Ένας μύκητας που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει χαρακτηρίσει ως «κρίσιμης σημασίας», μπορεί να διαθέτει ένα μυστικό όπλο: έναν ιό που κρύβεται μέσα του. Τώρα, μια νέα μελέτη υποδηλώνει ότι η στόχευση αυτού του ιού μπορεί να οδηγήσει σε μια νέα στρατηγική για τη θεραπεία αυτών των επικίνδυνων μυκητιακών λοιμώξεων στον άνθρωπο.
Ο ιός, που ονομάζεται A. fumigatus Polymycovirus-1 (AfuPmV-1M), ήταν γνωστός από προγενέστερες έρευνες. Ωστόσο, η μελέτη αποκάλυψε ότι ο ιός φαίνεται να παρέχει στον μύκητα Aspergillus fumigatus αρκετά κρίσιμα πλεονεκτήματα επιβίωσης. Ο A. fumigatus μπορεί να μολύνει ανθρώπους που εισπνέουν τα σπόρια του ιού. Αυτό μπορεί να προκαλέσει βραχυπρόθεσμες ή μακροπρόθεσμες πνευμονικές λοιμώξεις του αναπνευστικού ή μια επιθετική ασθένεια που εξαπλώνεται πέρα από τους πνεύμονες.
Ενώ πολλοί άνθρωποι εισπνέουν σπόρια του Aspergillus καθημερινά, συνήθως μόνο άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα νοσούν, ανέφερε η Marina Campos Rocha, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, στο Live Science. Άτομα με αναπνευστικά προβλήματα είναι επίσης ευάλωτα.
Ο μύκητας ευθύνεται για περίπου 2,1 εκατομμύρια περιστατικά επιθετικής ασπεργίλλωσης και 1,8 εκατομμύρια περιστατικά χρόνιας πνευμονικής λοίμωξης ετησίως, από τα συνολικά 6,55 εκατομμύρια διεισδυτικές μυκητιακές λοιμώξεις που καταγράφονται κάθε χρόνο παγκοσμίως. Η διεισδυτική λοίμωξη έχει ποσοστό θνησιμότητας που κυμαίνεται από 30% έως 80% παγκοσμίως.
Σε μια νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στις 14 Αυγούστου στο Nature Microbiology, επιστήμονες μελέτησαν ποντίκια που είχαν προσβληθεί από τον A. Fumigatus, ο οποίος με τη σειρά του, είχε μολυνθεί από τον ιό AfuPmV-1M – ένα σενάριο που η Rocha χαρακτήρισε ως “Ρώσικη κούκλα”. Ο μύκητας που χρησιμοποιήθηκε, αρχικά απομονώθηκε από τους πνεύμονες ενός ασθενή ο οποίος είχε πεθάνει από ασπεργίλλωση.
Οι ερευνητές απέδειξαν ότι όταν χορήγησαν σε ποντίκια αντιιικά φάρμακα, το ποσοστό επιβίωσης των ζώων βελτιώθηκε, ο μύκητας στους πνεύμονές τους μειώθηκε και τα επίπεδα του ιού ήταν χαμηλότερα σε σύγκριση με ποντίκια που δεν έλαβαν τη θεραπεία.
Με άλλα λόγια, στοχεύοντας αποκλειστικά τον ιό, οι επιστήμονες κατάφεραν να μειώσουν το φορτίο της μυκητιακής λοίμωξης στα ποντίκια, ανέφερε η Rocha. Το εύρημα αυτό φαίνεται να διαφωνεί με τα αποτελέσματα μιας προηγούμενης μελέτης, που δημοσιεύθηκε το 2020, η οποία είχε δείξει το αντίθετο, ότι δηλαδή η στόχευση του ιού επιδείνωνε κατά λάθος τη μυκητιακή λοίμωξη. Η Rocha σημείωσε ότι μπορεί να υπάρχουν διάφοροι λόγοι για αυτά τα αποκλίνοντα αποτελέσματα, συμπεριλαμβανομένου του ότι κάθε ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε διαφορετικές μεθόδους για να απαλλάξει τα στελέχη του μύκητα από τον ιό.
Ο Norman van Rhijn, ερευνητής στην Ομάδα Έρευνας για Μυκητιακές Λοιμώξεις του Μάντσεστερ, εξήγησε πως, το εύρημα που ανακαλύφθηκε από τη Rocha και τους συνεργάτες της, ήταν εντελώς πρωτοποριακό.
«Αυτό αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την κατανόηση της ικανότητας αυτού του μύκητα να προκαλεί ασθένεια και έχει τη δυνατότητα να επεκτείνει αυτά τα ευρήματα και σε άλλους ανθρώπινους παθογόνους μικροοργανισμούς», ανέφερε ο van Rhijn, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
“Δεν υπάρχει κίνδυνος για τα θηλαστικά”
Η Rocha και η ομάδα της ανακάλυψαν πως, οι μύκητες που εκτέθηκαν σε αντιϊκά φάρμακα αναπαράχθηκαν λιγότερο αποτελεσματικά και έδειξαν σημάδια μειωμένης παραγωγής μελανίνης. Σε πολλούς παθογόνους μύκητες , η μελανίνη ενισχύει τη λοιμογόνο ικανότητα και τη δυνατότητα επιβίωσης σε δύσκολα περιβάλλοντα.
Η ίδια η λοίμωξη από τον ιό δεν μπορεί να βλάψει ποντίκια ή ανθρώπους, καθώς χρειάζεται συγκεκριμένους υποδοχείς και πρωτεΐνες για να προσδεθεί, οι οποίοι απουσιάζουν από τα θηλαστικά, εξήγησε η Rocha. Κάθε ιός που μολύνει μύκητες συνήθως είναι συγκεκριμένος για ένα μόνο είδος μύκητα, πρόσθεσε. «Όπως και σε αυτή την περίπτωση, μπορεί να μολύνει μόνο τον Aspergillus fumigatus», είπε η Rocha. «Δεν είναι ικανός να μολύνει άλλους μύκητες».
Οι ερευνητές, πιστεύουν πως ένας τρόπος με τον οποίον ο ιός βοηθά τον μύκητα να ευδοκιμήσει , είναι μέσω του ελέγχου ορισμένων από τις διαδικασίες μέσω των οποίων ο μύκητας επεξεργάζεται το RNA, το γενετικό μόριο που συμμετέχει στη δημιουργία πρωτεϊνών.
Με κάποιον τρόπο, ο ιός βελτιώνει τις αντιδράσεις του μύκητα στο στρες και τη σύνθεση των πρωτεϊνών, αυξάνοντας έτσι την ικανότητά του να επιβιώνει σε εχθρικές συνθήκες. Ακόμη, διαπίστωσαν πως τα ανθρώπινα ανοσοκύτταρα δυσκολεύονται περισσότερο να σκοτώνουν στελέχη του μύκητα που έφεραν τον ιό, σε σύγκριση με τα μη μολυσμένα στελέχη.
Αν τα αντιιικά φάρμακα που χρησιμοποιήθηκαν για να στοχεύσουν τον AfuPmV-1M στα ποντίκια αποδειχθούν εξίσου αποτελεσματικά και στους ανθρώπους, οι μελλοντικές θεραπείες θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν αυτά τα φάρμακα για να αποδυναμώνουν τον μύκητα αρκετά ώστε το ανοσοποιητικό σύστημα ή τα αντιμυκητιακά φάρμακα να μπορούν να τον απομακρύνουν από το σώμα, εκτιμούν οι συγγραφείς της μελέτης.
Η Rocha υποψιάζεται ότι και άλλοι παθογόνοι μύκητες που μολύνουν ανθρώπους ενδέχεται επίσης να φέρουν παρόμοιους ιούς που ενισχύουν την ανθεκτικότητά τους. Μαζί με τους συνεργάτες της, ερευνά τους μηχανισμούς μόλυνσης σε μολυσμένους και μη μολυσμένους μύκητες.
«Το άρθρο μας δεν αποτελεί παρά μόνο το αρχικό βήμα αυτής της έρευνας», δήλωσε στο Live Science. «Ο ευρύτερος στόχος μας είναι να προσφέρουμε μια πιο ολοκληρωμένη εξήγηση για το πώς εξελίσσεται η διαδικασία σε μοριακό επίπεδο».
