Τα παιδιά που ανατρέφονται με υπερβολικά χάδια, μεγαλώνουν αποκτώντας κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Πρόκειται για στοιχεία, συναισθηματικές ιδιότητες ή μοτίβα συμπεριφοράς, τα οποία αναπτύσσονται ως τρόποι αντιμετώπισης των δυσκολιών και των ανατροπών της ζωής.
Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται ακόμη μία φορά πως το περιβάλλον της ανατροφής μας αφήνει ένα διαρκές αποτύπωμα στην ανάπτυξη και την εξέλιξή μας.
Τα 7 κοινά χαρακτηριστικά που αποκτούν οι άνθρωποι όταν μεγαλώνουν σε περιβάλλον υπερβολικής φροντίδας και προστασίας
- Δυσκολία στη διαχείριση της αποτυχίας
- Προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις
- Χαμηλή αίσθηση αυτοδυναμίας
- Μειωμένη ψυχική ανθεκτικότητα
- Δυσκολία στη λήψη αποφάσεων και την ανεξαρτησία
- Μειωμένη ανθεκτικότητα και αίσθηση αυταξίας
- Ροπή προς την τελειομανία
Πώς το υπερβολικό «κανάκεμα» επηρεάζει τη διαμόρφωση της προσωπικότητας στην ενήλικη ζωή
Δυσκολία στη διαχείριση της αποτυχίας
Ένα από τα πιο κοινά χαρακτηριστικά των ανθρώπων που έχουν παραχαϊδευτεί ως παιδιά, είναι η δυσκολία τους ν’ αντιμετωπίσουν την αποτυχία. Όταν ένα παιδί προστατεύεται από κάθε πιθανή στεναχώρια ή αποτυχία, δεν καταφέρνει να διαπλάσει τις αναγκαίες δεξιότητες που θα το βοηθήσουν ν’ αντιμετωπίσει τις απογοητεύσεις και τις ατυχίες που επιφυλάσσει σε όλους, η ζωή.
Η δυσχέρεια αυτή εκδηλώνεται με διαφορετικούς τρόπους στην ενήλικη ζωή. Ορισμένοι μπορεί να φοβούνται και ν’ αποφεύγουν την ανάληψη ρίσκου, να τους πανικοβάλλει η πιθανότητα της αποτυχίας, με αποτέλεσμα ν’ αποφεύγουν κάθε νέο εγχείρημα. Άλλοι, ενδέχεται να μην μπορούν να διαχειριστούν τα συναισθήματα που σχετίζονται με την αποτυχία, την ανησυχία, την κατάθλιψη, τα συναισθήματα ανεπάρκειας.
Όταν μεγαλώνεις σε περιβάλλον που σε καλομαθαίνουν, δεν καταφέρνεις τελικά να διδαχθείς από τα λάθη σου. Ο άνθρωπος που μεγαλώνει σε υπερπροστατευτικό περιβάλλον, φοβάται να επαναλάβει τα ίδια λάθη, αφού δεν μπορεί να αντλήσει τα διδάγματα που έχουν να του προσφέρουν τα λάθη και οι αποτυχίες.
Προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις
Για περίπλοκους λόγους, οι άνθρωποι που μεγαλώνουν σε υπερπροστατευτικά περιβάλλοντα, δυσκολεύονται στη δημιουργία και διατήρηση ουσιαστικών διαπροσωπικών σχέσεων.
Η ανατροφή τους, δεν τους παρείχε μία ολοκληρωμένη και ισορροπημένη αίσθηση αυτοδυναμίας και ανεξαρτησίας. Ένα παιδί που μεγαλώνει προστατευμένο από κάθε πρόκληση, δεν καταφέρνει να μάθει την εποικοδομητική έκφραση των συναισθημάτων του ή τις δεξιότητες επίλυσης συγκρούσεων.
Συνεπώς, τα άτομα αυτά δεν μπορούν να διαμορφώσουν ουσιαστικούς δεσμούς ή μακροχρόνιες σχέσεις.
Την ίδια στιγμή, αναπτύσσουν υπερβολικά εξαρτητικές συμπεριφορές, περιμένοντας από τους άλλους να τους καλύψουν κάθε ανάγκη, όπως συνέβαινε στη σχέση τους με τους γονείς τους-μία δυναμική που ζημιώνει τις σχέσεις της ζωής τους σε μία άνιση κατανομή δούναι και λαβείν.
Χαμηλή αίσθηση αυτοδυναμίας
Ένα ακόμη γνώρισμα των ατόμων που μεγαλώνουν με υπερβολικά χάδια, είναι η μειωμένη αίσθηση αυτοδυναμίας. Η αίσθηση αυτοδυναμίας αφορά την ικανότητα της επίτευξης στόχων και της υπέρβασης των εμποδίων της ζωής. Η πεποίθηση αυτή σχετικά με τον εαυτό, καλλιεργείται κατά κανόνα στην παιδική ηλικία και την εφηβεία, μέσα από τις εμπειρίες της αντιμετώπισης της δυσμένειας και την υπέρβασης των δυσκολιών.
Για εκείνους που μεγάλωσαν σε υπερπροστατευτικό περιβάλλον, οι εμπειρίες και οι ευκαιρίες αντιμετώπισης των δυσκολιών, ήταν περιορισμένες. Ίσως, οι γονείς τους να μην τους επέτρεπαν να επιλύσουν μόνο τους τα προβλήματα ή να τους στερούσαν κάθε ευκαιρία να ενισχύσουν το αίσθημα της αυταξίας, με αποτέλεσμα να έχουν αισθήματα ανεπάρεκειας ή έλλειμα αυτοπεποίθησης. Οι «χαϊδεμένοι» αυτοί άνθρωποι, ίσως πλέον να έχουν την τάση ν’ αποφεύγουν τις ευθύνες, ή τις απαιτητικές υποθέσεις, ακριβώς εξ αιτίας της ανασφάλειας που τους κυριεύει σχετικά με τις ικανότητές τους.
Μπορεί να βασίζονται υπερβολικά στους άλλους αντί να εμπιστευτούν τον εαυτό και τις ικανότητές τους, κάτι που περιορίζει ακόμη περισσότερο την προσωπική τους ανάπτυξη και ασφαλώς, την αυτοεκτίμησή τους.
Μειωμένη ψυχική ανθεκτικότητα
Το τέταρτο χαρακτηριστικό που αποκτούν οι άνθρωποι που μεγαλώνουν σε πολύ προστατευτικό περιβάλλον, είναι η χαμηλή ψυχική τους ανθεκτικότητα. Η ανθεκτικότητα αναφέρεται στην ικανότητα της επανάκαμψης από τις δυσμένειες, η δυνατότητα ν’ αντιμετωπίζεις τις προκλήσεις και τα άγχη της ζωής.
Η ψυχική ανθεκτικότητα είναι μία αναγκαία δεξιότητα της ζωής, αφού μόνο έτσι υπερβαίνουμε τα εμπόδια. Όσοι άνθρωποι όμως, έχουν μεγαλώσει προστατευμένοι από κάθε δυσκολία, δεν έχουν αναπτύξει επαρκώς την ψυχική τους ανθεκτικότητα.
Η απουσία ανάληψης προκλήσεων τους έχει στερήσει αυτή τη δυνατότητα με αποτέλεσμα στην ενήλικη ζωή τους να δυσκολεύονται ιδιαίτερα ν’ αντεπεξέλθουν στα δύσκολα. Αυτό έχει συχνά ως αποτέλεσμα υψηλά επίπεδα άγχους και σχετικών με αυτό προβλημάτων υγείας. Την ίδια στιγμή, έχουν χαμηλή προσαρμοστικότητα, αφού δεν έχουν αντιμετωπίσει καταστάσεις που ν’ απαιτούν από αυτούς ευελιξία και προσαρμογή
Δυσκολία στη λήψη αποφάσεων και την ανεξαρτησία
Η δυσχέρεια στη λήψη αποφάσεων και στην ανάπτυξη της ανεξαρτησίας είναι ένα κοινό χαρακτηριστικό όσων ανθρώπων έχουν ανατραφεί σε περιβάλλον υπερβολικής φροντίδας και υπερπροστασίας.
Η λήψη αποφάσεων, είναι μία πολύτιμη δεξιότητα στη ζωή, η οποία διαμορφώνεται καθώς μεγαλώνουμε και ενισχύεται μέσα από τα λάθη και την ικανότητά μας να μαθαίνουμε απ’ αυτά. Ένα υπερπροστατευμένο παιδί ωστόσο, δεν έχει πάντα τη δυνατότητα να αντλήσει αυτές τις πολύτιμες ευκαιρίες για μάθηση.
Οι άνθρωποι αυτοί δυσκολεύονται στη λήψη αποφάσεων, αμφισβητούν τον εαυτό τους, καθώς και την κρίση και τις ικανότητές τους. Μπορεί να έχουν ανάγκη την επιβεβαίωση από τους άλλους, ή ακόμη να ν’ αποφεύγουν εντελώς τη λήψη ορισμένων αποφάσεων, λόγω της πιθανότητας αποτυχίας ή λάθους.
Η δυσκολία στην απόκτηση ανεξαρτησίας είναι κυρίαρχο χαρακτηριστικό των ανθρώπων που μεγάλωσαν σε υπερπροστατευτικό περιβάλλον. Οι άνθρωποι που έχουν «παραχαϊδευτεί» δυσκολεύονται να ζήσουν ανεξάρτητα και αυτόνομα, όπως και στο να φροντίσουν τον εαυτό τους, χωρίς την ανάγκη στήριξης ή καθοδήγησης.
Μειωμένη ανθεκτικότητα και αίσθηση αυταξίας
Ακόμη ένα κοινό χαρακτηριστικό όσων ανθρώπων μεγάλωσαν σε πολύ προστατευμένο περιβάλλον, είναι η χαμηλή αυτοεκτίμηση και το ανεπαρκές αίσθημα αυταξίας. Η αυτοεκτίμηση, η αξία δηλαδή που αποδίδουμε στον εαυτό μας, διαμορφώνεται εν πολλοίς από τις πρώιμες εμπειρίες της ζωής και οι πρώιμοι φροντιστές μας παίζουν καθοριστικό ρόλο.
Όταν τα παιδιά θωρακίζονται απέναντι σε κάθε είδους πρόκληση ή αποτυχία, αρχίζουν να πείθονται ότι δεν είναι και ικανά να διαχειριστούν ανεξάρτητα τις ποικίλες καταστάσεις της ζωής. Όσο μεγαλώνουν, η αίσθηση της αυταξίας τους διαβρώνεται, με αποτέλεσμα να αισθάνονται ολοένα και λιγότερο ικανοί σε σχέση με τους υπόλοιπους.
Οι άνθρωποι αυτοί αντιμετωπίζουν αισθήματα ανεπάρκειας ή κατωτερότητας, αφού συχνά συγκρίνουν τον εαυτό τους με τους άλλους και διαπιστώνουν ότι υπολείπονται. Ακόμη και όταν τα καταφέρνουν, όταν πετυχαίνουν, εξακολουθούν να νιώθουν υποδεέστεροι και ν’ αποδίδουν τα επιτεύγματά τους σε εξωτερικούς παράγοντες παρά στην προσωπική τους αξία.
Ροπή προς την τελειομανία
Ένα συνηθισμένοι στοιχείο που παρατηρείται σε ανθρώπους που μεγάλωσαν σε πολύ προστατευμένο περιβάλλον, είναι η τελειομανία, η οποία τους δημιουργεί έναν καταναγκασμό να παλεύουν διαρκώς ώστε να είναι άψογοι, άμεμπτοι, να θέτουν διαρκώς υψηλά στάνταρ και φυσικά να είναι υπερβολικά αυστηροί και επικριτικοί με τον εαυτό τους, έχοντας τη διαρκή ανησυχία για το πως τους βλέπουν οι άλλοι.
Όσοι άνθρωποι έχουν μεγαλώσει σε περιβάλλον υπερπροστασίας, έχουν διαμορφώσει και την ψευδή αντίληψη ότι, προκειμένου να τους αγαπούν, πρέπει να είναι άψογοι. Η αντίληψη αυτή ωστόσο τους οδηγεί σ’ έναν φαύλο κύκλο επιδίωξης της τελειότητας και υπερβολικής φόρτωσης με στρες, άγχος , οδηγώντας ακόμη και στην εξουθένωση,
Ακόμη, οι υπερπροστατευμένοι άνθρωποι δυσκολεύονται ν’ αποδεχτούν τις ατέλειές τους ή να διαχειριστούν την κριτική, αφού ποτέ δεν είχαν την ευκαιρία να εκτεθούν σε αυτή σε ένα υποστηρικτικό και ασφαλές περιβάλλον.
Τελικές σκέψεις : Καλλιεργώντας την ψυχική ανθεκτικότητα και προάγοντας την εξέλιξη
Το πρώτο βήμα προς την προσωπική εξέλιξη είναι η αναγνώριση όλων των στοιχείων του χαρακτήρα. Αν αναγνωρίζετε τα στοιχεία αυτά στον χαρακτήρα σας, αξίζει να θυμάστε ότι, η ανατροφή σας, δεν καθορίζει τη ζωή σας. Άλλωστε, πάντα έχετε τη δυνατότητα να εξελιχθείτε, να βελτιωθείτε, ν’ αποκτήσετε καλύτερα στοιχεία και να καλλιεργήσετε περισσότερο υγιείς και ουσιαστικές συνήθειες και συμπεριφορές.
Η αρχή θα γίνει μέσα από την αυτογνωσία, την κατανόηση των εμπειριών και την αναγνώριση των συναισθημάτων σας. Η επίγνωση του εαυτού είναι το θεμέλιο για την περαιτέρω προσωπική ανάπτυξη. Καλλιεργήστε την ψυχική σας ανθεκτικότητα, μην φοβάστε να κάνετε λάθη και να θυμάστε ότι μέσα από τις αποτυχίες μαθαίνετε και γίνεστε καλύτεροι.
Ακόμη και η συμβολή ενός επαγγελματία, μπορεί να είναι πολύτιμη.
