Θύελλα αντιδράσεων έχει προκαλέσει η αναγκαστική προσγείωση αεροσκάφους στο Μινσκ προκειμένου να συλληφθεί Λευκορώσος δημοσιογράφος. Η πτήση που απογειώθηκε από την Αθήνα, είχε προορισμό το Βίλνιους ενώ αναγκάστηκε να προσγειωθεί στη Λευκορωσία, ξεσηκώνοντας αντιδράσεις από ολόκληρη την Ευρώπη. Έπειτα από πολύωρο θρίλερ, η πτήση της Ryanair,, απογειώθηκε για τον προορισμό της, το Βίλνιους της Λιθουανίας, όπου προσγειώθηκε λίγα λεπτά πριν από τις 22.00 (ώρα Ελλάδας), σύμφωνα με τον εξειδικευμένο ιστότοπο FlightRadar που παρακολουθεί τις πτήσεις της πολιτικής αεροπορίας. Η Επίτροπος Μεταφορών Αντίνα Βαλεάν είχε σημειώσει πως ως ώρα άφιξης αναφέρεται η 21.19 τοπική. «Αναμενόμενη ώρα προσγείωσης στο Βίλνιους 21.19 τοπική ώρα. Πρέπει να επαληθεύσουμε όλα τα γεγονότα και τους επιβάτες – δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό μέχρι την άφιξη στο Βίλνιους. Αυτή η κατάσταση θα έχει συνέπειες» πρόσθεσε προαναγγέλλοντας κυρώσεις για τη Λευκορωσία. Νωρίτερα, με ανάρτησή της στο twitter είχε ενημερώσει πως «η πτήση της Ryanair απογειώθηκε μόλις από το Μινσκ με προορισμό το Βίλνιους. Υπέροχα νέα για όλους, ειδικά για τις οικογένειες και τους φίλους των ανθρώπων που ταξιδεύουν».
Ryanair: Ενημερωθήκαμε για πιθανή απειλή
Στην αναγκαστική προσγείωση πτήσης στο Μινσκ αναφέρθηκε η ιρλανδική αεροπορική εταιρεία Ryanair με ανακοίνωσή της σύμφωνα με την οποία “δεν βρέθηκε τίποτα το δυσάρεστο” αφού ενημερώθηκε από τον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας της Λευκορωσίας για μια πιθανή απειλή για την ασφάλεια ενός αεροσκάφους της, στο οποίο δόθηκε η οδηγία να προσγειωθεί στο κοντινότερο αεροδρόμιο, αυτό του Μινσκ.
Στην ανακοίνωσή της η εταιρεία σημειώνει ότι ολοκληρώθηκε ο έλεγχος ασφαλείας στους επιβάτες από τις τοπικές Αρχές. Η πτήση επρόκειτο να αναχωρήσει στις 16.00 GMT (19.00 ώρα Ελλάδας), με τους επιβάτες και το πλήρωμα, πρόσθεσε, ζητώντας συγγνώμη για την καθυστέρηση που «ήταν πέρα από τον έλεγχό της». Η Ryanair ενημέρωσε για το συμβάν «τις αρμόδιες εθνικές και ευρωπαϊκές υπηρεσίες ασφαλείας».
Πώς εκτυλίχθηκε το θρίλερ
Αναγκαστική προσγείωση στο Μινσκ έκανε η πτήση που απογειώθηκε από την Αθήνα και είχε προορισμό το Βίλνιους της Λιθουανίας, με 171 επιβάτες, ανάμεσα στους οποίους είναι και 11 Έλληνες με φόβους να εκφράζονται για την τύχη δημοσιογράφου που φέρεται να καταζητείτο από τις Αρχές της Λευκορωσίας. Σύμφωνα με την αντιπολίτευση της Λευκορωσίας, αμέσως μόλις το αεροπλάνο έκανε αναγκαστική προσγείωση, συνελήφθη δημοσιογράφος που επέβαινε στην πτήση και θεωρείται τρομοκράτης από το καθεστώς του Μινσκ.
Λευκορώσοι πράκτορες της KGB στην πτήση
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με ακτιβιστικές οργανώσεις στη Λευκορωσία, μέλη της λευκορωσικής μυστικής υπηρεσίας KGB επιβιβάστηκαν στο αεροσκάφος της Ryanair στην Αθήνα, που απογειώθηκε με προορισμό το Βίλνιους της Λιθουανίας και το ανάγκασαν να προσγειωθεί στο αεροδρόμιο του Μινσκ. Από την πλευρά της, η Λευκορωσία υποστήριξε ότι η αναγκαστική προσγείωση έγινε λόγω απειλής καθώς στο αεροπλάνο είχαν τοποθετηθεί εκρηκτικά, με τις λιθουανικές Αρχές να υποστηρίζουν ότι η αναγκαστική προσγείωση έγινε έπειτα από καβγά επιβάτη με μέλος του πληρώματος, γεγονός που ενισχύει την εκδοχή ότι ενδεχομένως πράκτορες επιβιβάστηκαν στην πτήση γι’ αυτόν ακριβώς τον σκοπό. Σημειώνεται πως όταν το αεροσκάφος μπήκε στον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας, το συνόδευσε λευκορωσικό μαχητικό αεροσκάφος MIG 29, όπως παραδέχτηκε το λευκορωσικό υπουργείο Άμυνας.
Στόχος της επιχείρησης ήταν να συλληφθεί ο ακτιβιστής και δημοσιογράφος της αντιπολίτευσης Ρόμαν Προτάσεβιτς, για τον οποίον οι τοπικές Αρχές έχουν εκδώσει ένταλμα σύλληψης μετά τις μαζικές διαμαρτυρίες για νοθεία στις πρόσφατες εκλογές. Μόλις το αεροσκάφος έκανε αναγκαστική προσγείωση, στρατιώτες το περικύκλωσαν και συνέλαβαν τον δημοσιογράφο. Στην πτήση, σύμφωνα με τον ΑΝΤ1, επιβαίνουν και 11 Έλληνες, που έζησαν από κοντά το θρίλερ.
Η ανακοίνωση από το ελληνικό ΥΠΕΞ
Το υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας, αρχικά μέσω twitter, ανακοίνωσε ότι “βρίσκεται σε διαρκή επαφή με τις αρμόδιες υπηρεσίες και τους Ευρωπαίους εταίρους αναφορικά με το αεροσκάφος που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα-Βίλνιους και προέβη σε αναγκαστική προσγείωση στο Μινσκ. Πρωταρχικό μας μέλημα η ασφάλεια όλων των επιβατών”.
Ακολούθως προχώρησε στην έκδοση ανακοίνωσης, όπου καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο την πράξη “κρατικής αεροπειρατείας”, όπως χαρακτηρίζει το περιστατικό”. Αναλυτικά, το ελληνικό ΥΠΕΞ σημειώνει στην ανακοίνωσή του: “Η Ελλάδα καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο την πράξη κρατικής αεροπειρατείας που έλαβε χώρα σήμερα και είχε ως αποτέλεσμα την αναγκαστική προσγείωση της πτήσης Ryanair FR 4978, που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα-Βίλνιους, στο Μινσκ της Λευκορωσίας” και ενημερώνει ότι στο αεροπλάνο επέβαιναν συνολικά 171 επιβαίνοντες, 11 εκ των οποίων είναι Έλληνες πολίτες. “Η πράξη αυτή, η οποία έθεσε σε κίνδυνο την ζωή όλων των επιβαινόντων είναι απαράδεκτη. Καλούμε για την άμεση απελευθέρωση του αεροσκάφους και του συνόλου των επιβαινόντων προκειμένου να φτάσουν στον τελικό προορισμό τους. Καταδικάζουμε την παράνομη σύλληψη του Λευκορώσου ακτιβιστή Roman Protasevich, ο οποίος απειλείται με τη θανατική ποινή. Ο κ. Protasevich ήταν μέλος της αντιπροσωπείας της ηγέτιδας της Λευκορωσικής Αντιπολίτευσης Sviatlana Tsikhanouskaya, η οποία είχε συμμετάσχει στο Φόρουμ των Δελφών πρόσφατα”, επισημαίνει το υπουργείο Εξωτερικών.
Όπως υπογραμμίζει το ΥΠΕΞ, “για την Ελλάδα, η προάσπιση των θεμελιωδών αξιών όπως η δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι ζήτημα αρχής. Θεωρούμε ότι παρόμοιες πρακτικές, οι οποίες παραπέμπουν σε άλλες εποχές και που δεν αρμόζουν σε κανένα πολιτισμένο κράτος, δεν θα πρέπει να μείνουν αναπάντητες” και καταλήγει με την επισήμανση ότι “η Ελληνική πλευρά βρίσκεται σε στενό συντονισμό με τα υπόλοιπα Κράτη-Μέλη της ΕΕ και αναμένει ότι το ζήτημα αυτό θα εξετασθεί ενδελεχώς κατά το προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο”.
Επικοινωνία Δένδια με τον Λιθουανό ομόλογό του
Τηλεφωνική επικοινωνία με τον Λιθουανό υπουργό Εξωτερικών είχε πριν από λίγο ο Νίκος Δένδιας, σχετικά με το θρίλερ σε αεροσκάφος από την Αθήνα, που έκανε αναγκαστική προσγείωση στο Μινσκ με εντολή των αρχών της Λευκορωσίας, προκειμένου να συλληφθεί αντικαθεστωτικός μπλόγκερ. Ο Γκαμπριέλιους Λαντσμπέργκις ενημέρωσε τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών για τις συνθήκες υπό τις οποίες έγινε η αναγκαστική προσγείωση του αεροσκάφους της Ryanair στο Μινσκ και για τις προσπάθειες που καταβάλλει η λιθουανική πλευρά για τη μεταφορά των επιβατών στο Βίλνιους, σύμφωνα με σχετική ανάρτηση του υπουργείου Εξωτερικών στο twitter. «Αμφότεροι τόνισαν την ανάγκη για την άμεση απελευθέρωση όλων των επιβατών και ότι θα συνεχίσουν να συντονίζουν τις προσπάθειες τους και στο πλαίσιο της ΕΕ», σημειώνει.
Το μήνυμα του Πρωθυπουργού
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, σε μήνυμά του στο twitter, χαρακτηρίζει ως άνευ προηγουμένου, συγκλονιστική πράξη την αναγκαστική προσγείωση του αεροσκάφους και τη σύλληψη του δημοσιογράφου, Ο Έλληνας Πρωθυπουργός ζητεί όχι μόνο την απελευθέρωση όλων των επιβατών που παραμένουν στο Μινσκ αλλά προαναγγέλλει ότι θα τεθεί το θέμα στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής να δοθεί άμεση απάντηση στη Λευκορωσία και να ασκηθούν πιέσεις.
Αλέξης Τσίπρας: Όλοι οι επιβάτες πρέπει να απελευθερωθούν αμέσωςΣτο θρίλερ που εκτυλίχθηκε νωρίτερα σήμερα με την πτήση της Ryanair που απογειώθηκε από την Αθήνα αλλά υποχρεώθηκε σε αναγκαστική προσγείωση στο Μινσκ, προκειμένου να συλληφθεί Λευκορώσος δημοσιογράφος, αναφέρεται ο Αλέξης Τσίπρας.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, σημειώνει σε ανάρτησή του ότι “η αναγκαστική προσγείωση ενός εμπορικού αεροπλάνου από τη Λευκορωσία και η κράτηση ενός δημοσιογράφου είναι σαφώς απαράδεκτη. Όλοι οι επιβάτες πρέπει να απελευθερωθούν αμέσως και η ΕΕ πρέπει να πιέσει τη Λευκορωσία να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα”.
Θύελλα αντιδράσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη
Η σύλληψη του ακτιβιστή-δημοσιογράφου ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το λιθουανικό ΥΠΕΞ κάλεσε εσπευσμένα τον Λευκορώσο επιτετραμμένο και απαίτησε την άμεση απελευθέρωση όλων των επιβατών της πτήσης με την αρχηγό της αντιπολίτευσης Σβιετλάνα Τσιχανούσκαγια να αναφέρει στο twitter ότι η KGB τον είχε βάλει σε λίστα τρομοκρατών. Ο Γερμανός ΥΠΕΞ ζητεί εξηγήσεις από την κυβέρνηση Λουκασένκο ενώ επικεφαλής Εξωτερικών Υποθέσεων του βρετανικού Κοινοβουλίου χαρακτηρίζει τον Λουκασένκο “τύραννο που μας απειλεί όλους”.
Τι λένε Μισέλ, Φον ντερ Λάιεν, Μπορέλ
Αυξάνονται οι αντιδράσεις στις Βρυξέλλες τόσο για τη σύλληψη του αντικαθεστωτικού δημοσιογράφου όσο και για την αναγκαστική προσγείωση της πτήσης στο Μινσκ. Σύσσωμη η ηγεσία τηςε ΕΕ εκφράζει ανησυχία για την αναγκαστική προσγείωση του αεροσκάφους της Ryanair στο Μινσκ. Κάνουν λόγο για συνέπειες και καλούν τις Αρχές της Λευκορωσίας να απελευθερώσουν αμέσως τους επιβάτες. Με ανάρτησή του στο twitter ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ γράφει: “Ανησυχώ πολύ με όσα έχουν αναφερθεί, καλούμε τις Αρχές της Λευκορωσίας να απελευθερώσουν αμέσως τους επιβάτες και πρέπει να διερευνηθεί το συμβάν”.
Επίσης, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είπε πως είναι κάτι το εντελώς απαράδεκτο, όλοι οι επιβάτες πρέπει να συνεχίσουν το ταξίδι τους και οποιαδήποτε παραβίαση των διεθνών κανόνων, αεροπορικών μεταφορών πρέπει να έχει συνέπειες Και ο Ζοζέπ Μπορέλ, Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ, είπε ότι “θεωρούμε υπεύθυνη την κυβέρνηση της Λευκορωσίας για την ασφάλεια όλων των επιβατών και αεροσκαφών. Όλοι οι επιβάτες πρέπει να μπορούν να συνεχίσουν το ταξίδι τους”.
Tην άμεση και σκληρή αντίδραση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και θεσμών ζητεί ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Ντόναλντ Τουσκ αναφερόμενος στο γεγονός ότι ο Πρόεδρος της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο φέρεται να διέταξε την αναγκαστική προσγείωση αεροσκάφους που εκτελούσε την πτήση Αθήνα-Βίλνιους, στο Μινσκ και τη σύλληψη του ακτιβιστή Ραμάν Προτασέβιτς. «Ο Λουκασένκο έχει γίνει απειλή όχι μόνο για τους πολίτες του αλλά και για τη διεθνή ασφάλεια» ανέφερε ο Ντόναλντ Τουσκ και προσέθεσε ότι «η πράξη της κρατικής τρομοκρατίας απαιτεί άμεση και σκληρή αντίδραση όλων των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και θεσμών».
Παράλληλα, υπήρξαν αντιδράσεις και από άλλους πρωθυπουργούς κρατών της ΕΕ, με τον Πολωνό πρωθυπουργό να ζητεί από τον Σαρλ Μισέλ να τεθεί αύριο στη Σύνοδο Κορυφής ειδικό θέμα για κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας. Σημειώνεται πως η ΕΕ έχει επιβάλει κυρώσεις στη Λευκορωσία από τον περασμένο Σεπτέμβριο για τις εκλογές του Αυγούστου που δεν τις αναγνωρίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση και επίσης έχουν επιβληθεί κυρώσεις στον πρόεδρο Λουκασένκο, στον γιο του και στον σύμβουλό του.
Η Λιθουανία απαιτεί την απελευθέρωση του μπλόγκερ – “Έλαβαν εντολή να προσγειωθούν με τη βία”
Άμεση ήταν η αντίδραση του Λιθουανού προέδρου Γκιτάνας Ναουσέντα μετά την εκτροπή τηςπτήσης από Αθήνα που προσγειώθηκε στο Μινσκ αντί στο Βίλνιους, για να συλληφθεί ο Λευκορώσος ακτιβιστής της αντιπολίτευσης Ρόμαν Προτάσεβιτς. Ο πρόεδρος Ναουσέντα απαίτησε την άμεση απελευθέρωση του Προτάσεβιτς ενώ υπογράμμισε σε δήλωσή του που εστάλη μέσω email ότι “η εμπορική πτήση της Ryanair έλαβε εντολή να προσγειωθεί με τη βία. Καλώ τους συμμάχους στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ να αντιδράσουν αμέσως στην απειλή που έθεσε στη διεθνή πολιτική αεροπορία το καθεστώς της Λευκορωσίας. Η διεθνής κοινότητα πρέπει να λάβει αμέσως βήματα ώστε αυτό να μην επαναληφθεί”, ανέφερε ο Λιθουανός πρόεδρος και υποσχέθηκε ότι θα συζητήσει το θέμα αύριο, Δευτέρα, σε μια σύνοδο κορυφής της ΕΕ.
Η προεδρική σύμβουλος Άστα Σκαϊσγκιράιτε είπε πως η επιχείρηση για την εκτροπή του αεροσκάφους που μετέφερε περίπου 170 ανθρώπους από 12 χώρες φαίνεται πως ήταν προσχεδιασμένη. Όπως είπε, οι λευκορωσικές μυστικές υπηρεσίες γνώριζαν ποιος επέβαινε στο αεροπλάνο, το οποίο αναγκάστηκε να προσγειωθεί με τη βοήθεια ενός μαχητικού MIG-29. Ο Προτάσεβιτς ζούσε στο Βίλνιους από τον Νοέμβριο, είπε η προεδρική σύμβουλος.
Γαλλία: “Απαράδεκτη” η εκτροπή του αεροσκάφους
Η Γαλλία κατήγγειλε την «απαράδεκτη» εκτροπή, από τις αρχές της Λευκορωσίας, ενός αεροσκάφους στο οποίο επέβαινε ένας Λευκορώσος αντιφρονών και ζήτησε να δοθεί μια απάντηση από τις 27 χώρες μέλη της ΕΕ. «Η εκτροπή, από τις λευκορωσικές Αρχές, μιας πτήσης της Ryanair είναι απαράδεκτη. Είναι αναγκαίο να δοθεί μια ισχυρή και ενιαία απάντηση των Ευρωπαίων», έγραψε στον λογαριασμό του στο Twitter ο υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν.
«Όλοι οι επιβάτες της πτήσης, μεταξύ των οποίων και οι πιθανοί Λευκορώσοι αντιπολιτευόμενοι, πρέπει να επιτραπεί χωρίς καθυστέρηση να φύγουν από τη Λευκορωσία», πρόσθεσε. Η ΕΕ κάλεσε επίσης τη Λευκορωσία να επιτρέψει σε όλους τους επιβάτες να συνεχίσουν το ταξίδι τους, κάνοντας λόγο για «μια απολύτως απαράδεκτη ενέργεια» εκ μέρους του Μινσκ.
ICAO: Η ενέργεια αυτή ενδέχεται να παραβιάζει τη Σύμβαση του Σικάγο
Ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) εξέφρασε την «έντονη ανησυχία» του για την κατά τα φαινόμενα εξαναγκαστική προσγείωση ενός αεροπλάνου της εταιρείας Ryanair στη Λευκορωσία.
Σε ανάρτηση στο Twitter ο ICAO αναφέρει ότι η ενέργεια αυτή ενδέχεται να παραβιάζει τη Σύμβαση του Σικάγο για τη Διεθνή Πολιτική Αεροπορία, του 1944, με την εφαρμογή της οποίας είναι επιφορτισμένη αυτή η υπηρεσία του ΟΗΕ που εδρεύει στο Μόντρεαλ. Η Σύμβαση του Σικάγο έχει ως στόχο την προώθηση της ειρηνικής χρήσης της πολιτικής αεροπορίας.
ΝΑΤΟ: Ζητεί “διεθνή έρευνα” για την “εξαναγκαστική προσγείωση”
Το ΝΑΤΟ χαρακτήρισε «σοβαρό και επικίνδυνο συμβάν» την αναγκαστική προσγείωση ενός αεροσκάφους της Ryanair στο αεροδρόμιο του Μινσκ, τονίζοντας ότι απαιτείται διεθνής έρευνα για το επεισόδιο αυτό.
«Οι λευκορωσικές αρχές πρέπει να διασφαλίσουν την ασφαλή επιστροφή του πληρώματος και όλων των επιβατών στο Βίλνιους», ανέφερε ένας εκπρόσωπος της Συμμαχίας.
«Παρακολουθούμε στενά την εξαναγκαστική προσγείωση στη Λευκορωσία του αεροπλάνου της Ryanair που πετούσε από την Αθήνα για το Βίλνιιους και την καταγγελόμενη κράτηση του αντιπολιτευόμενου Ρομάν Προτασέβιτς», πρόσθεσε.
Ρομάν Προτασέβιτς: Ποιος είναι ο δημοσιογράφος που τον συνέλαβαν μετά την “αεροπειρατεία”
Σε “αεροπειρατεία” σε πτήση της Ryanair από την Αθήνα προχώρησε το καθεστώς Λουκασένκο για να καταφέρει να πάρει στα χέρια του τον Λευκορώσο δημοσιογράφο και ακτιβιστή της αντιπολίτευσης, Ρομάν Προτάσεβιτς.
Σύμφωνα με ακτιβιστικές οργανώσεις στη Λευκορωσία, μέλη της λευκορωσικής μυστικής υπηρεσίας KGB επιβιβάστηκαν στο αεροσκάφος της Ryanair στην Αθήνα, που απογειώθηκε με προορισμό το Βίλνιους της Λιθουανίας και το ανάγκασαν να προσγειωθεί στο αεροδρόμιο του Μινσκ. Σύμφωνα με το “Mogilev Online”, φεέρεται να είχε πει σε συναδέλφους του, νωρίτερα σήμερα, ότι ενώ βρισκόταν στο αεροδρόμιο της Αθήνας παρατήρησε ότι τον παρακολουθούσε ένας μεσήλικας που μιλούσε ρωσικά, Πρώτα, προσπάθησε να φωτογραφίσει τα ταξιδιωτικά έγγραφα του δημοσιογράφου και μετά έφυγε αν και ήταν ο επόμενος στην ουρά για να τσεκάρει τα στοιχεία του.
Η Λευκορωσία υποστήριξε ότι η αναγκαστική προσγείωση στο αεροδρόμιο του Μινσκ έγινε λόγω απειλής καθώς στο αεροπλάνο είχαν τοποθετηθεί εκρηκτικά, με τις λιθουανικές Αρχές να υποστηρίζουν ότι η αναγκαστική προσγείωση έγινε έπειτα από καβγά επιβάτη με μέλος του πληρώματος, γεγονός που ενισχύει την εκδοχή ότι ενδεχομένως πράκτορες επιβιβάστηκαν στην πτήση γι’ αυτόν ακριβώς τον σκοπό. Σημειώνεται πως όταν το αεροσκάφος μπήκε στον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας, το συνόδευσε λευκορωσικό μαχητικό αεροσκάφος MIG 29, όπως παραδέχτηκε το λευκορωσικό υπουργείο Άμυνας. Στόχος της επιχείρησης ήταν να συλληφθεί ο Προτάσεβιτς, για τον οποίον οι τοπικές Αρχές έχουν εκδώσει ένταλμα σύλληψης μετά τις μαζικές διαμαρτυρίες για νοθεία στις πρόσφατες εκλογές. Μόλις το αεροσκάφος έκανε αναγκαστική προσγείωση, στρατιώτες το περικύκλωσαν και συνέλαβαν τον δημοσιογράφο.
Ο δημοσιογράφος βρισκόταν στην Αθήνα όπου κάλυψε την προηγούμενη εβδομάδα την επίσκεψη της ηγέτιδας της λευκορωσικής αντιπολίτευσης Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, στην Ελλάδα, με αφορμή τη συμμετοχή της στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών. Μάλιστα, ο ίδιος είχε ανεβάσει φωτογραφίες της Τιχανόφσκαγια από την παρουσία της στην Ακρόπολη ή από τις επαφές που είχε εκείνη, εκφράζοντας την τιμή που ένιωθε για το γεγονός ότι κάλυπτε δημοσιογραφικά την είδηση.
Τι υποστηρίζουν οι Αρχές της Λευκορωσίας
Οι Αρχές της Λευκορωσίας ισχυρίζονται ότι είδαν μια φωτογραφία του Ρομάν Προτάσεβιτς στο Μινσκ σε ανάρτηση ενός άλλου μπλόγκερ και η αστυνομία κινητοποιήθηκε για να τον συλλάβει, όπως μετέδωσε η κρατική τηλεόραση της χώρας. Το υπουργείο Εσωτερικών, νωρίτερα, επιβεβαίωσε τη σύλληψη του αντιφρονούντα δημοσιογράφου.
Σύμφωνα με την κρατική τηλεόραση, ένας φίλος του Προτασέβιτς τον τράβηξε φωτογραφία ενώ βρισκόταν στο αεροδρόμιο του Μινσκ και την έστειλε στον Αντόν Μοτόλκο. Εκείνος την ανήρτησε και έτσι ενημερώθηκε η αστυνομία. Ο Μοτόλκο έχει χαρακτηριστεί και αυτός από τις λευκορωσικές Αρχές ως άτομο που εμπλέκεται σε τρομοκρατικές δραστηριότητες. Ο Προτάσεβιτς κινδυνεύει να καταδικαστεί σε κάθειρξη έως και 15 ετών, ενώ σύμφωνα με τη Βικιπαίδεια ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπος και με τη θανατική ποινή.
Ποιος είναι ο Προτάσεβιτς
Γεννήθηκε στις 5 Μαΐου 1995 στο Μινσκ. Είναι μπλόγκερ, δημοσιογράφος, πολιτικός ακτιβιστής, ένας από τους ιδρυτές μαζί με τον Στέπαν Πουτίλο της αντιπολιτευόμενης υπηρεσίας ειδήσεων NEXTA, κανάλι στο Telegram που έχει γίνει μια από τις κύριες πηγές ειδήσεων για τις διαδηλώσεις στη Λευκορωσία, ενώ ήταν διευθυντής ως τις 29 Σεπτεμβρίου 2020. Το κανάλι είναι αντίθετο με τον Λουκασένκο και συνδράμει στον συντονισμό διαδηλώσεων, με τον δημοσιογράφο να καλύπτει τα όσα έγιναν στις εκλογές του 2020, αλλά και στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις. Τον Αύγουστο του 2020 το NEXTA έγινε μία από τις μεγαλύτερες ανεξάρτητες πηγές ενημέρωσης στη διάρκεια των μαζικών διαμαρτυριών μετά τις προεδρικές εκλογές όπου ο Λουκασένκο κατηγορείται για νοθεία.
Στις 5 Νοεμβρίου 2020 ο Προτάσεβιτς και ο Πουτίλο κατηγορήθηκαν ερήμην τους υπό τρία άρθρα του Ποινικού Κώδικα της Λευκορωσίας ενώ στις 19 Νοεμβρίου 2020 η λευκορωσική KGB τους προσέθεσε στη λίστα τρομοκρατών. Ενώ τα Μέσα αναφέρουν ότι μπορεί ο δημοσιογράφος να βρεθεί αντιμέτωπος με τη θανατική ποινή σε περίπτωση σύλληψής του, άλλες πηγές σημειώνουν ότι με τις κατηγορίες που αντιμετωπίζει μάλλον θα καταδικαστεί σε κάθειρξη. Ο Προτάσεβιτς ζει αυτοεξόριστος από το 2019, ενώ η Πολωνία είχε απορρίψει αίτημα έκδοσης του στις λευκορωσικές Αρχές.
ΕΕ: Πιθανή η επιβολή κυρώσεων στη Λευκορωσία κατά τη σημερινή Σύνοδο Κορυφής
Την εκτροπή και τον εξαναγκασμό σε προσγείωση στο Μινσκ της Λευκορωσίας αεροσκάφους της Ryanair, καθώς και το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων σε στελέχη του κρατικού μηχανισμού του Αλεξάντρ Λουκασένκο, θα συζητήσουν οι ηγέτες των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωση στη σημερινή σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες.
Στο διήμερο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το πρόγραμμα περιλάμβανε συζητήσεις για την πανδημία του νέου κορονοϊού, την κλιματική αλλαγή και τη Ρωσία. Όμως εκπρόσωπος του προέδρου Σαρλ Μισέλ κατέστησε σαφές ότι η Λευκορωσία προστέθηκε στην ατζέντα.
«Οι συνέπειες και οι πιθανές κυρώσεις θα συζητηθούν» στη Σύνοδο Κορυφής, ανέφερε ο εκπρόσωπος.
Αυτό το «συμβάν άνευ προηγουμένου» δεν «θα μείνει χωρίς συνέπειες», διεμήνυσε ο ίδιος ο κ. Μισέλ, χωρίς να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες, σε ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησε.
Η Λευκορωσία ανέπτυξε χθες Κυριακή καταδιωκτικό για να αναχαιτίσει το Boeing 737. Ο ιστότοπος της λευκορωσικής αντιπολίτευσης Nexta ανέφερε ότι ο πρώην διευθυντής του Ρομάν Προτάσεβιτς, που επέβαινε στο αεροσκάφος, συνελήφθη όταν αυτό προσγειώθηκε στο Μινσκ, πληροφορία που επιβεβαίωσε αργότερα η λευκορωσική κρατική τηλεόραση.
Το αεροσκάφος της Ryanair εκτελούσε πτήση από την Ελλάδα στη Λιθουανία, χώρες μέλη της ΕΕ και του NATO. Αργότερα χθες, το αεροσκάφος συνέχισε εντέλει την πτήση του προς το Βίλνιους, όπου προσγειώθηκε.
«Καλώ τις αρχές της Λευκορωσίας να απελευθερώσουν αμέσως τον επιβάτη που τέθηκε υπό κράτηση και να εγγυηθούν όλα τα δικαιώματά του», τόνισε ο Σαρλ Μισέλ, αναφερόμενος στον κ. Προτάσεβιτς.
Θα πρέπει να υπάρξουν όλες οι προβλεπόμενες «συνέπειες για τις παραβιάσεις των διεθνών κανόνων που διέπουν τις αερομεταφορές», διεμήνυσε από τη δική της πλευρά η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Η επίτροπος αρμόδια για τις Αξίες και τη Διαφάνεια, η Βέρα Γιούροβα, έκρινε από την πλευρά της ότι το επεισόδιο «δείχνει ως πού μπορεί να φθάσει μια δικτατορία για να φιμώσει μια επικριτική φωνή», προσθέτοντας πως «οι δημοκρατίες πρέπει να σχηματίσουν κοινό μέτωπο, να υπερασπιστούν τις αξίες τους και να αναλάβουν δράση».
Η ΕΕ είχε ήδη επιβάλει, πριν από το συμβάν αυτό, τρεις γύρους κυρώσεων σε βάρος της κυβέρνησης του κ. Λουκασένκο και ετοιμαζόταν να ανακοινώσει τέταρτο γύρο μέτρων σε βάρος λευκορώσων αξιωματούχων σε αντίδραση στις περυσινές προεδρικές εκλογές, το αποτέλεσμα των οποίων οι Βρυξέλλες αμφισβήτησαν, όπως και η αντιπολίτευση, καταγγέλλοντας επίσης τη βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων που ακολούθησαν τη διαδικασία.
Ο επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ Τζουζέπ Μπορέλ είχε ανακοινώσει τη 10η Μαΐου πως οι 27 ετοίμαζαν νέες κυρώσεις σε βάρος του Μινσκ και είχε εκφράσει την ελπίδα πως θα υιοθετούνταν «εντός των προσεχών εβδομάδων». Απαιτείται ομοφωνία στη Σύνοδο Κορυφής για την επιβολή τους.
Παρά τις ευρωπαϊκές και αμερικανικές κυρώσεις, που βάζουν στο στόχαστρο τον Αλεξάντρ Λουκασένκο και ανώτερα στελέχη της κυβέρνησής του, ο λευκορώσος πρόεδρος, με την υποστήριξη της Μόσχας, δεν έχει δώσει την παραμικρή ένδειξη ότι θα επιδιώξει κάποιον συμβιβασμό με το κίνημα αμφισβήτησης στη χώρα, απεναντίας ενίσχυσε την καταστολή.
Στέιτ Ντιπάρτμεντ: Καταδικάζει την ενέργεια της Λευκορωσίας – Ζητά την άμεση απελευθέρωση του Προτασέβιτς Η αμερικανική διπλωματία καταδίκασε έντονα την αναγκαστική εκτροπή επιβατικού αεροσκάφους της Ryanair στη Λευκορωσία την Κυριακή και τη σύλληψη αντιφρονούντα δημοσιογράφου που επέβαινε σε αυτό, αξιώνοντας να συγκληθεί το ταχύτερο το Συμβούλιο του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας.
Σε ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Άντονι Μπλίνκεν ζητεί την άμεση απελευθέρωση του δημοσιογράφου Ρομάν Προτασέβιτς, ενώ τονίζει πως «η σοκαριστική ενέργεια που διαπράχθηκε από το καθεστώς Λουκασένκο έθεσε σε κίνδυνο τη ζωή 120 και πλέον επιβατών, συμπεριλαμβανομένων πολιτών των ΗΠΑ».
Ο κ. Μπλίνκεν υπογράμμισε πως η Ουάσινγκτον θα επιδιώξει τη «συντομότερη δυνατή σύγκληση του Συμβουλίου του ΔΟΠΑ για να εξεταστούν αυτά τα γεγονότα». Ο αμερικανός ΥΠΕΞ σημείωσε πως «συντονίζουμε στενά την αντίδρασή μας με τους εταίρους μας, συμπεριλαμβανομένων της ΕΕ και Λιθουανών και Ελλήνων αξιωματούχων».
Ryanair: “Σθεναρή αντίδραση” ζητά από τις ΗΠΑ ο ΥΠΕΞ της Λιθουανίας – Tο Βίλνιους διενεργεί έρευνα για «τρομοκρατία»
Την εκτροπή στο Μινσκ αεροσκάφους της Ryanair που εκτελούσε δρομολόγιο με προορισμό το Βίλνιους, συζήτησε ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας, ο Γκαμπριέλιους Λάντσμπεργκις με τον Αμερικανό υφυπουργό Εξωτερικών Φίλιπ Ρίκερ, από τον οποίο ζήτησε να υπάρξει σθεναρή αντίδραση από μέρους της Δύσης για την ενέργεια αυτή, την οποία χαρακτήρισε άνευ προηγουμένου. «Στη διάρκεια της συζήτησης» τονίστηκε «ότι αυτό το άνευ προηγουμένου συμβάν πρέπει να συναντήσει σθεναρή διατλαντική αντίδραση», ανέφερε ο κ. Λάντσμπεργκις σε ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησαν οι υπηρεσίες του.
Tο Βίλνιους διενεργεί έρευνα για «τρομοκρατία»
Λιθουανοί εισαγγελείς έχουν αρχίσει να διενεργούν ποινικής φύσης έρευνα για τον εξαναγκασμό του Boeing 737 να προσγειωθεί στο Μινσκ, γνωστοποίησε η γενική εισαγγελία στο Βίλνιους. Η έρευνα αφορά πειρατεία αεροσκάφους για «τρομοκρατία» και παραβίαση διεθνών συνθηκών, σύμφωνα με ανακοίνωση Τύπου της γενικής εισαγγελίας.
Η πρωθυπουργός της Λιθουανίας Ινγκρίντα Σιμονίτε τόνισε σε δημοσιογράφους νωρίτερα ότι οι αρχές επρόκειτο να πάρουν καταθέσεις από πολλούς από τους επιβάτες στο αεροσκάφος της Ryanair. «Αυτό το άνευ προηγουμένου συμβάν πρέπει να ερευνηθεί διεξοδικά», σημείωσε η κυρία Σιμονίτε στο αεροδρόμιο της λιθουανικής πρωτεύουσας, όπου συναντήθηκε με επιβάτες του αεροπλάνου.
Η Λευκορωσία έστειλε χθες Κυριακή καταδιωκτικό της Πολεμικής Αεροπορίας της να αναχαιτίσει το Boeing 737. Ο ιστότοπος της λευκορωσικής αντιπολίτευσης Nexta ανέφερε ότι ο πρώην διευθυντής του Ρομάν Προτάσεβιτς, που επέβαινε στο αεροσκάφος, συνελήφθη όταν αυτό προσγειώθηκε στο Μινσκ, πληροφορία που επιβεβαίωσε αργότερα η λευκορωσική κρατική τηλεόραση.
Το γεγονός προκάλεσε οργή στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ.
