Η Άννα Φρανκ, η νεαρή Γερμανοεβραία, είναι ένα από τα πιο γνωστά και πολυσυζητημένα θύματα του Ολοκαυτώματος. Άφησε την τελευταία της πνοή στις 12 Μαρτίου του 1929.
Το ημερολόγιο, που κρατούσε κατά τη δίχρονη παραμονή της οικογένειας της σε ένα κρησφύγετο στο γερμανοκρατούμενο Άμστερνταμ, είναι ένα από τα πιο πολυμεταφρασμένα και πολυδιαβασμένα βιβλία παγκοσμίως.
Η Ανελίς «Άνε» Μαρί Φρανκ (Annelies «Anne» Marie Frank) γεννήθηκε στη Φραγκφούρτη στις 12 Ιουνίου του 1929. Ήταν η δεύτερη κόρη του επιχειρηματία Ότο Φρανκ (1889-1980) και της Εντίτ Χολέντερ (1900-1945).
Η πρωτότοκη κόρη της οικογένειας ονομαζόταν Μαργκότ (1926-1945) και ήταν τρία χρόνια μεγαλύτερη από την Άννα. Οι Φρανκ δεν ήταν φανατικά προσκολλημένοι στον Ιουδαϊσμό και ζούσαν σε μία μη εβραϊκή γειτονιά της Φραγκφούρτης. Μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία το 1933, η οικογένεια Φρανκ μετακόμισε στο Άμστερνταμ. Αρχικά, ο Ότο Φρανκ δούλεψε σε μία εταιρεία παραγωγής πηκτίνης και το 1938 ξεκίνησε τη δική του επιχείρηση, ασχολούμενος με το χονδρεμπόριο φρούτων.
Όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν την Ολλανδία το 1941, η Άννα αναγκάστηκε να μεταγραφεί από το Μοντεσοριανό σχολείο, στο οποίο φοιτούσε, σε ένα ειδικό σχολείο για Εβραίους.
Αντιμετωπίζοντας την απειλή της εκτόπισης σε στρατόπεδο καταναγκαστικών έργων, ο Ότο Φρανκ και η οικογένειά του αποφάσισαν να κρυφτούν στην αποθήκη της επιχείρησής τους στο Άμστερνταμ (9 Ιουλίου 1942). Έχοντας εξασφαλισμένη τη διατροφή και τη βοήθεια ορισμένων φίλων τους μη Εβραίων, παρέμειναν στο κρησφύγετό τους έως τις 4 Αυγούστου του 1944, οπότε τους ανακάλυψε η Γκεστάπο και τους συνέλαβε.
Η οικογένεια Φρανκ οδηγήθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς, όπου η μητέρα της Άννας, Εντίτ, πέθανε από τις κακουχίες στις 6 Ιανουαρίου του 1945.
Η Άννα και η αδελφή της μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μπέργκεν-Μπέλσεν και πέθαναν εκεί από τύφο, η μεν Μαργκότ στις 9 Μαρτίου 1945, η δε Άννα τρεις ημέρες αργότερα.
Ο Ότο Φρανκ ήταν το μόνο μέλος της οικογένειας που επέζησε. Βρέθηκε ζωντανός στο Άουσβιτς και απελευθερώθηκε από τον Κόκκινο Στρατό. Μετά τη σύλληψη των Φρανκ στο Άμστερνταμ, φίλοι της οικογένειας ερεύνησαν το κρησφύγετο και παρέδωσαν στον Ότο Φρανκ διάφορα έγγραφα, μεταξύ των οποίων και το ημερολόγιο της Άννας, που ήταν γραμμένο στα ολλανδικά.
Ο πατέρας της το εξέδωσε το 1947 με τον τίτλο Het Achterhuis (Το πίσω σπίτι) ή όπως είναι γνωστό στη χώρα μας “Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ”. Το βιβλίο διακρίνεται για το ώριμο ύφος και τις οξυδερκείς παρατηρήσεις του και αποκαλύπτει τη συναισθηματική ωρίμαση της νεαρής συγγραφέως μέσα από τις αντιξοότητες, που δεν την εμπόδισαν να γράψει: «Παρ’ όλα αυτά, εξακολουθώ να πιστεύω ότι όλοι οι άνθρωποι είναι κατά βάθος καλοί».
Τα τελευταία χρόνια η αυθεντικότητα του ημερολογίου έχει αμφισβητηθεί από αναθεωρητές ιστορικούς του Ολοκαυτώματος, όπως ο Ρομπέρ Φορισόν, ο Ροζέ Γκαροντί και ο Ντέιβιντ Ίρβινγκ.
Βρέθηκε το «καρφί» που πρόδωσε την Άννα Φρανκ και την οικογένειά της στους Ναζί
Οι Φρανκ κρύφτηκαν στις αρχές Ιουλίου του 1942 και μόνο ελάχιστοι, απολύτως έμπιστοι φίλοι τους γνώριζαν την αλήθεια για την «εξαφάνισή» τους. Λίγο αργότερα, μαζί με την οικογένεια της Άννας θα κρύβονταν και μερικά ακόμη άτομα. Εν τέλει όμως, οι Γερμανοί έκαναν έφοδο στο κρησφύγετο και συνέλαβαν όλους όσοι βρίσκονταν εκεί. Προορισμός τους ήταν, εννοείται, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και η καταδίκη τους σε θάνατο. Η εκπομπή “60 minutes” έκανε ειδικό αφιέρωμα στο ποιος ήταν αυτός που τους πρόδωσε τελικά.
Αναγκασμένη να ζει επί δύο χρόνια ασφυκτικά περιορισμένη και υπό τη διαρκή απειλή της εκτέλεσης από τους Ναζί, η 13χρονη Άννα Φρανκ βρήκε ως διέξοδο την καταγραφή των εμπειριών και των σκέψεών της σε ένα ημερολόγιο, σε ένα σημειωματάριο που είχε λάβει ως δώρο γενεθλίων λίγο πριν η οικογένειά της κλειστεί στην κρυψώνα. Το Ημερολόγιο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1947, μετά από το θάνατό της Άννας πιθανότατα από τύφο, το 1945 στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλτζεν, όπου είχε μεταφερθεί μετά από την κράτησή της στο Άουσβιτς.
Το πώς οι Γερμανοί εντόπισαν το σημείο όπου κρυβόταν η οικογένεια Φρανκ παρέμενε ανέκαθεν το μεγάλο μυστήριο πίσω από την τραγωδία. Ωστόσο, αναλαμβάνοντας ένα απίθανο εγχείρημα αναδρομικής εξιχνίασης των λεπτομερειών της υπόθεσης, μια ομάδα ερευνητών φαίνεται πως καταλήγει σήμερα στον ένοχο της προδοσίας -ή στον βασικό ύποπτο, αν μη τι άλλο.
Σύμφωνα με ένα πρώην στέλεχος του αμερικανικού FBI που μετείχε στην έρευνα, τον Vince Pankoke, ο καταδότης έχει όνομα και επώνυμο: Λέγεται Arnold van den Bergh και ήταν επίσης Εβραίος που ζούσε στην Ολλανδία. Επέλεξε να «καρφώσει» τους Φρανκ στους Ναζί προκειμένου να κερδίσει ασυλία για τη δική του οικογένεια.
Η ερευνητική ομάδα κατέληξε στον van den Bergh ύστερα από εξονυχιστική μελέτη και διασταύρωση στοιχείων, για την οποίαν απαιτήθηκαν έξι χρόνια συστηματικής δουλειάς. Χρησιμοποιήθηκαν ακόμη και εξελιγμένα ψηφιακά εργαλεία, αλγόριθμοι, οι οποίοι εξέτασαν συνδυαστικά εκατομμύρια επιμέρους δεδομένα, αναζητώντας τη διασύνδεση μεταξύ των προσώπων που θα μπορούσαν να έχουν εμπλοκή στην υπόθεση.
Ο Arnold van den Bergh ήταν μέλος του Εβραϊκού Συμβουλίου στο Άμστερνταμ, το οποίο χρησιμοποιούσαν οι Γερμανοί για να επιβάλουν περιορισμούς στην τοπική εβραϊκή κοινότητα. Το Συμβούλιο διαλύθηκε το 1943, καθώς στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης τα μέλη του -αν και όχι όλα: Ανάμεσα στους Εβραίους που ευνοήθηκαν από το έλεος των Ναζί, όπως ανακάλυψαν οι ερευνητές, ήταν και ο van den Bergh. Σε αυτόν, άγνωστο γιατί, είχε χαριστεί η ζωή.
Πηγή: wikipedia, sansimera.gr, ΑΠΕ, BBC
