Ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ, Δημοσθένης Σαρηγιάννης και η ομάδα του αποκωδικοποιούν για το enikos.gr την επιδημιολογική έκθεση του ΕΟΔΥ, η οποία δημοσιεύθηκε χθες Τρίτη 23 Αυγούστου, παραθέτοντας τις εκτιμήσεις τους για την πορεία της πανδημίας του κορονοϊού στη χώρα.
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, ο εβδομαδιαίος μέσος αριθμός κρουσμάτων ανέρχεται στα 7.967 κρούσματα. Οι προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE (που λαμβάνουν υπόψη την διασπορά όλων των μεταλλαγμένων στελεχών του SARS-CoV-2) είναι 7.869 (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) και διαφαίνεται ότι η διασπορά του κορωνοϊού κορυφώθηκε στα μέσα Ιουλίου με μέγιστη τιμή περίπου τα 23.500 κρούσματα.
Ο συνολικός αριθμός των τεστ που πραγματοποιήθηκε την εβδομάδα που πέρασε ήταν 491.401 ενώ ο ημερήσιος μέσος όρος αυτών ήταν 70.200 και σε συνδυασμό με τον αριθμό των κρουσμάτων, η εβδομαδιαία μέση τιμή του δείκτη θετικότητας διαμορφώθηκε στο 11,3 %. Η πραγματοποίηση αριθμού τεστ σε επίπεδα άνω των 150.000 την ημέρα, συντελεί στο να εξάγουμε πιο ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με την πορεία της πανδημίας, αλλά και να εντοπιστούν περισσότεροι ασυμπτωματικοί και προσυμπτωματικοί, συντελώντας στην ανάσχεση ή έστω στον μετριασμό πιθανής έξαρσης της πανδημίας. Σημαντικοί σύμμαχοι σε αυτή την προσπάθεια αύξησης του αριθμού των τεστ ανίχνευσης του SARS-CoV-2 αποτελούν εκτός από τα rapid και τα self-test, για να καταπολεμηθεί η δυναμική αύξησης της διασποράς στις περιοχές όπου μια τέτοια αύξηση διαφαίνεται από τα μέχρι τώρα δεδομένα.
Ο εβδομαδιαίος μέσος όρος θανάτων παρέμεινε σταθερός στους 43.9 ανά ημέρα. Όσον αφορά στους ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ), ο αριθμός τους αυξήθηκε (παρόλο που βρισκόμαστε στην 5η εβδομάδα αποκλιμάκωσης του πιο πρόσφατου κύματος) και διαμορφώθηκε στους 132. Η καμπύλη εξέλιξης του αριθμού των ασθενών που νοσηλεύονται σε κλίνες ΜΕΘ με βάση τις προσομοιώσεις της πλατφόρμας CORE, παρουσιάζεται στο Σχήμα 1, των ασθενών που νοσηλεύονται σε απλές κλίνες στο Σχήμα 2, ενώ η εκτίμησή μας για την πορεία των θανάτων ανά ημέρα παρουσιάζεται στο Σχήμα 3.
Η πορεία της μέσης εβδομαδιαίας τιμής των κρουσμάτων, καθώς και του κυλιόμενου μέσου όρου 7 ημερών του αριθμού των κρουσμάτων ανά 100.000 πληθυσμού, όπως έχουν καταγραφεί από τον ΕΟΔΥ και η αναμενόμενη πορεία τους, όπως προδιαγράφεται από την υπολογιστική πλατφόρμα CORE για την Ελληνική επικράτεια (όπως και στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη) μέχρι τις 31 Αυγούστου, αποτυπώνονται στο Σχήμα 4. Υπάρχει αυξημένος ρυθμός επαναμολύνσεων ακόμα και σε σύντομο διάστημα από προηγούμενη μόλυνση, που αποτελεί χαρακτηριστικό των νέων παραλλαγών της Ο (ΒΑ.4 και ΒΑ.5), το οποίο είναι ακόμη πιο μολυσματικό από την παραλλαγή Ο κατά 33% μεσοσταθμικά.
Συνεπώς, ο συνδυασμός ολοκληρωτικής χαλάρωσης των μέτρων προστασίας και της παρουσίας των νέων στελεχών, οδήγησαν σε ένα νέο κύμα από την αρχή του Ιουνίου, το οποίο όμως εδώ και τέσσερις εβδομάδες βρίσκεται σε αποκλιμάκωση. H τελευταία οφείλεται σε ανάπτυξη φυσικής ανοσίας του πληθυσμού τοπικά λόγω μεγάλης διασποράς μέχρι τα μέσα Ιουλίου.
Στις επιμέρους περιοχές με υψηλό υγειονομικό κίνδυνο, στη Θεσσαλονίκη ο εβδομαδιαίος μέσος όρος είναι 895 κρούσματα με την αντίστοιχη τιμή στην Αττική να διαμορφώνεται στα 1.504 κρούσματα. Η Αττική αντιπροσωπεύει περίπου το 18.9% των κρουσμάτων, και εμφανίζει 1,7 φορές περισσότερα κρούσματα από τη Θεσσαλονίκη. Η διασπορά των κρουσμάτων στην Αττική, συνεχίζει σε αποκλιμάκωση με μικρή επιβράδυνση του ρυθμού αυτής (Σχήμα 5), ενώ η πορεία των κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ) είναι ανοδική και παρουσιάζεται στο Σχήμα 6.
Η Θεσσαλονίκη συνεχίζει σε αποκλιμάκωση με μειωμένο ρυθμό (Σχήμα 7), ενώ η πορεία των κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ) εμφανίζει σταθεροποιητική πορεία και παρουσιάζεται στο Σχήμα 8.
Συμπεράσματα: Με βάση τα σημερινά αποτελέσματα, σε πανελλαδικό επίπεδο ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του δείκτη θετικότητας διαμορφώθηκε στο 11,3% ενώ ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του πραγματικού αριθμού αναπαραγωγής Rt (δηλαδή ο αριθμός των ατόμων που ένας φορέας μπορεί να επιμολύνει) μειώθηκε οριακά στο 0,76 (Rt κάτω από τη μονάδα υποδηλώνει καθαρή μείωση της διασποράς του ιού στην κοινότητα). Ο αριθμός των κρουσμάτων (όπως αποτυπώνεται στον κυλιόμενο μέσο όρο 7 ημερών) παραμένει υψηλός, και το πιο πρόσφατο κύμα, παρόλο που στο σύνολο της χώρας έχει παρέλθει την κορύφωση του πριν 5 εβδομάδες, αποκλιμακώνεται με διαφορετικό ρυθμό στις διάφορες περιοχές της χώρας, τόσο από την απώλεια ανοσίας λόγω της παρόδου μεγάλου χρονικού διαστήματος σε μεγάλο τμήμα του πληθυσμού από τον τελευταίο εμβολιασμό, όσο και από νόσηση, καθώς και από τη χαλάρωση των μέτρων σε συνδυασμό με την κατάργηση των self-test, αλλά και την επικράτηση των στελεχών ΒΑ.4 και ΒΑ.5.
Ανοδικές διακυμάνσεις ή επιβράδυνση του ρυθμού αποκλιμάκωσης παρατηρείται σε κάποιες τουριστικές περιοχές, όπου είναι εμφανές ότι οφείλονται στο συνδυασμό της χαλάρωσης των μέτρων σε συνδυασμό με τις τουριστικές ροές, ενώ η αποκλιμάκωση των ανοδικών αυτών τάσεων θα καθοριστεί από το σημείο που θα επιτευχθεί η απαιτούμενη συνδυαστική ανοσία. Με βάση την τωρινή κατάσταση, δυστυχώς επιβεβαιώνεται ότι η σύσταση όπως μη άρση της υποχρεωτικής χρήσης μέτρων προσωπικής προστασίας όπως όπως η μάσκα σε κλειστούς χώρους και ΜΜΜ, ήταν ενδεδειγμένη.
O πραγματικός αριθμός αναπαραγωγής Rt ανά περιφερειακή ενότητα της χώρας παρουσιάζεται στο Σχήμα 75.
Στο σύνολο της χώρας η μελλοντική πορεία προβλέπεται να είναι μετά την κορύφωση που επήλθε πριν πέντε εβδομάδες, όπως είχαμε προβλέψει από τις αρχές Ιουνίου (κυρίως οδηγούμενη από την Αττική και άλλες μεγάλες περιφέρειες όπως η Λάρισα, η Αχαΐα, και πλέον και η Θεσσαλονίκη), και αντικατοπτρίζεται και στον αριθμό των κρουσμάτων (μέσος όρος 7 ημερών), ο οποίος πλέον βρίσκεται οριακά κάτω από τις 8.000 (7.967). Για να συνεχιστεί η συστηματική αποκλιμάκωση της πανδημίας σε όλες τις περιοχές, πέρα από την σημαντική συνειδητοποίηση εκ μέρους του πληθυσμού ότι χρειάζεται προσοχή και σύνεση για την αντιμετώπιση της διασποράς των νέων παραλλαγών της Ο), θα πρέπει να στοχεύσουμε στη διατήρηση και την επέκταση της επίκτητης ανοσίας του πληθυσμού, αλλά και στον μεγάλο αριθμό των τεστ συνολικά (μοριακά, rapid και self-test) που πραγματοποιούνται καθημερινά.
H αποτελεσματικότητα των συνδυαστικών αυτών εργαλείων πρόληψης της διασποράς, θα πρέπει να αποτελέσει οδηγό για την αντιμετώπιση του νέου κύματος της μετάλλαξης Ο.
Η επιδημιολογική εικόνα σήμερα σε σχέση με την εικόνα την προηγούμενη Κυριακή (αντίστοιχη ημέρα αναφοράς), παρουσιάζεται στα συγκριτικά συγκεντρωτικά αποτελέσματα που δίνονται στο Σχήμα 76.
Η συγκεντρωτική εικόνα των νέων κρουσμάτων ανά 100.000 κατοίκους (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) των επιμέρους περιοχών παρουσιάζεται στο Σχήμα 77. Όλες οι περιοχές παραμένουν πάνω από το όριο ανησυχίας.
Η αποτύπωση των τάσεων στις επιμέρους περιοχές, παρουσιάζεται στο παρακάτω σχήμα όπου παρουσιάζεται ο ρυθμός μεταβολής των νέων κρουσμάτων ανά 100.000 κατοίκους (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) των επιμέρους περιοχών. Θετικές τιμές του ρυθμού μεταβολής υποδηλώνουν άνοδο, ενώ αρνητικές τιμές υποδηλώνουν πτωτική πορεία.
Με βάση το Σχήμα 77, αλλά και τη συνολικότερη πορεία των τελευταίων ημερών όπως αυτή αποτυπώνεται στο Σχήμα 74 (πραγματικός αριθμός αναπαραγωγής Rt ανά περιοχή), σε ό,τι αφορά στην εξέλιξη της διασποράς του ιού, οι περισσότερες περιοχές της χώρας βρίσκονται σε πτωτική πορεία, ενώ παρατηρούνται ανοδικές διακυμάνσεις σε τουριστικές περιοχές όπως η Ιθάκη, η Ικαρία, η Νάξος, ενώ από στην ηπειρωτική Ελλάδα, ανοδικές διακυμάνσεις παρουσιάζουν η Φωκίδα, τα Γρεβενά και η Άρτα. Όσον αφορά στις μεγάλες πόλεις, στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη συνεχίζεται η αποκλιμάκωση, όπως είχαμε προβλέψει, παρατηρείται όμως μικρή επιβράδυνση, η οποία οφείλεται στην επιστροφή του πληθυσμού από τους τουριστικούς προορισμούς.
Με βάση και τα τελευταία αποτελέσματα, επιβεβαιώνεται η θεωρία της δυναμικής ισορροπίας που έχει ήδη διατυπωθεί από την ομάδα μας και αφορά την πορεία της πανδημίας τους τελευταίους 5 μήνες. Στην προκειμένη περίπτωση, η χαλάρωση των μέτρων έδωσε χώρο στις πιο μεταδοτικές παραλλαγές Ο-4 και Ο-5 να αναπτυχθούν και να δώσουν ένα επιπλέον κύμα. Η διαμόρφωση ενός πολύ υψηλού κύματος περιορίστηκε από την επιπλέον φυσική ανοσία που διαμορφώθηκε (και που προστίθεται στη συνολική επίκτητη και ήδη υπάρχουσα φυσική ανοσία), ακριβώς λόγω αυτού του κύματος.
Αντίστοιχα, οι περιοχές που το αντιμετώπισαν πρώτες (όπως η Αθήνα, η Μύκονος και η Σαντορίνη), είναι και αυτές οι οποίες μπήκαν σε αποκλιμάκωση πρώτες, ενώ αυτές στις οποίες ξεκίνησε με καθυστέρηση, είναι αυτές που βρίσκονται ακόμη σε άνοδο (κυρίως τουριστικές περιοχές στις οποίες ξεκίνησε πιο αργά η εισροή τουριστών). Επιπλέον επιβαρυντικός παράγοντας είναι οι επαναμολύνσεις (περίπου το 22% των μετρούμενων μολύνσεων), ενώ υπάρχει μειωμένη ανοσία σε άτομα που είχαν εμβολιαστεί με την τρίτη δόση προ 4-6 μηνών. Αυτό σημαίνει ότι με δεδομένη την περαιτέρω απώλεια ανοσίας τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, που θα έχουν παρέλθει ακόμα περισσότεροι μήνες, μια επιπλέον αναμνηστική δόση θα καταστεί αναγκαία άμεσα. Τα μέχρι τώρα δεδομένα καταδεικνύουν το όφελος μιας 4ης (2ης αναμνηστικής δόσης) του εμβολίου και για τους κάτω των 60 ετών συμπολίτες μας με τη σύμφωνη γνώμη του προσωπικού τους γιατρού που γνωρίζει το ιατρικό τους ιστορικό και την γενικότερη κατάσταση της υγείας τους.
