωρίς παρεμβάσεις, θα κρίνουν την μελλοντική πορεία της χώρας προς την ένταξή της στην Ε.Ε.
Φαβορί ο Έντι Ράμα
Ο ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία από το 2013, θεωρείται φαβορί για να κερδίσει τον επί χρόνια αντίπαλό του, τον πρώην πρωθυπουργό Σαλί Μπερίσα του Δημοκρατικού Κόμματος.
Σκάνδαλα
Ο Ράμα βρέθηκε αντιμέτωπος τους προηγούμενους μήνες με μια σειρά από σκάνδαλα. Μεταξύ αυτών η σύλληψη του συμμάχου του, του δημάρχου Τιράνων Εριόν Βελιάι, ο οποίος κατηγορείται για διαφθορά και ξέπλυμα χρήματος.
Την τελευταία εβδομάδα της προεκλογικής εκστρατείας, ο Έντι Ράμα επανέλαβε την υπόσχεσή του για ένταξη της Αλβανίας στην Ε.Ε. μέχρι το τέλος της δεκαετίας. «Θα εξασφαλίσουμε την τέταρτη θητεία μας και δεν θα χάσουμε ούτε μέρα για τον στόχο της ένταξης της Αλβανίας στην Ε.Ε. έως το 2030», τόνισε σε συγκέντρωση υποστηρικτών του την Παρασκευή (9/5).
Ωστόσο, πολλοί νέοι ψηφοφόροι φέρονται να έχουν κουραστεί από ηγέτες όπως ο Μπερίσα και ο Ράμα, οι οποίοι κυβέρνησαν τη χώρα μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος το 1990.
Προβάδισμα
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο 60χρονος Ράμα διατηρεί σημαντικό προβάδισμα έναντι του 80χρονου Μπερίσα, ο οποίος έχει αποδυναμωθεί από κατηγορίες για διαφθορά. Όμως το Σοσιαλιστικό Κόμμα ενδέχεται να χρειαστεί την υποστήριξη μικρότερων κομμάτων για να διατηρήσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Τα εκλογικά κέντρα ανοίγουν στις 7 το πρωί (τοπική ώρα, 08:00 στην Ελλάδα) και θα κλείσουν στις 7 το απόγευμα (τοπική ώρα, 20:00 στην Ελλάδα).
«Θα ψηφίσω νέα πρόσωπα, επειδή πολιτικοί όπως ο Ράμα και ο Μπερίσα βρίσκονται στο προσκήνιο εδώ και τρεις δεκαετίες και απλώς εναλλάσσονται», δήλωσε ο 21χρονος Άρμπερ Τσαζίμι.
Μια φοιτήτρια οικονομικών, ονόματι Ερίσα, λέει ότι δεν σκοπεύει να ψηφίσει και ότι θα αναζητήσει την τύχη της στο εξωτερικό όπως εκατοντάδες χιλιάδες Αλβανοί που μετανάστευσαν την τελευταία δεκαετία, πολλοί από αυτούς σε γειτονικές χώρες. «Σκέφτομαι μόνο το πώς θα φύγω από τη χώρα για να σπουδάσω και μετά να μείνω εκεί, να μην επιστρέψω ποτέ», εξηγεί.
Οικονομία
Σε ό,τι αφορά την οικονομία, ο Έντι Ράμα τα έχει πάει καλά. Ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης του 4% την περίοδο 2022-2024, χάρη στην ώθηση από τις εμπορικές συναλλαγές με την Ε.Ε. και τον τουρισμό, ξεπέρασε άλλες βαλκανικές χώρες, αναφέρει η Παγκόσμια Τράπεζα.
Αναλυτές επισημαίνουν όμως ότι η διαφθορά παραμένει ένα τεράστιο πρόβλημα. Εγκληματικές συμμορίες κερδίζουν δισεκατομμύρια ευρώ από τη διακίνηση ναρκωτικών και όπλων στο εξωτερικό, έσοδα τα οποία φέρνουν πίσω στην Αλβανία για να τα ξεπλύνουν μέσω επενδύσεων σε κατασκευές και ακίνητα.
