Η αρχαία πόλη Λαοδίκεια, στην Καρία της Μικράς Ασίας, ή Λαοδίκεια η Φρυγική, ή Λαοδίκεια ἐπὶ τῷ Λύκῳ, ιδρύθηκε στα νότια του ποταμού Λύκου στη θέση της παλαιότερης πόλης (αρχικά ονομαζόταν Διόσπολις, ή Πόλη του Διός και, στη συνέχεια Ροάς), από τον Αντίοχο Β’, βασιλιά της αυτοκρατορίας των Σελευκιδών, το 261-253, προς τιμή της συζύγου του, Λαοδίκης.
H αρχαία πόλη είναι γνωστή για την πλούσια πολιτιστική της κληρονομιά, στην οποία εξέχουσα θέση έχουν τα αρχαία θέατρα.
Νέα ευρήματα, βασισμένα σε επιγραφές που ανακαλύφθηκαν στην περιοχή, έριξαν φως στις ξεχωριστές λειτουργίες των δύο μεγάλων θεάτρων της πόλης: του Δυτικού και του Βόρειου. Οι αποκαλύψεις αυτές, προσφέρουν μοναδικά στοιχεία σχετικά με τις κοινωνικές δυναμικές της πόλης, πριν από 2.200 χρόνια στο παρελθόν.
Δυτικό Θέατρο: Ένας χώρος για το κοινό
Το Δυτικό Θέατρο της Λαοδίκειας, κατασκευασμένο τον 2o αιώνα π.Χ. είχε χωρητικότητα για 1.500 θεατές, και έχει υποβληθεί σε εκτεταμένες προσπάθειες αποκατάστασης. Έπειτα από έναν σεισμό, τον 3ο αιώνα μ.Χ., το θέατρο αποκαταστάθηκε μερικώς και συνέχισε να λειτουργεί ως χώρος για το κοινό, φιλοξενώντας δημόσιες συναθροίσεις, μέχρι τον 7ο αιώνα μ.Χ.
Μία πρόσφατη ανασκαφή στη Λαοδίκεια με επικεφαλής τον καθηγητή Celal Simsek, αποκάλυψε τον σημαντικό ρόλο που είχε το θέατρο αυτό για την πολιτιστική ζωή της πόλης. Οι επιγραφές που ανακαλύφθηκαν εδώ, μαρτυρούν πως, δεν ήταν μόνο χώρος θεατρικών παραστάσεων, αλλά και δημόσιος χώρος όπου διεξάγονταν δωρεάν διοργανώσεις τις οποίες χρηματοδοτούσε η πολιτεία.
Βόρειο Θέατρο: Χώρος ιδιωτικών διοργανώσεων
Με την αύξηση του πληθυσμού της Λαοδίκειας, το Δυτικό Θέατρο, δεν μπορούσε πλέον να καλύψει τον αυξανόμενο αριθμό των θεατών. Για τις νέες ανάγκες, τον 2ο αιώνα μ.Χ., κτίστηκε το Βόρειο Θέατρο, εξ ολοκλήρου από μάρμαρο.
Σε αντιδιαστολή με το Δυτικό Θέατρο, ο χώρος αυτός απευθυνόταν περισσότερο στην ελίτ, διοργανώνοντας παραστάσεις επί πληρωμή, για τους εύπορους.
Οι επιγραφές μαρτυρούν ότι, στο θέατρο αυτό πήγαιναν κυρίως επιχειρηματίες, άρα ήταν ένας χώρος για αποκλειστικές, επί πληρωμή παραστάσεις.
Αναβίωση της πολιτιστικής κληρονομιάς
Το Δυτικό Θέατρο, πλέον εντελώς αναστηλωμένο σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές, επαναλειτουργεί από το 2022 για δημόσιες εκδηλώσεις.
«Πριν από εκατοντάδες χρόνια, αυτό ήταν ένα θέατρο για το κοινό, ενώ σήμερα εξακολουθεί να είναι ένας χώρος για δημόσιες εκδηλώσεις», σημείωσε ο καθηγητής Simsek.
Οι αδιάλειπτες ανασκαφές στη Λαοδίκεια εντάσσονται στην ευρύτερη προσπάθεια διάσωσης της πλούσιας αρχαιολογικής κληρονομιάς της πόλης, στην οποία περιλαμβάνεται η αποκατάσταση και άλλων, καθοριστικής σημασίας δομών, όπως είναι η Βόρεια Αγορά και το Στάδιο της πόλης. Μέσα από τις προσπάθειες αυτές, η Λαοδίκεια αναμένεται να αποτελέσει ένα σημαντικό πολιτιστικό και ιστορικό κέντρο, προσφέροντας στους επισκέπτες βαθύτερη κατανόηση της σημασίας της στην αρχαία εποχή.
Τα δύο θέατρα της Λαοδίκειας, με τους διακριτούς σκοπούς, προσφέρουν μια μοναδική ματιά στην κοινωνική και πολιτιστική ζωή της αρχαίας πόλης.
Τα ευρήματα από τις ανασκαφές και τις επιγραφές προσφέρουν μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για τις περίπλοκες δυναμικές ανάμεσα στη δημόσια και την ιδιωτική ζωή του αρχαίου ελληνικού κέντρου, συνεχίζοντας να προσελκύει το ενδιαφέρον των ακαδημαϊκών αλλά και των επισκεπτών.
