Όταν τα ενήλικα παιδιά επισκέπτονται τους γονείς τους μόνο μία ή δύο φορές τον χρόνο – στις γιορτές, ίσως σε κάποια γενέθλια- είναι εύκολο να καταλήξει κανείς σε συμπεράσματα.
Πρέπει να είναι εγωιστές, αχάριστοι ή πολύ απασχολημένοι. Όμως, πίσω από αυτή την απόσταση κρύβεται συχνά κάτι βαθύτερο. Κάτι πιο σιωπηλό, πιο παλιό, μια αίσθηση που έχει ριζώσει από τα πρώτα χρόνια της σχέσεις του παιδιού με τους γονείς.
Βλέπετε, το πόσο συχνά επισκέπτεται κάποιος τους γονείς του στην ενήλικη ζωή σχετίζεται συνήθως λιγότερο με την πρακτική του θέματος και περισσότερο με το παρελθόν.
Γιατί το πατρικό σπίτι δεν είναι απλώς ο τόπος όπου μεγαλώνουμε. Είναι εκεί όπου μαθαίνουμε πόσο ασφαλείς και αποδεκτοί νιώθουμε, πόσο μας άκουγαν. Κι αν αυτά τα θεμέλια δεν ήταν γερά, τότε η επιστροφή — σωματικά ή συναισθηματικά — μπορεί να μοιάζει σαν επιστροφή σε μια παλιά δυσφορία.
Στο άρθρο αυτό αναλύονται 10 εμπειρίες που είχαν στην παιδική ηλικία άνθρωποι που δεν διατηρούν στενές σχέσεις με τους γονείς τους και τους επισκέπτονται σπάνια – συχνά χωρίς καν να συνειδητοποιούν το γιατί.
Οι άνθρωποι που βλέπουν σπάνια τους γονείς τους, συνήθως είχαν αυτές τις 10 εμπειρίες στην παιδική ηλικία
- Μεγάλωσαν σε ένα σπίτι όπου αγνοούσαν ή υποτιμούσαν τα συναισθήματά τους
- Έπαιρναν επιβεβαίωση μόνο μέσα από επιτεύγματα, όχι για το ποιοι ήταν ως άνθρωποι
- Αναγκάστηκαν να αναλάβουν τον ρόλο του γονέα από πολύ μικροί
- Μεγάλωσαν με συνεχείς συγκρίσεις ή ανταγωνισμό με τα αδέλφια τους
- Δεν τους επετράπη ποτέ να έχουν άποψη ή να πάρουν αποφάσεις ανάλογες με την ηλικία τους
- Οι γονείς τους έδειχναν αγάπη μόνο μέσα από την παροχή υλικών αγαθών, όχι μέσω της παρουσίας τους
- Τα όριά τους δεν γίνονταν σεβαστά
- Τιμωρήθηκαν επειδή έδειχναν τον αυθεντικό εαυτό τους
- Έπρεπε πάντα να είναι προσεκτικοί για να μην προκαλέσουν εντάσεις
- Οι προσπάθειές τους να φτιάξουν τη σχέση με τους γονείς αγνοήθηκαν ή απορρίφθηκαν
Μεγάλωσαν σε ένα σπίτι όπου αγνοούσαν ή υποτιμούσαν τα συναισθήματά τους
Αν μεγαλώσατε ακούγοντας φράσεις όπως «Μην κάνεις έτσι», «Σταμάτα να κλαις» ή «Είσαι μια χαρά», είναι πιθανό να μάθατε από νωρίς ότι τα συναισθήματά σας δεν ήταν ασφαλές να εκφράζονται. Και αυτό το είδος συναισθηματικής παραμέλησης δεν εξαφανίζεται μαγικά στην ενήλικη ζωή, αλλά παραμένει. Ακόμα κι αν οι γονείς είχαν καλές προθέσεις, μπορεί σήμερα να νιώθετε μια ανεξήγητη αμηχανία κοντά τους.
Έτσι, τους επισκέπτεστε, αλλά για λίγο. Είστε ευγενικοί, αλλά παραμένετε σε επιφυλακή. Γιατί η εμπειρία σας δίδαξε πως έτσι είναι πιο ασφαλές.
Έπαιρναν επιβεβαίωση μόνο μέσα από επιτεύγματα, όχι για το ποιοι ήταν ως άνθρωποι
Αν η αγάπη που παίρνατε ως παιδιά φαινόταν να εξαρτάται από τους βαθμούς, τα βραβεία ή το πόσο «καλά παιδιά» ήσασταν, τότε είναι δύσκολο να αισθάνεστε άνετα στο πατρικό σας αργότερα.
Πολλοί άνθρωποι περιγράφουν ότι όταν επιστρέφουν στο σπίτι νιώθουν σαν να πρέπει να «παίξουν κάποιον ρόλο» ή να αποδείξουν κάτι. Σαν να προσπαθούν να ανταποκριθούν σε μια εκδοχή του εαυτού τους που πλέον δεν τους εκφράζει. Και με τον καιρό, απλώς γίνεται πιο εύκολο να αποφεύγουν τις επισκέψεις.
Αναγκάστηκαν να αναλάβουν τον ρόλο του γονέα από πολύ μικροί
Όσοι αναγκάστηκαν από μικρή ηλικία να αναλάβουν ρόλους και ευθύνες ενηλίκων, όπως το να φροντίζουν αδέλφια ή να στηρίζουν γονείς που αντιμετώπιζαν δυσκολίες, συχνά νιώθουν ότι στερήθηκαν την παιδική τους ηλικία.
Αυτή η πρόωρη «ωρίμανση» μπορεί να δημιουργήσει ένα αίσθημα κρυφής δυσαρέσκειας ή κούρασης, που εκφράζεται στην ενήλικη ζωή με συναισθηματική ή φυσική απόσταση από την οικογένεια.
Όχι απαραίτητα από έλλειψη αγάπης, αλλά επειδή η επιστροφή στο οικογενειακό περιβάλλον μπορεί να τους κάνει να νιώθουν πως ξαναγυρνούν σε έναν ρόλο που δεν επιλέγουν πια.
Μεγάλωσαν με συνεχείς συγκρίσεις ή ανταγωνισμό με τα αδέλφια τους
«Γιατί δεν μπορείς να μοιάσεις στον αδελφό σου;» «Η αδελφή σου δεν μας δημιούργησε ποτέ τόσα προβλήματα.» Αν τα παιδικά σας χρόνια ήταν γεμάτα συγκρίσεις, τότε κάθε επίσκεψη στο πατρικό μπορεί να ξυπνά συναισθήματα ανεπάρκειας ή πικρίας.
Ακόμα και στην ενήλικη ζωή, κάποιοι εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται ως “το καλό παιδί” ενώ άλλοι ως “βάρος”. Είναι δύσκολο να νιώσεις συνδεδεμένος με έναν χώρο όπου δεν ένιωσες ποτέ αρκετός.
Δεν τους επετράπη ποτέ να έχουν άποψη ή να πάρουν αποφάσεις ανάλογες με την ηλικία τους
Αν τα παιδικά σας χρόνια ήταν αυστηρά ελεγχόμενα, όπου η ανεξαρτησία θεωρούνταν ασέβεια και η διαφωνία τιμωρούνταν, τότε πιθανόν να φύγατε από το σπίτι διψασμένοι για αυτονομία.
Και τώρα που την έχετε, η επιστροφή στο πατρικό μοιάζει σαν επιστροφή σε έναν ρόλο που έχετε ξεπεράσει εδώ και χρόνια. Άνθρωποι που μεγάλωσαν υπό ασφυκτικό έλεγχο συχνά κρατούν αποστάσεις — όχι από έλλειψη αγάπης, αλλά επειδή επιτέλους νιώθουν ελεύθεροι.
Οι γονείς τους έδειχναν αγάπη μόνο μέσα από την παροχή υλικών αγαθών, όχι μέσω της παρουσίας τους
Κάποιοι γονείς δουλεύουν σκληρά, πληρώνουν λογαριασμούς, γεμίζουν το τραπέζι, αλλά δεν λένε ποτέ «σ’ αγαπώ», δεν αγκαλιάζουν, ούτε κάθονται να μιλήσουν ουσιαστικά.
Το παιδί εκείνο μεγαλώνει νιώθοντας ότι οι γονείς του ήταν πάντα «στο άλλο δωμάτιο», παρόντες πρακτικά, αλλά απόντες συναισθηματικά. Ως ενήλικας, δεν επιστρέφει συχνά στο σπίτι. Όχι επειδή δεν είναι ευγνώμων — αλλά επειδή ποτέ δεν ένιωσε πραγματική εγγύτητα.
Τα όριά τους δεν γίνονταν σεβαστά
Αν οι γονείς σας έψαχναν τα πράγματά σας χωρίς άδεια, μοιράζονταν προσωπικά σας θέματα ή σας κορόιδευαν για τις ανασφάλειές σας, τότε πιθανόν μεγαλώσατε νιώθοντας πως τα όριά σας δεν είχαν σημασία.
Ως ενήλικες, τέτοιοι άνθρωποι συχνά προστατεύουν τον εαυτό τους με απόσταση. Περιορίζουν την επαφή. Επισκέπτονται μόνο όταν είναι απολύτως αναγκαίο — γιατί έμαθαν ότι η οικειότητα έχει κόστος.
Τιμωρήθηκαν επειδή έδειχναν τον αυθεντικό εαυτό τους
Παιδιά που ντροπιάστηκαν επειδή ήταν «πολύ ευαίσθητα», «πολύ συναισθηματικά», «πολύ ήσυχα» ή «πολύ διαφορετικά», συχνά μεγαλώνουν κρύβοντας τον πραγματικό τους εαυτό γύρω από τους γονείς τους.
Και όταν το να κρύβεσαι κουράζει, η απόσταση γίνεται η πιο ασφαλής επιλογή. Μπορεί να αγαπούν τους γονείς τους — αλλά η επίσκεψη σημαίνει να «μικρύνουν», να αυτολογοκριθούν, να κρατήσουν την ανάσα τους. Και κάποια στιγμή, προτιμούν να αναπνέουν αλλού.
Έπρεπε πάντα να είναι προσεκτικοί για να μην προκαλέσουν εντάσεις
Αν μεγάλωσες σε ένα περιβάλλον όπου έπρεπε να είσαι συνεχώς σε επιφυλακή για τις διαθέσεις των γονέων σου, τότε πιθανότατα απέκτησες την τάση να ευχαριστείς τους άλλους με κάθε κόστος. Έμαθες να είσαι ήσυχος, διακριτικός, «εύκολος».
Ως ενήλικος, η επιστροφή στο σπίτι σημαίνει επιστροφή σε εκείνο το ρόλο. Και αυτό κουράζει. Πολλοί ενήλικες που επισκέπτονται το πατρικό μόνο μια φορά τον χρόνο δεν είναι θυμωμένοι, αλλά εξαντλημένοι.
Οι προσπάθειές τους να φτιάξουν τη σχέση με τους γονείς αγνοήθηκαν ή απορρίφθηκαν
Κάποιοι προσπαθούν. Μιλούν με ευγένεια. Προτείνουν ψυχοθεραπεία. Γράφουν γράμματα. Ζητούν ειλικρινή επικοινωνία. Αν όμως οι γονείς απαντούν με άρνηση ή αμυντικότητα, το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: «Δεν θέλουμε να το συζητήσουμε.»
Και τότε σταματούν να επιστρέφουν — κυριολεκτικά και συναισθηματικά. Γιατί δεν μπορείς να γιατρέψεις μια πληγή που κανείς δεν παραδέχεται ότι υπάρχει.
Tip: Η απόφαση να αλλάξεις τον τρόπο που πορεύεσαι στη ζωή
Το πόσο συχνά επισκέπτεται κάποιος τους γονείς του δεν έχει πάντα να κάνει με την απόσταση ή το πρόγραμμα. Έχει να κάνει με την ιστορία. Με το πόσο ασφαλής, ευπρόσδεκτος και πολύτιμος ένιωθε σε εκείνο το σπίτι, όχι μόνο όταν ήταν παιδί, αλλά και τώρα.
Αν είστε γονέας και αναρωτιέστε γιατί τα παιδιά σας δεν σας επισκέπτονται συχνότερα, μην το εκλάβετε ως απόρριψη. Δείτε το ως ένα ήσυχο σημάδι πως ίσως υπάρχει κάτι που χρειάζεται επούλωση.
Κι αν είσαι το ενήλικο παιδί που κρατά αποστάσεις, να ξέρεις πως δεν είσαι μόνος. Αυτά που νιώθεις έχουν λόγο και σημασία. Η θεραπεία μιας σχέσης δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει να συγκρουστείς ή να ξεκαθαρίσεις τα πάντα. Πολλές φορές ξεκινά από μια στιγμή ειλικρίνειας και από μια μικρή, θαρραλέα απόφαση να αλλάξεις τον τρόπο που πορεύεσαι από εδώ και πέρα.
Γιατί η αγάπη δεν είναι πάντα συνδεδεμένη με την εγγύτητα. Μερικές φορές, σημαίνει να σταθείς με ειλικρίνεια απέναντι στον εαυτό σου και στην ιστορία σου.
