Ξεχνάς πάντα πού βάζεις τα κλειδιά σου; Ή μήπως προσπαθείτε να απομνημονεύσετε πληροφορίες για μια εξέταση ή μια παρουσίαση; Η μνήμη παίζει καθοριστικό ρόλο σε πολλές από τις καθημερινές μας δραστηριότητες, ωστόσο μερικές φορές μπορεί να είναι δύσκολο να εκπαιδεύσουμε τον εγκέφαλό μας ώστε να θυμάται τα πάντα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, πάντως, υπάρχουν διαθέσιμες μέθοδοι για εκείνους που έχουν μνήμη χρυσόψαρου.
«Η μνήμη είναι κάτι που μπορεί να εκπαιδευτεί χρησιμοποιώντας τη νευροπλαστικότητα, η οποία είναι η ικανότητα του εγκεφάλου να παραμένει εύπλαστος για μια ολόκληρη ζωή», δήλωσε στο Newsweek η νευροεπιστήμονας και γιατρός του MIT Tara Swart Bieber.
Αυτή η τεχνική επιτρέπει στον εγκέφαλο να αναγνωρίζει μονοπάτια και να δημιουργεί νέες συνδέσεις – νευρολογικές διεργασίες – που αποτελούν τη βάση της μάθησης και της μνήμης.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Εγκεφάλου του Κουίνσλαντ στην Αυστραλία η μνήμη διέπεται από την επανενεργοποίηση συγκεκριμένων νευρωνικών δικτύων. Αυτά μπορούν να ενισχυθούν ή να εξασθενήσουν με την πάροδο του χρόνου, ανάλογα με το πόσο συχνά χρησιμοποιούνται.
Το είδος των αναμνήσεων που βασίζονται σε ένα «κυκλικό» μοντέλο, αφορούν σε εκείνες που είναι συχνά πιο εύκολο να τις ανακαλέσουμε, όταν άλλα ερεθίσματα μας τις θυμίζουν. Για παράδειγμα, αν η μητέρα κάποιου φορούσε πάντα ένα συγκεκριμένο άρωμα καθώς μεγάλωνε, πιθανότατα κάθε φορά που το μύριζε σαν ενήλικας να ανακαλούσε κάποια παιδική ανάμνηση.
Η Swart Bieber είπε ότι μία από τις καλύτερες ασκήσεις του εγκεφάλου που μπορεί κανείς να εφαρμόσει κάποιος, εάν επιθυμεί να βελτιώσει την ικανότητα του να θυμάται είναι η τεχνική του «παλατιού», γνωστή και ως μέθοδος τόπων.
Πώς εφαρμόζεται η τεχνική
Δημοφιλής από τον Σέρλοκ Χολμς, η μέθοδος λειτουργεί ως εξής: οραματιστείτε ένα μέρος το οποίο γνωρίζετε καλά. Αυτό θα μπορούσε να είναι το σπίτι σας, το γραφείο ή ακόμα και το παιδικό σας δωμάτιο.
Στη συνέχεια, σχεδιάστε μια διαδρομή μέσω της τοποθεσίας που επιλέξατε και κατά μήκος αυτής επικεντρωθείτε σε συγκεκριμένα αντικείμενα όπως το χαλάκι της πόρτας, την καφετιέρα ή μία παιδική ζωγραφιά που είχε σχεδιάσει κάποτε η αδερφή σας.
Έπειτα καταγράψτε τα σε μία λίστα με την σειρά που θα τα βλέπατε την ώρα που θα διασχίζατε το συγκεκριμένο μονοπάτι.
Το επόμενο βήμα, ωστόσο, είναι το πιο κρίσιμο: αποδώστε μια πληροφορία σε καθένα από αυτά τα βασικά σημεία. Αλλά μόνο η τυχαία αντιστοίχιση γεγονότων στα έπιπλα δεν αρκεί — πρέπει να βρείτε αξέχαστους δεσμούς μεταξύ τους.
Έτσι, για παράδειγμα, ας πούμε ότι προσπαθείτε να θυμηθείτε τους τρεις πρώτους προέδρους των Ηνωμένων Πολιτειών. Φτάνεις πρώτα στο χαλάκι της πόρτας και σκέφτεσαι να πλύνεις τα παπούτσια σου—Ουάσιγκτον. Στη συνέχεια, σηκώνετε το βλέμμα για να δείτε το μπολ με φρούτα — το μήλο του Άνταμς. Τέλος, βλέπετε την άσχημη εικόνα μιας γάτας—μιας γάτας, Thomas Jefferson.
Οι συσχετισμοί δεν χρειάζεται να βγάζουν νόημα σε κανέναν εκτός από εσάς. Μπορείτε να συνδέσετε τα αντικείμενα με αγαπημένους ηθοποιούς που έπαιξαν σε μια συγκεκριμένη ταινία.
Όταν έχετε αναθέσει όλα τα αντικείμενά σας, ήρθε η ώρα να περπατήσετε μέσα από το παλάτι της μνήμης σας, ενισχύοντας κάθε έναν από αυτούς τους συσχετισμούς. Όσο περισσότερο επαναλαμβάνετε την άσκηση, τόσο ισχυρότεροι θα είναι αυτοί οι συσχετισμοί.
Το τέχνασμα λειτουργεί με ιδιαίτερη επιτυχία όταν εφαρμόζεται για την απομνημόνευση κάποιας λίστας ή καταλόγου.
Αξίζει να σημειωθεί πως ο τρόπος ζωής και το περιβάλλον κάποιου μπορούν επίσης να επηρεάσουν τη μνήμη του: οι πολλαπλές εργασίες, το άγχος, ο κακός ύπνος, το junk food, η αφυδάτωση και η καθιστική ζωή μπορούν όλα να επηρεάσουν αρνητικά τη μνήμη μας, πρόσθεσε η Bieber.
Αντίθετα, σύμφωνα με την ίδια την μνήμη βελτιώνουν η επαρκής διάρκεια και η ποιότητα του ύπνου, η υγιεινή διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες και ωμέγα-3, η κατανάλωση νερού, η σωματική δραστηριότητα αλλά και η διαχείριση του στρες.
