Έχετε βρεθεί ποτέ πρόσωπο με πρόσωπο με έναν κροταλία; Ο ήχος που παράγει το συγκεκριμένο φίδι με την ουρά του είναι τρομακτικός, ωστόσο είναι προσφέρει και κάποια ανακούφιση, καθώς το ερπετό σε προειδοποιεί ότι βρίσκεται κοντά σου.
Το ουραίο κέλυφος ενός κροταλία δεν είναι απλώς ένα «κρουστό» όργανο της φύσης. Πρόκειται για έναν εξελιγμένο μηχανισμό προειδοποίησης που δημιουργείται από διαδοχικά στρώματα κερατίνης – της ίδιας πρωτεΐνης που βρίσκεται στα νύχια και τα μαλλιά μας.
Κάθε φορά που το φίδι αποβάλλει το δέρμα του, προστίθεται ένα νέο τμήμα στην «κουδουνίστρα» του.
Γιατί η ουρά του κροταλία παράγει ήχο που μοιάζει με κουδουνίστρα;
Όταν ο κροταλίας κουνά γρήγορα την ουρά του, τα άδεια, κοίλα αυτά τμήματα χτυπούν μεταξύ τους και παράγουν τον χαρακτηριστικό ήχο κουδουνίσματος. Δεν υπάρχει κάτι μέσα – ούτε πετραδάκια ούτε κόκκοι. Ο ήχος είναι το αποτέλεσμα καθαρής μηχανικής.
Μάλιστα, η ουρά του κροταλία μπορεί να φτάσει έως και τις 50-100 δονήσεις το δευτερόλεπτο, δημιουργώντας έναν ήχο τόσο εντυπωσιακό, όσο και απειλητικό για τους πιθανούς θηρευτές.
Η κουδουνίστρα δεν είναι όπλο – είναι μια ειρηνική προειδοποίηση: «Είμαι εδώ. Μην πλησιάζεις».
Και για τους επιστήμονες, αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα εξελικτικής συμπεριφοράς και ανατομίας με σκοπό την επιβίωση.
Η μηχανική της ουράς και ο ήχος του “κροταλίσματος”
Καταρχάς, τα τμήματα του ουραίου κελύφους του κροταλία, είναι κούφια. Δεν υπάρχει τίποτα στο εσωτερικό τους. Τα ίδια τα τμήματα είναι αυτά που παράγουν τον ήχο, αλλά ο τρόπος που σχηματίζονται και ο τρόπος που ενώνονται μεταξύ τους αποτελεί ένα εντυπωσιακό επίτευγμα μηχανικής της φύσης.
Ένα τμήμα του ουραίου κελύφους, σχηματίζεται από το δέρμα που απομένει στην άκρη της ουράς κάθε φορά που ο κροταλίας αλλάζει δέρμα. Τα τμήματα έχουν τέτοιο σχήμα ώστε να παραμένουν χαλαρά αρθρωμένα μεταξύ τους, όμως δεν συνδέονται με κανένα υλικό.
Ο ήχος παράγεται από το κενό ανάμεσα στα τμήματα. Όταν το φίδι κουνά την ουρά του, τα τμήματα χτυπιούνται μεταξύ τους, δημιουργώντας τον χαρακτηριστικό κρότο.
Οι κροταλίες φοβούνται — είναι δηλητηριώδεις, και ένα τσίμπημά τους μπορεί να αποβεί μοιραίο αν δεν αντιμετωπιστεί — αλλά δεν είναι πραγματικά τόσο επικίνδυνοι όσο γενικά θεωρούνται.
Πόσο πιθανό είναι το δάγκωμα του κροταλία να προκαλέσει θάνατο;
Κάθε χρόνο, περίπου 5.000 έως 8.000 άνθρωποι δαγκώνονται από κροταλίες, ωστόσο μόλις 5 ή 6 περιπτώσεις καταλήγουν σε θάνατο.
Σύμφωνα με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λος Άντζελες, αυτό σημαίνει ότι «είναι 6 φορές πιο πιθανό να πεθάνετε από κεραυνό ή επίθεση σκύλου, 8 φορές πιο πιθανό να πεθάνετε από πτώση τηλεόρασης ή άλλου μεγάλου επίπλου πάνω σας, 14 φορές πιο πιθανό να πεθάνετε πέφτοντας από δέντρο, και 95 φορές πιο πιθανό να πεθάνετε πέφτοντας από σκάλα παρά από τσίμπημα κροταλία».
Γενικά, οι κροταλίες θέλουν μόνο να τους αφήσετε στην ησυχία τους – και θέλουν να αφήσουν και εσάς ήσυχους.
Δεν είναι επιθετικοί προς τους ανθρώπους. Ωστόσο, αν τους τρομάξετε ή τους προκαλέσετε, τότε μπορεί να επιτεθούν και να σας δαγκώσουν.
Τι να μην κάνετε αν σας δαγκώσει κροταλίας:
- Μην κάνετε τομές πάνω στο τραύμα του τσιμπήματος
- Μην περιορίζετε τη ροή του αίματος με την εφαρμογή επιδέσμου περίδεσης (τουρνικέ)
- Μην βάζετε πάγο στο τραύμα
- Μην προσπαθείτε να ρουφήξετε το δηλητήριο με το στόμα σας
Αυτές οι μέθοδοι μπορεί να προκαλέσουν επιπλέον βλάβες, και οι περισσότερες ακρωτηριάσεις ή άλλες σοβαρές επιπτώσεις από τσίμπημα κροταλίας οφείλονται στην εφαρμογή πάγου ή τουρνικέ.
Τι να κάνετε αν σας δαγκώσει κροταλίας:
- Μείνετε ήρεμοι
- Καλέστε την Άμεση Δράση ή τις Πρώτες Βοήθειες.
- Καθαρίστε απαλά την περιοχή του τσιμπήματος με σαπούνι και νερό, αν είναι διαθέσιμα
- Αφαιρέστε ρολόγια, δαχτυλίδια κ.ά., που μπορεί να περιορίσουν το οίδημα
- Ακινητοποιήστε το τραυματισμένο σημείο
- Κρατήστε το τσίμπημα κάτω από το ύψος της καρδιάς, αν είναι δυνατόν
- Μεταφέρετε τον παθόντα με ασφάλεια στο πλησιέστερο ιατρικό κέντρο αμέσως
Η βιαστική και γρήγορη οδήγηση αυξάνει τον κίνδυνο ατυχήματος και προκαλεί αύξηση του καρδιακού ρυθμού.
Αν ο γιατρός βρίσκεται σε απόσταση μεγαλύτερη των 30 λεπτών, κρατήστε το τσίμπημα κάτω από το ύψος της καρδιάς και προσπαθήστε να φτάσετε στο ιατρικό κέντρο όσο πιο γρήγορα γίνεται.
Σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση, το «κουδούνισμα» του κροταλία , δεν σημαίνει ότι πρόκειται να επιτεθεί.
Είναι απλώς ένας τρόπος για το φίδι να πει: «Συγγνώμη που ενοχλώ, απλά θέλω να σε ενημερώσω ότι είμαι εδώ για να μην κάνεις κάποια ανόητη κίνηση». Αν τους αφήσετε ήσυχους, δεν πρόκειται να επιτεθούν.
