Ποινή κάθειρξης έξι ετών με αναστολή μέχρι την έφεση και την επιβολή «βραχιολιού» ηλεκτρονικής επιτήρησης εντός τριών χιλιομέτρων από τον τόπο κατοικίας του, επέβαλε το δικαστήριο στον 50χρονο κατηγορούμενο για την κλοπή τριών έργων από την Εθνική Πινακοθήκη. Το δικαστήριο αναγνώρισε στον δράστη το ελαφρυντικό της καλής συμπεριφοράς μετά την πράξη.
Την ενοχή του κατηγορούμενου που με κινηματογραφικό τρόπο αφαίρεσε το 2012 έναν Πικάσο, έναν Μοντριάν κι ένα σχεδίου του 17ου αιώνα του Μονκάλβο από την Πινακοθήκη, είχε ζητήσει νωρίτερα και ο εισαγγελέας της έδρας Κωνσταντίνος Σιμιτζόγλου προτείνοντας να του αναγνωριστεί το ελαφρυντικό της καλής συμπεριφοράς μετά την πράξη.
«Η κλοπή ήταν τόσο απλή και χαζή που κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι αυτό θα συνέβαινε από έναν απλό πολίτη. Είχε ένα φύλακα ενώ έπρεπε να έχει πέντε» είπε ο ίδιος ο κατηγορούμενος κατά την απολογία του, την οποία ξεκίνησε ζητώντας συγγνώμη.
Κλοπή στην Εθνική Πινακοθήκη: Τι υποστήριξε ο κατηγορούμενος
«Θέλω να ζητήσω συγγνώμη από τον ελληνικό λαό για τα τρία έργα που αφαίρεσα. Η έμπρακτη μεταμέλεια μου αποδεικνύεται από την όλη διαδικασία της προσαγωγής μου. Ήθελα ένα οποιοδήποτε έργο να προσθέσω στη συλλογή μου. Από την ιδιότητα μου ως ελαιοχρωματιστής μπορούσα να καταλάβω δομικά που έχει τοίχο, που mdf, που έχει καλωδιώσεις. Η σχεδίαση και η παρακολούθηση κράτησε γύρω στους έξι μήνες. Έβγαλα το συμπέρασμα ότι όλη η Πινακοθήκη φυλασσόταν από δυο άτομα και θα ήταν εύκολο. Είχα μάθει τις βάρδιες των φυλάκων. Ποτέ έρχεται ο καθένας. Εκείνη την ημέρα κάθισα στο πάρκο του Ευαγγελισμού και χάζευα το κτίριο. Μπήκα στο προαύλιο. Είδα ότι είχε ένα φύλακα. Πηγαινοερχόμουν, το σκεφτόμουν να το κάνω, να μην το κάνω…Κάποια στιγμή πήγα στο βεραντάκι, χτύπησα τη μπαλκονόπορτα και άκουσα ένα ηχητικό σήμα. Άκουσα τον φύλακα να έρχεται. Ο φύλακας ήταν εντάξει στα καθήκοντα του. Έκανε αυτό που έπρεπε να κάνει…Έσπασα ένα τζαμάκι κι έφτασα σε ένα σημείο μέσα σε 4 ώρες που χτυπούσε ο συναγερμός ο φύλακας ανεβοκατέβαινε συνεχώς. Το έκανα μέχρι να κουραστεί και να κατέβει κάτω. Κάποια λεπτά αργότερα, πήγα με τα οικοδομικά εργαλεία να παραβιάσω την πόρτα. Ήταν ξεκλείδωτη! Γι’ αυτό δεν υπήρχαν ίχνη παραβίασης. Είχα πια μπει μέσα. Ανοιγόκλεινα τη τζαμαρία χωρίς να με βλέπει, πίσω από τη γυψοσανίδα. Είχε αρχίσει να νευριάζει. Άρχισα να κόβω καλώδια, χωρίς να ξέρω τι κόβω. Κάποια στιγμή έκανα μια με το πόδι μου και ξεκολλάει όλη η γυψοσανίδα και πέφτουν γύρω στα 7-8 κάδρα από γκραβούρες. Ακούω που σπάνε. Εγώ δεν ήξερα τι έπεσε»
Πρόεδρος: Δεν ξέρατε δηλαδή πού είναι ο Πικάσο;
Κατηγορούμενος: Όχι κυρία μου!
Πρόεδρος: Δεν είμαι κυρία σας. Είπατε ότι θέλετε απλώς 2-3 έργα. Γιατί δεν πήρατε αυτά που έπεσαν και είχατε την ψυχραιμία να πάτε στον Πικάσο;
Κατηγορούμενος: Δεν ήμουν επαγγελματίας κλέφτης. Όταν έπεσαν αυτά ταράχτηκα. Ανέβηκα τις σκάλες, είδα ένα πίνακα, δεν ήταν δεμένος. Είδα ότι δεν είχε έρθει κανείς. Περιεργάστηκα το έργο και διαπίστωσα ότι ήταν Πικάσο. Ξεκρέμασα τον πίνακα. Τον έβαλα στο σάκο. Πήρα άλλο έναν πίνακα. Είδα ένα ωραίο δημιούργημα, το αφαίρεσα, το έβαλα στο σάκο. Δεν ήξερα το Μοντριάν.»
Ο κατηγορούμενος υποστήριξε ότι επιχειρώντας να μαζέψει έναν ακόμη πίνακα κόπηκε και σκούπισε το αίμα από τα χέρια του με ένα χαρτί που είχε πέσει κάτω, το οποίο κατάλαβε στη συνέχεια ότι ήταν σχέδιο του Μονκάλβο.
Πρόεδρος: Δεν γίνεται εύκολα πιστευτό ότι το κάνατε μόνος σας.
Κατηγορούμενος: Το σύστημα ασφαλείας ήταν… δεν έπρεπε να είναι ένας φύλακας. Έπρεπε να είναι τουλάχιστον πέντε για τα τετραγωνικά αυτά. Ήμουν ολομόναχος! Ήταν τόσο χαζή κλοπή γι’ αυτό δεν με ανακάλυψαν όλα αυτά τα χρόνια.
Πρόεδρος: Γιατί πήγατε τα έργα στη ρεματιά;
Κατηγορούμενος: Είχα προβλήματα με το γιο μου με χρήση ναρκωτικών. Μου είπε ένας φίλος να το πάω στο σπίτι στον Περισσό να τον απομονώσω. Είχα ενημερώσει την ασφάλεια Μαρκοπούλου ότι θα είμαι με το παιδί στο σπίτι. Πήγα μαζί του 1,5 μήνα εκεί για να το βοηθήσω. Κάποια στιγμή σε αυτά τα μοναχικά βράδια, θυμήθηκα τους πίνακες! Λέω είναι ακόμα στο σπίτι! Λέω λες να έρθει η αστυνομία να δει τι κάνω με το παιδί και να τα βρει; Έτσι πήρα το αμάξι κι επειδή ξέρω την περιοχή πήγα να τα κρύψω.»
Ο κατηγορούμενος επέμεινε ότι έκλεψε τους πίνακες λόγω της αγάπης του για την τέχνη. Η υπεύθυνη συλλογών της Εθνικής Πινακοθήκης ωστόσο τον αμφισβήτησε χαρακτηρίζοντάς τον «κοινό κλέφτη».
Τι κατέθεσε η διευθύντρια συλλογών της Εθνικής Πινακοθήκης
Όπως κατέθεσε «Για 10 χρόνια η πινακοθήκη είχε ένα τεράστιο έλλειμμα. Έλειπαν 3 σημαντικά έργα. Εκτός από τον Πικάσο, ήταν και του Μοντριάν εξαιρετικά σημαντικό. Χάσαμε και το σχέδιο του Μονκάλβο. Είχαμε αποτυπώσει την αξία του Πικάσο στα 2 εκ. ευρώ, τον Μοντριάν στις 200.000 και το σχέδιο 1.000 ευρώ» ανέφερε η Ευτυχία Αγαθονίκου, διευθύντρια συλλογών της Πινακοθήκης.
Εισαγγελέας: Είχαν υποστεί ζημιές τελικά;
Μάρτυρας: Με γυμνό μάτι δεν φαινόταν ζημιά. Η μη αναστρέψιμη ζημιά φάνηκε στο έλεγχο. Υπήρξε ζημιά στη συνοχή των χρωμάτων. Πρέπει να είναι σε ειδικές συνθήκες για να μην επέλθει ζημιά.
Εισαγγελέας: Θεωρείτε ότι ο κατηγορούμενος μπορεί να είναι συλλέκτης;
Μάρτυρας: Με τίποτα! Αυτά είναι αστεία! Ο συλλέκτης έχει συλλογή! Ποια συλλογή έχει; Δεν είναι καν φιλότεχνος. Δεν θα πετούσε ποτέ το σχέδιο του Μονκάλβο. Ακόμα κι αν είχε αίμα. Έχει παρουσιαστεί ως φανατισμένος φιλότεχνος ή συλλέκτης. Αυτό δεν υπάρχει. Ένας τέτοιος άνθρωπος θα σκεφτόταν πρώτα το έργο και μετά τον εαυτό του. Παράτησε τα έργα σε ρεματιά. Ένα ζώο να τα έβρισκε και θα είχε αρχίσει η αλλοίωση από πολύ μικρή δαγκωματιά που θα τρυπούσε τη σακούλα. Είναι κοινός κλέφτης και τίποτε άλλο!
Στο δικαστήριο κατέθεσε επίσης ο δικηγόρος και συλλέκτης έργων τέχνης Στέλιος Γκαρίπης, ο οποίος αμφισβήτησε τους ισχυρισμούς του κατηγορουμένου, υποστηρίζοντας ότι είναι μέλος διεθνούς κυκλώματος. Άφησε μάλιστα αιχμές και για τις ενέργειες της Εθνικής Πινακοθήκης μετά την κλοπή.
«Δεν ήταν συμπτωματικό ότι επιστράφησαν δύο έργα. Το σχέδιο που υποτίθεται πως καταστράφηκε, ακούστηκε ότι εμφανίστηκε προς πώληση. Απευθύνθηκα στην Εθνική Πινακοθήκη να δω σε τι ενέργειες είχαν προβεί. Το πιο απλό ήταν να δουν και να στείλουν έγγραφα να δουν ποιος παρέλαβε το έργο διότι αυτό δεν πουλήθηκε. Δεν έκαναν τίποτα. Έγινε εν συνεχεία ταυτοποίηση από ξένους ειδικούς που είπαν ότι πρόκειται σίγουρα για το ίδιο έργο. Από την Πινακοθήκη δεν έκαναν τίποτα» είπε ο κ. Γκαρίπης.
Πρόεδρος: Από τη πινακοθήκη βέβαια δεν έκαναν ούτε ένα ΔΣ να δουν τι θα κάνουν….
Μάρτυρας: Οι διαφορές που εμφανίστηκαν είναι αυτές σε έργα που είναι να πουληθούν για να κάνεις ξέπλυμα. Πήγαν από τη Πινακοθήκη στη Φλωρεντία να δουν το έργο αν είναι πλαστό; Να πάνε στον οίκο; Ο κατηγορούμενος δεν είναι ένας ελαιοχρωματιστής και αυτό δεν πείθει κανένα. Είναι μέλος διεθνούς κυκλώματος. Επικοινώνησε μαζί μου Ολλανδός ντέντεκτιβ και μου είπε ότι έχει πολλές πληροφορίες γι’ αυτόν.»
