Στη διαπίστωση ότι δεν βρέθηκαν σαφείς αποδείξεις για χρήση του παράνομου κατασκοπικού λογισμικού από τις ελληνικές αρχές, αλλά μένει να διερευνηθούν ενδελεχώς οι καταγγελθείσες περιπτώσεις, κατέληξε η ερευνητική επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το λογισμικό Pegasus και άλλα παράνομα λογισμικά, στη συνέντευξη που έδωσε κατά την ολοκλήρωση της επίσκεψης της, στην Αθήνα. Τα μέλη της επιτροπής επισήμαναν την ανάγκη πλήρους διερεύνησης όλων των υποθέσεων, και σημείωσαν πως υπάρχουν πολλές ερωτήσεις που πρέπει να απαντηθούν. Mάλιστα, η εισηγήτρια της επιτροπής κάλεσε τις ελληνικές αρχές να αποχαρακτηρίσουν κρίσιμες πληροφορίες προκειμένου να πέσει φως σε διάφορες πτυχές της υπόθεσης.
«Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής τους στην Κύπρο, οι ευρωβουλευτές συναντήθηκαν με την υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Νατάσα Πηλείδου, άλλους κυβερνητικούς αξιωματούχους και μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων που συμμετείχαν σε σχετικές επιτροπές, για να συζητήσουν το ισχύον νομικό πλαίσιο. Συνομίλησαν επίσης με νομικούς εμπειρογνώμονες, εκπροσώπους ΜΚΟ και δημοσιογράφους, οι οποίοι υπέβαλαν στην αντιπροσωπεία της επιτροπής του ΕΚ έγγραφα σχετικά με την παρακολούθηση και τη διαφθορά.
Στην Ελλάδα, συναντήθηκαν με ερευνητές δημοσιογράφους που εργάζονται για την αποκάλυψη περιπτώσεων κατάχρησης κατασκοπευτικού λογισμικού, βουλευτές από τις παρατάξεις της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης, οι οποίοι συμμετείχαν στην εξεταστική επιτροπή της Βουλής για την παράνομη παρακολούθηση του ηγέτη του κόμματος της αντιπολίτευσης ΠΑΣΟΚ και ευρωβουλευτή Νίκου Ανδρουλάκη (Σοσιαλιστές, Ελλάδα). Σε συνάντηση με τον υπουργό Επικρατείας Γεώργιο Γεραπετρίτη, οι ευρωβουλευτές συζήτησαν επίσης ιδιαίτερα προβεβλημένες υποθέσεις παρακολούθησης και το ευρύτερο πλαίσιο της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης και του κράτους δικαίου στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης συναντήθηκαν επίσης με τον δημοσιογράφο Θανάση Κουκάκη και άλλα εξέχοντα άτομα που στοχοποιήθηκαν με κατασκοπευτικό λογισμικό, τον πρόεδρο της ελληνικής αρχής προστασίας δεδομένων ΑΔΑΕ Χρήστος Ράμμο, καθώς και ΜΚΟ και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», αναφέρει η ανακοίνωση του Ευρωκοινοβουλίου.
«Κατά τη διάρκεια των συναντήσεών μας στην Κύπρο και την Ελλάδα είχαμε πολλές εποικοδομητικές ανταλλαγές απόψεων με εκπροσώπους της κυβέρνησης, δημοσιογράφους και εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών. Δεν εντοπίσαμε σαφείς ενδείξεις διαφθοράς ή το είδος αυταρχικών πρακτικών που παρατηρούμε στην Πολωνία ή, σύμφωνα με δημοσιεύματα, και στην Ουγγαρία, χρειάζεται όμως να καταβληθεί μεγαλύτερη προσπάθεια προκειμένου να εξασφαλισθεί η διαφάνεια. Τυχόν καταγγελίες για κατάχρηση της πρακτικής της παρακολούθησης πρέπει να διερευνώνται ενδελεχώς και θα πρέπει να θεσπιστούν οι απαραίτητες δικλείδες ασφαλείας. Είμαι ικανοποιημένος για το γεγονός ότι, εν αντιθέσει με αυτά που συμβαίνουν σε άλλες χώρες, οι κυβερνήσεις Κύπρου και Ελλάδας συνεργάστηκαν ενεργά με τα μέλη της επιτροπής μας και απάντησαν στις ερωτήσεις μας. Μας ενημέρωσαν επίσης για τις προτάσεις τους για μεταρρυθμίσεις που θα μπορούσαν να ενισχύσουν τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών της Κύπρου, της Ελλάδας και της ΕΕ, οι οποίες θα αποτελέσουν αντικείμενο δημόσιας διαβούλευσης κατά τους επόμενους μήνες. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές αναμένεται να βελτιώσουν τη διαφάνεια και την επιβολή της ισχύουσας νομοθεσίας και να διασφαλίσουν την κατάλληλη δικαστική εποπτεία της χρήσης της παρακολούθησης. Αναμένουμε την ψήφιση στοχευμένης νομοθεσίας και των σχετικών πολιτικών με ανυπομονησία», είπε μεταξύ άλλων ο πρόεδρος της PEGA, Γερόεν Λένερς,(ΕΛΚ Ολλανδία), σύμφωνα με ανακοίνωση του Ευρωκοινοβουλίου.
O ίδιος είπε ότι έμαθαν πολλά κατά τη διάρκεια των συζητήσεων, αλλά ο ίδιος αισθάνεται πως «πολλές από τις ερωτήσεις μας έχουν μείνει αναπάντητες». Για την εξεταστική επιτροπή της Βουλής ανέφερε ότι «αποκαλύφθηκαν μόνο λίγα γεγονότα και δεν κατέθεσαν όλοι οι εμπλεκόμενοι ως μάρτυρες», ενώ εξέφρασε έκπληξη για το γεγονός ότι δεν υπήρξε κοινό πόρισμα, αλλά κάθε κόμμα είχε το δικό του.
Σύμφωνα με τον ίδιο, στη συνάντηση με τον υπουργό Επικρατείας, Γιώργο Γεραπετρίτη, συζήτησαν “τις πιο γνωστές περιπτώσεις παρακολουθήσεων” και τα ευρύτερα θέματα του πλουραλισμού των ΜΜΕ και του κράτους δικαίου στην Ελλάδα. Η επιτροπή του ΕΚ συναντήθηκε επίσης με τον δημοσιογράφο Θανάση Κουκάκη και άλλα άτομα που αποτέλεσαν στόχο του παράνομου λογισμικού, με τον πρόεδρο της ΑΔΑΕ Χρήστο Ράμο και εκπροσώπους οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ΜΚΟ, είπε ο κ. Λένερς.
Σοφί ιντ Βέλντ: Kαλώ τις Αρχές να μοιραστούν με εμάς όλες τις πληροφορίες
«Θα ήθελα να ξεκινήσω με αυτό. Έχουμε βρει οριστικές, απόλυτες αποδείξεις για το ποιος χρησιμοποίησε το Predator και γιατί; Όχι δεν έχουμε βρει και δεν θα βρούμε αυτές τις αποδείξεις όσο οι αρχές δεν είναι πρόθυμες να μοιραστούν επίσημες πληροφορίες με εμάς. Επομένως θα πρέπει να πάρουμε όσο περισσότερα μπορούμε από το γενικό πλαίσιο και αυτά που γνωρίζουμε μέχρι τώρα. Γιατί μπορεί να μην έχουμε όλα τα κομμάτια του παζλ, αλλά έχουμε πολλά και η κατάσταση γίνεται ξεκάθαρη», δήλωσε η εισηγήτρια Σοφί ιντ Βέλντ (RENEW Ολλανδία), ξεκινώντας την τοποθέτησή της.
Η εισηγήτρια της PEGA σημείωσε ότι δύο είναι τα πιθανά σενάρια σχετικά με το ποιος χρησιμοποιεί στην Ελλάδα το παράνομο λογισμικό Predator. «Βασικά, δύο είναι τα πιθανά σενάρια: Το ένα, ότι το χρησιμοποιεί η ίδια η Intellexa, για οποιονδήποτε λόγο. Το άλλο, ότι το χρησιμοποιεί η κυβέρνηση ή κυβερνητικοί κύκλοι». Ένα επόμενο ερώτημα, είναι «ποιος διάλεξε τους στόχους και γιατί; Με αστυνομικούς όρους, ποιος είχε το κίνητρο, τα μέσα και την ευκαιρία».
«Μετά την τετραήμερη παραμονή μας σε Κύπρο και Ελλάδα, αναχωρούμε με ίσως περισσότερα ερωτήματα από αυτά που είχαμε όταν φτάσαμε. Ακούσαμε ανησυχητικές αναφορές δημοσιογράφων που αισθάνονται ότι δεν είναι ασφαλείς όταν γράφουν γύρω από σημαντικά θέματα, ότι η ανεξάρτητη αρχή προστασίας προσωπικών δεδομένων δέχεται πιέσεις και ότι η εθνική ασφάλεια χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για κατάχρηση και παρακολούθηση κατασκοπευτικού λογισμικού. Φαίνεται ότι οι εταιρείες κατασκοπευτικού λογισμικού έχουν δημιουργήσει έναν τρομακτικό ιστό διασυνδέσεων που μπορεί να φτάνει μέχρι και στις δημόσιες αρχές, παρόλο που η νομοθεσία της ΕΕ για τα μητρώα πραγματικών δικαιούχων σχεδιάστηκε με τέτοιο τρόπο ώστε να δημοσιοποιούνται αυτού του είδους οι πληροφορίες. Η ΕΕ χρειάζεται σαφείς κανόνες για τον περιορισμό της χρήσης των υπηρεσιών εθνικής ασφάλειας για παρακολουθήσεις, που θα διασφαλίζουν κατάλληλη δικαστική εποπτεία και ένα υγιές και πλουραλιστικό περιβάλλον στα μέσα ενημέρωσης», είπε.
Αναφέρθηκε επίσης στην απόφαση της πλειοψηφία της ΝΔ στην Επιτροπή της Βουλής να μην καταθέσουν ο πρώην γραμματέας της κυβέρνησης που παραιτήθηκε, ο Γρηγόρης Δημητριάδης, αλλά και οι επιχειρηματίες που συνδέονται και με την Intellexa και με την Krikel, οι Μπίτζιος και Λαβρανος. Σχετικά με την έρευνα στα γραφεία των δύο εταιρειών, είπε: «Έγινε μία έρευνα από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας δύο μήνες μετά την υποβολή διαμαρτυρίας από τον Θ. Κουκάκη. Επισκέφθηκαν μία φορά τα γραφεία της Intellexa και της Krikel. Εξέτασαν τα στοιχεία μίας ετήσιας χρήσης για τις δύο εταιρείες, αλλά όχι θυγατρικές. Δεν κατασχέθηκαν σέρβερ και υπολογιστές. Θα χαρακτήριζα τα παραπάνω μία πολύ επιφανειακή έρευνα».
«Θα συγκρίνω τα παραπάνω με ένα παζλ 1.000 κομματιών. Μπορεί να λείπουν 100 κομμάτια, αλλά μπορείς να δεις ποια είναι η εικόνα. Και δεν είναι ωραία. Δεν δείχνει προς την κατεύθυνση της Intellexa και την δική της ευθύνη πίσω από όλα αυτά. Όλα δείχνουν άτομα σε κυβερνητικούς κύκλους. Σε κάθε περίπτωση, τον Γρηγόρη Δημητριάδη και κάποιους που σχετίζονται με αυτόν. Εάν κάποιος θεωρεί ότι είναι λάθος υπόθεση, καλώ τις Αρχές να μοιραστούν με εμάς όλες τις σχετικές πληροφορίες», κατέληξε, τονίζοντας ότι η υπόθεση των υποκλοπών πρέπει να ξεκαθαρίσει πριν από τις εθνικές εκλογές στη χώρα.
Η Ολλανδή εισηγήτρια της PEGA είπε ότι πρέπει να δοθούν απαντήσεις και να καθαρίσει το τοπίο πριν από τις εκλογές, ώστε να μη μείνει καμία αμφιβολία, ενώ σε ερώτηση του ΑΠΕ για τη σχετική νομοθεσία της κυβέρνησης απάντησε ότι είναι πραγματικά καλή ιδέα.
«Οι εθνικές εκλογές είναι ευρωπαϊκές εκλογές διότι καθορίζουν μεταξύ άλλων την εκπροσώπηση των κυβερνήσεων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Πρέπει να είναι ελεύθερες και δίκαιες. Πρέπει να φύγει πριν από τις εκλογές οποιαδήποτε σκιά αμφιβολίας για παρεμβάσεις, είναι κρίσιμο αυτό», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Kόντρα με την Ελίζα Βόζεμπεργκ
«Προσωπικές εκτιμήσεις της κυρίας Ιντ Βελντ» χαρακτήρισε η ευρωβουλευτής Ελίζα Βόζεμπεργκ, μέλος της PEGA, τις δηλώσεις της , προσθέτοντας ότι απέχουν από τις αποδείξεις που θα μπορούσαν να στηρίξουν την εργασία της επιτροπής.
Αναφερόμενη στον Τύπο, είπε ότι «δεν μπορούμε να μιλάμε για προβλήματα ελευθερίας του Τύπου όταν έχουμε τρομοκράτες που αρθρογραφούν και οι απόψεις τους καταχωρίζονται στον ημερήσιο Τύπο και “κίτρινα έντυπα” που προσβάλλουν καθημερινά, τον πρωθυπουργό, την κυβέρνηση και άλλα δημόσια πρόσωπα”.
Στέλιος Κούλογλου
Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ , Στέλιος Κούλογλου, που μετείχε επίσης στην PEGA, τόνισε ότι «δεν πρέπει να μετατρέψουμε μια επιτροπή του ΕΚ σε πεδίο κομματικής αντιπαράθεσης. Εγώ δεν θα το κάνω. Σας μεταφέρω την εντύπωση της πλειοψηφίας των μελών της επιτροπής, ότι δεν πήραν ουσιαστικές απαντήσεις στα ερωτήματα που θέσανε, ούτε στην Ελλάδα, ούτε στην Κύπρο».
Την επόμενη εβδομάδα η εισηγήτρια της PEGA θα καταθέσει το πρώτο σχέδιο έκθεσης, στη συνέχεια η επιτροπή θα επισκεφθεί και άλλες χώρες και θα υπάρξει πόρισμα της επιτροπής που θα τεθεί σε ψήφιση στην ολομέλεια, τους επόμενου μήνες.
Την επιτροπή αποτελούν: Jeroen LENAERS (πρόεδρος της PEGA και επικεφαλής της αντιπροσωπείας / ΕΛΚ, Ολλανδία), Sophia IN ‘T VELD (εισηγήτρια για την έκθεση της PEGA / Renew, Ολλανδία), Sylvie GUILLAUME (Σοσιαλιστές, Γαλλία), Juan Ignacio ZOIDO ÁLVAREZ (ΕΛΚ, Ισπανία), Ελισσάβετ ΒΟΖΕΜΠΕΡΓΚ-ΒΡΥΩΝΙΔΗ (ΕΛΚ, Ελλάδα), Thijs REUTEN (Σοσιαλιστές, Ολλανδία), Róża THUN UND HOHENSTEIN (Renew, Πολωνία), Saskia BRICMONT (Πράσινοι, Βέλγιο), Στέλιος ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ (Αριστερά, Ελλάδα), Laura FERRARA (μη εγγεγραμμένοι ευρωβουλευτές, Ιταλία), Lídia PEREIRA (ΕΛΚ, Πορτογαλία)
Τι υποστηρίζει ο Ν. Ανδρουλάκης στο υπόμνημά του προς την PEGA
Να σημειωθεί ότι ο Νίκος Ανδρουλάκης κατέθεσε υπόμνημα στη Εξεταστική Επιτροπή PEGA του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που ερευνά το θέμα των υποκλοπών και παρακολουθήσεων, καθώς ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ στις 6 Οκτωβρίου είχε καταθέσει ενώπιον της Επιτροπής PEGA στις Βρυξέλλες.
Κατά πληροφορίες στο υπόμνημά του ο κ. Ανδρουλάκης σχετικά με το κυβερνητικό επιχείρημα ότι αρνήθηκε την ενημέρωση, σημειώνει ότι «τέτοιες τοποθετήσεις είναι ενδεικτικές του θράσους και της απόγνωσης να προτείνεται σε έναν πολιτικό αρχηγό να παρανομήσει, αποδεχόμενος μία άτυπη και παράτυπη ενημέρωση, ώστε να μην υπάρχει νόμιμο στοιχείο που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στη δικαιοσύνη».
Φέρεται, μάλιστα, κατά τις ίδιες πληροφορίες να επισημαίνει κυβερνητικές παλινωδίες και να επικαλείται τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο που δήλωνε στις 5 Αυγούστου ότι ο κ. Γεραπετρίτης ήταν έτοιμος να ενημερώσει ενδελεχώς και πλήρως τον Πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, όμως λίγες ημέρες μετά, σε συνέντευξή του ο ίδιος ο κ. Γεραπετρίτης αρνήθηκε ότι έχει οποιαδήποτε γνώση.
Ο νέος επικεφαλής της ΕΥΠ κ. Θεμιστοκλής Δεμίρης υπενθυμίζεται ότι δήλωσε ότι θα ήταν “καινοτομία” η ενημέρωση του κ. Ανδρουλάκη, υποστηρίζεται στο υπόμνημα.
Ακόμη ο κ. Ανδρουλάκης αναφέρεται στις εργασίες της Εξεταστικής Επιτροπής στην Ελληνική βουλή, σημειώνοντας την αποφυγή κλήσης κρίσιμων μαρτύρων, όπως πχ ο Πρωθυπουργός, ο Γ. Δημητριάδης, οι επιχειρηματίες Γ. Λαβράνος, Φ. Μπίτζιος κλπ εκ μέρους της πλειοψηφίας.
Επιπλέον, τονίζει πώς μάρτυρες -κλειδιά (ο κ.κ. Δεμίρης, Κοντολέων) επιστράτευσαν το απόρρητο ενώπιον της εξεταστικής επιτροπής, κάτι που ίσχυσε όμως μόνο στην περίπτωσή του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ- Κινήματος Αλλαγής.
Στο υπόμνημά του ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ κατηγορεί τη Κυβέρνηση πώς έχει ως μόνο στόχο την συγκάλυψη και την αποσιώπηση των ευθυνών της, ισχυριζόμενος ότι φαίνεται να επιχειρεί και στην επίσκεψη της Εξεταστικής Επιτροπής PEGA στην Ελλάδα όπου και πάλι τα πρόσωπα-κλειδιά απέφυγαν να συναντήσουν την επιτροπή.
«Στις Δημοκρατίες δεν μπορεί να υπάρχουν σκοτεινές νησίδες, εκτός πολιτικού και δικαστικού ελέγχου, καλυπτόμενες από το απόρρητο», τονίζει και προαναγγέλλει ότι η προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι το επόμενο βήμα για τον κ. Ανδρουλάκη.
