Η ανακάλυψη ενός πτώματος στον βάλτο και η ανατροπή της πρώτης θεωρίας των αρχαιολόγων.
Οι αρχαιολόγοι πραγματοποίησαν μια σημαντική επανεκτίμηση της αντίληψής τους σχετικά με ανθρώπινα λείψανα που ανακαλύφθηκαν πέρσι σε βάλτο στην κομητεία Λοντοντέρι της βόρειας Ιρλανδίας. Αρχικά, οι ειδικοί πίστεψαν πως, η σορός ήταν ενός έφηβου αγοριού. Πλέον, το εύρημα έχει χαρακτηριστεί ως «η γυναίκα του Ballymacombs More» και πιστεύεται πως ανήκει σε μια νεαρή γυναίκα που έζησε πριν από περίπου 2.000 χρόνια.
Η ανακάλυψη, πραγματοποιήθηκε σε βάλτο κοντά στο Bellaghy, το 2023, και αρχικά οδήγησε τους ερευνητές στην πεποίθηση πως είχαν ανακαλύψει τα λείψανα ενός αγοριού μεταξύ 13 και 17 ετών. Ωστόσο, περαιτέρω ανάλυση αποκάλυψε πως τα λείψανα, πιθανώς να είναι μια γυναίκα ηλικίας από 17 έως 22 ετών τη στιγμή του θανάτου της.
Η αποκάλυψη, θεωρείται μια «από τις σημαντικότερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις στο νησί της Ιρλανδίας», υπογραμμίζοντας τη σημασία του ευρήματος. Οι έρευνες υπόσχονται να ρίξουν περισσότερο φως στη ζωή και τις συνθήκες ζωής της νεαρής γυναίκας, πριν από δύο χιλιετίες.
Η γυναίκα του Ballymacombs More είναι «μία από τις πιο συναρπαστικές ανακαλύψεις της Ιρλανδίας»
Τη μελέτη πραγματοποίησαν το εθνικό μουσείο της Βόρειας Ιρλανδίας σε συνεργασία με οργανισμούς από όλο το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιρλανδία και την Ευρώπη, μεταξύ των οποίων και την αστυνομία της Βόρειας Ιρλανδίας (PSNI), το εθνικό μουσείο της Ιρλανδίας, του βασιλικού πανεπιστημίου του Μπέλφαστ, του κολεγίου Trinity στο Δουβλίνο, του University College στο Δουβλίνο, του πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, του πανεπιστημίου της Γλασκόβης και του πανεπιστημίου Μπράντφορντ.
Τα λείψανα χρονολογούνται γύρω στο 343 π.Χ. και το 1 π.Χ., στη διάρκεια της Εποχής του Σιδήρου.
Η οστεοαρχαιολογική ανάλυση, έχει αποκαλύψει πως το σώμα είναι γυναικείο. Η ανακάλυψη του έχει χαρακτηριστεί ως «ακόμη πιο σημαντική, επειδή τα περισσότερα σώματα που έχουν ανακαλυφθεί σε βάλτους από την περίοδο αυτή, είναι ανδρών». Το ύψος του ατόμου είναι περίπου 167 εκατοστά.
Ο αποκεφαλισμός του πτώματος και ο βίαιος θάνατος
Ενώ το σώμα έχει διατηρηθεί σε καλή κατάσταση, το κρανίο του έλειπε και δεν έχει βρεθεί. Έρευνες ανακάλυψαν σημάδια από εγκοπές στους σπονδύλους του αυχένα, αποκαλύπτοντας πως, αιτία του θανάτου ήταν ο αποκεφαλισμός μέσα στον βάλτο – ίσως ως μέρος ενός τελετουργικού και θυσίας κατά την περίοδο της Εποχής του Σιδήρου.
Επίσης, έχει ανακαλυφθεί τμήμα από υφαντό αντικείμενο, φτιαγμένο από οργανικό υλικό, κάτω από τα γόνατα της γυναίκας και το οποίο θεωρείται ότι είναι τμήμα τεχνουργήματος σχετικού με το τελετουργικό.
Αυτή την περίοδο, το μουσείο εστιάζει στην ταυτοποίηση της φύσης του τεχνουργήματος αυτό και το έχει περιγράψει ως ύφασμα με βάση την οργανική ύλη, το οποίο ανάγεται στην περίοδο αυτή και σχετίζεται με το συγκεκριμένο άτομο.
Σε σύμπνοια με τη σύμβαση ονοματοθεσίας που ακολουθείται σε παρόμοιες ανακαλύψεις, δηλαδή το τοπωνύμιο όπου έχουν βρεθεί τα λείψανα και το φύλο του ατόμου, τα λείψανα πλέον, είναι γνωστά ως «η γυναίκα του Ballymacombs More».
Η έφορος του αρχαιολογικού μουσείου της Βόρειας Ιρλανδίας, Niamh Baker, χαρακτηρίζει τη γυναίκα του Ballymacombs More, ως «μία από τις πιο συναρπαστικές ανακαλύψεις της Ιρλανδίας».
«Η ανακάλυψη, μας προσφέρει στοιχεία σχετικά με τις ζωές των ανθρώπων της αρχαιότητας και μας βοηθά να καταλάβουμε πώς ζούσαν, πώς αλληλεπιδρούσαν με το περιβάλλον τους και πως ανέπτυξαν τον πολιτισμό τους», λέει χαρακτηριστικά.
«Ως οργανισμός με θεσμική ευθύνη για την απόκτηση, τη φροντίδα και τη διατήρηση εθνικά σημαντικών αρχαιολογικών ευρημάτων στην Βόρεια Ιρλανδία, μεριμνήσαμε αμέσως για την επαγγελματική διαχείριση της ανακάλυψης και τη διασφάλιση της ηθικής κατά την αποκάλυψη της πολύτιμης ιστορίας της».
Η Eileen Murphy, καθηγήτρια αρχαιολογίας στη σχολή φυσικού και ανθρώπινου περιβάλλοντος στο πανεπιστήμιο Queen, διεξήγαγε την οστεολογική αξιολόγηση, συνθέτοντας ένα βιολογικό προφίλ του ατόμου και εξακριβώνοντας το αίτιο του θανάτου της.
«Ήταν προνόμιό μας να αναλάβουμε την οστεολογική ανάλυση των τόσο μοναδικών, αλλά και τόσο βαρυσήμαντων αρχαιολογικών, ανθρώπινων λειψάνων», εξηγεί.
«Όπως παρατηρείται σε πολλά σώματα που έχουν βρεθεί σε βάλτους και ανάγονται στην Εποχή του Σιδήρου, η νεαρή αυτή γυναίκα υπέστη έναν βίαιο θάνατο, με ροή αίματος από τον λαιμό της, συνέπεια του αποκεφαλισμού της».
Ανακαλύφθηκε τυχαία μετά από 2.000 χρόνια
«Το κεφάλι είχε αφαιρεθεί, το σώμα όμως, παρέμενε στο σημείο, μέχρι που ανακαλύφθηκε, μετά από 2.000 χρόνια από χειριστές μηχανών. Εκτενέστερη επιστημονική εξέταση, η οποία περιέλαβε τα αποτελέσματα γονιδιακής εξέταση, αναμφίβολα, απέφερε πιο συναρπαστικά ευρήματα».
Τα ευρήματα και το τεχνούργημα πλέον έχουν μεταφερθεί από το εθνικό εργαστήριο παθολογίας στο εθνικό μουσείο της Βόρειας Ιρλανδίας, όπου είναι υπό στενή παρακολούθηση από την ομάδα συντήρησης πριν την τελική φάση, αυτή της συντήρησης.
Η Hannah Crowdy, επικεφαλής της εφορίας στο εθνικό μουσείο της Βόρειας Ιρλανδίας, περιγράφει τη συνεργασία ως ένα «σπουδαίο επίτευγμα για τη Βόρεια Ιρλανδία».
«Είναι μια εξαιρετική αναπαράσταση της σημασίας των μουσείων μας και του σημαντικού ρόλου που διαδραματίζουμε εμείς για την πολιτιστική μας κληρονομιά, η οποία ανάγεται χιλιάδες χρόνια στο παρελθόν».
«Είμαστε ευγνώμονες στους συνεργάτες μας για τη συμβολή τους στο έργο αυτό. Έχουμε μάθει πολλά από τη σπουδαία γνώση τους, η οποία μας διασφάλισε τη δημιουργία ορθών, επιστημονικών καταγραφών που σχετίζονται με την ανακάλυψη».
«Οι συλλογές μας αποσκοπούν στην απόλαυση και την έμπνευση του κοινού. Όπως δείχνει η γυναίκα του Ballymacombs More, αποτελούν σημαντική πηγή έρευνας και γνώσης σε μια ευρεία κλίμακα επιστημονικών τομέων» τονίζει.
«Οι ιστορίες και η ουσιαστική γνώση που συνδέεται με τους ανθρώπους από το παρελθόν, προκαλεί εντύπωση, ίσως και αποτροπιασμό σε εμάς σήμερα. Την ίδια στιγμή, είναι διαφωτιστικές και βοηθούν να κατανοήσουμε καλύτερα, όπως και να αναλογιστούμε τις κοινωνικές αλλαγές με το πέρασμα του χρόνου. Οι κοσμοαντιλήψεις και οι δυνάμεις που επενεργούν σε εμάς, έχουν αλλάξει βαθιά στο πέρασμα της ιστορίας. Καθώς η συγκεκριμένη θεωρείται μια σημαντική αρχαιολογική ανακάλυψη, πρέπει πάντα να θυμόμαστε πως, η γυναίκα του Ballymacombs More, κάποτε ήταν ένας άνθρωπος όπως καθένας από εμάς».
