Το enikos.gr καθημερινά, μετά τις ανακοινώσεις του ΕΟΔΥ για τον κορονοϊό παρουσιάζει την ποσοτική ανάλυση των επιδημιολογικών δεδομένων, σε συνεργασία με την ομάδα του Δημοσθένη Σαρηγιάννη, διευθυντή του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και διευθυντή της Ερευνητικής Ομάδας HERACLES για το Εκθεσίωμα και την Ανθρώπινη Υγεία του Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας του ΑΠΘ.
Ακολουθεί η ανάλυση του καθηγητή Δημοσθένη Σαρηγιάννη και του Δρ. Σπύρου Καρακίτσιου για την εξέλιξη της πανδημίας στη χώρα μας:
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, συνεχίστηκε και τη Δευτέρα (21/12) η πτωτική πορεία με 526 νέα κρούσματα, επιβεβαιώνοντας την σαφή πορεία αποκλιμάκωσης της πανδημίας στη χώρα με τα αποτελέσματα να συνάδουν με τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE. Ο αριθμός των τεστ που πραγματοποιήθηκαν ήταν σήμερα 11853, αριθμός χαμηλός όπως συνηθίζεται τις Κυριακές και τις Δευτέρες, και σε συνδυασμό με τον αριθμό των κρουσμάτων, ο δείκτης θετικότητας διαμορφώθηκε σήμερα στο 4,4%.
Ο αριθμός θανάτων (85) είναι αυξημένος σε σχέση με την Κυριακή (70), και ακολουθεί με υστέρηση δύο εβδομάδων την καμπύλη αποκλιμάκωσης σε ό,τι αφορά τα επιβεβαιωμένα κρούσματα. Ο γενικά υψηλός αριθμός των θανάτων που καταγράφεται ακόμα και αυτή την εβδομάδα σε συνδυασμό με την παρατηρούμενη μείωση των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα μπορεί να ερμηνευθεί από το γεγονός ότι έγινε πιο συνεπής εφαρμογή του lockdown μετά τις 17-18 Νοεμβρίου, περίπου 10 μέρες μετά την ανακοίνωση του.
Όσον αφορά στους ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ), τη Δευτέρα ο αριθμός μειώθηκε ελαφρά (505 από 515). Η καμπύλη εξέλιξης του αριθμού των ασθενών που χρειάζονται διασωλήνωση φαίνεται να ακολουθεί αργά την πορεία που διαφαίνονταν και από την υπολογιστική πλατφόρμα CORE, όπως αυτή παρουσιάζεται στο Σχήμα 1, ενώ μια εκτίμηση για την πορεία των θανάτων παρουσιάζεται στο Σχήμα 2.
Σχήμα 1. Αριθμός κρουσμάτων σε κρίσιμη κατάσταση (ΜΕΘ) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.
Σχήμα 2. Αριθμός θανάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ και τις προβλέψεις της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE.Και στις δύο περιπτώσεις φαίνεται ότι βρισκόμαστε στην αρχή της αποκλιμάκωσης όπως είχαμε προβλέψει. Περιμένουμε ότι αυτή η αποκλιμάκωση θα πραγματοποιηθεί και σε ό,τι αφορά τον αριθμό των ασθενών που είναι διασωληνμένοι σε ΜΕΘ και στους θανάτους από COVID-19.
Η πορεία της μέσης εβδομαδιαίας τιμής των κρουσμάτων όπως έχουν καταγραφεί από τον ΕΟΔΥ και η αναμενόμενη πορεία τους μέχρι το τέλος του χρόνου, σύμφωνα με την υπάρχουσα κατάσταση και την απόφαση παράτασης του lockdown μέχρι και τις 7 Ιανουαρίου, όπως προδιαγράφεται από την υπολογιστική πλατφόρμα CORE για την Ελληνική επικράτεια, αποτυπώνονται στο Σχήμα 3.
Σχήμα 3. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ελληνική επικράτειαΤη Δευτέρα, όλες οι περιοχές παρουσιάζουν πτωτικές τάσεις, αλλά ο χαμηλός αριθμός τεστ, καθώς και η μη γνώση του αριθμού τεστ ανά πόλη, δεν μας επιτρέπουν να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα, τα οποία θα μπορούν να βγουν με περισσότερη ασφάλεια την Τρίτη.
Στις επιμέρους περιοχές με υψηλό υγειονομικό κίνδυνο, παρατηρείται ανοδική πορεία στη Θεσσαλονίκη με 118 κρούσματα τη Δευτέρα (100 κρούσματα την Κυριακή) (Σχήμα 5) ενώ οι πτωτικές τάσεις στον αριθμό νέων κρουσμάτων επιβεβαιώνονται στην Αττική με 134 κρούσματα (172 την Κυριακή). Και στις δύο περιοχές συνεχίζεται η αργή αποκλιμάκωση. Η επιδημιολογική καμπύλη, αν και έχει πτωτική πορεία συνολικά (Σχήμα 4), υποδηλώνει την πλημμελή εφαρμογή του lockdown από μερίδα του πληθυσμού και σε συγκεκριμένες περιοχές του Λεκανοπεδίου, όπως στη Δυτική Αττική. Με δεδομένο το μέγεθος του πληθυσμού της Αττικής και τους ήδη υπάρχοντες περιορισμούς, προτείνουμε να εξεταστούν πιο αναλυτικά τα δεδομένα ανά δήμο, και όπου παρατηρείται έντονο επιδημιολογικό φορτίο (π.χ. Δυτική Αττική) να ενταθούν οι έλεγχοι τήρησης των μέτρων και αυστηρότερο lockdown όπως αυτό που επιβλήθηκε αυτή την εβδομάδα. Η εντατικοποίηση των ελέγχων ανά δήμο προτείνεται να γίνει στη μητροπολιτική περιοχή της Θεσσαλονίκης, παρόλο που ακολουθεί πτωτική πορεία συνολικά. Από τα Χριστούγεννα κι έπειτα προβλέπεται μια ελαφρά αύξηση των κρουσμάτων στην Αττική, όπου τα κρούσματα δεν περιμένουμε να πέσουν κάτω από τα 200 ημερησίως. Εντούτοις, η παράταση του lockdown μέχρι τις 7 Ιανουαρίου, απομακρύνει την πιθανότητα μιας έξαρσης μέσα στις γιορτές.
Σχήμα 4. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αττική
Σχήμα 5. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη ΘεσσαλονίκηΌσον αφορά στη Θεσσαλία, πτωτική σε σχέση με την Κυριακή (23 κρούσματα) παρουσιάζει η καμπύλη διασποράς του ιού στη Λάρισα, με 10 κρούσματα τη Δευτέρα (Σχήμα 6), στην Καρδίτσα με 7 κρούσματα (Σχήμα 8). Παρομοίως πτωτικές τάσεις παρουσιάζονται στη Μαγνησία με 7 κρούσματα (Σχήμα 7). Αντίθετα ανοδική πορεία παρουσιάζουν τα Τρίκαλα με 17 κρούσματα (Σχήμα 9), επισημαίνοντας την ανάγκη προσοχής με πολύ περισσότερα τεστ ανίχνευσης της διασποράς σε αυτές τις τρεις πόλεις και αυστηροποίηση των μέτρων προστασίας στη Μαγνησία προληπτικά, για να μην πραγματωθεί η αύξηση που προβλέπεται από το επόμενο Σαββατοκύριακο και που μπορεί να φτάσει στα 148 κρούσματα στο τέλος του χρόνου αν δεν αναχαιτιστεί έγκαιρα.
Σχήμα 6. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λάρισα
Σχήμα 7. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Μαγνησία
Σχήμα 8. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καρδίτσα
Σχήμα 9. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα ΤρίκαλαΣτις περιοχές που προκαλούσαν ανησυχία στην κεντρική Ελλάδα, οι μεταβολές ήταν ασύμμετρες. Στην Αιτωλοακαρνανία με 2 κρούσματα τη Δευτέρα η κατάσταση περιγράφεται ως σταθεροποιημένη σε μέτριο αριθμό κρουσμάτων και με αργή ανοδική πορεία (Σχήμα 11) – χρήζει λοιπόν προσοχής καθώς η πορεία της πανδημίας στην περιφερειακή ενότητα την τελευταία εβδομάδα υποδεικνύει την ύπαρξη κάποιας νέας εστίας ή κοινωνικής διεργασίας που συντελεί στη διασπορά. Στην Αχαΐα, παρουσιάζεται ελαφρά καθοδική τάση σε σχέση με την Κυριακή, με 2 κρούσματα (Σχήμα 10), ενώ στην Αρκαδία σήμερα εντοπίσθηκαν 4 κρούσματα (Σχήμα 12). Εντούτοις, η πρόγνωση μας για αυτές τις περιοχές είναι συνολικά θετική με δεδομένη την αντίστοιχη πρόγνωση για τον καιρό μέχρι το τέλος του χρόνου.
Σχήμα 10. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αχαΐα
Σχήμα 11. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Αιτωλοακαρνανία
Σχήμα 12. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην ΑρκαδίαΣτην Εύβοια, με 6 κρούσματα τη Δευτέρα, παρατηρούμε άνοδο σε σχέση με την Κυριακή(Σχήμα 13).
Σχήμα 13. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην ΕύβοιαΌσον αφορά στις πόλεις της Βορείου Ελλάδας, παρατηρήθηκε ελαφριά αύξηση στην Ημαθία με 15 κρούσματα τη Δευτέρα (Σχήμα 14), ενώ παρατηρήθηκε μείωση στην Πιερία με 6 κρούσματα (Σχήμα 21). Μείωση επίσης παρατηρήθηκε και στις Σέρρες με 10 κρούσματα (Σχήμα 23) και στην Πέλλα με 0 κρούσματα τη Δευτέρα(Σχήμα 15). Αντίθετα ελαφριά αύξηση παρατηρήθηκε στην Δράμα με 8 κρούσματα (Σχήμα 18), όπως και στην Φλώρινα με 2 κρούσματα (Σχήμα 17).
Ανοδική σε σχέση με την Κυριακή (20 κρούσματα) είναι η πορεία της διασποράς στην Κοζάνη με 26 κρούσματα (Σχήμα 16), η οποία δεν φαίνεται να έχει μπει σε φάση αποκλιμάκωσης. Ιδιαίτερα στην Κοζάνη, ο κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών παρουσιάζει μια σταθερή ελαφρά ανοδική πορεία. Το εφαρμοζόμενο σκληρό lockdown στην περιοχή με αυξημένο αριθμό τεστ ελέγχου και εκτεταμένη ιχνηλάτηση είναι απαραίτητα μέτρα για την αναχαίτιση της αυξητικής πορείας της διασποράς. Σε όλες αυτές τις πόλεις προβληματίζει ο χαμηλός ρυθμός αποκλιμάκωσης, που μπορεί να αποδοθεί στο ότι τα μέτρα εφαρμόζονται πλημμελώς από κάποιες μικρές ομάδες του πληθυσμού, που όμως λόγω του μικρού μεγέθους αυτών των περιοχών, η επίδραση τους είναι καθοριστική στην ανάσχεση της πτωτικής πορείας. Αντίθετα, τα Γρεβενά με 3 κρούσματα (Σχήμα 22), και η Καστοριά με 1 κρούσμα (Σχήμα 24) παρουσιάζουν συνολικά πτωτική πορεία της διασποράς αλλά με μικρή κλίση.
Σχήμα 14. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Ημαθία
Σχήμα 15. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πέλλα
Σχήμα 16. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κοζάνη (η προσομοίωση αφορά στην εφαρμογή του αυστηρού lockdown από το Σάββατο και για μία εβδομάδα).
Σχήμα 17. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Φλώρινα
Σχήμα 18. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Δράμα
Σχήμα 19. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Κιλκίς
Σχήμα 20. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Καβάλα
Σχήμα 21. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Πιερία
Σχήμα 22. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Γρεβενά
Σχήμα 23. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στις Σέρρες
Σχήμα 24. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην ΚαστοριάΌσον αφορά στη Θράκη, στη Ροδόπη εντοπίστηκαν 11 κρούσματα (Σχήμα 25) και στην Ξάνθη 19 κρούσματα τη Δευτέρα (Σχήμα 27), αριθμός ελαφρώς μειωμένος σε σχέση με τα δεδομένα της Κυριακής (24 κρούσματα). Στην Ροδόπη φαίνεται να ελέγχεται η διασπορά σε σχέση με τις προηγούμενες ημέρες. Στην Ξάνθη έχουμε μια συνολική σταθεροποίηση της διασποράς αλλά σε σχετικά υψηλό επίπεδο, ενώ και στον Έβρο με 15 κρούσματα τη Δευτέρα (Σχήμα 26), φαίνεται να σταθεροποιείται η μέχρι πρότινος ελαφρά ανοδική πορεία. Παρά ταύτα και οι τρεις αυτές οι περιοχές χρήζουν προσοχής ιδιαίτερα καθώς πλησιάζουμε στη γιορτινή περίοδο.
Σχήμα 25. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Ροδόπη
Σχήμα 26. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στον Έβρο
Σχήμα 27. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη ΞάνθηΣτη Λέσβο η πτωτική πορεία συνεχίζεται, με 3 κρούσματα τη Δευτέρα, (Σχήμα 28), αλλά θα πρέπει να προσεχθεί μια αντιστροφή της θετικής πορείας έπειτα από τα Χριστούγεννα. Στην Κέρκυρα με 0 κρούσματα (Σχήμα 29), στο Ηράκλειο με 3 κρούσματα (Σχήμα 30), και στα Χανιά με 2 κρούσματα (Σχήμα 31), η εξέλιξη της πανδημίας διαφαίνεται ότι έχει περιέλθει σε σταθερή πτωτική πορεία. Στην Χίο με 1 κρούσμα (Σχήμα 32) η πορεία της πανδημίας φαίνεται να είναι καθοδική, ενώ στην Θάσο με 0 κρούσματα (Σχήμα 33) η πορεία χαρακτηρίζεται ως σταθερή. Περισσότερα συμπεράσματα για την διαφαινόμενη τάση θα φανούν στις επόμενες ημέρες.
Σχήμα 28. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στη Λέσβο
Σχήμα 29. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Κέρκυρα
Σχήμα 30. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στο Ηράκλειο
Σχήμα 31. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στα Χανιά
Σχήμα 32. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην Χίο
Σχήμα 33. Πορεία του ημερησίου αριθμού των κρουσμάτων (κυλιόμενος μέσος όρος 7 ημερών) στην ΘάσοΣυμπεράσματα:Η συνολική πορεία των κρουσμάτων, αλλά και η αρχή αποκλιμάκωσης που παρατηρείται τις τελευταίες ημέρες στον αριθμό των ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση (διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ), μετά τα σημερινά αποτελέσματα, συνάδει με τις προσομοιώσεις του μοντέλου CORE για τον επόμενο μήνα. Παρά την εφαρμογή οριζοντίων μέτρων ανάσχεσης της πανδημίας, η πορεία της διαφοροποιείται από περιοχή σε περιοχή, ενώ παραμένουν περιοχές που η κατάσταση δεν εμφανίζει σταθερά σημάδια πτωτικής πορείας. Οι παραπάνω παρατηρήσεις τείνουν στο συμπέρασμα ότι η διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου θα πρέπει να εξεταστεί σε τοπικό επίπεδο από τη στιγμή που συνολικά στη χώρα φαίνεται να έχουμε ξεπεράσει την κορύφωση του συγκεκριμένου επιδημικού κύματος του Νοεμβρίου.
Σε πανελλαδικό επίπεδο ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του δείκτη θετικότητας συνεχίζει την πτωτική του πορεία και πλέον είναι στο 3,5% (η ημερήσια τιμή τη Δευτέρα ήταν 4,4%) ενώ ο κυλιόμενος εβδομαδιαίος μέσος όρος του πραγματικού αριθμού αναπαραγωγής Rt (δηλαδή ο αριθμός των ατόμων που ένας φορέας μπορεί να επιμολύνει) είναι 0,89 (τιμές του Rt κάτω από τη μονάδα υποδηλώνουν καθαρή μείωση της διασποράς του ιού στην κοινότητα). Πάντως τα σημερινά δεδομένα και η σύγκρισή τους με τις προβολές της υπολογιστικής πλατφόρμας CORE δείχνουν ότι άνοιγμα της οικονομίας και των σχολείων συνολικά στη χώρα στις 7 Ιανουαρίου θα ήταν πρόωρο σε ό,τι αφορά στη διαχείριση του υγειονομικού κινδύνου.
