Από τον πρώτο Πόλεμο του Κόλπου, που εμφανίστηκε το μαχητικό με το σχήμα νυχτερίδας F-117 μέχρι το F-35 σήμερα, έχουν παραχθεί 1.000 “αόρατα” μαχητικά παγκοσμίως και η Ελλάδα μπαίνει στο μεγάλο club των λίγων με τα μαχητικά stealth 5ης γενιάς.
Του Χρήστου Μαζανίτη
Η Lockheed Martin σημείωσε ένα σημαντικό ορόσημο με τις συνολικές παραδόσεις χαμηλών ορατότητας (VLO), γνωστής και ως τεχνολογίας stealth, σε πάνω από 1.000 μαχητικά. Στην επιτυχία αυτή συμβάλλουν τα F-117, F-22, F-35 και RQ-170 – το πρώτο αμερικανικό επιχειρησιακό stealth UAS.
Η παράδοση 1000+ μαχητικών VLO είναι από μόνη της ένα εξαιρετικό επίτευγμα. Ωστόσο, είναι η εξέλιξη αυτών των μαχητικών και αυτό που συμβολίζουν που αξίζει να βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Αυτά τα μαχητικά έχουν διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στη διασφάλιση της εθνικής μας ασφάλειας για περισσότερα από 40 χρόνια με την τεχνολογία stealth που αναπτύχθηκε από τις ομάδες Skunk Works Signature Management and Survivability και Technology Roadmaps.
Η Lockheed Martin ήδη ενσωματώνει χαρακτηριστικά stealth στη σειρά Blackbird από τη δεκαετία του 1960, αλλά τα πράγματα εξελίχθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1970 με το πρόγραμμα Experimental Stealth Testbed της DARPA που παρήγαγε το Have Blue demonstrator και έβαλε τις βάσεις για το F-117. Το F-117 αναπτύχθηκε και εμπέδωσε Αρχική Επιχειρησιακή Ικανότητα σε λιγότερο από πέντε χρόνια και υπηρέτησε το έθνος μας για πάνω από 25 χρόνια πριν από την απόσυρσή το.
Τόσο η επιτυχία του Have Blue όσο και του F-117 οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στη μοναδική εμφάνιση και το σχήμα τους που τους επιτρέπει να φαίνονται όχι μεγαλύτεροι από το βολβό του ματιού ενός αετού. Όλα αυτά χάρη σε μια τεχνική μοντελοποίησης που ανέπτυξε ο μηχανικός της Lockheed, Denys Overholser, με την ονομασία ECHO I. Για πρώτη φορά καταφέραμε να αναπτύξουμε ένα πρόγραμμα υπολογιστή για να προβλέψουμε με ακρίβεια την επιστροφή της διατομής ραντάρ (RCS) οποιουδήποτε συγκεκριμένου σχήματος – με την προϋπόθεση ότι θα μπορούσε να κατασκευαστεί από επίπεδα πάνελ. Αυτό μαζί με άλλες προηγμένες τεχνολογίες κατέστησαν το F-117 ένα ισχυρό αεροπορικό μέσο που άλλαξε το παιχνίδι της αεροπορικής ισχύος, αφαιρώντας τα πλεονεκτήματα της αντίπαλης αεράμυνας.
Fast Forward στο F-22
Τη δεκαετία του 1980, το F-22 έφερε την τεχνολογία stealth σε ένα εντελώς νέο επίπεδο ως το πρώτο μαχητικό 5ης γενιάς στον κόσμο. Ως ένα Προηγμένο Τακτικό Μαχητικό Αεροσκάφος, χρησιμοποιεί stealth, υπερ-ταχύτητα πλεύσης, πρωτοφανούς ικανότητας συστήματα μάχης, εξαιρετική ικανότητα ελιγμών και οπλικών δυνατοτήτων. Συν τοις άλλοις, το F-22 διαθέτει σύνθετα υλικά και ενσωματωμένες κεραίες που μπορούν να είναι ταυτόχρονα αόρατες ενώ επιτρέπουν τη μετάδοση και λήψη μεγάλου όγκου πληροφοριών.
Η περαιτέρω εξέλιξη των υπολογιστικών εργαλείων, όπως η τρισδιάστατη μέθοδος των ροπών (MM3D), επέτρεψε καλύτερες προβλέψεις επιστροφής ραντάρ σε καμπύλες επιφάνειες, αποφεύγοντας έτσι την όψη επίπεδου πίνακα με όψεις του F-117. Η ομάδα Διαχείρισης Σημάτων και Επιβιωσιμότητας συνεχίζει να υποστηρίζει το Raptor με βελτιώσεις που σχετίζονται με τη συντήρηση σε υλικά και εξαρτήματα χαμηλής ορατότητας.
Και σήμερα… το F-35
Νικητής της “Μάχης των αεροπλάνων Χ”, το F-35 διαθέτει έναν ανεμιστήρα ανύψωσης με άξονα, ενσωματωμένο σε ένα αόρατο μέσο με αισθητήρες και κεραίες παντού. Συνεχίζουμε να εξελισσόμαστε με νέα υλικά απορρόφησης ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που έχουν αναπτυχθεί για να αντέχουν στο σκληρό και διαβρωτικό περιβάλλον του Πολεμικού Ναυτικού, καθώς και νέα υλικά χαμηλής παρατηρησιμότητας ικανά να μειώσουν τις πτητικές οργανικές ενώσεις κατά εκατομμύρια κιλά υποστηρίζοντας το Πρόγραμμα Πρόληψης της Ρύπανσης.
Επιπλέον, η ομάδα Τεχνολογικών Καινοτομιών, σε συνεργασία με ερευνητές της Τεχνολογίας Παραγωγής και της Τεχνητής Νοημοσύνης των Συστημάτων Αποστολών, ανέπτυξε ένα εργαλείο για τη μείωση του χρόνου που απαιτείται για την πιστοποίηση stealth σχεδόν μισού μιλίου ραφών πάνελ σε κάθε F-35 στη γραμμή παραγωγής, συμβάλλοντας στην ταχύτερη παράδοση αυτών των ζωτικής σημασίας αεροσκαφών.
Η Ελλάδα στο Club των λίγων
Η Πολεμική Αεροπορία μπαίνει στην νέα εποχή τη στιγμή που ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για συμμετοχή της Ελλάδας στην παραγωγή των F-35, όπως αποκάλυψε στον υπογράφων ο Αντιπρόεδρος της Lockheed Martin, σε συνέντευξή του που δημοσιεύθηκε στην Realnews της Κυριακής στο φύλλο της 13ης Νοεμβρίου.
O Αντιπρόεδρος της Lockheed Martin όπως αποκάλυψε, επιβεβαιώνοντας παλαιότερες δημοσιεύσεις του enikos.gr, θεωρεί δεδομένη την εμπλοκή στο πρόγραμμα της της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας στην παραγωγή του F-35. «Υπάρχουν δύο μέρη στην απάντησή μου. Το πρώτο είναι ότι είμαστε υποχρεωμένοι να συνεργαστούμε με την ελληνική βιομηχανία για την εν συνεχεία υποστήριξη των αεροσκαφών, δεδομένου ότι αυτά τα μαχητικά θα είναι εν υπηρεσία για τα επόμενα 40 χρόνια. Η συμμετοχή της Ελλάδας στο ευρύτερο πρόγραμμα κατασκευής αποτελεί βεβαίως μία ευκαιρία. Υπάρχουν 7.000 προμηθευτές επί της κατασκευής. Είναι ένα μεγάλο και πολύπλοκο πρόγραμμα. Οπότε αντιλαμβάνεστε ότι υπάρχει περιθώριο για περισσότερες (συνεργασίες). Βρισκόμαστε συνεχώς στην αναζήτηση νέων προμηθευτών στο πλαίσιο του ανταγωνισμού με στόχο την μείωση του κόστους παραγωγής του αεροσκάφους, το οποίο ανέρχεται περίπου στα 80 εκατ. δολ. η μονάδα. Οπότε εταιρείες που προσφέρουν καινοτομία και φθηνότερες λύσεις, επ’ ωφελεία όλων των πελατών, είναι καλοδεχούμενες. Δεν είναι ένα καθαρά αμερικανικό πρόγραμμα».
Το μεγάλο ερώτημα είναι πότε θα προσγειωθεί το πρώτο F-35 στην Ελλάδα. «Από την υπογραφή της LOA θα χρειαστούν περίπου 3-4 χρόνια ως την παράδοση του πρώτου μαχητικού» λέει ο Jonathan Hoyle, κάτι το οποίο υπό προϋποθέσεις σημαίνει ότι μπορεί το 2026 τα πρώτα F-35 να βρίσκονται στην Ελλάδα «με την επισήμανση ότι θα έχουν υλοποιηθεί όλες οι απαραίτητες πτυχές του προγράμματος».
Σχετικά με την αεροπορική βάση που θα υποδεχθεί τελικά τα μαχητική της 5ης γενιάς, μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει άμεση εμπλοκή της εταιρείας, υπό την έννοια της επιθεώρησης ώστε να αποτυπωθούν τα κοστολόγια, οι απαραίτητες εργασίες και βέβαια τα χρονοδιαγράμματα. Ωστόσο, συγκλίνουσες πληροφορίες από διαφορετικές πηγές ενημέρωσης της “R” δείχνουν την 117 Πτέρυγα Μάχης, στην Ανδραβίδα ως την επικρατέστερη.
