Όλοι έχουμε συναντήσει κάποιον που θέλει να παριστάνει διαρκώς το θύμα. Είναι εκείνοι που μονίμως τους αδικούν, που είναι πάντα οι άτυχοι, στο έλεος του άδικου κόσμου. Η θυματοποίηση είναι εύκολη παγίδα, και οι άνθρωποι που παριστάνουν διαρκώς το θύμα χρησιμοποιούν κάποιες χαρακτηριστικές εκφράσεις.
7 φράσεις που χρησιμοποιούν όσοι παριστάνουν το θύμα
- «Δεν φταίω εγώ»
- «Γιατί πάντα μου συμβαίνει αυτό;»
- «Κανείς δεν με καταλαβαίνει»
- «Έτσι είμαι, δεν αλλάζω»
- «Είμαι άτυχος/-η»
- «Κανείς δεν νοιάζεται για εμένα»
- «Η ζωή είναι άδικη»
«Δεν φταίω εγώ»
Μία κλασική φράση που λένε συχνά οι άνθρωποι που έχουν την ψυχολογία του θύματος. Η φράση αυτή είναι η ασπίδα που τους προστατεύει απ’ την ανάληψη της ευθύνης και τους κάνει να κατηγορούν μονίμως τους άλλους και τις εξωτερικές συνθήκες.
Όλοι μας κάνουμε λάθη, είναι στη φύση μας, μία πραγματικότητα που δεν αποδέχονται όσοι αισθάνονται θύματα των περιστάσεων. Άλλωστε, τους είναι πιο εύκολο ν’ αρνούνται τα λάθη τους από το να τα παραδέχονται και ν’ αναλαμβάνουν δράση για την επανόρθωσή τους.
Η διαρκής άρνηση της ανάληψης ευθύνης είναι ένα σαφές σημάδι της ψυχολογίας του θύματος που εμποδίζει τους ανθρώπους από την εξέλιξη και τη βελτίωση, εγκλωβίζοντάς τους σε έναν φαύλο κύκλο αρνητικότητας.
«Γιατί πάντα μου συμβαίνει αυτό;»
Μία φράση που για κάποιους ανθρώπους είναι μόνιμη, κάθε φορά που κάτι πηγαίνει στραβά. Από τις πιο μικρές έως τις πιο μεγάλες ατυχίες, οι άνθρωποι αυτοί είναι πεπεισμένοι ότι μία μεγάλη συνομωσία εξυφαίνεται εναντίον τους.
Όταν ένας άνθρωπος νιώθει ότι είναι το μόνιμο θύμα των καταστάσεων, αποφεύγει να δει το δικό του μερίδιο ευθύνης, διαιωνίζοντας την ψυχολογία του θύματος. Όλοι μας αντιμετωπίζουμε ατυχίες και αναποδιές στη ζωή μας.
Το θέμα είναι πως ανταποκρινόμαστε σ’ αυτές. Κατηγορώντας την τύχη, αποφεύγουμε ν’ αναλάβουμε την ευθύνη και την πρωτοβουλία για βελτίωση, καλλιεργώντας την ψυχική μας αντοχή.
«Κανείς δεν με καταλαβαίνει»
Πολλοί από εμάς έχουν πει ότι «κανείς δεν μας καταλαβαίνει», σε στιγμές δυσκολίας ή απογοήτευσης. Όταν ένας άνθρωπος λέει διαρκώς ότι οι άλλοι δεν τον καταλαβαίνουν, αυτό μαρτυρά πως νιώθουν αόρατοι, ασήμαντοι, χωρίς αξία.
Στην πραγματικότητα ωστόσο, το συναίσθημα ότι δεν μας καταλαβαίνουν, μπορεί να σημαίνει ότι αντιστεκόμαστε στην αλλαγή, ή ότι αδυνατούμε να δούμε τα πράγματα υπό άλλη προοπτική.
«Έτσι είμαι, δεν αλλάζω»
Το «δεν αλλάζω» είναι μία μόνιμη φράση που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι που νιώθουν θύματα. Νιώθουν ότι είναι αδύνατον ν’ αλλάξουν τις συνήθειες, τη συμπεριφορά ή τις συνθήκες της ζωής τους. Η νοοτροπία αυτή δημιουργείται από το αίσθημα του φόβου, ο οποίος τους εμποδίζει να προσπαθήσουν παραπάνω, να βγουν απ’ τη ζώνη ασφαλείας τους και τα επιδιώξουν κάτι καλύτερο.
H Allayah Cooks Campbell γράφει: «Η εγκατάλειψη της ευθύνης για τον εαυτό μας και τις πράξεις μας, μας κάνει να νιώθουμε ότι δεν έχουμε καμία εξουσία να πετύχουμε όσα λέμε ότι θέλουμε. Η επιδίωξη των ονείρων μας, απαιτεί ευαλωτότητα, αντοχές, αυτοπεποίθηση και την προθυμία να εξελιχθούμε, ιδιότητες που δεν έχουν καλλιεργήσει οι άνθρωποι με ψυχολογία θύματος».
Όμως, όλοι οι άνθρωποι μπορούν ν’ αλλάξουν. Μπορεί να μην είναι εύκολο, αλλά γίνεται. Με προσπάθεια, αφοσίωση και καμιά φορά, τη βοήθεια των άλλων ανθρώπων, ο άνθρωπος μπορεί ν’ αλλάξει. Αν μη τι άλλο, χρειάζεται ευαλωτότητα και θάρρος.
«Είμαι άτυχος/-η»
Οι άνθρωποι (σε κάποιον βαθμό) δημιουργούμε μόνοι μας την τύχη μας. Τα «θύματα» χρησιμοποιούν την έκφραση αυτή όταν τα πράγματα δεν πάνε έρχονται όπως τα θέλουν. Είναι άλλωστε, η εύκολη λύση-να τα ρίχνεις όλα στην τύχη.
Αποδίδοντας τα πάντα στην τύχη, οι άνθρωποι γίνονται ανίσχυροι και αδυνατούν να δουν τις ευκαιρίες που μπορούν να δημιουργήσουν αν προσπαθήσουν.
Σας έχει τύχει να βλέπετε ανθρώπους που, ενώ δεν προσπαθούν πραγματικά για τίποτα, δεν αφοσιώνονται σε μία δουλειά, σε μία σχέση, κατηγορούν την τύχη τους όταν δεν πηγαίνουν όπως τα θέλουν;
«Κανείς δεν νοιάζεται για εμένα»
Μία φράση που, όταν ακούς να την ξεστομίζει ένας καλός φίλος ή κάποιος που νοιάζεσαι, σου ραγίζει την καρδιά. Η έκφραση αυτή δηλώνει βαθιά μοναξιά, αίσθημα απομόνωσης ακόμη και όταν είσαι με κόσμο. Ο πόνος που κρύβει αυτή η έκφραση είναι δυσβάστακτος και αντανακλά την αντίληψη του ανθρώπου για τον εαυτό του, παρά την πραγματικότητα.
Η διαστρεβλωμένη αντίληψη του θύματος κάνει τους ανθρώπους να νιώθουν ότι δεν τους αγαπούν και δεν τους νοιάζονται. Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, οι άνθρωποι που επαναλαμβάνουν εκφράσεις όπως αυτή, είναι εγκλωβισμένοι σ’ έναν κύκλο αρνητικής αντίληψης του εαυτού και επαλήθευσης αυτής της αντίληψης. Ο άνθρωπος αναζητά και βρίσκει αυτό που ενισχύει αυτό που ήδη πιστεύει.
Όσοι έχουν την ψυχολογία του θύματος, νιώθουν ότι όλος ο κόσμος είναι εναντίον τους και εκείνοι παλεύουν ολομόναχοι. Αισθάνονται ότι όλοι είναι απέναντι: ο σύντροφος, οι συνάδελφοι, η οικογένεια και οι φίλοι. Ακόμη και αν υπάρχουν πράγματα που μπορούν να διορθωθούν, αυτή η ψυχολογία δεν τους αφήνει ν’ αναλάβουν την ευθύνη και νιώθουν ότι δεν έχουν τίποτα υπό τον έλεγχό τους.
Όταν ένας φίλος σας εκφράζεται έτσι για τον εαυτό του θυμίστε το ότι υπάρχουν άνθρωποι που τον νοιάζονται και τον αγαπούν και ότι, αυτό που αισθάνεται δεν είναι η πραγματικότητα.
«Η ζωή είναι άδικη»
Μία φράση που, λιγότερο ή περισσότερο, όλοι έχουμε χρησιμοποιήσει. Πράγματι, η ζωή μπορεί να είναι άδικη. Για όσους αισθάνονται μονίμως θύματα ωστόσο, η φράση αυτή λέγεται πάντα, σε κάθε περίπτωση και ως δικαιολογία προκειμένου να μην αναλάβουν δράση.
Να θυμάστε ότι η ζωή, με τα απρόβλεπτα και τις δυσκολίες της, δεν είναι δίκαιη. Το ζητούμενο είναι να καταφέρνουμε να γινόμαστε πιο δυνατοί, να εξελισσόμαστε και να διαχειριζόμαστε τα σκαμπανεβάσματά της.
Τελικές σκέψεις
Αν παρατηρείτε αυτές τις φράσεις στη γλώσσα σας, προσέξτε γιατί η θυματοποίηση μπορεί να γίνει μόνιμη νοοτροπία. Αν γνωρίζετε κάποιον που είναι εγκλωβισμένος στην ψυχολογία του θύματος, ενθαρρύνετέ τους ν’ αναζητήσουν την αιτία. Οι άνθρωποι που νιώθουν θύμα, μπορεί να είχαν δύσκολη παιδική ηλικία ή οικογενειακά προβλήματα. Όταν αντιμετωπιστεί η ρίζα του προβλήματος, ο άνθρωπος μπορεί να πάρει ξανά τον έλεγχο της ζωής του και να ζήσει ελεύθερος και χαρούμενος.
